Instytut Europy Środkowej/Komentarze IEŚ
Wydawca: Instytut Europy Środkowej
ISSN: 2657-6996
  • Sławomir Poleszak
  • Agnieszka Zajdel
  • Szczepan Czarnecki
  • Spasimir Domaradzki
  • Łukasz Krzyżanowski
  • Sławomir Łukasiewicz
  • Damian Szacawa
  • Agata Tatarenko

Komentarze IEŚ

Zespół Bałtycki

Baner e-administracja w Europie
Komentarze IEŚ 282
10 listopada 2020
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Globalne standardy e-administracji – Estonia dzieli się doświadczeniem

Estonia, Niemcy, Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) i Digital Impact Alliance (DIAL) przy Fundacji ONZ podjęły współpracę w celu przyspieszenia transformacji cyfrowej – przede wszystkim w zakresie usług rządowych. Jej rezultatem ma być ustanowienie ram współpracy między rządami, tak by tworzenie oraz wdrażanie e-administracji było efektywne kosztowo,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Rafael Henrique/Zuma Press/Forum]
Komentarze IEŚ 273
20 października 2020
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wpływ COVID-19 na polityki fiskalne państw Europy Środkowej

W ciągu sześciu miesięcy od ogłoszenia pandemii COVID-19 państwa Europy Środkowej na wsparcie fiskalne wydały równowartość niemal 10% PKB. Ta zdecydowana reakcja rządów łagodzi skutki kryzysu gospodarczego, ratuje przedsiębiorstwa i pozwala zachować miejsca pracy. Wzrost wydatków przy równocześnie mniejszych wpływach budżetowych nieuchronnie prowadzi jednak do...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Konferencja prasowa dotyczaca podjecia decyzji inwestycyjnych dla projektu Baltic Pipe; n/z Krzysztof Tchorzewski - Minister Energii; Forum]
Komentarze IEŚ 271
15 października 2020
Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

W poszukiwaniu prymusa: postępy w realizacji projektów energetycznych państw Inicjatywy Trójmorza

Jednym z filarów Inicjatywy Trójmorza (TSI) jest współpraca w wymiarze energetycznym, a katalog wspólnych priorytetowych inwestycji obejmuje osiem takich projektów o charakterze wielostronnym*. W dniach 19-20 października 2020 r. w Tallinie odbędzie się szczyt, w trakcie którego dojdzie zapewne do omówienia stanu zaawansowania poszczególnych projektów, realizowanych w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: "Family photo" podczas spotkania przedstawicieli państw TSI w Ljubljanie w 2019 r.; Borut Zivulovic/Reuters/Forum]
Komentarze IEŚ 270
15 października 2020
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Ewolucja podejścia Estonii wobec Inicjatywy Trójmorza

W dniach 19-20 października w Tallinie odbędzie się piąty szczyt Inicjatywy Trójmorza (TSI). W ciągu kilku lat funkcjonowania TSI widoczna jest zmiana nastawienia Estonii wobec tego formatu współpracy. Początkowy sceptycyzm został zastąpiony przez podejście pragmatyczne, uwzględniające znaczenie stosunków transatlantyckich w polityce zagranicznej Estonii oraz...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 267
13 października 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwa po pierwszej turze wyborów parlamentarnych

Główna walka o głosy podczas wyborów do litewskiego Seimasu (pierwsza tura – 11 października; druga tura – 25 października) toczyła się pomiędzy socjalno-konserwatywnym Litewskim Związkiem Chłopów i Zielonych (LVŽS) a konserwatywnym Związkiem Ojczyzny – Litewskimi Chrześcijańskimi Demokratami (TS-LKD). Kampanię wyborczą zdominowały tematy...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Prezydent Macron na Litwie
Komentarze IEŚ 263
6 października 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Wizyta prezydenta Francji na Litwie: połowiczny sukces

W dniach 28-30 września, dziewiętnaście lat po wizycie Jacques’a Chiraca, Litwę i Łotwę odwiedziła francuska para prezydencka Emmanuel Macron i Brigitte Macron. Do zapowiadanego przez prezydenta Francji utrzymania dialogu z Rosją państwa bałtyckie podeszły sceptycznie. W agendzie spotkania znalazły się także kwestie niebudzące większych kontrowersji, takie jak...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 257
23 września 2020
Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Litwa coraz bliżej członkostwa w Międzynarodowej Agencji Energii

W 2019 r. Litwa podjęła starania na rzecz członkostwa w Międzynarodowej Agencji Energii (IEA), jednej z najważniejszych organizacji międzynarodowych mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego jej sygnatariuszom. To kolejny krok, po akcesji w 2018 r. do grona państw członkowskich Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w kierunku...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Daniel Ribeiro Cortat Arastoro, Pixabay]
Komentarze IEŚ 255
22 września 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Rywalizacja państw bałtyckich o białoruskie firmy z branży IT

Sektor IT na Białorusi jest jednym z najprężniej rozwijających się w kraju i obecnie odpowiada za około 6% PKB. Z powodu zaostrzających się represji wobec obywateli i – przede wszystkim – działań rządu polegających na ograniczaniu dostępu do Internetu około stu białoruskich firm reprezentujących branżę technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz tzw....

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Fredrik Sandberg/TT newsagency/Forum]
Komentarze IEŚ 252
17 września 2020
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Państwa Europy Północnej wobec kryzysu wewnętrznego na Białorusi

Kryzys wewnętrzny po wyborach prezydenckich na Białorusi jest wyzwaniem dla państw nordyckich i bałtyckich (NB8) i może potencjalnie wywrzeć wpływ na przewodnictwo Szwecji w Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Wybory oraz późniejsze postępowanie prezydenta Alaksandra Łukaszenki zostały skrytykowane przez państwa Europy Północnej. Wśród...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: port w Kłajpedzie; Wikipedia]
Komentarze IEŚ 250
9 września 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Implikacje gospodarcze kryzysu na Białorusi dla Litwy

W odpowiedzi na działania Litwy, w tym wspólne z Łotwą i Estonią wprowadzenie zakazu wjazdu na ich terytorium 30 przedstawicieli władz białoruskich, prezydent Alaksandr Łukaszenka zapowiedział sankcje odwetowe, obejmujące reorientację kierunków transportu ładunków białoruskich, które miałyby być eksportowane przez porty rosyjskie. Mimo że konsekwencje...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Litewski "żywy łańcuch" w proteście przeciwko wynikom wyborów na Białorusi; INTS KALNINS/Reuters/Forum]
Komentarze IEŚ 247
4 września 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Międzynarodowa rola Litwy wobec kryzysu na Białorusi

Litwa stała się największym orędownikiem sprawy białoruskiej nie tylko w regionie, ale i na świecie. Jej szybka reakcja i silny głos na rzecz procesów demokratycznych na Białorusi uwarunkowane są zarówno doświadczeniami związanymi z oporem wobec reżimu sowieckiego, jak i względami bezpieczeństwa w regionie. Mimo napiętych relacji dwustronnych dziedzictwo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Autobus Ursus napędzany paliwem wodorowym; Wikipedia]
Komentarze IEŚ 242
24 sierpnia 2020
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nadchodząca wodorowa rewolucja w Europie Środkowej – korzyści i wyzwania

Obecnie wodór odgrywa marginalną rolę jako nośnik energii. Zgodnie z ambitnymi celami Komisji Europejskiej ma się to jednak zmienić. W celu wsparcia działań na rzecz neutralności klimatycznej KE w lipcu 2020 r. przygotowała strategię poświęconą wodorowi, w której wskazała na jego kluczową rolę w budowaniu Europejskiego Zielonego Ładu. W Europie Środkowej są...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Zdjęcie: ARTEC GmbH.
Komentarze IEŚ 241
20 sierpnia 2020
Bartosz Chmielewski - Zespół Bałtycki

Modernizacja Armii Litewskiej: stan na 2020 rok

Podpisany przez Litwę w 2016 r. kontrakt na zakup kołowych transporterów opancerzonych Boxer to jeden z najważniejszych projektów modernizacyjnych Armii Litewskiej realizowanych po 1991 r. Transfer Boxerów, przemianowanych na Wilki, choć opóźniony, ostatecznie trafił na Litwę. Obecnie trwa ich wdrażanie w struktury Brygady Zmechanizowanej „Żelazny Wilk”. Ten...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Angelo_Giordano/Pixabay]
Komentarze IEŚ 238
20 sierpnia 2020
Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Saga o próbie budowy rafinerii w Estonii dobiegła końca

W Estonii od wielu lat trwa dyskusja na temat budowy rafinerii i w konsekwencji – efektywniejszego wykorzystania krajowych łupków bitumicznych. Uwarunkowania rynkowe (m.in. pandemia COVID-19) sprawiły, że kolejny raz firmy energetyczne porzuciły plany budowy zakładu. Trudno obecnie wskazać, czy w przyszłości tego typu inwestycja zostanie zrealizowana, chociaż mogłaby...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: ministrowie spraw zagranicznych Litwy, Polski i Ukrainy w Lublinie, 28.07.2020, msz.gov.pl]
Komentarze IEŚ 236
13 sierpnia 2020
Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki

Trójkąt Lubelski – perspektywy współpracy polsko-litewsko-ukraińskiej

W dniu 28 lipca 2020 r. w Lublinie został powołany Trójkąt Lubelski – nowa platforma współpracy między Polską, Litwą i Ukrainą. Deklarację o utworzeniu takiego formatu podpisali ministrowie spraw zagranicznych Polski (Jacek Czaputowicz), Litwy (Linas Linkevičius) i Ukrainy (Dmytro Kułeba). Ma on na celu promowanie i intensyfikowanie współpracy w zakresie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Victor Freitas, https: //tiny.pl/75j1g]
Komentarze IEŚ 233
10 sierpnia 2020
Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo państw regionu Morza Bałtyckiego w obszarze ochrony środowiska: spadek emisji dwutlenku węgla w dobie pandemii COVID-19

Współcześnie jednym z kluczowych wysiłków i wyzwań na rzecz wyhamowania globalnego ocieplenia jest zmniejszenie emisji dwutlenku węgla. Obostrzenia wprowadzone przez władze poszczególnych państw w związku z pandemią COVID-19 wpłynęły również na ten aspekt światowej gospodarki. Dostrzegalny już spadek poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery jest...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Foto: Erna Solberg /NTB SCANPIX/Reuters /Agencja FORUM]
Komentarze IEŚ 228
31 lipca 2020
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Norwegia w Radzie Bezpieczeństwa ONZ 2021-2022: „utalentowany strateg” czy „biegający lisek”?

Norwegia została wybrana 17 czerwca 2020 r. na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ) na lata 2021-2022. Z pięciu priorytetów, które przedstawiła, szczególną uwagę zwrócono na konieczność przestrzegania prawa międzynarodowego oraz wzmacnianie struktur współpracy wielostronnej. Tym ambitnym celom towarzyszą liczne...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Zdjęcie: caeuje/pixabay.com
Komentarze IEŚ 214
6 lipca 2020
Abit Hoxha - Zespół Bałtycki

Międzynarodowe uwarunkowania rozwoju sieci 5G na Litwie

W maju rząd Litwy zatwierdził wytyczne w sprawie rozwoju telefonii komórkowej piątej generacji (5G) na lata 2020-2025. W celu zapewnienia stopniowego i kontrolowanego rozwoju komunikacji 5G przystąpiono do działań na rzecz przygotowania na Litwie wydajnego środowiska prawnego i inwestycyjnego. Podjęte decyzje są zgodne ze strategią Unii Europejskiej, dotyczącą...

Więcej →

Zespół Bałtycki

(zdjęcie: kiquebg - pixabay)
Komentarze IEŚ 209
17 czerwca 2020
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie – kolebka innowacji w Europie Środkowej

Państwa bałtyckie utrzymują stabilną pozycję wśród najbardziej innowacyjnych państw Europy Środkowej – i czerpią z tego wymierne korzyści. Innowacyjna gospodarka jest bowiem kluczowym instrumentem w kształtowaniu wysokiej jakości życia mieszkańców oraz wzmacnianiu konkurencyjności gospodarek. Szczególnym przypadkiem jest Estonia, postrzegana jako – Dolina...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 203
10 czerwca 2020
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Nowe nadzieje na intensyfikację współpracy w ramach zreformowanej Rady Państw Morza Bałtyckiego

19 maja odbyło się spotkanie ministrów spraw zagranicznych Rady Państw Morza Bałtyckiego (RPMB). Ze względu na pandemię COVID-19 spotkanie zorganizowano w formie wideokonferencji. W trakcie obrad ministrowie zatwierdzili reformę RPMB, a także poruszyli kwestie współpracy w regionie Morza Bałtyckiego w czasach pandemii COVID-19, zaangażowania młodzieży w sprawy...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Zdjęcie: Wikimedia (CC BY SA 2.0)Shealah Craighead
Komentarze IEŚ 202
9 czerwca 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Prezydencja Estonii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

Na maj 2020 r. przypadła pierwsza w historii prezydencja Estonii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Estonia znalazła się w centrum dyplomacji kryzysowej związanej z pandemią COVID-19 i wykorzystała ją do promocji swojego wizerunku jako państwa cyfrowego. Sukcesem prezydencji Estonii było przyciągnięcie szerokiej uwagi państw do kwestii bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Nowa normalność w „bałtyckiej bańce”
Komentarze IEŚ 191
20 maja 2020
Dominik Wilczewski - Zespół Bałtycki

Nowa normalność w „bałtyckiej bańce”

Państwa bałtyckie odnotowują pierwsze sukcesy w powstrzymywaniu rozprzestrzeniania się koronawirusa. Chociaż za wcześnie na stwierdzenie, jakie konkretnie działania przyczyniły się do takiego efektu, to kluczowe znaczenie miały na pewno szybko podjęte decyzje o wprowadzeniu restrykcji i gotowość społeczeństw do podporządkowania się ograniczeniom. Utrzymanie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Dania: zielona dyplomacja nabiera rozpędu pomimo kryzysu gospodarczego
Komentarze IEŚ 192
20 maja 2020
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania: zielona dyplomacja nabiera rozpędu pomimo kryzysu gospodarczego

Wątki ekologiczne są podejmowane w Danii przez szereg partii, zwłaszcza po lewej stronie sceny politycznej. Zawarte w ustawie klimatycznej z grudnia 2019 r. cele polityki klimatycznej Danii są bardzo ambitne, a ich osiągnięcie wymaga znaczących wysiłków w nadchodzących latach. Zdaniem większości partii w parlamencie, kryzys gospodarczy wywołany pandemią COVID-19 nie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Działania państw bałtyckich na rzecz ochrony środowiska w czasie pandemii COVID-19
Komentarze IEŚ 179
29 kwietnia 2020
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Działania państw bałtyckich na rzecz ochrony środowiska w czasie pandemii COVID-19

Jednym z aspektów toczącej się obecnie dyskusji na temat pandemii COVID-19 jest jej związek z działaniami na rzecz globalnej ochrony środowiska. Z jednej strony mniejsza ilość zanieczyszczeń w powietrzu może wpływać pozytywnie na zdrowie i życie mieszkańców zagrożonych regionów, z drugiej – produkcja plastiku może odsunąć na dalszy plan zakładane cele...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Białoruś, Łotwa, Litwa – bałtycka asymetria
Komentarze IEŚ 174
20 kwietnia 2020
Krzysztof Fedorowicz - Zespół Bałtycki

Białoruś, Łotwa, Litwa – bałtycka asymetria

Zbliżone do siebie powierzchnią i potencjałem demograficznym Litwa i Łotwa prezentują odmienną strategię kształtowania relacji politycznych ze swoim białoruskim sąsiadem. Dla Litwy od kilku lat najważniejszą kwestią w relacjach z Mińskiem jest funkcjonowanie i oddziaływanie elektrowni atomowej w miejscowości Ostrowiec (50 km od Wilna). Tymczasem Łotwa od...

Więcej →