The clash of civilizations in Ukraine

Humanitarne eleme

Paweł Ukielski

ORCID: Paweł Ukielski: 0000-0001-8664-7718

Afiliacja: Instytut Studiów Politycznych PAN, Polska

Strony: 41-58

Wydanie: Lublin 2023

DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.3

Sposób cytowania: P. Ukielski, The clash of civilizations in Ukraine, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 41-58, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.3


Abstrakt: Niniejszy artykuł analizuje wojnę pomiędzy Federacją Rosyjską a Ukrainą w świetle teorii zderzenia cywilizacji Huntingtona. W swoim tekście Huntington stwierdził: „Jeśli jednak liczy się cywilizacja, to prawdopodobieństwo przemocy między Ukraińcami a Rosjanami powinno być niskie”. Po pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę widać wyraźnie, że Huntington w tej kwestii całkowicie się pomylił. Nie falsyfikuje to jednak całej koncepcji Huntingtona, która wymaga modyfikacji w postaci nowego wytyczenia granic i nazewnictwie cywilizacji – nie występuje „cywilizacja słowiańsko-prawosławna”, ale raczej „euroazjatycka”. Korekty te, oparte na badaniach Oskara Haleckiego, prowadzą do wniosku, że teoria Huntingtona znajduje zastosowanie w przypadku wojny Rosji i Ukrainy, zaś Ukraina jest Huntingtonowskim „krajem rozdartym”, który zdecydował się na ostateczne opuszczenie cywilizacji euroazjatyckiej, zaś Rosja stara się temu zapobiec.

Bibliografia:

Baczkowski K., Oskara Haleckiego jagiellońska wizja dziejów, [in:] M. Dąbrowska (ed.), Oskar Halecki i jego wizja Europy, vol. 1, Warsaw–Łódź 2012, pp. 56-77.

Błachowska K., Ruś a Moskwa w koncepcji Oskara Haleckiego, [in:] M. Dąbrowska (ed.), Oskar Halecki i jego wizja Europy, vol. 3, Warsaw–Łódź 2014, pp. 108-123.

Danilevskij N., Rossija i Evropa. Vzgljad na kul’turnye i politicheskie otnoshenija slavjanskogo mira k germano-romanskomu, Fifth ed., St. Petersburg 1895.

Eberhardt P., Rosyjski panslawizm jako koncepcja geopolityczna, [in:] idem, Słowiańska geopolityka. Twórcy rosyjskiej, ukraińskiej i czechosłowackiej geopolityki oraz ich koncepcje ideologiczno-terytorialne, Cracow 2017.

Elections in Ukraine, https://www.electoralgeography.com/new/en/category/countries/u/ukraine.

Fukuyama F., The end of history?, “The National Interest”, Summer 1989, pp. 3-18.

Halecki O., The borderlands of Western civilization. A history of East Central Europe, New York 1952.

Halecki O., The limits and divisions of European history, New York 1950.

Huntington S.P., The clash of civilizations?, “Foreign Affairs”, Summer 1993, pp. 22-49.

Huntington S.P., The clash of civilizations and the remaking of the world order, London 2002.

Kowal P., Five Rings of Empire, “New Eastern Europe” 2017, no. 2, pp. 51-59.

Lavrov zajavil, chto est’ nadezhda na kompromiss v peregovorah s Ukrainoj, https://tass.ru/politika/14085133.

Nadchodzi trzecia Ukraina. Z prof. Jarosławem Hrycakiem rozmawia Wojciech Wojtasiewicz, https://holistic.news/nadchodzi-trzecia-ukraina/.

Putin V., On the historical unity of Russians and Ukrainians, http://en.kremlin.ru/events/president/news/66181.

Remarks by President Biden Ahead of the One-Year Anniversary of Russia’s brutal and unprovoked invasion of Ukraine, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2023/02/21/remarks-by-president-biden-ahead-of-the-one-year-anniversary-of-russias-brutal-and-unprovoked-invasion-of-ukraine/.

Szűcs J., The three historical regions of Europe, “Acta Historica Academiae Scientiarum Hungaricae” 1983, vol. 29, pp. 131-184.

Ukielski P., Europa Środkowa jako pole starcia Mitteleuropy i panslawizmu, “Teologia Polityczna” 2021-2022, no. 13, pp. 151-164.