Podcasty

Zgodnie z przewidywaniami Lewica wygrała wybory w Norwegii. Co prawda liczenie głosów jeszcze trwa, ale nie powinno już dojść do większych zmian. Frekwencja wyborcza wyniosła ponad 76 procent i jest jedną z niższych w historii norweskich wyborów. Po głosowaniu pojawia się wiele pytań dotyczących, m.in. ostatecznego kształtu
nowej koalicji i polityki energetycznej – zauważa dr Damian Szacawa, starszy analityk Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Białorusko-rosyjskie manewry „Zapad” skupiają uwagę społeczności międzynarodowej, zwłaszcza w naszej części Europy. W przedsięwzięcie zaangażowano w sumie około 200 tys. osób, a część działań odbywa się niedaleko granicy polsko-białoruskiej. Niewątpliwie ćwiczenia wpływają na dalszą integrację Białorusi i Rosji, co budzi poważne zaniepokojenie, m.in. na Ukrainie – ocenia dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Wszystko wskazuje na to, że konserwatyści przegrają zaplanowane na 13 września wybory w Norwegii. Z przedwyborczych sondaży wynika, że władze przejmie koalicja ugrupowań centrolewicowych. Pomimo skutecznej walki z pandemią rząd Erny Solberg stracił popularność, w dużej mierze z powodu reform sektora publicznego – wyjaśnia starszy analityk Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Damian Szacawa.

Zaostrzają się stosunki chińsko-litewskie. Pekin odwołał swojego ambasadora w Wilnie i tego samego oczekuje od władz litewskich. Przyczyną tej sytuacji jest otwarcie przedstawicielstwa Tajwanu na Litwie. Tajwan ma swoje przedstawicielstwa w innych państwach unijnych, jednak oficjalnie zawierają one w nazwach słowo „Tajpej”. Inaczej postąpiła Litwa i to właśnie spowodowało ostrą reakcję Chin. Jakie będą konsekwencje obecnej sytuacji – wyjaśniają dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik i Marlena Gołębiowska z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Estoński parlament wybrał nowego prezydenta. Będzie nim naukowiec i obecny dyrektor Muzeum Narodowego, 63-letni Alar Karis. Do tej pory Karis nie zajmował się polityką, a jego kandydatura pojawiła się stosunkowo niedawno. Głosowało na niego 72 deputowanych w 101-osobowym parlamencie. To kandydat politycznego kompromisu – podkreśla kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik.

W najnowszym odcinku Rozmów IEŚ opowiadamy o historii i jednocześnie o przyszłości Ukrainy, która niedawno obchodziła 30 rocznicę niepodległości. Postanowiliśmy przypomnieć, w jakich warunkach doszło do jej ogłoszenia, i opisać zmiany zachodzące w ukraińskim społeczeństwie od 1991 roku. Razem z prof. Walentym Balukiem, dyrektorem Centrum Europy Wschodniej UMCS, dyskutujemy m.in. o roli elit i oligarchii oraz o szansach rozwoju państwa.

Ukraina świętuje 30-lecie niepodległości. W ciągu tych lat, pomimo konfliktu z Rosją i utraty części terytorium, państwo to konsekwentnie się umacnia. Podtrzymywane są także prozachodnie aspiracje dotyczące członkostwa w Unii Europejskiej i NATO. O sukcesach i porażkach Ukrainy oraz o perspektywach na przyszłość mówią zastępca dyrektora IEŚ prof. Tomasz Stępniewski i starszy analityk z Zespołu Europy Wschodniej dr Andrzej Szabaciuk.

Państwa europejskie mają poważne kłopoty z gazem. Jest go zbyt mało przed zbliżającym się sezonem grzewczym. Wpływ na to miało większe zużycie tego surowca zarówno z powodu dłuższej zimy, jak i w związku z odbudową gospodarki po pandemii COVID-19. W wielu państwach magazyny gazowe nie są wystarczająco wypełnione, nastąpił też duży wzrost cen gazu, co dodatkowo komplikuje sytuację. Korzysta na tym Rosja, która dynamizuje końcowe prace nad gazociągiem Nord Stream 2. W zdecydowanie lepszej sytuacji jest natomiast Polska – wyjaśnia starszy analityk w Zespole Bałtyckim IEŚ dr Michał Paszkowski.

W naszym cyklu podróżniczym zachęcamy do poznawania Litwy, Łotwy i Estonii. Mimo że są to państwa nieduże, to jednak bardzo zróżnicowane i oferujące szereg atrakcji. Miłośnicy historii odnajdą w nich ujmujące zabytki, związane np. z historią Rzeczypospolitej. Można odwiedzić urocze wiejskie zakątki, ciche nadmorskie miejscowości, ale także pełne turystów kurorty. O atrakcjach naszych sąsiadów opowiada dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Litwa wzmacnia granicę z Białorusią, po tym jak drastycznie wzrosła liczba nielegalnych migrantów na granicy z tym państwem. Napływ osób z Iraku, Afganistanu czy państw afrykańskich został sztucznie wywołany przez władze w Mińsku i ma na celu destabilizację państwa litewskiego. Więcej przypadków nielegalnego przekraczania granicy odnotowano też na Łotwie i w Polsce. O działaniach w kierunku rozwiązania obecnej sytuacji opowiada dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.