Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Serbii z kryzysem politycznym w tle: wstępne wyniki głosowania (cz. 2)

17 grudnia 2023 r. w Serbii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne, wybory prowincjonalne oraz częściowe wybory lokalne. Zgodnie z przewidywaniami zwycięzcą wyborów na wszystkich trzech szczeblach okazała się rządząca nieprzerwanie od lipca 2012 r. Serbska Partia Postępowa. Według wstępnych wyników głosowania w nowym Zgromadzeniu Narodowym SNS obsadzi...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1019

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Serbii z kryzysem politycznym w tle (cz. 1)

17 grudnia 2023 r. w Serbii odbyły się ogólnokrajowe wybory parlamentarne, wybory prowincjonalne oraz częściowe wybory lokalne. W każdym z tych przypadków były to wybory przedterminowe. Tłem kolejnych już przedterminowych wyborów parlamentarnych pozostaje 11-letnia dominacja SNS na serbskiej scenie politycznej, konsolidacja władzy w ręku prezydenta Serbii Aleksandra...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1018

Zespół Bałkański - Zespół Bałkański

Szczyt UE-Bałkany Zachodnie

13 grudnia 2023 r. w Brukseli odbył się kolejny szczyt Unii Europejskiej i państw Bałkanów Zachodnich. Jakkolwiek szczyt ten trudno uznać za przełomowy, przyjęta na zakończenie obrad deklaracja potwierdza europejską perspektywę państw WB6, wskazuje na potrzebę przyśpieszenia procesu akcesyjnego i zacieśniania integracji gospodarczej Bałkanów Zachodnich z UE oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1016

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Chorwacja: sprzeciw wobec ograniczenia zasady jednomyślności w Radzie Unii Europejskiej

16 listopada 2023 r. premier Chorwacji Andrej Plenković podczas nieformalnego spotkania z przewodniczącym Rady Europejskiej Charlesem Michelem wyraził sprzeciw wobec zniesienia jednomyślności przy podejmowaniu strategicznie ważnych decyzji w Unii Europejskiej, dotyczących m.in.: polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, finansów, sądownictwa, spraw wewnętrznych, a także...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1013

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Stosunek Bułgarii do zmian w traktatach europejskich

Reformy instytucjonalne Unii Europejskiej nie należą do głównych tematów w bułgarskim dyskursie publicznym. Również bułgarscy politycy nie komentują tej kwestii w swoich wypowiedziach publicznych. W mediach można dostrzec krótkie komentarze i wzmianki dotyczące dyskusji na poziomie unijnym, jednak przeważnie mają one formę syntetyczną i sprowadzają się do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1004

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory samorządowe w Bułgarii. Słaby sprawdzian z demokracji

W dniach 29 października i 5 listopada 2023 r. odbyły się dwie tury wyborów samorządowych w Bułgarii. Wybory przebiegły pod znakiem prowokacji z udziałem bułgarskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, która doprowadziła do wyłączenia z użycia urządzeń do głosowania w pierwszej turze wyborów. Większość ugrupowań wykorzystuje słabą organizację wyborów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 999

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Zbrojna konfrontacja w północnym Kosowie: deklaracje i dwuznaczności (cz. 2)

24 września 2023 r. w okolicy wsi Banjska/Banjskë w północnym Kosowie doszło do kilkugodzinnej wymiany ognia między serbskim oddziałem paramilitarnym a Policją Kosowa. Władze w Prisztinie stwierdziły, że za działaniami paramilitarystów stoją najwyższe władze Serbii i oskarżyły decydentów w Belgradzie o bezprawną agresję oraz akt terrorystyczny, wymierzony w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 998

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Zbrojna konfrontacja w północnym Kosowie (cz. 1)

24 września 2023 r. w okolicy wsi Banjska/Banjskë w północnym Kosowie doszło do wymiany ognia między serbskim oddziałem paramilitarnym a Policją Kosowa. Wydarzenie to wywołało poważne zaniepokojenie społeczności międzynarodowej. Dzięki zaangażowaniu państw Zachodu i obecności w Kosowie wielonarodowych sił wojskowych KFOR po kilkunastu godzinach największy od...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 997

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Rząd Milojko Spajicia w Czarnogórze

31 października parlament przegłosował powołanie 44. rządu w Czarnogórze. Na jego czele stanął lider zwycięskiej partii Ruch Europa Teraz – Milojko Spajić. Do priorytetów nowej władzy należy zaliczyć przede wszystkim: poprawę jakości życia obywateli, przeprowadzenie reform gospodarczych oraz wymiaru sprawiedliwości, pogłębienie współpracy w ramach NATO, a...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 986

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory samorządowe w Bułgarii. Walka formalnych koalicjantów

29 października 2023 r. w Bułgarii odbędą się wybory samorządowe. Mają one kluczowe znaczenie dla ugrupowań politycznych, które obecnie tworzą rząd rotacyjny Denkow-Gabriel. Ich wyniki nie tylko będą stanowiły ocenę polityczną ze strony wyborców dla osobliwej formuły współpracy między głównymi rywalami, tj. GERB oraz koalicją Kontynuujemy Zmianę –...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 985

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania organizatorem szczytu państw Procesu Berlińskiego

16 października 2023 r. w Tiranie odbył się szczyt państw Procesu Berlińskiego. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Unii Europejskiej, przywódcy państw członkowskich UE oraz państw Bałkanów Zachodnich. Główny temat rozmów stanowiły zagadnienia gospodarcze, poruszono również kwestię napiętej sytuacji w północnej części Kosowa. Albania została wybrana...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 983

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Bezpieczeństwo energetyczne Kosowa: założenia polityki energetycznej i kluczowe wyzwania energetyczne (cz. 2)

W subregionie Bałkanów Zachodnich Kosowo pozostaje państwem w największym stopniu zależnym od węgla w procesie wytwarzania energii elektrycznej. Skala tej zależności, zapóźnienia modernizacyjne i inwestycyjne w sektorze energetycznym oraz niekorzystne uwarunkowania infrastrukturalne prowadzą do wniosku, że pomimo ambitnych planów rozwoju kosowskiej energetyki w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 980

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Bezpieczeństwo energetyczne Kosowa: struktura bilansu energetycznego i baza surowcowa (cz. 1)

W przypadku Kosowa węgiel jest jedynym paliwem kopalnym o wysokim stopniu rozpoznania. Państwo to nie posiada zasobów ropy naftowej ani gazu ziemnego. Potencjał energetyczny Kosowa uzupełniają odnawialne źródła energii, tj. biomasa, energia wodna, energia wiatrowa i energia słoneczna. Charakterystycznym elementem struktury wytwarzania energii elektrycznej w Kosowie jest...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 972

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: w kierunku usprawniania procesu zarządzania migracjami

19 września 2023 r. Nenad Nešić, minister bezpieczeństwa, oraz Sevlid Hurtić, minister praw człowieka i uchodźców Bośni i Hercegowiny, spotkali się z Johannem Sattlerem, szefem delegatury Unii Europejskiej oraz specjalnym przedstawicielem UE w BiH, w celu omówienia planów zarządzania migracjami w tym państwie. Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych BiH z UE uzależnione...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 963

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Napięcia pomiędzy podmiotami składowymi Bośni i Hercegowiny

Akt oskarżenia wobec prezydenta Republiki Serbskiej i dyrektora Dziennika Urzędowego RS oraz decyzja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych kantonu Sarajewo o zakazie organizacji wiecu pt. „Serbska przed Sądem”, który miał się odbyć 31 sierpnia 2023 r. przed Sądem Najwyższym i Prokuraturą Bośni i Hercegowiny, wywołały ostrą reakcję Związku Niezależnych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 962

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: rozbudowa portu w Rijece przyśpiesza

13 września władze Rijeka Gateway wmurowały kamień węgielny pod nowy terminal kontenerowy. Jest to dobry prognostyk dla portu w Rijece, choć nie przesądza jeszcze o powodzeniu całego projektu. W północnej części Morza Adriatyckiego trzy porty – włoski w Trieście, słoweński w Koprze oraz chorwacki w Rijece – walczą ze sobą o przyciągnięcie potencjalnych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 961

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbska amunicja na froncie w Ukrainie: deklaracje i dwuznaczności

Po rozpoczęciu pełnoskalowej agresji rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 r. władze Serbii przyjęły wycofaną i sui generis neutralną pozycję wobec wojny na Wschodzie. Decydenci w Belgradzie konsekwentnie deklarowali także, że Serbia nie sprzedaje amunicji i uzbrojenia ani Rosji, ani Ukrainie. Istnieje jednak szereg powodów, by stwierdzić, że w okresie ostatnich...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 957

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: zmiany w rządzie premiera Ediego Ramy

Na początku września 2023 r. premier Albanii Edi Rama dokonał zmian personalnych w składzie swojego trzeciego już gabinetu oraz w rządzącej Partii Socjalistycznej (PS). Jest to zapowiedź reorganizacji struktur wewnętrznych ugrupowania oraz przygotowania nowej strategii działania na drugą połowę rządów. Część wdrożonych zmian personalnych może mieć związek z...

Więcej →

Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 955

Spasimir Domaradzki | Michał Paszkowski - Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Bułgaria: rozliczenia rządu technicznego z umowy gazowej

W Bułgarii nowy rząd premiera Nikołaja Denkowa zlecił dochodzenie dotyczące zawartej w 2023 r. umowy bułgarsko-tureckiej, zakładającej dostęp spółki Bulgargaz do terminali LNG w Turcji oraz do tureckiej sieci przesyłowej. Zgodnie ze stanowiskiem rządu zawarta na okres 13 lat umowa pomiędzy spółkami Bulgargaz oraz BOTAŞ jest niekorzystna dla krajowego operatora...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 954

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Rozłam w Czarnogórskiej Cerkwi Prawosławnej

Niekanoniczna Czarnogórska Cerkiew Prawosławna (CPC) postrzegana jest przez część Czarnogórców jako jeden z kluczowych podmiotów podtrzymujących dziedzictwo niepodległej Czarnogóry oraz wzmacniających tożsamość narodową. Mimo to pozostaje ona w cieniu Serbskiej Cerkwi Prawosławnej, która cieszy się większym zaufaniem wśród czarnogórskiego społeczeństwa....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 948

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Powrót Wasiła Bożkowa do Bułgarii

25 sierpnia 2023 r. Wasił Bożkow, znany też jako „Czaszka”, powrócił do Bułgarii po ponad trzech latach pobytu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, dokąd uciekł po wystawieniu nakazu aresztowania przez bułgarską prokuraturę w styczniu 2020 r. Bożkow to postać kontrowersyjna i jeden z najbogatszych Bułgarów. Był blisko każdej kolejnej władzy, ale nie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Kometarze IEŚ 944

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Wizyta przedstawicieli prezydencji Bośni i Hercegowiny w Ukrainie

W dniach 23-24 sierpnia 2023 r. Željko Komšić i Denis Bećirović, członkowie prezydencji Bośni i Hercegowiny, złożyli oficjalną wizytę w Ukrainie. Jest to pierwsza wizyta chorwackiego i boszniackiego członka prezydencji BiH w tym państwie od początku wojny. W składzie delegacji zabrakło Željki Cvijanović, trzeciej członkini prezydencji BiH, reprezentującej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 942

Jan Muś - Zespół Bałkański

Wzrost znaczenia energii solarnej w Europie Południowo-Wschodniej

Znaczenie energii solarnej w miksie energetycznym państw Europy Południowo-Wschodniej podwoi się w ciągu kilku najbliższych lat. Największymi producentami energii tego typu będą Bułgaria oraz Słowenia i Chorwacja. Skala produkcji oraz dobre połączenie z grecką siecią energetyczną sprawiają, że dominującą pozycję w regionie Bałkanów Zachodnich może mieć...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 936

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Spór polityczno-prawny wokół kwestii nabycia obywatelstwa w Czarnogórze

Kwestia nabycia obywatelstwa od lat stanowi kontrowersyjny temat w Czarnogórze. Liberalizacja zasad w 2022 r. wywołała krytykę części społeczeństwa, która wyrażała obawy co do zachowania czarnogórskiego charakteru państwa w sytuacji wzrostu liczby obywateli innych narodowości. W efekcie można się spodziewać, że zaplanowany na listopad 2023 r. spis ludności...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 932

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: protesty przeciw przemocy wobec kobiet

Protesty przeciw przemocy wobec kobiet odbyły się 14 sierpnia 2023 r. w kilku miastach Bośni i Hercegowiny. Powtarzające się w ostatnich latach manifestacje z jednej strony wskazują na poważny problem społeczny, jakim jest przemoc domowa, z drugiej zaś stanowią sprzeciw społeczeństwa wobec opieszałości sądów i słabej reakcji policji oraz instytucji państwowych....

Więcej →