W najnowszym odcinku Rozmów IEŚ podsumowujemy rok 2023 i jednocześnie omawiamy spodziewane wydarzenia obecnego roku. Tym razem głos zabierają analitycy Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. Zapraszamy. [zdj. domena publiczna]
Serbska Partia Postępowa ponownie wygrywa wybory – z prawie 47-procentowym poparciem. Jednak obserwatorzy wyborów i przedstawiciele partii opozycyjnych wskazują na szereg nieprawidłowości, jakie pojawiły się w czasie kampanii wyborczej i podczas samego głosowania. W Belgradzie odbywają się protesty ugrupowań opozycyjnych. Wybory w Serbii ocenia Konrad Pawłowski, kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [domena publiczna]
Jaki był mijający rok 2023 i czego możemy się spodziewać w roku przyszłym? Na te i inne pytania odpowiadają analitycy Zespołu Wschodniego IEŚ. Zapraszamy do wysłuchania specjalnego podsumowania wydarzeń. [Zdj. Kijów / domena publiczna]
Niedawny szczyt Unii Europejskiej z państwami Bałkanów Zachodnich nie zakończył się przełomowymi decyzjami. Pojawiły się obietnice członkostwa tych państw w Unii, ale pod warunkiem przeprowadzenia konkretnych zmian wewnętrznych. Najbardziej zaawansowana na drodze do Wspólnoty jest Czarnogóra. Serbia i Kosowo muszą, w pierwszej kolejności, uregulować relacje między sobą. Macedonia Północna i Albania także mają problemy w relacjach z sąsiadami, a Bośnia i Hercegowina kłopoty wewnętrzne. O szczegółach opowiadają analitycy Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [zdj. domena publiczna]
Białoruskie władze wprowadzają kolejne działania wymierzone w Polskę i społeczeństwo Białorusi. Pomimo tego, że w ostatnim czasie odnotowuje się mniejszą liczbę prób nielegalnego przekraczania granicy, to jednocześnie rozwijana jest antypolska propaganda. Polsce zarzuca się m.in. przygotowywanie zamachów terrorystycznych na Białorusi. Reżim Łukaszenki represjonuje osoby posiadające Kartę Polaka czy katolickich księży. O obecnej sytuacji na Białorusi opowiada Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego. [Zdj. christianvision / Telegram]
Czechy podejmują szereg działań, aby skuteczniej bronić się przed zagrożeniami pojawiającymi się w przestrzeni teleinformatycznej. Liczba ataków hakerskich skierowanych przeciwko czeskim instytucjom publicznym gwałtownie wzrosła po rozpoczęciu pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Jednak pierwsze tego typu ataki odnotowano już w 2011 roku. Od tego czasu powstały wyspecjalizowane instytucje zapobiegające zagrożeniom, prowadzone są także szerokie działania edukacyjne, skierowane m.in. do młodzieży, do urzędników państwowych i in. O szczegółach opowiada Agata Tatarenko z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. gov.pl]
Finlandia zamknęła wszystkie przejścia graniczne z Rosją. To efekt rosyjskich działań, polegających na wysyłaniu do Finlandii osób, które chcą się dostać do tego państwa w sposób nielegalny. Przejścia mają pozostać zamknięte do 13 grudnia, jednak nie można wykluczyć, że będą zamknięte dłużej. Z badań opinii publicznej wynika, że około 75 procent mieszkańców Finlandii popiera działanie tamtejszych władz. Przyczyny obecnego kryzysu wyjaśnia Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [zdj. Rajavartiolaitos]
W najnowszym podcaście rozmawiamy o rozwoju sektora zbrojeniowego, szczególnie w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Po rozpoczęciu pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę państwa naszego regionu podjęły szereg inicjatyw mających na celu wzmocnienie własnego potencjału zbrojeniowego. Wiele działań zainicjowały m.in. Czechy, które eksportują około 90% swojej produkcji, a także Węgry, które w porozumieniu z partnerami z Niemiec rozpoczęły produkcję bojowych wozów piechoty. O szczegółach opowiada Jakub Bornio z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Fot. Ministerstwo Obrony Węgier]
Tuż przed niedawnymi wyborami samorządowymi w Bułgarii tamtejsza Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego przekazała raport, sugerujący ryzyko manipulacji w głosowaniu z użyciem elektronicznych urządzeń wyborczych. Na podstawie tego raportu Centralna Komisja Wyborcza podjęła decyzję o głosowaniu wyłącznie za pomocą kart wyborczych, bez możliwości używania urządzeń. Głosowanie za ich pośrednictwem jest powodem ostrej walki politycznej. Nowy system wyklucza bowiem uznawanie głosów za nieważne, a podczas wcześniejszych wyborów samorządowych za takie uznawano około 15% wszystkich głosów. O sporze dotyczącym systemu do głosowania i wynikach wyborów samorządowych opowiada Spasimir Domaradzki z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.
Przedstawicielstwo Tajwanu – pod nazwą Tajpej – ma zostać otwarte w Estonii. Według estońskiego MSZ wynika to z potrzeby zacieśnienia stosunków w dziedzinie gospodarki, edukacji i kultury oraz wzmocnienia relacji pomiędzy organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Estonia była jednym z ostatnich państw UE, gdzie takiego przedstawicielstwa nie było. Ostro na nową inicjatywę zareagowały Chiny, które wezwały władze w Tallinie do przestrzegania zasady „jednych Chin” oraz ostrzegły przed konsekwencjami dyplomatycznymi. Wydarzenia te komentuje Aleksandra Kuczyńska-Zonik, kierująca Zespołem Bałtyckim IEŚ. [Zdj. ERR]
