Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 170

16 kwietnia 2020

Karina Paulina Marczuk - Zespół Bałkański

O obszarach dyplomacji Rumunii: wizyta księżniczki Małgorzaty w Polsce

Na początku marca odbyła się wizyta w Polsce księżniczki Małgorzaty, Strażniczki Korony Rumuńskiej, wraz z małżonkiem, księciem Radu. Para książęca przebywała w Warszawie w dniach 4-6 marca 2020 r. Pobyt księżniczki Małgorzaty zbiegł się w czasie z obchodzonym na początku marca w Rumunii świętem wiosny (Mărțișor), podczas którego tradycyjnie obdarowuje...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 167

14 kwietnia 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kosowo: polityczny pat w cieniu pandemii COVID-19

W dniu 25 marca, w czasie zmagania się z pandemią COVID-19, Zgromadzenie Kosowa przegłosowało wotum nieufności wobec koalicyjnego rządu premiera Albina Kurtiego po zaledwie 51 dniach od jego powołania. Napięta sytuacja polityczna w Kosowie po raz kolejny uwidoczniła również różnicę zdań pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską.

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 163

9 kwietnia 2020

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: polityka gospodarcza rządu wobec koronawirusa COVID-19

Wrażliwość chorwackiej gospodarki na kryzysy międzynarodowe, prezydencja Chorwacji w Radzie Unii Europejskiej, plany związane z przystąpieniem Chorwacji do strefy Schengen i strefy euro oraz zbliżające się wybory parlamentarne w Chorwacji stawiają rząd Andreja Plenkovicia w wyjątkowo trudnej sytuacji. Władze Chorwacji podjęły szereg decyzji mających na celu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 159

6 kwietnia 2020

Jan Muś | Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Wpływ pandemii koronawirusa (COVID-19) na gospodarki państw Bałkanów Zachodnich, Chorwacji i Słowenii

Zakłócenia procesów ekonomicznych wynikające z wybuchu pandemii koronawirusa doprowadzą do wyraźnego ograniczenia wzrostu gospodarczego państw Bałkanów Zachodnich (WB6), Chorwacji i Słowenii w 2020 r. Wydatki na walkę z pandemią oraz działania ochronne i stabilizujące w obszarze gospodarki, podjęte w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom ekonomicznym pandemii,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 156

3 kwietnia 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra wobec pandemii COVID-19

Czarnogóra była ostatnim państwem w Europie, w którym potwierdzono przypadek zarażenia koronawirusem. Jeszcze przed uzyskaniem tej informacji rząd czarnogórski podjął szereg działań przygotowujących państwo i społeczeństwo na pandemię. Zaprezentowano również pakiet gospodarczy, który ma przede wszystkim pomóc przedsiębiorcom przetrwać kryzys. Jednocześnie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 154

27 marca 2020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: wprowadzenie stanu wyjątkowego w ramach walki z pandemią koronawirusa (COVID-19)

Władze Serbii początkowo minimalizowały zagrożenie i podkreślały, że w Serbii nie zdiagnozowano przypadków zarażeń koronawirusem SARS-CoV-2 . 6 marca potwierdzono jednak pierwszy przypadek choroby. W tej sytuacji władze podjęły szereg koniecznych działań prewencyjnych i ochronnych. W celu opanowania pandemii 15 marca w Serbii wprowadzony został także stan...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 149

25 marca 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: „wojna” z pandemią koronawirusa (COVID-19)

Od dnia, kiedy zostały ogłoszone pierwsze dwa przypadki zarażenia koronawirusem (8 marca), albański rząd konsekwentnie wprowadza kolejne restrykcyjne środki, mające na celu zmniejszenie skali rozprzestrzeniania się tego wirusa w Albanii. Dyscyplinę wśród społeczeństwa mają zapewnić wysokie kary finansowe za nieprzestrzeganie nowych przepisów, a także kontrola ze...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 148

24 marca 2020

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Bułgaria: ustawa o stanie wyjątkowym z prezydenckim wetem w tle

23 marca 2020 r. Parlament Republiki Bułgarii, przy uwzględnieniu częściowego weta prezydenta Bułgarii Rumena Radewa, zatwierdził ustawę wprowadzającą stan wyjątkowy. Pierwotny tekst przyjętej 20 marca ustawy, powstałej w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS-CoV-2, spotkał się z krytyką bułgarskiego prezydenta. Wywodzący się z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 141

20 marca 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: przesunięcie terminu wyborów w cieniu koronawirusa

17 marca na spotkaniu prezydenta z przedstawicielami partii politycznych w Macedonii Północnej postanowiono o przesunięciu terminu wyborów parlamentarnych. Decyzja ta stanowi odpowiedź na kryzysową sytuację w państwie, zmagającym się ze skutkami pandemii koronawirusa. Obecnie wyzwaniem dla rządu pozostaje poradzenie sobie ze wzrostem liczby osób zakażonych oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 142

20 marca 2020

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: nowy rząd Janeza Janšy

3 marca parlament Słowenii zaakceptował Janeza Janšę na stanowisko premiera. Z dniem 12 marca objął on – wraz z nowym gabinetem – urząd, zastępując na tym stanowisku Marjana Šarca („Komentarze IEŚ”, nr 113). Przyjęty nowy program rządu zbliża Słowenię do innych państw Europy Środkowej, promujących między innymi aktywną politykę społeczną. W polityce...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 143

20 marca 2020

Agata Tatarenko - Zespół Bałkański

Działania Rumunii wobec COVID-19

16 marca w związku z pandemią COVID-19 władze Rumunii wprowadziły stan wyjątkowy. Zamknięto szkoły i uniwersytety oraz zapowiedziano szereg innych regulacji. Jednocześnie w obliczu zagrożenia centrowy rząd Ludovica Orbana (Partia Narodowo-Liberalna, PNL), który kierował państwem z ograniczonymi uprawnieniami od początku lutego, otrzymał wotum zaufania od...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 137

17 marca 2020

Jan Muś - Zespół Bałkański

Eskalacja sporu konstytucyjnego w Bośni i Hercegowinie

Nowy kryzys polityczny w Bośni i Hercegowinie (BiH) wywołany został decyzją Sądu Konstytucyjnego BiH, który uznał prymat własności państwowej nad regionalną na poziomie entytetów. Stanowcza reakcja Milorada Dodika, przywódcy bośniackich Serbów, obliczona jest na wzmocnienie jego pozycji politycznej, a nie na rozbicie BiH. Taktyczne poparcie bośniackich Chorwatów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 129

29 lutego 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Zoran Milanović zaprzysiężony na nowego prezydenta Chorwacji

18 lutego 2020 r. odbyła się uroczysta inauguracja piątego z kolei prezydenta Republiki Chorwacji. Został nim Zoran Milanović – były premier i przywódca Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji (SDP). W odróżnieniu od poprzednich uroczystości inauguracyjnych obecna była zdecydowanie skromniejsza. W najbliższych miesiącach nowy prezydent będzie się musiał zmierzyć...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 124

26 lutego 2020

Jan Muś - Zespół Bałkański

Obroty handlowe Chorwacji z państwami CEFTA rosną

Handel Chorwacji z państwami Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (Central European Free Trade Agreement, CEFTA) rośnie szybciej niż z państwami Unii Europejskiej. Stanowi to wynik tradycyjnego gospodarczego zaangażowania Chorwacji na rynkach Europy Południowo-Wschodniej oraz stosunkowo dobrej znajomości tych rynków przez chorwackich przedsiębiorców....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 121

20 lutego 2020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Vetëvendosje: od protestów ulicznych do koalicji rządowej w Kosowie

3 lutego 2020 r. Zgromadzenie Kosowa udzieliło poparcia rządowi koalicyjnemu Ruchu „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!) i Demokratycznej Ligi Kosowa (Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK), na czele którego stanął wieloletni lider Vetëvendosje Albin Kurti. Powstanie rządu koalicyjnego z udziałem Vetëvendosje oznacza, że stery władzy w państwie znalazły się w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 118

14 lutego 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Nowe zasady rozszerzenia Unii Europejskiej i reakcje państw Bałkanów Zachodnich

5 lutego 2020 r. Komisja Europejska zaprezentowała propozycje dotyczące przyspieszenia procesu akcesyjnego państw Bałkanów Zachodnich. Proces ten ma być bardziej dynamiczny, strategiczny, a przede wszystkim – wiarygodny. Zmiany dotyczyć mają procesu akcesyjnego Albanii i Macedonii Północnej. Dla Serbii i Czarnogóry będą one opcjonalne.

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 117

12 lutego 2020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kosowo: koalicja rządowa Vetëvendosje i LDK

W październiku 2019 r. w Republice Kosowa odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne. Zwycięzcą wyborów okazała się opozycyjna partia polityczna Ruch „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!). Przedłużające się negocjacje w kwestii utworzenia powyborczej koalicji Vetëvendosje i Demokratycznej Ligi Kosowa (Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK) spowodowały,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 113

5 lutego 2020

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: dymisja rządu premiera Marjana Šarca

27 stycznia premier Słowenii Marjan Šarec ogłosił swoją dymisję po tym, jak minister finansów Andrej Bertoncelj ustąpił z zajmowanego stanowiska. Bezpośrednią przyczyną dymisji ministra była różnica zdań dotycząca finansowania ubezpieczenia zdrowotnego. Dotychczasowa koalicja składała się z pięciu partii i nie miała większości w parlamencie. Wcześniejsze...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 108

27 stycznia 2020

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałkański

Komisja Europejska ostrzega przez kryzysem: sygnały dla Bułgarii, Rumunii i Chorwacji

Komisja Europejska w ramach mechanizmu ostrzegania – przyjętego przez UE po ostatnim kryzysie finansowym – zaleca przyjrzeć się kilkunastu gospodarkom. „Silną reprezentację” mają wśród nich państwa członkowskie, które najpóźniej przystąpiły do UE – Bułgaria, Rumunia i Chorwacja. KE sygnalizuje m.in. niepokojącą sytuację na rynku pracy: uciążliwy brak...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 106

22 stycznia 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: protesty społeczne po przyjęciu ustawy o wolności wyznania

8 stycznia 2020 r. w Czarnogórze zaczęła obowiązywać ustawa o wolności wyznania. Jej przyjęcie wywołało liczne protesty społeczne i doprowadziło do ponownych napięć na linii Podgorica – Belgrad. Serbska Cerkiew Prawosławna (SPC), zdecydowany przeciwnik ustawy, określa jej przyjęcie jako atak na mienie cerkiewne i próbę jego bezprawnego przejęcia. Władze...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 102

20 stycznia 2020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Partnerstwo strategiczne Serbii i Rosji: uwarunkowania międzynarodowe i wewnętrzne

Ujawnione na nagraniu z udziałem byłego zastępcy attaché wojskowego Federacji Rosyjskiej Gieorgija Klebana działania służb rosyjskich na terytorium Serbii (zob. Komentarze IEŚ, nr 101) podważyły oficjalny obraz stosunków serbsko-rosyjskich. Pokazały również, że ostentacyjnie przyjacielskie relacje na linii Belgrad – Moskwa nie są wcale tak dobre, jak...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 101

18 stycznia 2020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Skandal w Serbii z udziałem rosyjskiego dyplomaty

W dniu 17 listopada 2019 r. w serwisie internetowym YouTube opublikowane zostało anonimowo nagranie wideo, na którym widać, jak rosyjski dyplomata Gieorgij Kleban, zastępca attaché wojskowego Federacji Rosyjskiej w Serbii, odbiera torbę od emerytowanego podpułkownika Wojsk Serbii i wręcza mu plastikową torbę, w której znajduje się koperta z pieniędzmi. O nagraniu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 100

16 stycznia 2020

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: afera wokół handlu bronią (z małą i wielką polityką w tle)

W połowie września 2019 r. wybuchła w Serbii jedna z największych afer ostatnich miesięcy. Sprawa sprzedaży broni produkowanej w fabryce Krušik w miejscowości Valjevo zyskała międzynarodowy rozgłos i konsekwentnie przyciąga uwagę serbskiej opinii publicznej. Afera ta pogłębia również kryzys polityczny w Serbii. W efekcie na kilka miesięcy przed wyborami...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 99

7 stycznia 2020

Jan Muś - Zespół Bałkański

Wybory prezydenckie w Chorwacji: druga żółta kartka dla rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej

Wybory prezydenckie w Chorwacji zakończyły się porażką rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Przebieg kampanii wyborczej wskazuje na wysoki koszt polityczny działań rządu HDZ oraz ogólne zniechęcenie społeczne do elit politycznych. Pojawienie się niezależnych kandydatów, szczególnie po prawej stronie sceny politycznej, wzmogło retorykę...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 98

3 stycznia 2020

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: przed utworzeniem rządu technicznego i przyśpieszonymi wyborami

Po ponownej odmowie dotyczącej rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych do UE z Macedonią Północną i Albanią premier Macedonii Zoran Zaev ogłosił plan przeprowadzenia przyspieszonych wyborów parlamentarnych na wiosnę 2020 r. Ze względu na silne podziały społeczne oraz niedawno ujawnione afery korupcyjne, godzące w wizerunek obecnego rządu, wynik wyborów pozostaje...

Więcej →