Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1013

30 listopada 2023

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Stosunek Bułgarii do zmian w traktatach europejskich

Reformy instytucjonalne Unii Europejskiej nie należą do głównych tematów w bułgarskim dyskursie publicznym. Również bułgarscy politycy nie komentują tej kwestii w swoich wypowiedziach publicznych. W mediach można dostrzec krótkie komentarze i wzmianki dotyczące dyskusji na poziomie unijnym, jednak przeważnie mają one formę syntetyczną i sprowadzają się do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1004

20 listopada 2023

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory samorządowe w Bułgarii. Słaby sprawdzian z demokracji

W dniach 29 października i 5 listopada 2023 r. odbyły się dwie tury wyborów samorządowych w Bułgarii. Wybory przebiegły pod znakiem prowokacji z udziałem bułgarskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, która doprowadziła do wyłączenia z użycia urządzeń do głosowania w pierwszej turze wyborów. Większość ugrupowań wykorzystuje słabą organizację wyborów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 999

14 listopada 2023

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Zbrojna konfrontacja w północnym Kosowie: deklaracje i dwuznaczności (cz. 2)

24 września 2023 r. w okolicy wsi Banjska/Banjskë w północnym Kosowie doszło do kilkugodzinnej wymiany ognia między serbskim oddziałem paramilitarnym a Policją Kosowa. Władze w Prisztinie stwierdziły, że za działaniami paramilitarystów stoją najwyższe władze Serbii i oskarżyły decydentów w Belgradzie o bezprawną agresję oraz akt terrorystyczny, wymierzony w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 998

14 listopada 2023

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Zbrojna konfrontacja w północnym Kosowie (cz. 1)

24 września 2023 r. w okolicy wsi Banjska/Banjskë w północnym Kosowie doszło do wymiany ognia między serbskim oddziałem paramilitarnym a Policją Kosowa. Wydarzenie to wywołało poważne zaniepokojenie społeczności międzynarodowej. Dzięki zaangażowaniu państw Zachodu i obecności w Kosowie wielonarodowych sił wojskowych KFOR po kilkunastu godzinach największy od...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 997

14 listopada 2023

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Rząd Milojko Spajicia w Czarnogórze

31 października parlament przegłosował powołanie 44. rządu w Czarnogórze. Na jego czele stanął lider zwycięskiej partii Ruch Europa Teraz – Milojko Spajić. Do priorytetów nowej władzy należy zaliczyć przede wszystkim: poprawę jakości życia obywateli, przeprowadzenie reform gospodarczych oraz wymiaru sprawiedliwości, pogłębienie współpracy w ramach NATO, a...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 986

25 października 2023

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory samorządowe w Bułgarii. Walka formalnych koalicjantów

29 października 2023 r. w Bułgarii odbędą się wybory samorządowe. Mają one kluczowe znaczenie dla ugrupowań politycznych, które obecnie tworzą rząd rotacyjny Denkow-Gabriel. Ich wyniki nie tylko będą stanowiły ocenę polityczną ze strony wyborców dla osobliwej formuły współpracy między głównymi rywalami, tj. GERB oraz koalicją Kontynuujemy Zmianę –...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 985

25 października 2023

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania organizatorem szczytu państw Procesu Berlińskiego

16 października 2023 r. w Tiranie odbył się szczyt państw Procesu Berlińskiego. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Unii Europejskiej, przywódcy państw członkowskich UE oraz państw Bałkanów Zachodnich. Główny temat rozmów stanowiły zagadnienia gospodarcze, poruszono również kwestię napiętej sytuacji w północnej części Kosowa. Albania została wybrana...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 983

19 października 2023

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Bezpieczeństwo energetyczne Kosowa: założenia polityki energetycznej i kluczowe wyzwania energetyczne (cz. 2)

W subregionie Bałkanów Zachodnich Kosowo pozostaje państwem w największym stopniu zależnym od węgla w procesie wytwarzania energii elektrycznej. Skala tej zależności, zapóźnienia modernizacyjne i inwestycyjne w sektorze energetycznym oraz niekorzystne uwarunkowania infrastrukturalne prowadzą do wniosku, że pomimo ambitnych planów rozwoju kosowskiej energetyki w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 980

19 października 2023

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Bezpieczeństwo energetyczne Kosowa: struktura bilansu energetycznego i baza surowcowa (cz. 1)

W przypadku Kosowa węgiel jest jedynym paliwem kopalnym o wysokim stopniu rozpoznania. Państwo to nie posiada zasobów ropy naftowej ani gazu ziemnego. Potencjał energetyczny Kosowa uzupełniają odnawialne źródła energii, tj. biomasa, energia wodna, energia wiatrowa i energia słoneczna. Charakterystycznym elementem struktury wytwarzania energii elektrycznej w Kosowie jest...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 972

10 października 2023

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: w kierunku usprawniania procesu zarządzania migracjami

19 września 2023 r. Nenad Nešić, minister bezpieczeństwa, oraz Sevlid Hurtić, minister praw człowieka i uchodźców Bośni i Hercegowiny, spotkali się z Johannem Sattlerem, szefem delegatury Unii Europejskiej oraz specjalnym przedstawicielem UE w BiH, w celu omówienia planów zarządzania migracjami w tym państwie. Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych BiH z UE uzależnione...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 963

28 września 2023

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Napięcia pomiędzy podmiotami składowymi Bośni i Hercegowiny

Akt oskarżenia wobec prezydenta Republiki Serbskiej i dyrektora Dziennika Urzędowego RS oraz decyzja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych kantonu Sarajewo o zakazie organizacji wiecu pt. „Serbska przed Sądem”, który miał się odbyć 31 sierpnia 2023 r. przed Sądem Najwyższym i Prokuraturą Bośni i Hercegowiny, wywołały ostrą reakcję Związku Niezależnych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 962

28 września 2023

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: rozbudowa portu w Rijece przyśpiesza

13 września władze Rijeka Gateway wmurowały kamień węgielny pod nowy terminal kontenerowy. Jest to dobry prognostyk dla portu w Rijece, choć nie przesądza jeszcze o powodzeniu całego projektu. W północnej części Morza Adriatyckiego trzy porty – włoski w Trieście, słoweński w Koprze oraz chorwacki w Rijece – walczą ze sobą o przyciągnięcie potencjalnych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 961

28 września 2023

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbska amunicja na froncie w Ukrainie: deklaracje i dwuznaczności

Po rozpoczęciu pełnoskalowej agresji rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 r. władze Serbii przyjęły wycofaną i sui generis neutralną pozycję wobec wojny na Wschodzie. Decydenci w Belgradzie konsekwentnie deklarowali także, że Serbia nie sprzedaje amunicji i uzbrojenia ani Rosji, ani Ukrainie. Istnieje jednak szereg powodów, by stwierdzić, że w okresie ostatnich...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 957

21 września 2023

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: zmiany w rządzie premiera Ediego Ramy

Na początku września 2023 r. premier Albanii Edi Rama dokonał zmian personalnych w składzie swojego trzeciego już gabinetu oraz w rządzącej Partii Socjalistycznej (PS). Jest to zapowiedź reorganizacji struktur wewnętrznych ugrupowania oraz przygotowania nowej strategii działania na drugą połowę rządów. Część wdrożonych zmian personalnych może mieć związek z...

Więcej →

Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 955

20 września 2023

Spasimir Domaradzki | Michał Paszkowski - Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Bułgaria: rozliczenia rządu technicznego z umowy gazowej

W Bułgarii nowy rząd premiera Nikołaja Denkowa zlecił dochodzenie dotyczące zawartej w 2023 r. umowy bułgarsko-tureckiej, zakładającej dostęp spółki Bulgargaz do terminali LNG w Turcji oraz do tureckiej sieci przesyłowej. Zgodnie ze stanowiskiem rządu zawarta na okres 13 lat umowa pomiędzy spółkami Bulgargaz oraz BOTAŞ jest niekorzystna dla krajowego operatora...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 954

19 września 2023

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Rozłam w Czarnogórskiej Cerkwi Prawosławnej

Niekanoniczna Czarnogórska Cerkiew Prawosławna (CPC) postrzegana jest przez część Czarnogórców jako jeden z kluczowych podmiotów podtrzymujących dziedzictwo niepodległej Czarnogóry oraz wzmacniających tożsamość narodową. Mimo to pozostaje ona w cieniu Serbskiej Cerkwi Prawosławnej, która cieszy się większym zaufaniem wśród czarnogórskiego społeczeństwa....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 948

14 września 2023

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Powrót Wasiła Bożkowa do Bułgarii

25 sierpnia 2023 r. Wasił Bożkow, znany też jako „Czaszka”, powrócił do Bułgarii po ponad trzech latach pobytu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, dokąd uciekł po wystawieniu nakazu aresztowania przez bułgarską prokuraturę w styczniu 2020 r. Bożkow to postać kontrowersyjna i jeden z najbogatszych Bułgarów. Był blisko każdej kolejnej władzy, ale nie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Kometarze IEŚ 944

5 września 2023

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Wizyta przedstawicieli prezydencji Bośni i Hercegowiny w Ukrainie

W dniach 23-24 sierpnia 2023 r. Željko Komšić i Denis Bećirović, członkowie prezydencji Bośni i Hercegowiny, złożyli oficjalną wizytę w Ukrainie. Jest to pierwsza wizyta chorwackiego i boszniackiego członka prezydencji BiH w tym państwie od początku wojny. W składzie delegacji zabrakło Željki Cvijanović, trzeciej członkini prezydencji BiH, reprezentującej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 942

4 września 2023

Jan Muś - Zespół Bałkański

Wzrost znaczenia energii solarnej w Europie Południowo-Wschodniej

Znaczenie energii solarnej w miksie energetycznym państw Europy Południowo-Wschodniej podwoi się w ciągu kilku najbliższych lat. Największymi producentami energii tego typu będą Bułgaria oraz Słowenia i Chorwacja. Skala produkcji oraz dobre połączenie z grecką siecią energetyczną sprawiają, że dominującą pozycję w regionie Bałkanów Zachodnich może mieć...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 936

28 sierpnia 2023

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Spór polityczno-prawny wokół kwestii nabycia obywatelstwa w Czarnogórze

Kwestia nabycia obywatelstwa od lat stanowi kontrowersyjny temat w Czarnogórze. Liberalizacja zasad w 2022 r. wywołała krytykę części społeczeństwa, która wyrażała obawy co do zachowania czarnogórskiego charakteru państwa w sytuacji wzrostu liczby obywateli innych narodowości. W efekcie można się spodziewać, że zaplanowany na listopad 2023 r. spis ludności...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 932

23 sierpnia 2023

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: protesty przeciw przemocy wobec kobiet

Protesty przeciw przemocy wobec kobiet odbyły się 14 sierpnia 2023 r. w kilku miastach Bośni i Hercegowiny. Powtarzające się w ostatnich latach manifestacje z jednej strony wskazują na poważny problem społeczny, jakim jest przemoc domowa, z drugiej zaś stanowią sprzeciw społeczeństwa wobec opieszałości sądów i słabej reakcji policji oraz instytucji państwowych....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 925

14 sierpnia 2023

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: powódź wyzwaniem dla rządu Roberta Goloba

Na początku sierpnia Słowenię nawiedziły ulewne deszcze, które doprowadziły do powodzi w niemalże trzech czwartych gmin. Zniszczeniu uległa infrastruktura transportowa i energetyczna, a także liczne przedsiębiorstwa. Reakcja władz publicznych oceniana jest jako właściwa i efektywna. Wszystkie partie polityczne w parlamencie słoweńskim zjednoczyły się w Radzie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 920

31 lipca 2023

Spasimir Domaradzki | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: propozycje zmian konstytucyjnych

Rząd premiera Dimitra Kovačevskiego przyjął i skierował do parlamentu projekt poprawek do Konstytucji Macedonii Północnej, który w razie przyjęcia spełniłby zobowiązanie zapisane w tzw. francuskiej propozycji rozwiązania sporu macedońsko-bułgarskiego, przewidującej zaliczenie Bułgarów do wymienionych w Konstytucji narodowości. To z kolei umożliwiłoby zwołanie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 913

27 lipca 2023

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Reakcje międzynarodowe wobec sporu o Trybunał Konstytucyjny BiH

Kwestionowanie systemu politycznego Bośni i Hercegowiny, nierespektowanie postanowień Trybunału Konstytucyjnego BiH przez polityków Republiki Serbskiej oraz zaostrzenie sporu wokół uprawnień Christiana Schmidta, wysokiego przedstawiciela ds. BiH, przez Milorada Dodika, prezydenta RS, rodzi obawy o pogłębienie tendencji dezintegracyjnych w państwie. Zachód, choć jest...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 909

19 lipca 2023

Jan Muś - Zespół Bałkański

Wizyta premiera Słowenii w Chorwacji

14 lipca 2023 r. premier Słowenii Robert Golob spotkał się z premierem Chorwacji Andrejem Plenkoviciem. Chorwacja i Słowenia mają wspólne interesy w obszarze energetyki oraz migracji. Chorwacja jest żywotnie zainteresowana rozwojem elektrowni jądrowej w Krško w Słowenii. Przez Słowenię przebiegać mają gazociągi łączące chorwacki terminal LNG z odbiorcami w...

Więcej →