Podcasty

Zalegająca na dnie Morza Bałtyckiego broń chemiczna, pochodząca z II wojny światowej, staje się coraz większym wyzwaniem dla wspólnoty międzynarodowej i przede wszystkim dla państw regionu bałtyckiego. Od czasu do czasu jest ona odnajdowana na plażach, pojawia się też w sieciach rybackich, co powoduje bardzo duże zagrożenie. Dodatkowo należy przypuszczać, że wzrost liczby inwestycji na Bałtyku przyczyni się do tego, że kolejne składowiska bojowych środków trujących będą odkrywane. Tu rodzi się szereg pytań, między innymi – co z nimi robić? Wydobywać je czy nie? I kto miałby ponosić koszty tych operacji? Na te pytania odpowiada dr Damian Szacawa, starszy analityk z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

W kolejnym odcinku naszych rozmów analizujemy zaangażowanie Chin w Europie Środkowej i Wschodniej. Omawialiśmy już relacje tego państwa z Litwą, Łotwą i Estonią oraz z państwami bałkańskimi. Tym razem powiemy o chińskiej obecności na Białorusi. Z pewnością azjatyckie mocarstwo liczyło tu na więcej korzyści, podobnie jak sama Białoruś. Co utrudnia rozwój tych relacji i jak postrzega je Rosja – wyjaśnia dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Europy Wschodniej.

Miniony rok był niezwykle trudny dla branży naftowej na całym świecie. Problemy miały i nadal mają przede wszystkim mniejsze rafinerie, którym z powodu spadku zapotrzebowania na paliwa grozi zamknięcie lub które już zostały zamknięte. Problem ten dotyczy także firm w naszej części Europy. O tym, kto ma największe trudności, a kto najlepiej radzi sobie w obecnej sytuacji rozmawiamy z dr. Michałem Paszkowskim z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

W kolejnym odcinku analizujemy politykę Chin wobec poszczególnych państw naszego regionu. Tym razem skoncentrujemy się na Bałkanach. Niedawny szczyt Chiny – Europa Środkowa (17+1) nie przyniósł przełomowych decyzji, przede wszystkim dotyczących gospodarki. Większość państw coraz sceptyczniej podchodzi do tej inicjatywy. Jednak pewne nadzieje związane z zaangażowaniem azjatyckiego mocarstwa w regionie wiąże Serbia, która zdecydowała się na zakup chińskich szczepionek. O perspektywach zaangażowania Chin na południu Europy rozmawiamy ze starszym analitykiem z Zespołu Bałkańskiego IEŚ, dr. Janem Musiem.

Niedawny szczyt Chiny – Europa Środkowa (17+1) nie okazał się wydarzeniem przełomowym. Dotychczasowe propozycje składane przez azjatyckie mocarstwo nie są atrakcyjne dla większości państw regionu i nie przekładają się na rozwój współpracy gospodarczej. Dodatkowo państwa bałtyckie i Polska podnoszą kwestie praw człowieka i skrytykowały próbę zaproszenia na szczyt białoruskiego przywódcy Alaksandra Łukaszenki. W kolejnych odcinkach będziemy omawiali politykę poszczególnych państw wobec Chin. Rozpoczynamy od Litwy, Łotwy i Estonii – mówi dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik, kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Przytłaczającym, prawie 50-procentowym zwycięstwem partii Vetëvendosje zakończyły się wybory parlamentarne w Kosowie. Do władzy dochodzi ugrupowanie, na którego czele stoi charyzmatyczny lider Albin Kurti, ostro krytykujący dotychczasowych kosowskich liderów politycznych. Ze sceny politycznej odchodzą stopniowo działacze, którzy walczyli o niepodległość Kosowa ponad 20 lat temu i którzy nie potrafili sprostać obecnym oczekiwaniom społecznym. O podsumowaniach wyborczych rozmawiamy dr. hab. Konradem Pawłowskim i dr hab. Agatą Domachowską z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

Łotewskie władze są coraz gorzej oceniane przez obywateli. Główny powód to chaotyczne działania związane z zapobieganiem pandemii oraz brak odpowiednich informacji na ten temat. Mieszkańcy Łotwy sprzeciwiają się kolejnym ograniczeniom, a dodatkowo połowa z nich sceptycznie podchodzi do szczepień. Czy łotewskie władze znajdą sposób, by odwrócić te niepokojące tendencje? Na to pytanie odpowiada kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik.

Obowiązujące od początku tego roku nowe przepisy umożliwiają zatrudnianie w Polsce medyków spoza Unii Europejskiej. Rozwiązania te mogą być szczególnie atrakcyjne dla specjalistów z Ukrainy. Biorąc pod uwagę spore braki kadrowe w naszym kraju, możliwość zatrudniania osób z innych państw wydaje się dobrym rozwiązaniem. Pojawiają się jednak wątpliwości związane na przykład z odpowiednią znajomością języka polskiego. Do początku lutego do Ministerstwa Zdrowia wpłynęło ponad 70 wniosków o zgodę na wykonywanie zawodu w ramach nowych procedur – informuje dr Hanna Bazhenova, starszy analityk z Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Minęło 30 lat od utworzenia Grupy Wyszehradzkiej. Przez ten czas udało się zrealizować szereg projektów, w tym przede wszystkim wstąpić do NATO i Unii Europejskiej. Państwa współtworzące Grupę mają zazwyczaj wspólne cele, jednak w niektórych zagadnieniach – związanych chociażby z polityką wobec partnerów ze wschodniej Europy – widać czasami głębokie różnice. Czas, w jakim powstawała nowa inicjatywa regionalna, był szczególny, zwłaszcza w kontekście rozpadającego się ZSRR – podkreśla dr Łukasz Lewkowicz, starszy analityk z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Seria skandali związanych z działalnością banków w państwach bałtyckich znacznie osłabiła ich wiarygodność. Niektóre z nich były pralnią brudnych pieniędzy, napływających przede wszystkim z Rosji. Proceder ten był prowadzony przez banki działające na Łotwie i w Estonii. W tym drugim przypadku były to oddziały banków z Danii i ze Szwecji. W związku z tym wiarygodność sektora finansowego w regionie znacznie podupadła. Wprowadzono już szerokie działania kontrolne oraz poproszono o pomoc Międzynarodowy Fundusz Walutowy, jednak odzyskiwanie wiarygodności to długi proces. Warto przypomnieć, że po rozpadzie ZSRR sektor bankowy prężnie zaczął się rozwijać przede wszystkim na Łotwie – mówi Marlena Gołębiowska, analityk z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.