Podcasty

Stany Zjednoczone Ameryki zasadniczo nie zmienią polityki wobec państw Europy Środkowej i Wschodniej. Joe Biden, zwycięzca wyborów prezydenckich, powinien utrzymać dotychczasowe kierunki działań, które prowadziła administracja Donalda Trumpa. Zmian rewolucyjnych nie będzie – uważa dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Dopiero po czterech miesiącach od wyborów w Serbii powołano nowy rząd. Na jego czele stanęła ponownie Ana Brnabić. Koalicja wyborcza pod wodzą Serbskiej Partii Postępowej uzyskała ponad 60% głosów i wydawać by się mogło, że z powołaniem nowego rządu nie powinno być większych problemów. Okazuje się jednak, że brak realnej opozycji w nowym parlamencie poważnie komplikuje sytuację polityczną – podkreśla kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr hab. Konrad Pawłowski.

Była premier Mołdawii Maia Sandu wygrała pierwszą turę wyborów prezydenckich w tym państwie. Drugie miejsce zajął prezydent Igor Dodon. Przedwyborcze sondaże wskazywały, że to właśnie urzędujący prezydent otrzyma większą liczbę głosów. Ostatecznie tak się nie stało. Nie oznacza to jednak, że Igor Dodon jest na straconej pozycji – informuje dr Piotr Oleksy z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Sytuacja polityczna na Białorusi nie sprzyja dywersyfikacji dostaw ropy naftowej. Z wcześniejszych zapowiedzi Alaksandra Łukaszenki, sugerujących poszukiwanie innych dostawców poza Rosją, niewiele zostało. Co prawda Białoruś zakupiła w Stanach Zjednoczonych ładunki ropy naftowej, jednak były to działania symboliczne – podkreśla dr Michał Paszkowski, starszy analityk z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Państwa Europy Środkowej przeznaczają bardzo duże środki na ratowanie gospodarki w związku z pandemią COVID-19. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy na tego rodzaju wsparcie przeznaczono równowartość około 10% PKB. Wydatki te powodują wzrost deficytu budżetowego, jednak w tym przypadku Unia Europejska podchodzi do tego ze zrozumieniem – informuje Marlena Gołębiowska z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Pandemia COVID-19 ponownie uderzyła, także w Europie Środkowej i Wschodniej. W poszczególnych państwach sytuacja nieco się różni, zarówno pod względem dynamiki rozwoju pandemii, jak i zastosowanych metod, które mają ją ograniczyć. O obecnej sytuacji mówią: kierownik Zespołu Bałkańskiego dr hab. Konrad Pawłowski, kierownik Zespołu Wyszehradzkiego dr Agata Tatarenko, kierownik Zespołu Bałtyckiego dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik i starszy analityk z Zespołu Europy Wschodniej dr Andrzej Szabaciuk.

Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci to ugrupowanie, które wygrywa wybory parlamentarne na Litwie. Aby jednak utworzyć rząd, musi powstać koalicja, w której znajdą się najprawdopodobniej Partia Wolności i Ruch Liberalny. Słaby wynik uzyskała Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin, o czym informowaliśmy w Rozmowie IEŚ nr 82, dotyczącej wyborów na Litwie. Wyniki drugiej tury potwierdzają tendencję z pierwszej tury – podkreśla dyrektor Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Michała Römera w Wilnie dr Gediminas Kazėnas.

Partia prezydenta Wołodymyra Zełenskiego – Sługa Narodu – z wyraźnym spadkiem w wyborach samorządowych na Ukrainie. Lepsze rezultaty uzyskała Europejska Solidarność – ugrupowanie byłego prezydenta Petra Poroszenki, a także Platforma Opozycyjna – Za Życie. Jednak to regionalne komitety wyborcze otrzymały najwięcej głosów. Tym razem do wyborów poszło zdecydowanie mniej głosujących niż poprzednio. O przyczynach takiego stanu rzeczy z Kijowa mówi dr Hanna Bazhenova, starszy analityk z Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Estonia chce przekonać do Inicjatywy Trójmorza państwa nordyckie. Jak dotąd to się jednak nie udaje. Pewne działania były podejmowane w Finlandii, ale bez ostatecznego powodzenia. W ostatnich latach można zauważyć zmianę w estońskiej polityce względem Trójmorza – od podejścia sceptycznego do aktywnego. Z czego wynika ta zmiana i co osiągnęła Estonia podczas ostatniego szczytu w Tallinie – wyjaśnia starszy analityk z Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Damian Szacawa.

Poważne wsparcie finansowe dla Inicjatywy Trójmorza zadeklarowały Stany Zjednoczone. Deklaracja ta padła podczas szczytu państw zaangażowanych w to przedsięwzięcie, który odbył się w Tallinie. Niezwykle istotne są także polsko-amerykańskie ustalenia dotyczące rozwoju energetyki jądrowej w naszym państwie. O najważniejszych decyzjach, jakie zapadły w Tallinie, mówi dr Łukasz Lewkowicz, starszy analityk z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.