Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1077

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

„Serbski świat” – uprawniona idea polityczna czy kontrowersyjna polityka regionalna Serbii?

Obchody świąt państwowych oraz polityczne deklaracje, towarzyszące ostatnim wyborom parlamentarnym i prezydenckim w Serbii, coraz częściej wywołują dyskusję na temat postępującej (od)budowy koncepcji „serbskiego świata” i promowania serbskich wpływów politycznych, społeczno-ekonomicznych, kulturowych i religijnych w regionie bałkańskim. Postrzeganie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze 1070

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: przed rotacją rządu

6 marca 2024 r. premier Bułgarii Nikołaj Denkow powinien podać się do dymisji. Tym samym zapoczątkowany zostanie proces tzw. rotacji rządu. Brak jasnych zasad przeprowadzenia rotacji oraz obsadzenia stanowisk ministerialnych, utrzymująca się głęboka nieufność między ugrupowaniami tworzącymi większość w parlamencie oraz zakulisowa rywalizacja o stanowiska w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1063

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Zaangażowanie polityczno-wojskowe Niemiec na rzecz wzmocnienia stabilności i bezpieczeństwa Bośni i Hercegowiny

6 lutego 2024 r. minister obrony narodowej Niemiec Boris Pistorius spotkał się z ministrem obrony narodowej Bośni i Hercegowiny Zukanem Helezem w celu omówienia inwestycji dotyczących modernizacji Sił Zbrojnych BiH. Niemiecki dyplomata wyraził też niezmienne poparcie dla BiH na jej drodze do struktur euroatlantyckich. Po 22 lutego 2022 r. i agresji Rosji na Ukrainę Niemcy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1060

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: modernizacja sił zbrojnych

W ciągu ostatnich dwóch lat władze Bułgarii opracowały najbardziej kompleksowy i kosztowny program modernizacji sił zbrojnych od lat 70. XX wieku. Zakup nowoczesnego i przystosowanego do standardów NATO sprzętu wojskowego wzmocni pozycję Bułgarii w ramach Sojuszu oraz wyeliminuje jedno z narzędzi rosyjskiego wpływu na politykę wewnętrzną, jakim było uzależnienie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1057

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Wybór Talata Xhaferiego na urząd premiera rządu tymczasowego Macedonii Północnej

Na 100 dni przed planowanymi na 8 maja 2024 r. wyborami parlamentarnymi, w Macedonii Północnej powołany został rząd tymczasowy. Na jego czele stanął Talat Xhaferi, dotychczasowy przewodniczący macedońskiego parlamentu. Jego wybór stanowi historyczne, choć raczej symboliczne, osiągnięcie Albańczyków żyjących w Macedonii Północnej. Część Macedończyków jest...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1052

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Spisy powszechne w Albanii i w Czarnogórze

W ostatnim kwartale 2023 r. w Albanii i Czarnogórze zostały przeprowadzone spisy powszechne, pierwotnie planowane na 2021 r. Jakkolwiek instytucja spisu powszechnego stanowi użyteczne narzędzie statystyczne, mające na celu zebranie kluczowych informacji o strukturze narodowościowej i społecznej, istotnych dla sprawnego funkcjonowania państwa, tradycyjnie już okazało...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1050

Zespół Bałkański - Zespół Bałkański

Bałkany Zachodnie A.D. 2023: między integracją europejską a starymi i nowymi wyzwaniami dla stabilności i rozwoju regionu

Dynamika stosunków wewnątrzpaństwowych i międzynarodowych w regionie Bałkanów Zachodnich w 2023 r. pokazuje, że państwa i społeczeństwa regionu pozostają niezmiennie zawieszone między „niedokończoną” systemową modernizacją i demokratyzacją, wewnętrznymi sporami politycznymi, dezorganizującymi funkcjonowanie instytucji państwowych, rutynowo potwierdzaną i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1041

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: zmiany w konstytucji. (Nie)spełnione obietnice polityczne

19 grudnia 2023 r. parlament Bułgarii uchwalił poprawki do konstytucji, które wprowadzają m.in. istotne zmiany dotyczące niektórych uprawnień prezydenta oraz parlamentu, a także funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Wprowadzenie zmian do konstytucji stanowi formalne spełnienie jednej z podstawowych obietnic politycznych ugrupowań reformatorskich. Przywrócenie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1030

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kolejny rok kryzysu wokół północnego Kosowa

Widoczna w 2023 r. kontynuacja kryzysu politycznego i instytucjonalnego wokół czterech gmin w północnym Kosowie pokazała, że mimo kilkudziesięciu porozumień, wypracowanych w ramach dialogu między Belgradem i Prisztiną, w relacjach Kosowa i Serbii nadal istnieje wiele spraw, które wymagają uregulowania. Największa od lat eskalacja napięcia w północnym Kosowie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1025

Zespół Bałkański - Zespół Bałkański

Wybory w Serbii i mobilizacja polityczna „serbskiego świata”

17 grudnia 2023 r. w Serbii miały miejsce przedterminowe wybory parlamentarne, lokalne i prowincjonalne, które zakończyły się kolejnym zwycięstwem rządzącej Serbskiej Partii Postępowej (SNS). Wybory, w których tradycyjnie już głosowali również Serbowie, mieszkający w państwach regionu, pokazały, że mimo upływu kilkudziesięciu lat od rozpadu SFRJ, na...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Serbii z kryzysem politycznym w tle: wstępne wyniki głosowania (cz. 2)

17 grudnia 2023 r. w Serbii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne, wybory prowincjonalne oraz częściowe wybory lokalne. Zgodnie z przewidywaniami zwycięzcą wyborów na wszystkich trzech szczeblach okazała się rządząca nieprzerwanie od lipca 2012 r. Serbska Partia Postępowa. Według wstępnych wyników głosowania w nowym Zgromadzeniu Narodowym SNS obsadzi...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1019

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Serbii z kryzysem politycznym w tle (cz. 1)

17 grudnia 2023 r. w Serbii odbyły się ogólnokrajowe wybory parlamentarne, wybory prowincjonalne oraz częściowe wybory lokalne. W każdym z tych przypadków były to wybory przedterminowe. Tłem kolejnych już przedterminowych wyborów parlamentarnych pozostaje 11-letnia dominacja SNS na serbskiej scenie politycznej, konsolidacja władzy w ręku prezydenta Serbii Aleksandra...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1018

Zespół Bałkański - Zespół Bałkański

Szczyt UE-Bałkany Zachodnie

13 grudnia 2023 r. w Brukseli odbył się kolejny szczyt Unii Europejskiej i państw Bałkanów Zachodnich. Jakkolwiek szczyt ten trudno uznać za przełomowy, przyjęta na zakończenie obrad deklaracja potwierdza europejską perspektywę państw WB6, wskazuje na potrzebę przyśpieszenia procesu akcesyjnego i zacieśniania integracji gospodarczej Bałkanów Zachodnich z UE oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1016

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Chorwacja: sprzeciw wobec ograniczenia zasady jednomyślności w Radzie Unii Europejskiej

16 listopada 2023 r. premier Chorwacji Andrej Plenković podczas nieformalnego spotkania z przewodniczącym Rady Europejskiej Charlesem Michelem wyraził sprzeciw wobec zniesienia jednomyślności przy podejmowaniu strategicznie ważnych decyzji w Unii Europejskiej, dotyczących m.in.: polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, finansów, sądownictwa, spraw wewnętrznych, a także...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1013

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Stosunek Bułgarii do zmian w traktatach europejskich

Reformy instytucjonalne Unii Europejskiej nie należą do głównych tematów w bułgarskim dyskursie publicznym. Również bułgarscy politycy nie komentują tej kwestii w swoich wypowiedziach publicznych. W mediach można dostrzec krótkie komentarze i wzmianki dotyczące dyskusji na poziomie unijnym, jednak przeważnie mają one formę syntetyczną i sprowadzają się do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1004

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory samorządowe w Bułgarii. Słaby sprawdzian z demokracji

W dniach 29 października i 5 listopada 2023 r. odbyły się dwie tury wyborów samorządowych w Bułgarii. Wybory przebiegły pod znakiem prowokacji z udziałem bułgarskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, która doprowadziła do wyłączenia z użycia urządzeń do głosowania w pierwszej turze wyborów. Większość ugrupowań wykorzystuje słabą organizację wyborów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 999

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Zbrojna konfrontacja w północnym Kosowie: deklaracje i dwuznaczności (cz. 2)

24 września 2023 r. w okolicy wsi Banjska/Banjskë w północnym Kosowie doszło do kilkugodzinnej wymiany ognia między serbskim oddziałem paramilitarnym a Policją Kosowa. Władze w Prisztinie stwierdziły, że za działaniami paramilitarystów stoją najwyższe władze Serbii i oskarżyły decydentów w Belgradzie o bezprawną agresję oraz akt terrorystyczny, wymierzony w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 998

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Zbrojna konfrontacja w północnym Kosowie (cz. 1)

24 września 2023 r. w okolicy wsi Banjska/Banjskë w północnym Kosowie doszło do wymiany ognia między serbskim oddziałem paramilitarnym a Policją Kosowa. Wydarzenie to wywołało poważne zaniepokojenie społeczności międzynarodowej. Dzięki zaangażowaniu państw Zachodu i obecności w Kosowie wielonarodowych sił wojskowych KFOR po kilkunastu godzinach największy od...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 997

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Rząd Milojko Spajicia w Czarnogórze

31 października parlament przegłosował powołanie 44. rządu w Czarnogórze. Na jego czele stanął lider zwycięskiej partii Ruch Europa Teraz – Milojko Spajić. Do priorytetów nowej władzy należy zaliczyć przede wszystkim: poprawę jakości życia obywateli, przeprowadzenie reform gospodarczych oraz wymiaru sprawiedliwości, pogłębienie współpracy w ramach NATO, a...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 986

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory samorządowe w Bułgarii. Walka formalnych koalicjantów

29 października 2023 r. w Bułgarii odbędą się wybory samorządowe. Mają one kluczowe znaczenie dla ugrupowań politycznych, które obecnie tworzą rząd rotacyjny Denkow-Gabriel. Ich wyniki nie tylko będą stanowiły ocenę polityczną ze strony wyborców dla osobliwej formuły współpracy między głównymi rywalami, tj. GERB oraz koalicją Kontynuujemy Zmianę –...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 985

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania organizatorem szczytu państw Procesu Berlińskiego

16 października 2023 r. w Tiranie odbył się szczyt państw Procesu Berlińskiego. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Unii Europejskiej, przywódcy państw członkowskich UE oraz państw Bałkanów Zachodnich. Główny temat rozmów stanowiły zagadnienia gospodarcze, poruszono również kwestię napiętej sytuacji w północnej części Kosowa. Albania została wybrana...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 983

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Bezpieczeństwo energetyczne Kosowa: założenia polityki energetycznej i kluczowe wyzwania energetyczne (cz. 2)

W subregionie Bałkanów Zachodnich Kosowo pozostaje państwem w największym stopniu zależnym od węgla w procesie wytwarzania energii elektrycznej. Skala tej zależności, zapóźnienia modernizacyjne i inwestycyjne w sektorze energetycznym oraz niekorzystne uwarunkowania infrastrukturalne prowadzą do wniosku, że pomimo ambitnych planów rozwoju kosowskiej energetyki w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 980

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Bezpieczeństwo energetyczne Kosowa: struktura bilansu energetycznego i baza surowcowa (cz. 1)

W przypadku Kosowa węgiel jest jedynym paliwem kopalnym o wysokim stopniu rozpoznania. Państwo to nie posiada zasobów ropy naftowej ani gazu ziemnego. Potencjał energetyczny Kosowa uzupełniają odnawialne źródła energii, tj. biomasa, energia wodna, energia wiatrowa i energia słoneczna. Charakterystycznym elementem struktury wytwarzania energii elektrycznej w Kosowie jest...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 972

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: w kierunku usprawniania procesu zarządzania migracjami

19 września 2023 r. Nenad Nešić, minister bezpieczeństwa, oraz Sevlid Hurtić, minister praw człowieka i uchodźców Bośni i Hercegowiny, spotkali się z Johannem Sattlerem, szefem delegatury Unii Europejskiej oraz specjalnym przedstawicielem UE w BiH, w celu omówienia planów zarządzania migracjami w tym państwie. Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych BiH z UE uzależnione...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 963

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Napięcia pomiędzy podmiotami składowymi Bośni i Hercegowiny

Akt oskarżenia wobec prezydenta Republiki Serbskiej i dyrektora Dziennika Urzędowego RS oraz decyzja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych kantonu Sarajewo o zakazie organizacji wiecu pt. „Serbska przed Sądem”, który miał się odbyć 31 sierpnia 2023 r. przed Sądem Najwyższym i Prokuraturą Bośni i Hercegowiny, wywołały ostrą reakcję Związku Niezależnych...

Więcej →