Instytut Europy Środkowej/Komentarze IEŚ
Wydawca: Instytut Europy Środkowej
ISSN: 2657-6996
  • Sławomir Poleszak
  • Agnieszka Zajdel
  • Szczepan Czarnecki
  • Spasimir Domaradzki
  • Łukasz Krzyżanowski
  • Sławomir Łukasiewicz
  • Damian Szacawa
  • Agata Tatarenko

Komentarze IEŚ

Zespół Bałkański, Zespół Studiów Obywatelskich

Komentarze IEŚ 1287
11 lutego 2025
Agata Domachowska | Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański, Zespół Studiów Obywatelskich

Ruch „Samostanowienie!” po raz trzeci wygrywa wybory parlamentarne w Kosowie

9 lutego 2025 r. w Republice Kosowa odbyły się wybory parlamentarne. Zgodnie z oczekiwaniami zwycięzcą okazał się rządzący od 2021 r. Ruch „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!). Trzecie z rzędu zwycięstwo wyborcze LVV potwierdza dominację tej partii na kosowskiej scenie politycznej. LVV nie powtórzył jednak historycznego sukcesu wyborczego z 2021 r., kiedy...

Więcej →

Zespół Bałkański, Zespół Studiów Obywatelskich

Komentarze IEŚ 1286
8 lutego 2025
Agata Domachowska | Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański, Zespół Studiów Obywatelskich

Nadchodzące wybory parlamentarne w Kosowie

9 lutego 2025 r. w Kosowie odbędą się kolejne wybory parlamentarne. Będą to pierwsze wybory do Zgromadzenia Kosowa, które – w okresie od ogłoszenia niepodległości w 2008 r. – zostaną przeprowadzone zgodnie z kalendarzem wyborczym. Kampania wyborcza rozpoczęła się 11 stycznia. O mandaty poselskie rywalizuje łącznie 28 podmiotów politycznych, w tym 20 partii, 5...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1273
26 stycznia 2025
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Między biznesem i polityką: umowa o „rewitalizacji” zniszczonych budynków Sztabu Generalnego i Ministerstwa Obrony w Belgradzie (cz. 3)

W maju 2024 r. władze Serbii podpisały umowę o długoterminowej dzierżawie dwóch nieruchomości, na których znajdują się elementy i części budynków Sztabu Generalnego i Ministerstwa Obrony, zniszczonych w 1999 r. w czasie interwencji militarnej NATO. Dzierżawcą atrakcyjnych nieruchomości w centrum Belgradu jest firma inwestycyjna związana z Jaredem Kushnerem,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1272
25 stycznia 2025
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Między biznesem i polityką: umowa o „rewitalizacji” zniszczonych budynków Sztabu Generalnego i Ministerstwa Obrony w Belgradzie (cz. 2)

W maju 2024 r. władze Serbii podpisały umowę o długoterminowej dzierżawie dwóch nieruchomości, na których znajdują się elementy i części budynków Sztabu Generalnego i Ministerstwa Obrony, zniszczonych w 1999 r. wskutek ataków rakietowych NATO. Nietransparentna umowa między rządem Serbii i amerykańskim inwestorem zaskoczyła serbskie społeczeństwo. Wywołała...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1271
25 stycznia 2025
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Między biznesem i polityką: umowa o „rewitalizacji” zniszczonych budynków Sztabu Generalnego i Ministerstwa Obrony w Belgradzie (cz. 1)

W maju 2024 r. władze Serbii podpisały umowę o długoterminowej dzierżawie dwóch nieruchomości, na których znajdują się elementy i części budynków Sztabu Generalnego i Ministerstwa Obrony, zniszczonych w 1999 r. wskutek ataków rakietowych przeprowadzonych przez NATO. Dzierżawcą atrakcyjnych nieruchomości w centrum Belgradu jest amerykańska firma inwestycyjna,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1262
9 stycznia 2025
Zuzanna Sielska - Zespół Bałkański

Chorwacja między reformami a podziałami: napięcia polityczne i wyzwania przed wyborami prezydenckimi

Wybory parlamentarne w Chorwacji, przeprowadzone w kwietniu 2024 r., wyznaczyły nowy rozdział w polityce tego państwa. Rządząca Chorwacka Wspólnota Demokratyczna (HDZ) stanęła bowiem przed koniecznością zawarcia koalicji z Ruchem Ojczyźnianym (DP), co wpłynęło na kształt polityki wewnętrznej i relacje międzynarodowe Chorwacji. W tle tych wydarzeń pojawiły się...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1261
8 stycznia 2025
Vladimir Mitev - Zespół Bałkański

Why does everyone win from the elimination of land border controls in Southeastern Europe?

The full Schengen area accession of Bulgaria and Romania will move Southeastern Europe closer to the center of Europe. Bulgarians and Romanians deserve to have the full status of European citizens in spite of competing geopolitical visions for their region. Even if the “fortress” mindset is strong in the region, the fall of the border is a huge success for the mentality of...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1251
9 grudnia 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Serbia: kwestia „pasywizacji” adresów Albańczyków z doliny Preševa

Albańczycy żyjący na południu Serbii (w dolinie Preševa) od lat oskarżają władze w Belgradzie o łamanie praw albańskiej mniejszości. Kluczowym problemem, na który wskazują, jest wykreślanie ich nazwisk z rejestru obywateli. Skutkuje to w praktyce utratą przez Albańczyków praw obywatelskich. Kwestia ta nagłaśniana jest na forum międzynarodowym zarówno przez...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1249
4 grudnia 2024
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Północne Kosowo A.D. 2024: kolejne kryzysy i powolna normalizacja (cz. 2)

Na przestrzeni mijającego roku władze Kosowa kontynuowały działania na rzecz eliminacji elementów porządku prawnego i przejawów zwierzchnictwa terytorialnego Serbii w północnym Kosowie oraz ustanowienia pełnej i wyłącznej jurysdykcji władz w Prisztinie na obszarze czterech północnych gmin. Jednym z elementów powyższej polityki stało się wycofanie z obiegu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1248
4 grudnia 2024
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Północne Kosowo A.D. 2024: kolejne kryzysy i powolna normalizacja (cz. 1)

Na przestrzeni mijającego roku w północnym Kosowie miały miejsce kolejne kryzysy, generowane inter alia przez konsekwentne działania władz w Prisztinie na rzecz pełnej integracji czterech północnych gmin i usunięcia pozostałych elementów instytucjonalnych serbskiej państwowości, funkcjonujących w północnym Kosowie. Jakkolwiek działania kosowskich decydentów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1245
30 listopada 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Walka o stanowisko przewodniczącego bułgarskiego parlamentu

Od przedterminowych wyborów parlamentarnych w Bułgarii minął ponad miesiąc, a reprezentowane w parlamencie partie polityczne nadal nie są w stanie dojść do porozumienia i dokonać wyboru przewodniczącego nowego parlamentu. Tym samym, pomimo wyników ostatnich wyborów, w Bułgarii trwa obecnie kolejna odsłona kryzysu politycznego. (Nie)wybieralny przewodniczący...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1241
15 listopada 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Wyniki spisu powszechnego w Czarnogórze: reakcje polityczne

Po prawie roku od przeprowadzenia spisu ludności w Czarnogórze zostały ogłoszone jego wyniki. Choć nie odnotowano znaczących zmian w porównaniu z wynikami spisu z 2011 r., wzbudził on różne polityczne reakcje. Partie proserbskie, będące częścią obecnego rządu koalicyjnego, powróciły do dyskusji na temat statusu języka serbskiego w Czarnogórze. Wyniki spisu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1233
31 października 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Bułgarii: wygrana Borisowa i osiem partii w parlamencie

W wyniku przedterminowych wyborów w nowym parlamencie znajdzie się osiem ugrupowań politycznych. Ponownym zwycięzcą jest były premier Bojko Borisow, od którego zależeć będzie, czy Bułgarii uda się stworzyć stabilny rząd i zakończyć przewlekły kryzys polityczny. 27 października w Bułgarii odbyły się siódme wybory przedterminowe od kwietnia 2021 r. Doszło do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1230
22 października 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Siódme przedterminowe wybory parlamentarne w Bułgarii

27 października w Bułgarii odbędą się siódme od kwietnia 2021 r. przedterminowe wybory parlamentarne. Zgodnie z konstytucją po trzech próbach utworzenia rządu prezydent Rumen Radew powołał rząd tymczasowy, na czele którego po raz drugi stanął Dimitar Gławczew. Pomimo politycznego pata, w jakim od 2021 r. znajdują się bułgarskie partie polityczne, następne...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1217
9 października 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: pomysł utworzenia państwa bektaszytów w Tiranie

Premier Albanii Edi Rama zaprezentował pomysł utworzenia w Tiranie Suwerennego Państwa Bektaszytów na wzór Watykanu. Inicjatywa ta, jego zdaniem, ma na celu promowanie tolerancyjnej wersji islamu. Pomysł ten jednak wywołał negatywne reakcje wśród Albańczyków. Należy go oceniać jako kolejną próbę odwrócenia przez premiera uwagi od kluczowych problemów, z jakimi...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1216
8 października 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Historia z polityką w tle: wybór nowych członków macedońsko-bułgarskiej komisji historycznej

Nowy rząd w Skopje dokonał zmiany macedońskich członków komisji historycznej, powołanej na podstawie Traktatu o przyjaźni, dobrym sąsiedztwie i współpracy między Republiką Macedonii Północnej a Republiką Bułgarii. Premier Hristijan Mickoski od lat nieustannie krytykował jej prace. Można zakładać, że wraz ze zmianami dokonanymi w składzie komisji dojdzie do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1200
19 września 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: nieformalna wizyta prezydent Macedonii Północnej Gordany Siljanowskej-Dawkowej

13 września 2024 r. Sofię odwiedziła prezydent Macedonii Północnej. Deklarowanym powodem wizyty był udział Siljanowskiej-Dawkowej w operze Nabucco Giuseppe Verdiego w wykonaniu Macedońskiej Opery i Baletu. Przy okazji doszło również do spotkania z prezydentem Bułgarii Rumenem Radewem. Wraz z Siljanowską-Dawkową do Sofii przyjechali minister spraw zagranicznych Timczo...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1196
17 września 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Historyczna wizyta prezydenta Izraela Isaaca Herzoga w Albanii

12 września 2024 r. odbyła się pierwsza oficjalna wizyta prezydenta Izraela w Albanii. W Tiranie Isaac Herzog spotkał się zarówno z albańskim prezydentem Bajramem Begajem, premierem Edim Ramą, jak i przewodniczącą parlamentu Elisą Spiropali. Wziął też udział w uroczystości upamiętniającej ofiary Holocaustu, zorganizowanej przez burmistrza Tirany Eriona Veliaja. W...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1193
10 września 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: kolejny rząd tymczasowy i walka o władzę w Ruchu na rzecz Praw i Wolności

27 października 2024 r. w Bułgarii odbędą się kolejne, siódme w ciągu trzech lat wybory parlamentarne. W tle przygotowań do kolejnej kampanii wyborczej toczy się walka o władzę w Ruchu na rzecz Praw i Wolności, który dotychczas uchodził za jedną z najbardziej stabilnych partii i reprezentował przede wszystkim wyborców z mniejszości tureckiej. Rywalizacja w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1174
31 lipca 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Rekonstrukcja rządu w Czarnogórze

23 lipca br. parlament Czarnogóry przegłosował rekonstrukcję rządu premiera Milojko Spajicia. Obok sześciu innych partii politycznych, współtworzą go przedstawiciele dwóch ugrupowań proserbskich oraz Partia Boszniacka. Jest to najliczniejszy rząd w historii niepodległej Czarnogóry pod względem liczby ministrów i wicepremierów, który zyskał poparcie partii o...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1168
19 lipca 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kontrowersyjna rezolucja przyjęta w Czarnogórze

28 czerwca 2024 r. parlament czarnogórski przegłosował Rezolucję o ludobójstwie w obozach w Jasenovcu, Dachau i Mauthausen. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką władz Chorwacji i może skutkować pogorszeniem się dwustronnych relacji, a także wpłynąć negatywnie na proeuropejskie aspiracje Czarnogóry. Rezolucja o ludobójstwie w obozach w Jasenovcu, Dachau i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1153
25 czerwca 2024
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Hristijan Mickoski nowym premierem Macedonii Północnej

Po zwycięskich majowych wyborach parlamentarnych lider dotychczasowej największej partii opozycyjnej VMRO-DPMNE Hristijan Mickoski został wybrany na nowego premiera Macedonii Północnej. Według deklaracji premiera priorytetami nowego, koalicyjnego rządu będą przede wszystkim poprawa jakości życia obywateli, walka z korupcją i przestępczością zorganizowaną oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1151
21 czerwca 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: wygrana Borisowa i Peewskiego

9 czerwca 2024 r. wraz z wyborami do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii odbyły się przyśpieszone wybory parlamentarne. Doszło do nich po tym, jak w marcu nie udało się przeprowadzić uzgodnionej wcześniej rotacji na stanowisku premiera między współrządzącymi ugrupowaniami GERB-SDS oraz koalicją partii reformatorskich KZ-DB. Przedterminowe wybory parlamentarne...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1150
20 czerwca 2024
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii odbyły się 9 czerwca 2024 r. wraz z przedterminowymi wyborami parlamentarnymi. Zakładano, że organizacja wyborów w formule „2 w 1” przyczyni się do wyższej frekwencji wyborczej, bowiem wybory krajowe tradycyjnie cieszą się większym zainteresowaniem. Jednakże frekwencja w wyborach do PE wyniosła 33,78% i w porównaniu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1148
17 czerwca 2024
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Słowenia: wybory do Parlamentu Europejskiego i referenda konsultacyjne

9 czerwca 2024 r. w Słowenii odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Wyniki głosowania pokazują, że większość miejsc w przyszłym PE – tj. pięć z dziewięciu mandatów przypadających Słowenii – obsadzą przedstawiciele centroprawicowych partii opozycyjnych. Trzy mandaty przypadły przedstawicielom rządzącej, centrolewicowej koalicji GS, SD i Lewicy....

Więcej →