Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1243

Malwina Talik - Zespół Wyszehradzki

Nieoficjalna wizyta Viktora Orbána w Wiedniu: wydźwięk i znaczenie dla austriackiej sceny politycznej

Pod koniec października premier Węgier Viktor Orbán odwiedził Wiedeń. Wizyta miała charakter nieoficjalny, a jej pierwotnym celem był udział w debacie na temat pokoju w Europie, organizowanej przez szwajcarski magazyn „Weltwoche”. Orbán został jednak również zaproszony do austriackiego parlamentu przez Waltera Rosenkranza, niedawno zaprzysiężonego...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1242

Robert Rajczyk - Zespół Wyszehradzki

Zwycięstwo Donalda Trumpa: koniec politycznej izolacji Węgier?

Zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA może oznaczać dla Węgier koniec politycznej izolacji, w jakiej państwo to znalazło się ze względu na prorosyjską i antywojenną postawę. Viktor Orbán jest jedynym politykiem UE, który ma znaczące osobiste relacje z przyszłym amerykańskim prezydentem. Węgry, które do końca 2024 r. sprawują...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1238

Robert Rajczyk - Zespół Wyszehradzki

Radykalizacja politycznej rywalizacji o pamięć Powstania Węgierskiego 1956 roku

Antywojenna retoryka koalicji Fidesz-KDNP zdominowała tegoroczne obchody 68. rocznicy wybuchu Powstania Węgierskiego. Narracja na temat rewolucji 1956 r. stała się narzędziem bieżącej rywalizacji politycznej za sprawą wrześniowej wypowiedzi Balázsa Orbána (zbieżność nazwisk z Viktorem Orbánem przypadkowa), szefa gabinetu politycznego węgierskiego premiera. W...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1235

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: koniec tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę

Umowa na tranzyt rosyjskiego gazu ziemnego przez terytorium Ukrainy wygaśnie w grudniu 2024 r. Decyzja strony ukraińskiej o jej nieprzedłużaniu uderza w istotnym stopniu w Słowację, która jest ważnym państwem tranzytowym rosyjskich węglowodorów na Zachód. Nieuchronność końca umowy potwierdził ukraiński premier Denys Szmyhal na początku października podczas...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1234

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Spotkanie ministrów obrony NATO z ministrami państw Indo-Pacyfiku. W kierunku sojuszu globalnego?

W październiku 2024 r. odbyło się pierwsze w historii spotkanie ministrów obrony państw NATO i regionu Indo-Pacyfiku. Było ono wyrazem pogłębiającej się praktycznej współpracy pomiędzy partnerami z dwóch biegunów Eurazji, którą zintensyfikowała pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę. Pomimo geograficznego oddalenia obu obszarów ich systemy bezpieczeństwa są...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1224

Robert Rajczyk - Zespół Wyszehradzki

Neutralność gospodarcza. Nowy rozdział w polityce ekonomicznej Węgier

Pogarszająca się konkurencyjność Unii Europejskiej, zdaniem Viktora Orbána, zmusza Węgry do wprowadzenia programu neutralności gospodarczej (gazdasági semlegesség). Według węgierskiego premiera realizacja projektu ma zapewnić do 2026 r. wzrost PKB w przedziale 3-6% rocznie. Neutralność gospodarcza polegać ma na wielowektorowej współpracy ekonomicznej. Jest to...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1223

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Mark Rutte: wyzwania stojące przed nowym sekretarzem generalnym NATO

Z początkiem października 2024 r. Mark Rutte zastąpił Jensa Stoltenberga na stanowisku sekretarza generalnego NATO. Były premier Królestwa Niderlandów objął urząd w wyjątkowo trudnym dla Sojuszu i architektury bezpieczeństwa w Europie momencie. Do głównych zadań, jakie przed nim stoją, należy utrzymanie spójności NATO, w tym więzi transatlantyckich, a także...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1222

Szczepan Czarnecki | Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Powyborcze zmiany w rządzie Republiki Czeskiej

Wyniki wyborów samorządowych oraz częściowych wyborów do Senatu w Republice Czeskiej wpłynęły na działania rządu w kierunku zdobywania poparcia społecznego. Głosowanie, które odzwierciedlało długotrwały trend spadku zaufania do rządu, doprowadziło do zmian w ministerstwach oraz wycofania się Czeskiej Partii Piratów z koalicji rządowej. W tej sytuacji gabinet...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1215

Jakub Bornio | Michał Banasiak | Mieszko Rajkiewicz - Zespół Wyszehradzki

Dyplomacja sportowa Viktora Orbána: mecze Izraela i Białorusi na Węgrzech

Sport odgrywa na Węgrzech istotną rolę w polityce zarówno wewnętrznej, jak i zagranicznej. Rząd Węgier przeznacza na jego rozwój proporcjonalnie najwięcej środków spośród wszystkich państw Unii Europejskiej. Szczególne miejsce w węgierskim modelu politycznym, społecznym i gospodarczym zajmuje piłka nożna, która jest kluczowym elementem dyplomacji sportowej V....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1212

Malwina Talik - Zespół Wyszehradzki

Austria po wyborach parlamentarnych: wygrała Wolnościowa Partia Austrii, ale żaden scenariusz nie jest przesądzony

Sondaże przedwyborcze zapowiadały zaciętą walkę o zwycięstwo w wyborach parlamentarnych między Wolnościową Partią Austrii (FPÖ) a Austriacką Partią Ludową (ÖVP), wskazując na wygraną tej pierwszej. Tak też się stało, jednak uzyskany wynik jest niewystarczający do samodzielnego rządzenia, a większość partii kategorycznie odmawia zawarcia z nią koalicji....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1209

Malwina Talik - Zespół Wyszehradzki

Austria: koalicja rządząca w obliczu wyborów parlamentarnych

Gdy z początkiem stycznia 2020 r. rząd Austriackiej Partii Ludowej (ÖVP) i Partii Zielonych (Grüne) został zaprzysiężony, wielu komentatorów określało go jako „eksperymentalny”, przewidując, że może nie dotrwać do kolejnych wyborów. Mimo burzliwego okresu, na który złożyły się m.in. pandemia oraz skandale polityczne, koalicja przetrwała, nie sprostała...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1208

Szczepan Czarnecki | Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Wybory samorządowe w Republice Czeskiej: ANO umacnia swoją pozycję

20 i 21 września 2024 r. w Republice Czeskiej odbyły się wybory do samorządów regionalnych oraz częściowe wybory do Senatu. Zdecydowaną przewagę zdobył ruch ANO Andreja Babiša, uzyskując w pierwszej turze dwa mandaty senatorskie oraz zwycięstwo 292 przedstawicieli w regionach. Wygrana ruchu ANO potwierdza tym samym długotrwały trend wzrostu poparcia dla ugrupowania...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Kometnarze IEŚ 1205

Robert Rajczyk - Zespół Wyszehradzki

Węgierska scena polityczna: Péter Magyar nadzieją na zmiany?

Nieznany szerzej opinii publicznej jeszcze kilka miesięcy temu Péter Magyar stał się jedną z czołowych postaci węgierskiej polityki. Kierowana przez niego centroprawicowa partia Szacunek i Wolność (Tisztelet és Szabadság Párt, TISZA) w opublikowanym we wrześniu sondażu ośrodka Medián zanotowała 39% poparcia społecznego wśród osób zdecydowanych wziąć udział...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1201

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Powódź w Republice Czeskiej: prewencja i skuteczne zarządzanie

Republikę Czeską regularnie nawiedzają powodzie, głównie spowodowane nagłymi, intensywnymi opadami deszczu. W odpowiedzi na to zagrożenie władze wprowadziły środki prewencyjne, takie jak budowa tam i zbiorników retencyjnych oraz poprawa systemów ostrzegania i ewakuacji. Powódź, która rozpoczęła się na początku września 2024 r., dotknęła szczególnie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1199

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: nowe memorandum o polityce zagranicznej państwa

1 września 2024 r., w Dniu Konstytucji Republiki Słowackiej, prezydent Peter Pellegrini, premier Robert Fico (Smer-SSD) oraz wiceprzewodniczący parlamentu Peter Żiga (Hlas-SD) podpisali Memorandum o kierunku polityki zagranicznej Republiki Słowackiej. W wydarzeniu uczestniczył także minister spraw zagranicznych Juraj Blanár (Smer-SSD), który odczytał treść dokumentu....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1198

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: poparcie dla partii politycznych na rok przed wyborami parlamentarnymi

Zaplanowane na przyszły rok wybory parlamentarne w Republice Czeskiej, które z dużym prawdopodobieństwem odbędą się jesienią 2025 r., cieszą się w tym państwie coraz większym zainteresowaniem. Według prognoz przedwyborczych niekwestionowanym liderem wśród partii politycznych jest ruch ANO byłego premiera Andreja Babiša, co stanowi wyzwanie dla wszystkich partii...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1197

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: afera z domniemanym użyciem systemu Pegasus

Według doniesień dziennika „Denník N” z początku września 2024 r. największa służba specjalna Słowacji – Słowacka Służba Informacyjna (SIS) – uzyskała prawdopodobnie dostęp do izraelskiego oprogramowania szpiegowskiego Pegasus. Informacje na ten temat miały zostać pozyskane przez dziennikarzy z czterech niezależnych źródeł związanych ze służbami...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1186

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: protesty przeciwko „czystkom” w instytucjach kultury

W dniach 12-13 sierpnia 2024 r. w Bratysławie odbyły się wielotysięczne protesty społeczne przeciw kontrowersyjnym decyzjom kadrowym minister kultury Martiny Šimkovičovej (SNS) i jej najbliższych współpracowników. Chodzi przede wszystkim o niedawną dymisję dyrektora Słowackiego Teatru Narodowego Mateja Drlički i dyrektor Słowackiej Galerii Narodowej Alexandry...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1184

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Co przemówienie Viktora Orbána w Băile Tușnad mówi o polityce zagranicznej Węgier

Premier Węgier Viktor Orbán w corocznym przemówieniu do Węgrów żyjących w państwach ościennych, które wygłosił w Băile Tușnad w Rumunii, przedstawił swoją diagnozę międzynarodowej rzeczywistości oraz interpretację zachodzących w niej zmian. Wystąpienie było szeroko komentowane głównie ze względu na pojawiającą się w nim krytykę Zachodu. Co jednak...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1182

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: nowe otwarcie polityczne z Węgrami?

Przedterminowe wybory parlamentarne na Słowacji we wrześniu 2023 r. i dojście do władzy koalicyjnego rządu Roberta Fico (Smer-SSD) doprowadziły do nowego otwarcia w relacjach ze stroną węgierską. Słowacko-węgierski sojusz polityczny został wzmocniony poprzez udzielone przez Viktora Orbána (Fidesz) w ostatnich wyborach prezydenckich poparcie dla Petera Pellegriniego...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1177

Malwina Talik - Zespół Wyszehradzki

Wielki powrót Wolnościowej Partii Austrii

W wielu krajach wybory do Parlamentu Europejskiego stanowiły wskaźnik nastrojów przed nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi. W Austrii, gdzie wyborcy pójdą do urn 29 września 2024 r., najsilniejszą siłą polityczną na poziomie ogólnokrajowym po raz pierwszy stała się skrajnie prawicowa Wolnościowa Partia Austrii (FPÖ), zdobywając 25,5% głosów. W 2019 r. wiele...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1176

Aleksandra Poznar | Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Ukraina ograniczyła tranzyt ropy naftowej południową nitką rurociągu Przyjaźń

Rozszerzenie przez władze Ukrainy w czerwcu 2024 r. listy podmiotów objętych sankcjami o spółkę Lukoil, dostarczającą ropę naftową do rafinerii Grupy MOL, doprowadziło do wstrzymania dostaw surowca w połowie lipca 2024 r. do zakładów w Bratysławie na Słowacji oraz w Százhalombatta na Węgrzech. Oba zakłady, dzięki otrzymanym w 2022 r. derogacjom na sankcje...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1170

Szczepan Czarnecki | Aleksandra Poznar | Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Joe Biden rezygnuje ze startu w wyborach prezydenckich w USA: reakcje w Europie Środkowej

Rezygnacja Joe Bidena ze startu w wyborach prezydenckich spotkała się z różnymi reakcjami w Europie Środkowej. W Czechach premier Petr Fiala uznał tę decyzję za odpowiedzialną. Na Słowacji premier Robert Fico skupił się na krytyce zaangażowania USA w Ukrainie, wyrażając nadzieję, że w przypadku zwycięstwa Trumpa zrealizuje on obietnicę szybkiego zakończenia...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1169

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

System opieki zdrowotnej w Republice Czeskiej: stan, wyzwania i plany reform

Doświadczenia zdobyte podczas pandemii COVID-19 ujawniły liczne wyzwania i luki w czeskim systemie ochrony zdrowia. W odpowiedzi na te problemy, władze Republiki Czeskiej rozpoczęły kolejny etap wdrażania szeregu reform mających na celu poprawę infrastruktury oraz zwiększenie dostępności usług medycznych. W Czechach na opiekę zdrowotną przeznacza się 9,5% PKB, co...

Więcej →

Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1166

Jakub Bornio | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Szczyt NATO w Waszyngtonie – oczekiwania i rzeczywistość

Jubileuszowy szczyt NATO zorganizowany w Waszyngtonie w 75. rocznicę powstania Sojuszu stanowi próbę odpowiedzi Sojuszu na dynamicznie zmieniającą się architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego. Kwestie, które rodzą największe obawy członków, związane są z przedłużającą się agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz wsparciem udzielanym władzom na...

Więcej →