Podcasty

8 kwietnia 2024

Spór dotyczący wyboru nowego sekretarza generalnego NATO

Rozmowa nr 388

Państwa członkowskie NATO nie mogą się porozumieć w sprawie wyboru nowego sekretarza generalnego. Obecnie kierujący Sojuszem Jens Stoltenberg będzie sprawował swój urząd do października tego roku. Największe szanse na objęcie po nim stanowiska ma były premier Holandii Mark Rutte, jednak jego kandydatura nie jest dobrze postrzegana przez Turcję i Węgry. Jego najpoważniejszym kontrkandydatem jest prezydent Rumunii Klaus Iohannis. O sporach wewnątrz NATO opowiadają Jakub Olchowski i Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Jens Stoltenberg / X]

27 marca 2024

Bośnia i Hercegowina rozpoczyna negocjacje akcesyjne z Unią Europejską

Rozmowa nr 387

Bośnia i Hercegowina rozpoczyna negocjacje akcesyjne z Unią Europejską. Taką decyzję podjęła 21 marca Rada Europejska. Do członkostwa w Unii jeszcze daleka droga, jednak bośniackie władze wykazują dużą determinację w dążeniu do osiągnięcia tego celu. Z pewnością na postępy negocjacyjne będzie wpływać skomplikowana sytuacja wewnętrzna tego państwa – wyjaśnia Anna Jagiełło-Szostak z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. Premier BiH Borjana Krišto i szef Rady Europejskiej Charles Michel / twitter]

27 marca 2024

Zaskakujące wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich na Słowacji

Rozmowa nr 386

Ivan Korčok wygrał pierwszą turę wyborów prezydenckich na Słowacji, zdobywając 42,51% poparcia. Na drugim miejscu znalazł się Peter Pellegrini, na którego zagłosowało 37,02% wyborców. Przedwyborcze sondaże wskazywały, że większe szanse na zwycięstwo miał Pellegrini, jednak wyborcy zdecydowali inaczej. O tym, na kogo mogą liczyć w drugiej turze obaj kandydaci i jakie środowiska szczególnie będą chcieli przekonać, mówi Łukasz Lewkowicz z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. Ivan Korčok / materiały prasowe]

22 marca 2024

Bułgaria ponownie pogrąża się w kryzysie politycznym

Rozmowa nr 385

Bułgaria ponownie pogrąża się w kryzysie politycznym. Szeroka koalicja ugrupowań, Kontynuujemy Zmiany – Demokratyczna Bułgaria i GERB-SDS, nie może dojść do porozumienia w sprawie rekonstrukcji rządu. Czy zatem w Bułgarii trzeba będzie przeprowadzić kolejne, szóste już wybory parlamentarne w ciągu ostatnich trzech lat? Na to pytanie odpowiada Spasimir Domaradzki z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. Stoyan Nenov / Reuters / Forum]

21 marca 2024

Szeroki wymiar rosyjskiej dezinformacji

Rozmowa nr 384

W najnowszym odcinku Rozmów IEŚ rozmawiamy o rosyjskiej dezinformacji. Przybliżamy system szerokich i wielokierunkowych działań, które mają na celu destabilizację w państwach uznawanych przez Rosję za wrogie. O przykładach takich działań mówi Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. AA/ABACA / Abaca Press / Forum]

18 marca 2024

Konsekwencje ponownego wyboru Władimira Putina na prezydenta Federacji Rosyjskiej

Rozmowa nr 383

Zaskoczenia nie było. Władimir Putin dalej będzie prezydentem Federacji Rosyjskiej. W czasie ostatnich pseudowyborów miał uzyskać prawie 88 procent poparcia głosujących. Zapowiedział już kontynuację dotychczasowej polityki państwa, w tym umacnianie sił zbrojnych. Co to oznacza, zwłaszcza dla Europy Środkowej, wyjaśnia zastępca dyrektora IEŚ Tomasz Stępniewski. [Zdj. Kremlin.ru]

14 marca 2024

Pierwszy rok prezydentury Petra Pavla

Rozmowa nr 382

Minął pierwszy rok urzędowania prezydenta Republiki Czeskiej – Petra Pavla. Na ogół jest on oceniany pozytywnie, zwłaszcza jeśli chodzi o jego postawę wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę i wzmacnianie bezpieczeństwa Czech na arenie międzynarodowej. Pewne wyzwania prezydentura Pavla napotkała w obszarze polityki wewnętrznej i w tych aspektach jego działania były oceniane mniej entuzjastycznie. O pierwszych dwunastu miesiącach urzędowania prezydenta Petra Pavla mówi Agata Tatarenko, kierująca Zespołem Wyszehradzkim IEŚ. [Zdj.  Petr Pavel / FB]

7 marca 2024

Czechy i Słowacja dwa lata od pełnoskalowej rosyjskiej agresji na Ukrainę

Rozmowa nr 381

Dwa lata od rozpoczęcia pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę rozmawiamy o polityce Czech i Słowacji wobec tego konfliktu. Razem z naszymi ekspertami – Agatą Tatarenko i Łukaszem Lewkowiczem z Zespołu Wyszehradzkiego – analizujemy kwestię wsparcia tych państw na rzecz Ukrainy oraz o zmian, z jakimi mamy do czynienia w ostatnich miesiącach. [Fot. Twitter]

7 marca 2024

Polityka zagraniczna Serbii: trudna sztuka balansowania

Rozmowa nr 380

O serbskiej polityce wielowektorowości w czasie rosyjskiej agresji na Ukrainę opowiadamy w kolejnym odcinku Rozmów IEŚ. Niedawno obszerną analizę na ten temat przygotował Konrad Pawłowski z Zespołu Bałkańskiego. Porozmawiamy między innymi o tym, kogo Serbowie darzą największą sympatią, kto jest głównym partnerem gospodarczym Serbii i w jaki sposób wojna na wschodzie Europy może wpływać na sytuację w tym państwie. [Zdj. X]

6 marca 2024

Rytuał polityczny i test lojalności elit – wybory parlamentarne na Białorusi

Rozmowa nr 379

Na Białorusi odbyły się wybory parlamentarne. Zaskoczeń specjalnie nie było, ponieważ głosowanie przebiegło według planu narzuconego przez Alaksandra Łukaszenkę. Można zatem postawić pytanie – jaką rolę pełni ten parlament i do czego jest potrzebny, skoro i tak niepodważalną oraz wiodącą rolę odgrywa Łukaszenka? Wybory oceniają Krzysztof Fedorowicz i Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdjęcie ilustracyjne / Sputnik / Wiktar Tałoczka]

6 marca 2024

Zmiany na rynku paliw dwa lata od pełnoskalowej rosyjskiej agresji na Ukrainę

Rozmowa nr 378

Dwa lata od pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę zastanawiamy się, jak to wydarzenie wpłynęło na rynek paliw w Europie Środkowej. O cenach, nowych dostawcach i efektach sankcji nałożonych na Rosję mówi Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. materiały prasowe]

29 lutego 2024

Słowacja przed wyborami prezydenckimi

Rozmowa nr 377

23 marca odbędą się na Słowacji wybory prezydenckie. W przedwyborczych sondażach najlepiej wypadają przewodniczący parlamentu Słowacji Peter Pellegrini oraz były minister spraw zagranicznych Ivan Korczok. Dotychczasowa prezydent Zuzana Czaputowa ogłosiła, że nie będzie się ubiegać o kolejną kadencję. Co różni i co łączy obu głównych kandydatów, wyjaśnia Łukasz Lewkowicz z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

29 lutego 2024

Dynamiczny rozwój polsko-litewskich stosunków gospodarczych

Rozmowa nr 376

Polska i Litwa dynamicznie rozwijają swoje kontakty gospodarcze. Obecnie Polska zajmuje pierwsze miejsce jako kierunek litewskiego importu towarów i drugie miejsce jako kierunek eksportu.  W tym roku oba państwa obchodzą 30-lecie podpisania traktatu o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy. O perspektywach dalszych relacji gospodarczych mówi Marlena Gołębiowska z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

22 lutego 2024

Finlandia ma nowego prezydenta

Rozmowa nr 375

Alexander Stubb został nowym prezydentem Finlandii. W drugiej turze wyborów pokonał Pekkę Haavisto. Stubb od wielu lat zajmuje się polityką międzynarodową, był m.in. członkiem Parlamentu Europejskiego, szefem MSZ i premierem. Co oznacza jego wybór – wyjaśnia Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [zdj. Alexander Stubb / X]

22 lutego 2024

Refleksje po śmierci rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego

Rozmowa nr 374

W kolonii karnej zmarł rosyjski opozycjonista Aleksiej Nawalny. Miał stracić przytomność po spacerze i – pomimo reanimacji – jego życia nie udało się uratować. Mało kto jednak wierzy w taki scenariusz. Aleksiej Nawalny był uważany za osobistego wroga Władimira Putina, m.in. szeroko opisywał korupcję na szczytach rosyjskiej władzy. Śmierć Nawalnego komentują zastępca dyrektora IEŚ Tomasz Stępniewski oraz Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego. [Zdj. CC BY-SA 4.0]

16 lutego 2024

Konserwatywni Czesi powoli przekonują się do cyfryzacji

Rozmowa nr 373

Coraz więcej mieszkańców Czech przekonuje się do cyfryzacji. Na początku roku wprowadzono w tym państwie aplikację eDoklady – czyli Dokumenty – umożliwiającą przechowywanie cyfrowych dokumentów tożsamości. Dodatkowo uruchomiono system ułatwiający rekrutację uczniów do szkół ponadgimnazjalnych. Czeskie władze rozwijają i wspierają rozwój infrastruktury cyfrowej poprzez specjalne programy i dotacje. O czeskich innowacjach cyfrowych opowiada Agata Tatarenko z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. Linkedin]

15 lutego 2024

Ukraina w defensywie – niepokojące wypowiedzi Trumpa i kontrowersyjny wywiad z Putinem

Rozmowa nr 372

Położenie Ukrainy staje się coraz trudniejsze. W sytuacji, gdy jej wojska bronią się przed ofensywnymi działaniami rosyjskiego agresora, pojawiają się niepokojące sygnały ze Stanów Zjednoczonych, w tym ostatnie wypowiedzi Donalda Trumpa. Dodatkowo fatalne skutki może spowodować zaprezentowanie telewizyjnego wystąpienia Władimira Putina w amerykańskich mediach. Więcej na ten temat w analizie Jakuba Olchowskiego. [Zdj. SAM WOLFE / Reuters / Forum]

15 lutego 2024

Naddniestrze musi płacić cła do mołdawskiego budżetu – oburzenie w Tyraspolu

Rozmowa nr 371

Firmy z Naddniestrza muszą odprowadzać opłaty celne do budżetu Mołdawii. Obowiązujące od niedawna nowe prawo spowodowało bardzo duże protesty w Tyraspolu. Decyzja mołdawskich władz pokazuje, że traktują one poważnie swoją jurysdykcję nad Naddniestrzem i jednocześnie uderzają w tamtejsze elity polityczno-biznesowe. Dlaczego właśnie teraz władze w Kiszyniowie zdecydowały się na takie rozwiązanie i jakie przyniesie ono skutki – wyjaśnia Piotr Oleksy. [Zdj. domena publiczna]

15 lutego 2024

Polska zagrożeniem dla Białorusi – władze w Mińsku zmieniają doktrynę wojenną

Rozmowa nr 370

Polska stanowi jedno z największych zagrożeń dla Białorusi. Takie wnioski wypływają po analizie najnowszej doktryny wojennej tego państwa. Jej projekt został niedawno zaprezentowany i ma zostać zatwierdzony przez Ogólnobiałoruskie Zgromadzenie Ludowe wiosną tego roku. W dokumencie zwraca się uwagę m.in. na bezprecedensową militaryzację oraz roszczenia Polski do przywództwa regionalnego. O nowej doktrynie oraz o koncepcji bezpieczeństwa narodowego Białorusi, w kontekście ostatnich wystąpień medialnych prezydenta Rosji Władimira Putina, mówi Krzysztof Fedorowicz.

7 lutego 2024

Szwecja cierpliwie czeka na decyzję Węgier w sprawie członkostwa w NATO

Rozmowa nr 369

Turcja wyraziła zgodę na członkostwo Szwecji w NATO. Wciąż jednak nie ma zgody Węgier. Podczas nadzwyczajnego posiedzenia węgierskiego parlamentu, 5 lutego, na sali obrad zabrakło polityków z rządzącej koalicji. W związku z tym decyzja w sprawie Szwecji w NATO nie zapadła. O szwedzkiej drodze do NATO i obecności w tej organizacji Finlandii opowiada Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. NATO]

29 stycznia 2024

Sytuacja demograficzna Ukrainy się pogarsza

Rozmowa nr 368

Przedłużająca się wojna dramatycznie wpływa na sytuację demograficzną Ukrainy. Według różnych szacunków na terenie tego państwa ma przebywać poniżej 30 milionów osób. Wskaźniki na przyszłość nie są optymistyczne bez względu na końcowy wynik wojny z Rosją. O szczegółach mówi Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ.

24 stycznia 2024

Koncepcja „serbskiego świata” budzi niepokój na Bałkanach

Rozmowa nr 367

Koncepcją „serbskiego świata” zaniepokojone są przede wszystkim państwa, gdzie Serbowie stanowią duży odsetek mieszkańców. Jednak bardzo krytycznie do tej idei odnoszą się także państwa, w których liczba ludności serbskiej jest znacznie mniejsza, a które w przeszłości musiały walczyć o swoją niepodległość z Serbią. Obawy te nie są bezpodstawne, ponieważ koncepcja „serbskiego świata” jest wzorowana na tzw. „ruskim mirze”. Jak zatem serbscy politycy ją interpretują, na czym polega i jakie może rodzić skutki w przyszłości – wyjaśnia Anna Jagiełło-Szostak z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

18 stycznia 2024

Skomplikowana sytuacja wewnętrzna w Bułgarii i Macedonii Północnej

Rozmowa nr 366

Bułgaria i Macedonia Północna znajdują się w skomplikowanej sytuacji politycznej. Wydaje się, że Bułgaria powoli wychodzi z kryzysu, jednak finału nie można przewidzieć. Na ile dwa główne, zwalczające się obozy polityczne będą w stanie ustabilizować sytuację wewnętrzną? Na to i inne pytania odpowiada Spasimir Domaradzki. [Zdj. Skopje / domena publiczna]

18 stycznia 2024

Albania, Bośnia i Hercegowina oraz Czarnogóra – wyzwania na rok 2024

Rozmowa nr 365

W najnowszym podcaście wnikliwie przyglądamy się sytuacji politycznej w kolejnych państwach bałkańskich. Między innymi rozmawiamy o skomplikowanej sytuacji wewnętrznej w Bośni i Hercegowinie, poważnych oskarżeniach o korupcję w Albanii i o przyszłych relacjach pomiędzy prezydentem i premierem w Czarnogórze. Okazuje się, że politycy wywodzący się z jednego obozu politycznego mogą mieć problemy z porozumieniem. O szczegółach mówią Anna Jagiełło-Szostak i Agata Domachowska. [Zdj. Tirana / domena publiczna]

18 stycznia 2024

Relacje pomiędzy Serbią a Kosowem. Ocena minionego roku i spodziewane wydarzenia w roku obecnym

Rozmowa nr 364

W najbliższych trzech podcastach IEŚ podsumowujemy szczegółowo wydarzenia, do jakich dochodziło w roku 2023 na Bałkanach, i zastanawiamy się nad ich konsekwencjami w roku obecnym. Przegląd wydarzeń w tym regionie rozpoczynamy od analizy relacji pomiędzy Serbią a Kosowem. Szczegóły prezentuje Konrad Pawłowski. [Zdj. Prisztina / domena publiczna]