Instytut Europy Środkowej/Artykuły według: Damian Szacawa

Autor: Damian Szacawa

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1438
23 września 2025
Jakub Bornio | Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Rosyjska prowokacja nad Estonią – reakcja państw nordyckich i szerszy kontekst bezpieczeństwa

19 września 2025 r. trzy rosyjskie myśliwce MiG-31 naruszyły przestrzeń powietrzną Estonii, penetrując ją na głębokość 10 km. To najdłuższe z tegorocznych naruszeń trwało 12 minut, w trakcie których rosyjskie maszyny bez transponderów przeleciały 170 km nad terytorium Estonii, ignorując próby nawiązania kontaktu radiowego. Prowokacja wpisuje się w serię...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1428
5 września 2025
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wybory parlamentarne w Norwegii: kryzys koalicyjny jako katalizator zmian

Wybory parlamentarne w Norwegii, zaplanowane na 8 września 2025 r., odbywają się po rozpadzie koalicji rządowej między Partią Pracy a Partią Centrum, spowodowanym sporem o wdrożenie dyrektyw energetycznych UE. Kampanię zdominowały kwestie imigracji oraz rosnących kosztów życia, co przełożyło się na wzrost poparcia dla Partii Postępu do ponad 20%. Ostatnie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1422
31 sierpnia 2025
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Prezydencja Polski w Radzie Państw Morza Bałtyckiego

1 lipca 2025 r. Polska po raz czwarty objęła roczną prezydencję w Radzie Państw Morza Bałtyckiego (RPMB). Polskie przewodnictwo, przejęte po Estonii, potrwa do 30 czerwca 2026 r. i będzie determinowane przez ewolucję roli RPMB wobec fundamentalnych wyzwań bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego, stanowiących konsekwencję agresji Rosji na Ukrainę oraz wzrostu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1369
30 maja 2025
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Narodowa Strategia Bezpieczeństwa Norwegii

Na początku maja 2025 r. Norwegia przyjęła pierwszą Narodową Strategię Bezpieczeństwa. Dokument identyfikuje kluczowe zmiany w środowisku bezpieczeństwa, w tym agresję Rosji na Ukrainę, istotne przesunięcie w relacjach transatlantyckich, nasilającą się rywalizację mocarstw oraz osłabienie współpracy międzynarodowej. Przedstawione przez premiera Jonasa Gahra...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1307
5 marca 2025
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych i Radzie Unii Europejskiej

Z początkiem 2025 r. Dania rozpoczęła dwuletnią kadencję członka Rady Bezpieczeństwa ONZ. W drugiej połowie roku ta aktywność nałoży się na rotacyjne przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Priorytety Danii w obu strukturach wielostronnych dotyczą szeroko rozumianego bezpieczeństwa, w tym wsparcia Ukrainy w jej walce z agresorem – Rosją, przestrzegania prawa...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1267
21 stycznia 2025
Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki

„Wartownik Bałtyku” – odpowiedź NATO na działania sabotażowe Rosji na Bałtyku

Rosyjska „flota cieni” w 2024 r. znacząco zintensyfikowała swoją działalność na Morzu Bałtyckim, umożliwiając Rosji omijanie międzynarodowych sankcji. Oprócz tego, że stwarza to duże ryzyko wypadków morskich i szkód dla środowiska, statki tej floty są też podejrzewane o sabotaże, m.in. uszkodzenia podmorskiej infrastruktury krytycznej na Morzu Bałtyckim. W...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1255
19 grudnia 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Polityka północna Polski a współpraca nordycko-bałtycka

Nordycko-bałtycka ósemka (NB8) to przykład dynamicznej współpracy regionalnej, która od lat 90. łączy pięć państw nordyckich i trzy bałtyckie w działaniach na rzecz bezpieczeństwa, rozwoju i solidarności. Ewolucja obszarów współpracy, począwszy od wsparcia transformacji państw bałtyckich po obecne skupienie się na polityce obronnej, cyberbezpieczeństwie i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komenatrze IEŚ 1236
31 października 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Polityka bezpieczeństwa Szwecji: operacjonalizacja roli w NATO

Szwecja, po wstąpieniu do NATO w marcu 2024 r., jest w trakcie procesu włączania się w zadania Sojuszu (w tym odstraszania i obrony) oraz integracji ze strukturami politycznymi i wojskowymi NATO. Centroprawicowy koalicyjny rząd Ulfa Kristerssona znacząco podniósł wydatki na obronność, osiągając poziom 2,14% PKB w 2024 r. W kolejnych latach priorytetami będą: dalsze...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1220
10 października 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dwa lata rządów Ulfa Kristerssona w Szwecji: zwrot w polityce migracyjnej i walka z przestępczością

Mniejszościowy koalicyjny gabinet premiera Ulfa Kristerssona, funkcjonujący w Szwecji od października 2022 r., w trakcie minionych dwóch lat mierzył się z problemem przestępczości zorganizowanej. Wprowadzone dotąd rozwiązania – w tym surowsze przepisy imigracyjne oraz ograniczenie liczby uchodźców – choć przyczyniły się do poprawy bezpieczeństwa, to spotkały...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1202
22 września 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Przewodnictwo Polski w Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego (SUERMB)

1 lipca 2024 r. Polska objęła roczne przewodnictwo w Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego (SUERMB), które potrwa do czerwca 2025 r. Obok realizacji projektów w ramach trzech głównych priorytetów, tj. ochrony morza, wzrostu integracji regionu oraz zwiększenia dobrobytu, Polska zamierza zwrócić większą uwagę na zagadnienia poprawy bezpieczeństwa w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1187
26 sierpnia 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

„Miękkie bezpieczeństwo” w regionie Morza Bałtyckiego: współpraca regionalna w zakresie zwiększenia odporności społecznej i ochrony infrastruktury krytycznej

Państwa nordyckie traktują ochronę infrastruktury krytycznej jako część bezpieczeństwa kompleksowego. Wieloletnia tradycja współpracy transgranicznej w tym zakresie będzie czynnikiem sprzyjającym implementacji dyrektywy UE dotyczącej odporności podmiotów krytycznych. Do zwiększania odporności w obszarze „miękkiego bezpieczeństwa” w regionie Morza Bałtyckiego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1143
12 czerwca 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego w państwach nordyckich

9 czerwca 2024 r. odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego (PE). W trzech państwach nordyckich: Danii, Szwecji i Finlandii kampania wyborcza koncentrowała się na tematach związanych z obronnością i bezpieczeństwem oraz ochroną środowiska i działaniami na rzecz klimatu. Dodatkowo w debacie publicznej pojawiły się kwestie dotyczące sytuacji wewnętrznej w...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1135
5 czerwca 2024
Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Reakcja Finlandii na prowokacje Federacji Rosyjskiej dotyczące zmiany granic morskich na Morzu Bałtyckim

22 maja 2024 r. Federacja Rosyjska przedstawiła projekt korekty granicy wód wewnętrznych na Morzu Bałtyckim. Wprawdzie został on szybko usunięty z agendy prac legislacyjnych rosyjskiej Dumy, wywołał jednak relatywnie duże zaniepokojenie wśród państw sąsiednich, wynikające z możliwej rewizji umów dwustronnych i wielostronnych regulujących podział obszarów...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1111
24 kwietnia 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Równouprawnienie płci w polityce zagranicznej państw skandynawskich w trakcie wojny Rosji z Ukrainą

Równouprawnienie płci jest jednym z charakterystycznych składników systemów społeczno-politycznych państw skandynawskich, wpływającym również na ich politykę zagraniczną. W największym stopniu było to widoczne w Szwecji, która w 2014 r. przedstawiła założenia feministycznej polityki zagranicznej (FPZ). Jednak wraz z rozpoczęciem inwazji Rosji na Ukrainę...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komantarze IEŚ 1075
12 marca 2024
Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: znaczenie dla Europy Środkowej i Wschodniej

7 marca 2024 r. premier Szwecji Ulf Kristersson i minister spraw zagranicznych tego państwa Tobias Billström przekazali dokumenty akcesyjne sekretarzowi stanu USA Antony’emu Blinkenowi, który jako reprezentant państwa depozytariusza Traktatu Waszyngtońskiego oficjalnie ogłosił, że Szwecja stała się 32. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Obecność Szwecji w...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1073
7 marca 2024
Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: ostatni etap negocjacji

26 lutego 2024 r. Zgromadzenie Krajowe Węgier ratyfikowało protokół akcesyjny Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Nowy prezydent Węgier Tamás Sulyok, który 5 marca 2024 r. zastąpił na tym stanowisku Katalin Novák, potwierdził decyzję parlamentu. Wyrażenie zgody na rozszerzenie NATO przez Węgry zostało poprzedzone wizytą premiera Szwecji Ulfa Kristerssona...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1059
22 lutego 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Finlandia u progu prezydencji Alexandra Stubba: ciągłość i zmiana

Wybory prezydenckie w Finlandii wygrał Alexander Stubb, który 11 lutego 2024 r., w drugiej turze, niewielką różnicą głosów pokonał Pekkę Haavisto. W systemie politycznym Finlandii kompetencje prezydenta dotyczą głównie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. W tej domenie przyszły prezydent zamierza kontynuować linię swojego poprzednika – Sauli Niinistö...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1046
6 lutego 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wybory prezydenckie w Finlandii: Rosja i polityka bezpieczeństwa w centrum uwagi

28 stycznia 2024 r. odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich w Finlandii. W kampanii wyborczej dominowały tematy związane z polityką wobec Rosji i z bezpieczeństwem. W jej trakcie nie doszło do wyłonienia zdecydowanego lidera. Ponieważ żaden z dziewięciu kandydatów nie zdobył 50% głosów, 11 lutego 2024 r. odbędzie się druga tura wyborów prezydenckich...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1045
31 stycznia 2024
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo kompleksowe Finlandii: znaczenie odporności społeczeństwa

Agresja Rosji na Ukrainę i zmiany w środowisku bezpieczeństwa ponownie uzmysłowiły decydentom w Finlandii znaczenie odporności społeczeństwa. Władze są świadome licznych zagrożeń, w tym groźby użycia siły militarnej lub wywierania presji politycznej, finansowej i wojskowej za pomocą metod hybrydowych. Wieloletnie doświadczenia w realizacji koncepcji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1023
28 grudnia 2023
Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Co czeka region Morza Bałtyckiego w 2024 roku? Priorytety i wyzwania dla bezpieczeństwa

Agresja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. była krytycznym punktem zwrotnym w regionie Morza Bałtyckiego. W 2024 r. państwa regionu staną przed licznymi wyzwaniami, z których najważniejsze dotyczyć będą rosnącego zagrożenia ze strony odbudowującej swój potencjał militarny Rosji, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, a także wzrostu wydatków na cele obronne....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1007
24 listopada 2023
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Nordyccy członkowie Unii Europejskiej wobec propozycji reform traktatów europejskich

22 listopada 2023 r. Parlament Europejski przegłosował projekt reformy traktatów UE, przygotowany 25 października przez Komisję Spraw Konstytucyjnych (AFCO). Celem reformy jest umożliwienie Unii lepszego reagowania na wyzwania międzynarodowe, takie jak np. agresja Rosji na Ukrainę. Propozycje obejmują m.in. zwiększenie roli Parlamentu Europejskiego, rozszerzenie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1005
21 listopada 2023
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Finlandia pod presją migracyjną ze strony Rosji

16 listopada 2023 r. rząd Finlandii podjął decyzję o zamknięciu czterech przejść na południowo-wschodnim odcinku granicy z Rosją. Główną tego przyczyną jest znaczący wzrost liczby osób próbujących nielegalnie przekroczyć granicę. W świetle ustaleń fińskiego rządu pogorszenie sytuacji bezpieczeństwa na wschodniej granicy jest konsekwencją działań...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 969
4 października 2023
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Rosnąca przestępczość i zagrożenia terrorystyczne w Szwecji i Danii

W ciągu ostatniego roku rząd Szwecji podjął szereg działań mających zwiększyć bezpieczeństwo wewnętrzne, dla którego poważnym wyzwaniem są trwające walki pomiędzy grupami przestępczymi. Towarzyszy im rosnące zagrożenie terrorystyczne, będące konsekwencją wezwania ze strony organizacji terrorystycznych do odwetu za spalenie Koranu. W świetle najnowszych ocen...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 951
18 września 2023
Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Infrastruktura graniczna na północno-wschodnim odcinku Unii Europejskiej: Litwa, Polska

W Polsce, na granicach z Białorusią i Rosją, od kilku lat konsekwentnie budowany jest system detekcji optoelektronicznej, który w rezultacie doświadczeń wynikających z kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią został uzupełniony o czujniki sejsmiczne i fizyczne bariery. Systemy są ciągle udoskonalane i rozbudowywane. Najnowsza zapora elektroniczna na granicy z...

Więcej →