Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 94

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Protesty społeczne w Serbii, Czarnogórze i Albanii: Bałkańska Wiosna czy proces europeizacji Bałkanów Zachodnich?

Na przestrzeni ostatniego roku w Serbii, Czarnogórze i Albanii miały miejsce protesty społeczne. Demonstracje w Albanii i Czarnogórze wygasły do połowy 2019 r. Protesty w Serbii są wprawdzie kontynuowane, wyraźnemu zmniejszeniu uległa jednak liczba uczestników demonstracji. Jakkolwiek trudno pominąć polityczny kontekst protestów, pozostają one przede wszystkim...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 91

Damian Szacawa - Zespół Wschodni

Nord Stream 2: budowa w cieniu trójstronnych negocjacji Rosja – Ukraina – UE

30 października Duńska Agencja Energii (DEA) wydała zgodę na budowę gazociągu Nord Stream 2 na wodach i szelfie kontynentalnym należących do Danii. Uczyniła to pomimo powszechnie podzielanego krytycznego stanowiska duńskich polityków wobec tego projektu oraz po znaczącej presji międzynarodowej. Oddanie gazociągu do użytku planowane jest na połowę 2020 r., co...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 92

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białoruski kontekst pogrzebu powstańców styczniowych w Wilnie 22 listopada 2019 r.

22 listopada odbył się uroczysty pogrzeb bohaterów powstania styczniowego, których szczątki odkryto przypadkowo po obsunięciu się zbocza Góry Giedymina w Wilnie w 2017 r. Wśród zidentyfikowanych osób znaleźli się lokalni przywódcy powstania styczniowego: Wincenty Konstanty Kalinowski i generał Zygmunt Sierakowski. Pogrzeb, w którym uczestniczyli prezydenci Polski i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 90

Dominik Wilczewski - Zespół Bałtycki

Niestabilność rządu Sauliusa Skvernelisa na Litwie

Najbliższe miesiące w życiu politycznym Litwy upłyną pod znakiem kampanii przed wyborami parlamentarnymi, zaplanowanymi na październik 2020 r. W ostatnim czasie następuje spadek poparcia dla rządzącej partii, potęgowany m.in. protestami różnych grup zawodowych i ujawnianymi przez media nadużyciami. Rząd Sauliusa Skvernelisa powinien przetrwać do końca kadencji,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 88

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Wybory prezydenckie w Rumunii – druga kadencja Klausa Iohannisa

24 listopada 2019 r. w Rumunii odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, zakończonych zdecydowanym zwycięstwem starającego się o reelekcję prezydenta Klausa Iohannisa. Przegrana startującej z ramienia Partii Socjaldemokratycznej (PSD) byłej premier Viorici Dăncili odzwierciedla długotrwały kryzys w PSD i problemy wewnętrzne państwa. Kampania wyborcza, jak i same...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 89

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Pomysł utworzenia „małego Schengen” dzieli państwa bałkańskie

10 listopada odbyło się drugie z kolei spotkanie przywódców państw Bałkanów Zachodnich dotyczące utworzenia „małego Schengen” – obszaru wolności gospodarczej w regionie. Inicjatywa ma na celu zniesienie w przyszłości wszelkich barier w swobodnym przepływie osób, towarów, kapitału i usług. Pomysł nie spotkał się jednak z pełną aprobatą władz...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 86

Roman Romantsov - Zespół Wschodni

Wybory parlamentarne na Białorusi – nowy parlament na starych zasadach

W listopadzie 2019 r. odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne na Białorusi. Biorąc pod uwagę charakter białoruskiego systemu politycznego, wynik wyborów nie był dla Białorusinów zaskoczeniem, wybory nie budziły też istotnego zainteresowania w społeczeństwie. Ich rezultat zapewne umożliwi prezydentowi Białorusi Alaksandrowi Łukaszence przeprowadzenie i...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 87

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Spór o sondaże przedwyborcze na Słowacji

27 października Słowacka Rada Narodowa, dzięki głosom części rządzącej koalicji (Smer-SD i SNS) oraz opozycyjnej LSNS, uchwaliła kontrowersyjny zakaz publikacji przedwyborczych sondaży w okresie 50 dni poprzedzających głosowanie. Na początku listopada prezydent Zuzana Čaputová zawetowała nowelizację przepisów ze względu na ich antydemokratyczny charakter. W...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 84

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Kolejne komplikacje w kwestii porozumienia dotyczącego traktatu granicznego pomiędzy Estonią a Rosją

Traktat graniczny jest jednym z najbardziej problematycznych aspektów w stosunkach estońsko-rosyjskich. Wypracowany w poprzednich latach w Estonii konsensus polityczny podważa w ostatnim czasie populistyczna Estońska Konserwatywna Partia Ludowa (EKRE), która podnosi kwestię roszczeń terytorialnych wobec Rosji. Kontrowersyjne wypowiedzi polityków EKRE, domagających się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 85

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Ustawa o obrocie ziemią na Ukrainie: szanse i zagrożenia

13 listopada 2019 r. Rada Najwyższa Ukrainy zagłosowała w pierwszym czytaniu za przyjęciem projektu ustawy o obrocie ziemią. Dokument przewiduje zniesienie moratorium na handel gruntami rolnymi od 1 października 2020 r. Oznacza to, że obecni posiadacze ziemi zostaną pełnoprawnymi właścicielami swych udziałów, a sektor rolniczy państwa, w zamierzeniach władz,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 83

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Polityka energetyczna Węgier uzależniona od Rosji

Pod koniec października premier Viktor Orbán ostatecznie potwierdził zainteresowanie Węgier uczestnictwem w budowie rosyjsko-tureckiego gazociągu TurkStream. Co znamienne, deklaracja padła podczas wspólnej konferencji prasowej z udziałem prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina, który 30 października 2019 r. złożył jednodniową wizytę w Budapeszcie. Decyzja...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 82

Agata Tatarenko - Zespół Wschodni

Wizyta czeskiej delegacji w Kijowie z gospodarką w tle

Premier Republiki Czeskiej Andrej Babiš wraz z czeskim ministrem przemysłu i handlu Karelem Havlíčkiem oraz ponad osiemdziesięcioma czeskimi przedsiębiorcami przebywali w dniach 18-19 listopada 2019 r. w Kijowie. Głównym celem oficjalnej wizyty czeskiego premiera, pierwszej od 2008 r., było wyrażenie poparcia dla Ukrainy, zarówno w przypadku konfliktu z Rosją, jak i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 81

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Ukraińskie implikacje rozmowy telefonicznej Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego

Skandal wokół ewentualnych nacisków wywieranych przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa oraz jego otoczenie na prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego budzi coraz większe zainteresowanie amerykańskiej opinii publicznej. Przesłuchania świadków, będące jego konsekwencją, mają zbadać zasadność wszczęcia procedury impeachmentu. Prowadzone obecnie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 80

Jan Muś - Zespół Bałkański

Małe Schengen na Bałkanach

Deklaracja w sprawie wdrożenia czterech podstawowych swobód UE podpisana przez przywódców Albanii, Macedonii Północnej i Serbii wychodzi naprzeciw oczekiwaniom Unii Europejskiej w zakresie pogłębienia współpracy regionalnej. Choć niewiążąca prawnie, stanowi pozytywny sygnał dla decydentów politycznych i inwestorów w Europie. Wyzwaniem pozostaje implementacja...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 79

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania wyraziła zgodę na budowę Baltic Pipe

25 października Duńska Agencja Energii (DEA) wydała zgodę na budowę gazociągu Baltic Pipe na wodach i szelfie kontynentalnym należących do Danii. Budowa Baltic Pipe, poprzez zwiększenie dostępności gazu naturalnego, wspomoże transformację energetyczną Polski oraz pozwoli na dalszą dywersyfikację kierunków dostaw błękitnego paliwa do Polski. Natomiast w skali...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 78

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Va banque po mołdawsku

Nieoczekiwaną koalicję rządową, złożoną z sił prozachodnich i prorosyjskich, sformowaną w czerwcu 2019 r. pod naciskiem USA, Unii Europejskiej i Rosji, traktowano jako sojusz taktyczny, z dużym potencjałem niestabilności. Pierwszy test, jakim były powszechne wybory lokalne, ujawnił rozbieżność interesów strategicznych i uruchomił procesy, które doprowadziły do...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 77

Dominik Wilczewski - Zespół Wschodni

Dialog w cieniu elektrowni: perspektywy nowego otwarcia w stosunkach litewsko-białoruskich

Zarówno w trakcie kampanii przed wyborami prezydenckimi, jak i po objęciu urzędu prezydent Litwy Gitanas Nausėda nie wykluczał możliwości nawiązania dialogu z władzami białoruskimi. Według niego zachowanie przez Białoruś suwerenności (w kontekście jej pogłębiającej się integracji z Rosją) jest priorytetem polityki zagranicznej Litwy. Szanse realizacji tych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 76

Jan Muś - Zespół Bałkański

CEFTA: rozwój i bariery w handlu zagranicznym

Handel w ramach CEFTA rozwija się, choć – paradoksalnie – liczba barier handlowych rośnie. Brak woli politycznej do tego, aby koordynować działania poszczególnych państw, sprawia, że porozumienie o wolnym handlu nie zawsze jest przestrzegane, a realizacja idei Regionalnego Obszaru Gospodarczego na Bałkanach – jednego z kluczowych elementów Procesu Berlińskiego –...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 75

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Pamięć o powstaniu węgierskim z 1956 r. przegrywa z bieżącą agendą polityczną

23 października obchodzony jest na Węgrzech dzień pamięci o walce o wolność w czasie powstania węgierskiego w 1956 r. Chociaż zwykło się mówić, że nie ma na Węgrzech rodziny, której nie dotknąłby rok 1956, sposób upamiętnienia tego ważnego święta dzieli Węgrów.

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 74

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Związek (nie)partnerski: perspektywy integracji Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi

8 grudnia 2019 r. obchodzona będzie 20. rocznica podpisania przez Białoruś i Federację Rosyjską porozumienia o powołaniu Państwa Związkowego. W kontekście świętowania jubileuszu prowadzone są rozmowy na temat pogłębienia i przyśpieszenia procesu integracji ekonomicznej i politycznej. 6 września 2019 r. premierzy obu państw podpisali umowę określającą...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 73

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Program działalności Gabinetu Ministrów Ukrainy

30 września 2019 r. Gabinet Ministrów Ukrainy (GMU) opublikował program działań rządu na kolejne pięć lat. 4 października dokument został zatwierdzony przez Radę Najwyższą 236 głosami. Program GMU to strategiczny plan wzrostu dobrobytu i poziomu życia Ukraińców. Według założeń koncentruje się on na potrzebach ludzi, dlatego cele sformułowane przez rząd...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 72

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Jan Palach w czeskiej polityce historycznej: miejsce pamięci we Všetatach

9 października 2019 r. we Všetatach otwarto miejsce pamięci poświęcone Janowi Palachowi (Památník Jana Palacha ve Všetatech). Jest to kolejne upamiętnienie czeskiego studenta, który 16 stycznia 1969 r. dokonał aktu samospalenia na placu Wacława w Pradze. Jego postać zajmuje wysoką pozycję w pamięci zbiorowej Czechów odnoszącej się do powojennej historii tego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 71

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Współpraca Albanii i Kosowa: między oczekiwaniami a rzeczywistością

W lipcu 2019 r. doszło do podpisania przez ministrów spraw zagranicznych Albanii i Kosowa umowy zakładającej koordynowanie polityk zagranicznych oraz unifikację misji dyplomatycznych obu państw. Jest to kolejny krok mający na celu wzmocnienie współpracy pomiędzy Albanią a Kosowem. Problematyczne pozostają jednak relacje gospodarcze między państwami. Zauważalny jest...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 69

Roman Romantsov - Zespół Wschodni

Pomniki przywódców kozackich we współczesnej polityce historycznej Ukrainy

W ostatnich latach na Ukrainie widoczny jest intensywny proces upamiętniania przywódców kozackich z XVII w. Powstanie nowych pomników wskazuje na wprowadzenie do polityki historycznej tematu walki wyzwoleńczej kozactwa ukraińskiego przeciwko Rosji. Celem takiej polityki jest kształtowanie patriotyzmu i tożsamości narodowej mieszkańców Ukrainy w oparciu o symbole...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 70

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Wybory samorządowe na Węgrzech – Fidesz-KDNP traci Budapeszt, ale wygrywa w całym kraju

Chociaż koalicja rządowa Fidesz-KDNP zdecydowanie wygrała w całym kraju w wyborach samorządowych, które odbyły się w niedzielę, 13 października 2019 r., to zjednoczona opozycja świętuje ważne zwycięstwo w Budapeszcie. Jednakże mimo przełamania trzynastoletniego pasma zwycięstw Fideszu, nie dojdzie do przewrotu na scenie politycznej.

Więcej →