Piotr Oleksy | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 863

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Umacnianie Wspólnoty. Kluczowe wątki spotkania europejskich przywódców w Mołdawii

Szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej (EWP), który odbył się 1 czerwca 2023 r. w Kiszyniowie, był krokiem w stronę mocniejszego ugruntowania tego formatu w systemie międzynarodowym. Jednocześnie był to wyraźny gest potwierdzający wzrost wagi państw Europy Wschodniej. Na spotkaniu europejskich przywódców zarysowały się rozbieżności w kwestii gwarancji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 854

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: przyśpieszenie na europejskim kursie oraz próby rzucenia gagauskiej kotwicy

Władze Mołdawii postanowiły zademonstrować poparcie większości społeczeństwa dla idei integracji europejskiej. Ma to szczególne znaczenie przed szczytem Europejskiej Wspólnoty Politycznej, który odbędzie się 1 czerwca 2023 r. w Kiszyniowie. Jednocześnie prorosyjska Partia Șor zdobyła władzę w Autonomii Gagauskiej. Widać obecnie, że będzie starała się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 840

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gagauzja: nowy baszkan będzie przeciwnikiem prozachodniej władzy w Mołdawii

Do drugiej tury wyborów baszkana Gagauzji weszli Grigorij Uzun, którego wspierała Partia Socjalistów, oraz Jewgienija Gucul – kandydatka Partii Șor. Oboje reprezentują narrację antyrządową oraz skrajny, socjalny populizm, podszyty prorosyjskością. Gagauzja może stać się bastionem opozycji, oddziałującym na emocje społeczne oraz służącym destabilizacji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 832

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Ukraina i Mołdawia: w stronę realnego partnerstwa

Rosyjska inwazja uwidoczniła znaczenie stosunków ukraińsko-mołdawskich dla rozwoju i sytuacji strategicznej obu państw. Dla Kiszyniowa Ukraina stała się kluczowym gwarantem bezpieczeństwa. Natomiast Kijów dostrzegł strategiczne znacznie sąsiada w sferze militarnej, społecznej i transportowo-logistycznej. Jednocześnie w życiu publicznym pojawiły się sygnały o...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 812

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawska scena polityczna w dobie antyrządowych protestów

Rządząca Republiką Mołdawii Partia Działania i Solidarności (PAS) notuje w ostatnich miesiącach spadki poparcia w sondażach. Ich przyczyną jest wzrost cen, zwłaszcza energii, oraz brak oczekiwanych reform. Ponadto w Kiszyniowie regularnie odbywają się protesty o antyrządowym charakterze. Niemniej kalendarz wyborczy, kształt sceny politycznej oraz nastroje społeczne...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 797

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: nowy premier i rozwój asertywności

Nowym premierem Mołdawii został Dorin Recean, były doradca prezydenta ds. bezpieczeństwa i były minister spraw wewnętrznych. Zmiana szefa rządu odbyła się w czasie, gdy do opinii publicznej docierały liczne doniesienia o zagrożeniu atakiem dywersyjnym ze strony Rosji. Temat bezpieczeństwa wychodzi na pierwszy plan życia publicznego w Mołdawii, która coraz wyraźniej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 788

Piotr Oleksy | Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Relacje UE – Ukraina. Między oczekiwaniami, interesami i możliwościami

W ostatnich tygodniach doszło do intensyfikacji dialogu między Unią Europejską i Ukrainą. Zarówno w wymiarze formalnym, jak i symbolicznym relacje te weszły na poziom bezprecedensowy. Zarazem coraz wyraźniej zaznaczają się rozbieżności między oczekiwaniami strony ukraińskiej a możliwościami i chęciami po stronie Unii Europejskiej. Kwestia ta może w przyszłości...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 755

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Energetyczna reorientacja Mołdawii

Koniec 2022 r. pokazał, jak bardzo wzrosła odporność energetyczna Republiki Mołdawii. Jest to efekt wysiłków rządu tego państwa oraz UE z ostatnich kilkunastu miesięcy. Możliwości dokonania przez Rosję szantażu energetycznego znacznie spadły. Ponadto wzrasta pozycja Mołdawii wobec separatystycznego Naddniestrza. Zawiłości rozgrywki energetycznej. Około 2/3...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 737

Piotr Oleksy | Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Trilog Polska – Rumunia – Turcja

W ostatnich miesiącach doszło do zacieśnienia współpracy w ramach trilogu Polska – Rumunia – Turcja. Format ten, łączący trzy największe państwa na wschodniej flance NATO, zyskał na znaczeniu po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Jego dalszy rozwój, pogłębienie współpracy oraz wymierne efekty są w dużej mierze zależne od stosunków Turcji z USA oraz polityki...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 729

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Kanada wobec wojny i międzynarodowego kryzysu bezpieczeństwa

Kanada jest jednym z najważniejszych podmiotów wspierających Ukrainę w wojnie obronnej przeciw Rosji. Obecny kryzys skłania to państwo do większego zaangażowania w kształtowanie ładu międzynarodowego. Wzrost aktywności oraz zmiany w polityce zagranicznej są widoczne na trzech płaszczyznach – militarnej, handlowej i energetycznej. Zwiększenie kanadyjskiej...

Więcej →

Zespół Bałkański, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 713

Piotr Oleksy | Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański, Zespół Wschodni

U bram Schengen. Rumunia i Bułgaria w oczekiwaniu na przełom

8 grudnia 2022 r. Rada Unii Europejskiej zdecyduje o rozszerzeniu strefy Schengen o Bułgarię, Chorwację i Rumunię. Poszerzenie strefy o Chorwację jest wysoce prawdopodobne, jednak w przypadku pozostałych dwóch państw nadal wyrażane są poważne zastrzeżenia. Dla Rumunii jest to kluczowa kwestia, a tamtejsze elity oczekują przełomu. Władze w Sofii również chciałyby...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 705

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Naddniestrzański dylemat Kiszyniowa

Władze Mołdawii stoją przed dylematem w kwestii polityki wobec separatystycznego regionu na lewym brzegu Dniestru. Nowe uwarunkowania międzynarodowe, które są efektem rosyjskiej agresji na Ukrainę, zwiększają możliwości nacisku na władze separatystycznej republiki. Szybkie rozwiązanie problemu byłoby w interesie Ukrainy, która sygnalizuje chęć zaangażowania się...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 690

Michał Paszkowski | Piotr Oleksy - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Mołdawia: trudna sytuacja energetyczna i rosyjskie groźby

Mołdawski sektor energetyczny znajduje się w niezwykle trudnym położeniu. Jest to efekt wieloletnich zaniedbań osób rządzących tym państwem oraz działań podejmowanych od kilku miesięcy przez Rosję. Wysokie koszty gazu ziemnego i energii elektrycznej oraz rosnąca inflacja będą oddziaływać na notowania proeuropejskiego obozu władzy. Niepokój podsycają...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 680

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: próby przebudowy sceny politycznej

Mołdawska prokuratura stawia zarzuty kolejnym czołowym politykom dwóch największych ugrupowań opozycyjnych – Partii Socjalistów Republiki Mołdawii (PSRM) oraz Partii Șor. Jednocześnie coraz bardziej uwidacznia się społeczne niezadowolenie, powodowane gwałtownym wzrostem cen. Kompromitacja partii opozycyjnych stworzyła przestrzeń do powstania nowych ruchów...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 660

Piotr Oleksy | Andrzej Szabaciuk | Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Uzyskanie statusu kandydata do Unii Europejskiej przez Ukrainę i Mołdawię oraz jego znaczenie w odbiorze społecznym tych państw

Od pierwszych dni nowej fazy rosyjskiej agresji (24 lutego 2022 r.) władze Ukrainy na czele z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim jednoznacznie akcentowały, że perspektywa członkostwa w Unii Europejskiej będzie ważnym sygnałem świadczącym o solidarności państw europejskich w walce z rosyjską inwazją. Ukraina, podobnie jak Mołdawia, od lat mierzy się z...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 643

Jakub Olchowski | Andrzej Szabaciuk | Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Europejscy przywódcy w Kijowie – teatr polityczny z wymiernym epilogiem

Wizyta Klausa Iohannisa, Emmanuela Macrona, Mario Draghiego i Olafa Scholza w Kijowie nie przyniosła, wbrew oczekiwaniom wielu obserwatorów, prób nakłonienia Ukrainy do ustępstw wobec Rosji w imię szybkiego zakończenia wojny. Próby takie byłyby zresztą nieskuteczne, bo ustępstwa ze strony Ukrainy grożą jej utratą suwerenności. Przywódcy państw UE starali się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 628

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Sentymenty i kalkulacje. Gagauzja w polityce mołdawskiej i międzynarodowej

Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała powrót napięć między mieszkańcami i władzami Gagauzji a prozachodnim rządem Republiki Mołdawii. Niemniej wpływ ogólnokrajowych sił prorosyjskich na sytuację w Autonomii jest mniejszy, niż powszechnie się wydaje. Gagauzi są narodem prawosławnym, ich język należy do rodziny turkijskiej. Autonomiczne Terytorium Gagauzji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 618

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Aresztowanie Dodona. Niuanse i praktyka mołdawskiej prorosyjskości

Igor Dodon, były prezydent Republiki Mołdawii i lider Partii Socjalistów (PSRM), został zatrzymany, a następnie objęty aresztem domowym na okres 30 dni. Prokuratura obwinia go o korupcję, bezprawne wzbogacenie się, finansowanie partii politycznej ze środków organizacji przestępczej oraz zdradę ojczyzny. Aresztowanie lidera prorosyjskiej opozycji wzbudziło oskarżenia...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 580

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mnogość kryzysów. Mołdawska gospodarka w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę

Rosyjska agresja na Ukrainę wstrząsnęła mołdawską gospodarką: gwałtowanie rośnie inflacja i ceny importowanych surowców, spodziewany jest również radykalny spadek tempa wzrostu PKB. Co więcej, pojawiło się ryzyko odcięcia Mołdawii od dostaw rosyjskiego gazu ziemnego. Unia Europejska oraz USA zapowiadają znaczącą pomoc humanitarną i makrofinansową. Prognozy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 555

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: w cieniu agresji

Po rosyjskiej agresji na Ukrainę władze Republiki Mołdawii zintensyfikowały dialog z Unią Europejską oraz innymi instytucjami zachodnimi. Państwo to potrzebuje wsparcia przy udzielaniu pomocy uchodźcom. Jak dotąd to właśnie Mołdawia przyjęła największą ich liczbę (w odniesieniu do ludności kraju). Równocześnie w mołdawskim życiu publicznym nie uwidacznia się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IES 546

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Atak dezinformacyjny w polskiej cyberprzestrzeni

W pierwszych dniach rosyjskiej agresji na Ukrainę polska cyberprzestrzeń stała się przedmiotem ataku dezinformacyjnego. Jego celem jest podważenie zaufania Polaków do instytucji rządowych i zachodnich struktur międzynarodowych, tonowanie nastrojów proukraińskich, a także wzbudzenie obaw przed uchodźcami. Należy zakładać, że działania te będą się nasilać w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 537

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Zachód wchodzi do gry. Cztery doby rosyjskiej agresji na Ukrainę

Ubiegłej doby rosyjska armia nie poczyniła znaczących postępów w inwazji na Ukrainę. Unia Europejska nałożyła na Rosję od dawna zapowiadane, dotkliwe sankcje, które będą oznaczać finansową, gospodarczą i polityczną izolację tego państwa oraz uderzą w jego sektor finansowy. Prezydent Rosji Władimir Putin poszerzył skalę gróźb wobec Zachodu, ogłaszając...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 529

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Naddniestrze wobec rosyjskiego ataku na Ukrainę

Rosyjski atak na Ukrainę oraz wcześniejsze uznanie separatystycznych republik na Donbasie stawia władze nieuznanego Naddniestrza w trudnej sytuacji – ujawnia się sprzeczność między symboliczną prorosyjskością a interesami lokalnej elity, dla której kluczowe są relacje z rządem w Kiszyniowie, Unią Europejską oraz Ukrainą. Do tej pory władze Naddniestrza...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 519

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Kryzys rumuńskiej centroprawicy

Partia Narodowo-Liberalna (PNL), która współrządzi Rumunią w koalicji z Partią Socjaldemokratyczną (PSD) oraz Demokratycznym Związkiem Węgrów w Rumunii (UDMR), odnotowuje wyraźny spadek poparcia w sondażach. W kryzysie politycznym znalazł się również Związek Ocalenia Rumunii (USR), niedawny sojusznik PNL. Jest wysoce prawdopodobne, że tendencja utrzyma się w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 511

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Filar wschodniej flanki. Rumunia wobec eskalacji napięcia w Europie

Napięcie w relacjach NATO – Rosja i zagrożenie eskalacją konfliktu rosyjsko-ukraińskiego wywołało niepokój władz Rumunii oraz poruszenie tamtejszej opinii publicznej. Bukareszt jednoznacznie opowiada się za solidarną i zdecydowaną odpowiedzią NATO oraz Unii Europejskiej w przypadku rosyjskiej agresji na Ukrainę. Z entuzjazmem przyjęto postawę Sojuszu...

Więcej →