Podcasty

Nowy rok rozpoczął się w Estonii od politycznego tsunami. Chodzi o podejrzenie korupcji wśród członków rządzącej Partii Centrum, które spowodowało, że do dymisji podał się premier Jüri Ratas. Śledztwo prowadzone przez prokuraturę dotyczy możliwego przyjęcia łapówki od firmy deweloperskiej w zamian za zgodę na udzielenie wielomilionowego kredytu. Afera korupcyjna z pewnością uderza w wizerunek Estonii jako państwa o wysokich standardach demokratycznych. Jednak podjęcie decyzji o dymisji rządu, już na tym etapie postępowania, jest pozytywnie oceniane przez obserwatorów estońskiej sceny politycznej – zauważa dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik, kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Wdarcie się demonstrantów do siedziby Kongresu Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie wywołało różne nastroje w państwach Europy Wschodniej. W Rosji zdecydowanie przeważały szydercze komentarze, wskazujące na słabość amerykańskiej demokracji. Białoruski przywódca Alaksandr Łukaszenka wypowiadał się w podobnym tonie, wykorzystując incydent na potrzeby wewnętrznej polityki. Z kolei na Ukrainie przeważało zaniepokojenie. Wskazywano, że osłabiona Ameryka nie będzie chciała aktywnie włączać się w rozwiązanie konfliktu z Rosją – podkreśla kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ dr Jakub Olchowski.

Tragiczny przełom starego i nowego roku w Chorwacji. W wyniku trzęsienia ziemi o sile 6,3 stopnia w skali Richtera ucierpiały tereny na południe od Zagrzebia. Najbardziej dotknięta kataklizmem została miejscowość Petrinja. Zginęło tam co najmniej kilka osób, a kilkadziesiąt doznało obrażeń. Trzęsienie ziemi było odczuwalne także w innych państwach na Bałkanach, na szczęście nie spowodowało większych strat – informuje dr Jan Muś, starszy analityk z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

Na Bałkanach mijający rok obfitował w zaskakujące wydarzenia, na które w dużej mierze wpłynęła pandemia. W kilku państwach doszło do wyborów, w wyniku których umocniły się rządzące ugrupowania, tak jak w Serbii czy w Chorwacji. Jednak mieliśmy też spore niespodzianki, jak w Czarnogórze czy Kosowie, i brak większych zmian, jak Bośni i Hercegowinie. W najnowszym odcinku naszych Rozmów ostatnie miesiące podsumowujemy z Zespołem Bałkańskim IEŚ, który tworzą: kierownik dr hab. Konrad Pawłowski, dr hab. Agata Domachowska i dr Jan Muś.

Są podstawy, by twierdzić, że doszło do zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości podczas konfliktu na Krymie i Donbasie. Takiego zdania jest Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze. Zakończyło się właśnie postępowanie przygotowawcze w tej sprawie, które przeprowadzono na wniosek Ukrainy. Jakie będzie dalsze postępowanie, jaki stosunek do tego komunikatu mają Ukraina i Rosja oraz kto może ponieść konsekwencje za zbrodnie? Na te pytania odpowiadamy razem z dr. Tomaszem Lachowskim z Katedry Prawa Międzynarodowego i Stosunków Międzynarodowych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Śmierć przywódców Serbskiej Cerkwi Prawosławnej nie pozostanie bez wpływu na sytuację polityczną zarówno w Serbii, jak i w Czarnogórze. W ciągu niespełna miesiąca z powodu zakażenia koronawirusem zmarli metropolita Czarnogóry i Przymorza Amfilohije oraz patriarcha Serbskiej Cerkwi Prawosławnej Irinej. Obaj hierarchowie mieli bardzo duży wpływ na politykę w swoich państwach, między innymi dotyczącą relacji serbsko-kosowskich. O konsekwencjach zmiany przywództwa w serbskiej Cerkwi rozmawiamy z kierownikiem Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr. hab. Konradem Pawłowskim oraz z dr hab. Agatą Domachowską.

Państwa skupione w regionie Morza Bałtyckiego oraz państwa nordyckie bardzo szybko zareagowały na sytuację polityczną na Białorusi związaną ze sfałszowanymi wyborami prezydenckimi. Litwa stworzyła dogodne warunki dla uciekających z tego państwa opozycjonistów – schronienie znalazła tutaj między innymi startująca w wyborach Swiatłana Cichanouska. O znaczeniu białoruskich wyborów oraz zmianach spowodowanych w regionie przez pandemię rozmawiamy z ekspertami z Zespołu Bałtyckiego IEŚ: dr Aleksandrą Kuczyńską-Zonik, dr. Damianem Szacawą, dr. Michałem Paszkowskim oraz Marleną Gołębiowską.

W mijającym roku państwa Grupy Wyszehradzkiej musiały sprostać wielu wyzwaniom. Wynikały one przede wszystkim z sytuacji związanej z pandemią COVID-19, która wpłynęła na gospodarkę i spowodowała wiele zmian politycznych. Oprócz tego można było również zaobserwować, co łączy państwa regionu i co je dzieli, szczególnie w kwestii polityki wschodniej. Podsumowanie tych wydarzeń w państwach Grupy Wyszehradzkiej oraz perspektywy na przyszły rok przedstawiają analitycy Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ: dr Agata Tatarenko, dr Dominik Héjj, dr Łukasz Lewkowicz i Szczepan Czarnecki.

Rząd Estonii powołał grupę roboczą, która ma zbadać możliwości wybudowania elektrowni jądrowej w tym państwie. Zakłada się, że mogłaby ona powstać po 2035 r. Decyzja ta jest spowodowana koniecznością ograniczenia emisji CO2 – zgodnie z polityką Unii Europejskiej. W przypadku zgody na inwestycję trzeba się liczyć z wysokimi kosztami budowy nowej elektrowni, a wcześniej należy przekonać do niej obywateli. Jak dotąd w Estonii jest więcej przeciwników elektrowni atomowej niż zwolenników. To się jednak może zmienić, tak jak w przypadku Polski, gdzie obecnie poparcie dla budowy elektrowni atomowej wyraża 57 procent społeczeństwa – zauważa dr Michał Paszkowski, starszy analityk w Zespole Bałtyckim IEŚ.

Witamy państwa w jubileuszowym, setnym podcaście. Nadawanie naszych rozmów rozpoczęliśmy na początku tego roku. Zaprezentowaliśmy wiele komentarzy oraz dyskusji dotyczących naszej części Europy. Tłumaczyliśmy słuchaczom – często skomplikowaną – tematykę dotyczącą regionu, wyjaśnialiśmy polityczne decyzje, konflikty i spory. Zastanawialiśmy się też nad przyszłością – tą bliższą i tą dalszą. I nadal będziemy to robić. Razem z naszym fantastycznym zespołem zapraszamy do słuchania kolejnych odcinków. Tym setnym podcastem inaugurujemy podsumowanie wydarzeń mijającego roku. Rozpoczynamy od dwóch zagadnień. Pierwszym będzie wschodnia flanka NATO, a drugim sytuacja na Białorusi, Ukrainie i w Mołdawii. Na te tematy rozmawiamy z zastępcą dyrektora IEŚ dr. hab. Tomaszem Stępniewskim, kierownikiem Zespołu Europy Wschodniej dr. Jakubem Olchowskim oraz ze starszymi analitykami w tym zespole dr Martą Drabczuk i dr. Andrzejem Szabaciukiem.