Strategiczne konsekwencje rewolucji łupkowej w USA. Rozwój partnerstwa energetycznego Stanów Zjednoczonych i Polski
ORCID: Rafał Ulatowski: 0000-0003-0655-9940
Afiliacja: Uniwersytet Warszawski
Strony: 167-182
Wydanie: Lublin 2024
DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.2.9
Sposób cytowania: R. Ulatowski , Strategic consequences of the United States’ energy abundance. A case study of the U.S. – Poland Strategic Energy Partnership, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 2, s. 147-165 DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.2.9
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo energetyczne, gaz łupkowy, geoekonomia, LNG, Polska, Stany Zjednoczone
Keywords: energy security, geoeconomics, LNG, Poland, shale gas, United States
Abstrakt: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego Stany Zjednoczone i Polska rozwinęły strategiczne partnerstwo energetyczne w sektorze gazu latach 2017–2020. Artykuł bazuje na analizie źródeł pierwotnych i wtórnych. Źródła pierwotne obejmują: 1) dokumenty publikowane przez administrację Stanów Zjednoczonych i rząd Polski; 2) przemówienia, oświadczenia i wywiady medialne polityków, urzędników i przedsiębiorców z obu krajów oraz 3) informacje publikowane przez firmy zajmujące się relacjami gazowymi między Stanami Zjednoczonymi a Polską. Źródła wtórne obejmują dane statystyczne i analizy Agencji Informacji Energetycznej (EIA), Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) oraz Przeglądu Statystycznego publikowanego przez Energy Institute. Artykuł wskazuję, że partnerstwo energetyczne pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Polską jest konsekwencją czterech czynników. Po pierwsze, rewolucja energetyczna w USA dała amerykańskiej administracji materialne możliwości konkurowania o rynki z tradycyjnymi dostawcami gazu. Po drugie, administracja USA wykorzystuje eksport LNG zarówno dla celów gospodarczych jak i strategicznych. Po trzecie, rządy USA i Polski podzielały pogląd że świat ponownie wkracza w erę rywalizacji mocarstw, a dostawy energii będą w tej rywalizacji odgrywać istotną rolę. Po czwarte, oba kraje odrzucały wizję Rosji jako państwa dominującego w dostawach gazu na rynek Europy.
Bibliografia:
1. Balafas V., Fakiolas E.T., From Energy Security to Energy Dominance: US’ Blending of Politics and Economics, “Strategic Analysis” 2020, vol. 44, no. 2, pp. 91–105.
2. Balawender G., Woźniak: Amerykańskie LNG jest 20 proc. tańsze od rosyjskiego gazu, Rzeczpospolita, 24 June 2019, https://energia.rp.pl/surowce-i-paliwa/art17008081-wozniak-amerykanskie-lng-jest-20-proc-tansze-od-rosyjskiego-gazu [14.05.2024].
3. BBN, National Security Strategy of the Republic of Poland, 2020, https://www.bbn.gov.pl/ftp/dokumenty/National_Security_Strategy_of_the_Republic_of_Poland_2020.pdf [14.05.2024].
4. Bergsten C.F., We Are All Geoeconomists Now, Foreign Affairs, May/June 2016, https://www.foreignaffairs.com/articles/2016-04-06/we-are-all-geoeconomists-now [14.05.2024].
5. Blackwill R.D., Harris J.M., War by other means: geoeconomics and statecraft, Cambridge 2016.
6. Clinton H.R., Economic Statecraft, Economic Club of New York. U.S. Department of State, 14 October 2011, https://2009-2017.state.gov/secretary/20092013clinton/rm/2011/10/175552.htm [14.05.2024].
7. Energy Institute, Statistical Review of World Energy, 2023.
8. Farber M., Read Donald Trump’s Remarks at the Three Seas Initiative Summit in Poland, Time, 6 July 2017, https://time.com/4846780/read-donald-trump-speech-warsaw-poland-transcript/ [14.05.2024].
9. Hsiung J.C., The age of geoeconomics, China’s global role, and prospects of cross-strait integration, “Journal of Chinese Political Science” 2009, vol. 14, no. 2, pp. 113–133.
10. Ikenberry G.J., Three Worlds: the West, East and South and the competition to shape global order, “International Affairs” 2024, vol. 100, no. 1, pp. 121–138.
11. Luttwak E.N., From Geopolitics to Geo-economics: Logic of Conflict, Grammar of Commerce, “National Interest” 1990, no. 20, pp. 17–23.
12. Mason J., Trump lashes Germany over gas pipeline deal, calls it Russia’s ‘captive’, Reuters, 11 July 2018, https://www.reuters.com/article/us-nato-summit-pipeline-idUSKBN1K10VI [14.05.2024].
13. Ministry of Climate and Environment, Energy Policy of Poland until 2040, 2021, https://www.gov.pl/web/climate/energy-policy-of-poland-until-2040-epp2040 [14.05.2024].
14. O’Sullivan M.L., Windfall: How the New Energy Abundance Upends Global Politics and Strengthens America’s Power, New York 2017.
15. PAP, Naimski: Najpóźniej w 2022r. spoza Rosji – 17 mld m sześc. gazu rocznie, 26 September 2018, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1374189%2Cnaimski-najpozniej-w-2022-r-spoza-rosji—17-mld-m-szesc-gazu-rocznie.html [14.05.2024].
16. Perry R., We will become a dominant energy force, using our research, development, and delivery capabilities. Statement by Rick Perry, U.S. Secretary of Energy, on LNG Shipments to the Netherlands & Poland, Department of Energy, 9 June 2017, https://www.energy.gov/articles/statement-rick-perry-us-secretary-energy-lng-shipments-netherlands-poland [14.05.2024].
17. PGNiG, PGNIG signed a strategic agreement with Qatargas, 14 March 2017, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/pgnig-signed-a-strategic-agreement-with-qatargas/newsGroupId/1910852 [14.05.2024].
18. PGNiG, Historic delivery of gas to Poland. PGNiG receives American LNG, 8 June 2017, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/historic-delivery-of-gas-to-poland-pgnig-receives-american-lng/newsGroupId/1910852?changeYear=2017¤tPage=2 [14.05.2024].
19. PGNiG, PGNiG signed a 5-year contract for LNG with Centrica, 21 November 2017, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/pgnig-signed-a-5-year-contract-for-lng-with-centrica/newsGroupId/1910852?changeYear=2017¤tPage=1 [14.05.2024].
20. PGNiG, 24-year contract with Cheniere signed – deliveries of American LNG to Poland will commence in 2019, 8 November 2018, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/pgnig-24-year-contract-with-cheniere-signed-deliveries-of-american-lng-to-poland-will-commence-in-2019/newsGroupId/1910852?changeYear=2018¤tPage=2 [14.05.2024].
21. PGNiG, Declaration of will to terminate Yamal Contract effective December 31, 2022, 15 November 2019, http://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/declaration-of-will-to-terminate-yamal-contract-effective-december-31-2022/newsGroupId/1910852?changeYear=2019¤tPage=1 [14.05.2024].
22. PGNiG, LNG imports by PGNiG on the rise, 4 February 2021, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/lng-imports-by-pgnig-on-the-rise/newsGroupId/1910852?changeYear=2021¤tPage=6 [14.05.2024].
23. PGNiG, PGNiG will purchase more natural gas from Venture Global LNG, 2 September 2021, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/pgnig-will-purchase-more-natural-gas-from-venture-global-lng/newsGroupId/1910852?changeYear=2021¤tPage=2 [14.05.2024].
24. PGNiG, 150th delivery of liquefied natural gas for PGNiG, 18 January 2022, https://en.pgnig.pl/news/-/news-list/id/150th-delivery-of-liquefied-natural-gas-for-pgnig/newsGroupId/1910852?changeYear=2022¤tPage=1 [14.05.2024].
25. PGNiG, Kolejny rekordowy rok pod względem importu LNG do Polski, 3 January 2024, https://pgnig.pl/aktualnosci/-/news-list/id/kolejny-rekordowy-rok-pod-wzgledem-importu-lng-do-polski/newsGroupId/10184?changeYear=2024¤tPage=2 [14.05.2024].
26. Reuters Staff, LNG contracted by Poland’s PGNiG 20–30% cheaper than Russian gas -minister, Reuters, 6 September 2019 https://www.reuters.com/article/poland-gas-russia-idINL5N25X1LG [14.05.2024].
27. Selden Z., Taming the bear: American liquified natural gas (LNG) exports and the negation of Russian influence in Europe, “Global Affairs” 2020, vol. 6, no. 2, pp. 149–165.
28. Trump White House Archive, Joint Statement by President Donald J. Trump and President Andrzej Duda, 24 June 2020, https://trumpwhitehouse.archives.gov/briefings-statements/joint-statement-president-donald-j-trump-president-andrzej-duda/ [14.05.2024].
29. Trump White House Archive, National Security Strategy of the United States of America, December 2017, https://trumpwhitehouse.archives.gov/wp-content/uploads/2017/12/NSS-Final-12-18-2017-0905.pdf [14.05.2024].
30. Trump White House Archive, Remarks by President Trump and President Duda of the Republic of Poland in Joint Press Conference, 18 September 2018, https://trumpwhitehouse.archives.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-president-duda-republic-poland-joint-press-conference/ [14.05.2024].
31. Trump White House Archive, Remarks by President Trump at the Unleashing American Energy Event, 29 June 2017, https://trumpwhitehouse.archives.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-unleashing-american-energy-event/ [14.05.2024].
32. Trump White House Archive, Remarks by President Trump to the People of Poland, 6 July 2017, https://trumpwhitehouse.archives.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-people-poland/ [14.05.2024].
33. U.S. Department of Energy, Department of Energy Authorizes Additional LNG Exports from Freeport LNG, 29 May 2019, https://www.energy.gov/articles/department-energy-authorizes-additional-lng-exports-freeport-lng#:~:text=WASHINGTON%2C%20D.C.%20%E2%80%93%20Today%2C%20the%20U.S.%20Department%20of,Freeport%20LNG%20Terminal%20located%20on%20Quintana%20Island%2C%20Texas [14.05.2024].
34. U.S. Department of Energy, LNG Monthly, March 2022 https://www.energy.gov/sites/default/files/2022-03/LNG%20Monthly%20January%202022_2.pdf [14.05.2024].
35. Vihma A., Wigell M., Unclear and present danger: Russia’s geoeconomics and the Nord Stream II pipeline, “Global Affairs” 2016, vol. 2, no. 4, pp. 377–388.
36. Wigell M., Hybrid interference as a wedge strategy: a theory of external interference in liberal democracy, “International Affairs” 2019, vol. 95, no. 2, pp. 255–275.
37. Wigell M., Vihma A., Geopolitics versus Geoeconomics: The Case of Russia’s Geostrategy and Its Effects on the EU, “International Affairs” 2016, vol. 92, no. 3, pp. 605–627.
38. Woźniak M., Nic nie wskazuje na to, abyśmy mieli kontynuować kontrakt jamalski, Biznes Alert, 19 March 2019, http://biznesalert.pl/kontrakt-jamalski-pgnig/ [14.05.2024].