Podcasty

Kłopoty z dostawami gazu i wzrost cen tego surowca wpływają na preferencje wyborcze na Słowacji. Ceny gazu są tam już tak wysokie, że duże firmy ograniczają produkcję, a gospodarstwa domowe i małe firmy muszą się przygotować na przyszłoroczne podwyżki. Szacuje się, że Słowacy za gaz ziemny i energię elektryczną zapłacą o 10 procent więcej niż w bieżącym roku. Tematyka rosnących cen jest intensywnie wykorzystywana w debacie politycznej – wyjaśniają analitycy IEŚ: dr Łukasz Lewkowicz i dr Michał Paszkowski.

Nieoczekiwane zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w Czechach odniosła konserwatywna koalicja SPOLU. Drugie miejsce zajęła partia ANO premiera Andreja Babiša, dla którego wyborcza porażka może oznaczać koniec władzy w państwie. Trzecie miejsce uzyskała koalicja Czeskiej Partii Piratów i STAN. O nastrojach politycznych w Czechach opowiada analityk Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ – Szczepan Czarnecki.

Białoruskie władze konsekwentnie pogłębiają kryzys migracyjny na granicy z Unią Europejską, szczególnie na odcinku z Polską. Na Białoruś sprowadzane są kolejne osoby z państw azjatyckich i afrykańskich, które następnie kierowane są na Zachód. Nie odstraszają ich pogarszające się warunki atmosferyczne ani większa kontrola granicy przez polskich pograniczników oraz wojsko. Migranci są brutalnie wykorzystywani do realizacji politycznych i gospodarczych celów przez Alaksandra Łukaszenkę – wyjaśnia starszy analityk w Zespole Europy Wschodniej IEŚ dr Andrzej Szabaciuk.

Wprowadzenie zakazu wjazdu na terytorium Kosowa samochodów z serbskimi tablicami rejestracyjnymi spowodowało wzrost napięcia w regionie. Władze Kosowa twierdzą, że postąpiły tak, ponieważ Serbowie nie pozwalają na wjazd na swoje terytorium pojazdów z tablicami kosowskimi. W obu przypadkach należy wykupić tablice tymczasowe. W północnej części Kosowa, gdzie większość stanowią Serbowie, zablokowano przejścia graniczne i zaatakowano urzędy, w których wydawane są kosowskie tablice rejestracyjne. Na szczęście nikt nie ucierpiał. Władze Kosowa wysłały na przejścia oddziały policji, a kontrolujące granicę wojska NATO wzmocniły patrole. Do eskalacji konfliktu nie powinno jednak dojść z kilku powodów – wyjaśnia kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr hab. Konrad Pawłowski.

Niedawne wybory w Rosji nie spowodowały większych zmian na tamtejszej scenie politycznej. Raczej można mówić o umocnieniu obozu władzy – przynajmniej oficjalnie. Głosowanie odbywało się przez trzy dni i miało podobny przebieg do ubiegłorocznego głosowania w referendum konstytucyjnym. Jednym słowem, sprzyjało fałszerstwom wyborczym i dalece odbiegało od standardów demokratycznych. Oficjalnie frekwencja wyniosła ponad 50 procent. Na uwagę zasługuje dosyć wysokie poparcie dla partii komunistycznej, co może wiązać się z wcześniejszym apelem opozycjonisty Aleksieja Nawalnego, który namawiał Rosjan, aby nie głosowali na putinowską „Jedną Rosję” i nie wspierali obozu władzy – przypomina dr Andrzej Szabaciuk, starszy analityk Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Zgodnie z przewidywaniami Lewica wygrała wybory w Norwegii. Co prawda liczenie głosów jeszcze trwa, ale nie powinno już dojść do większych zmian. Frekwencja wyborcza wyniosła ponad 76 procent i jest jedną z niższych w historii norweskich wyborów. Po głosowaniu pojawia się wiele pytań dotyczących, m.in. ostatecznego kształtu
nowej koalicji i polityki energetycznej – zauważa dr Damian Szacawa, starszy analityk Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Białorusko-rosyjskie manewry „Zapad” skupiają uwagę społeczności międzynarodowej, zwłaszcza w naszej części Europy. W przedsięwzięcie zaangażowano w sumie około 200 tys. osób, a część działań odbywa się niedaleko granicy polsko-białoruskiej. Niewątpliwie ćwiczenia wpływają na dalszą integrację Białorusi i Rosji, co budzi poważne zaniepokojenie, m.in. na Ukrainie – ocenia dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Wszystko wskazuje na to, że konserwatyści przegrają zaplanowane na 13 września wybory w Norwegii. Z przedwyborczych sondaży wynika, że władze przejmie koalicja ugrupowań centrolewicowych. Pomimo skutecznej walki z pandemią rząd Erny Solberg stracił popularność, w dużej mierze z powodu reform sektora publicznego – wyjaśnia starszy analityk Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Damian Szacawa.

Zaostrzają się stosunki chińsko-litewskie. Pekin odwołał swojego ambasadora w Wilnie i tego samego oczekuje od władz litewskich. Przyczyną tej sytuacji jest otwarcie przedstawicielstwa Tajwanu na Litwie. Tajwan ma swoje przedstawicielstwa w innych państwach unijnych, jednak oficjalnie zawierają one w nazwach słowo „Tajpej”. Inaczej postąpiła Litwa i to właśnie spowodowało ostrą reakcję Chin. Jakie będą konsekwencje obecnej sytuacji – wyjaśniają dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik i Marlena Gołębiowska z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Estoński parlament wybrał nowego prezydenta. Będzie nim naukowiec i obecny dyrektor Muzeum Narodowego, 63-letni Alar Karis. Do tej pory Karis nie zajmował się polityką, a jego kandydatura pojawiła się stosunkowo niedawno. Głosowało na niego 72 deputowanych w 101-osobowym parlamencie. To kandydat politycznego kompromisu – podkreśla kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik.