Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 126

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Ukraiński kontekst Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa

Cykliczna Monachijska Konferencja Bezpieczeństwa stanowi forum wymiany poglądów na temat kluczowych wyzwań bezpieczeństwa międzynarodowego. Z tego powodu była dobrym miejscem do podsumowania procesu implementacji ustaleń zorganizowanego w Paryżu szczytu w formacie normandzkim. Tegoroczna edycja konferencji przebiegała w cieniu kontrowersyjnego planu „12 kroków na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 123

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Wizyta premiera Andreja Babiša w Estonii: współpraca w zakresie nowych technologii informatycznych i cyberbezpieczeństwa

W dniach 17-18 lutego 2020 r. miała miejsce wizyta premiera Republiki Czeskiej Andreja Babiša w Estonii. Andrej Babiš spotkał się z premierem Estonii Jürim Ratasem oraz przewodniczącym parlamentu Estonii Hennem Põlluaasem. Odwiedził też NATO Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence (CCDCOE) i e-Estonia Briefing Centre. Tematy rozmów zdominowały kwestie związane...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 124

Jan Muś - Zespół Bałkański

Obroty handlowe Chorwacji z państwami CEFTA rosną

Handel Chorwacji z państwami Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (Central European Free Trade Agreement, CEFTA) rośnie szybciej niż z państwami Unii Europejskiej. Stanowi to wynik tradycyjnego gospodarczego zaangażowania Chorwacji na rynkach Europy Południowo-Wschodniej oraz stosunkowo dobrej znajomości tych rynków przez chorwackich przedsiębiorców....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 125

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Deklaracja wsparcia finansowego USA dla Inicjatywy Trójmorza

15 lutego, podczas 56. Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, sekretarz stanu Mike Pompeo ogłosił, że Stany Zjednoczone (USA) zamierzają przekazać państwom Europy Środkowo-Wschodniej zaangażowanym w Inicjatywę Trójmorza (TSI) do 1 mld dol. na inwestycje energetyczne. Środki te zostaną przekazane przez specjalną agencję rządową przy wsparciu Kongresu USA....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 122

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Spowolnienie Rail Baltica – problemy narastające wokół inwestycji

Celem Rail Baltica jest zintegrowanie państw bałtyckich z europejską siecią kolejową. Oprócz poprawy mobilności, jakości usług kolejowych i dostępu do nich projekt ma się także przyczyniać do rozwoju biznesu, turystyki oraz wzrostu wymiany towarów w regionie. Jednak opublikowany w grudniu 2019 r. audyt z realizacji inwestycji stawia pod znakiem zapytania możliwość...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 121

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Vetëvendosje: od protestów ulicznych do koalicji rządowej w Kosowie

3 lutego 2020 r. Zgromadzenie Kosowa udzieliło poparcia rządowi koalicyjnemu Ruchu „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!) i Demokratycznej Ligi Kosowa (Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK), na czele którego stanął wieloletni lider Vetëvendosje Albin Kurti. Powstanie rządu koalicyjnego z udziałem Vetëvendosje oznacza, że stery władzy w państwie znalazły się w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 120

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Problemy Ukrainy – impuls do poszukiwania porozumienia z Polską

27 stycznia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski po raz drugi odwiedził Polskę, gdzie wziął udział w uroczystościach 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Przebieg wizyty, spotkanie Zełenskiego z prezydentem Andrzejem Dudą, a także wcześniejsze gesty strony ukraińskiej mogą wskazywać na dążenie władz Ukrainy do poprawy relacji z Polską. Wpływ na to...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 119

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Spotkanie Alaksandra Łukaszenki z Władimirem Putinem w Soczi

7 lutego 2020 r. w Soczi miało miejsce kolejne na przestrzeni ostatnich kilku tygodni spotkanie prezydentów Rosji i Białorusi, dotyczące negocjacji kontraktów gazowych i naftowych oraz planu pogłębionej integracji w ramach Państwa Związkowego. Rozmowy zakończyły się połowicznym sukcesem Alaksandra Łukaszenki. W ich trakcie udało się określić warunki zakupu przez...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 118

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Nowe zasady rozszerzenia Unii Europejskiej i reakcje państw Bałkanów Zachodnich

5 lutego 2020 r. Komisja Europejska zaprezentowała propozycje dotyczące przyspieszenia procesu akcesyjnego państw Bałkanów Zachodnich. Proces ten ma być bardziej dynamiczny, strategiczny, a przede wszystkim – wiarygodny. Zmiany dotyczyć mają procesu akcesyjnego Albanii i Macedonii Północnej. Dla Serbii i Czarnogóry będą one opcjonalne.

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 117

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kosowo: koalicja rządowa Vetëvendosje i LDK

W październiku 2019 r. w Republice Kosowa odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne. Zwycięzcą wyborów okazała się opozycyjna partia polityczna Ruch „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!). Przedłużające się negocjacje w kwestii utworzenia powyborczej koalicji Vetëvendosje i Demokratycznej Ligi Kosowa (Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK) spowodowały,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 116

Marlena Gołębiowska - Zespół Wyszehradzki

Indeks giełdowy państw Inicjatywy Trójmorza walczy o dużą stawkę

Inicjatywa Trójmorza – projekt oparty początkowo na luźnej koncepcji geopolitycznej – przeradza się w skuteczną formę regionalnej współpracy gospodarczej. Wyrazem tego jest m.in. wspólny indeks giełdowy – CEEplus, który ma za zadanie pokazać atrakcyjność inwestycyjną regionu. O możliwościach i korzyściach, jakie oferuje inwestorom oraz państwom Europy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 114

Roman Romantsov - Zespół Wschodni

Spotkanie Zełenskiego i Łukaszenki – nowe możliwości dla prezydenta Białorusi

Inicjatywa pierwszego spotkania prezydentów Białorusi i Ukrainy, które odbyło się podczas II Forum Regionów Białorusi i Ukrainy w Żytomierzu, wyszła od Alaksandra Łukaszenki. Prezydenci omówili stan i perspektywy stosunków między oboma państwami, a także poruszyli kwestię rozwiązania konfliktu zbrojnego na Donbasie. Biorąc pod uwagę obecny stan stosunków...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 115

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wizyta sekretarza stanu USA Michaela Pompeo na Ukrainie i Białorusi

31 stycznia i 1 lutego 2020 r. miała miejsce wizyta sekretarza stanu USA Michaela Pompeo na Ukrainie i Białorusi. W trakcie spotkań w Kijowie i Mińsku Pompeo zadeklarował, że Stany Zjednoczone będą wspierały Ukrainę i Białoruś w staraniach o zachowanie „suwerenności” i „niepodległości”, mogą także zabezpieczyć całość białoruskiego zapotrzebowania na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 112

Oleksandra Iwaniuk - Zespół Wschodni

Niedoszła dymisja rządu na Ukrainie z konfliktem interesów w tle

15 stycznia w Internecie pojawiły się nagrania z kilku spotkań premiera Ukrainy Ołeksija Honczaruka z wysokiej rangi urzędnikami. Premier prosił o pomoc w wyjaśnieniu prezydentowi tego, co się ostatnio dzieje w ukraińskiej gospodarce. Najwięcej kontrowersji wzbudziły jednak słowa premiera o prymitywnym rozumieniu przez Wołodymyra Zełenskiego procesów gospodarczych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 113

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: dymisja rządu premiera Marjana Šarca

27 stycznia premier Słowenii Marjan Šarec ogłosił swoją dymisję po tym, jak minister finansów Andrej Bertoncelj ustąpił z zajmowanego stanowiska. Bezpośrednią przyczyną dymisji ministra była różnica zdań dotycząca finansowania ubezpieczenia zdrowotnego. Dotychczasowa koalicja składała się z pięciu partii i nie miała większości w parlamencie. Wcześniejsze...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 110

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Czechy: wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w planie energetyczno-klimatycznym

13 stycznia 2020 r. rząd Republiki Czeskiej zatwierdził krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030. Przygotowany przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu dokument wprowadza zmiany dotyczące wykorzystania poszczególnych paliw w strukturze produkcji i konsumpcji energii względem założeń wyznaczonych w koncepcji energetycznej państwa z 2015 r. Program nowo...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 111

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Rząd Ukrainy między Scyllą a Charybdą: walka o przetrwanie gospodarcze kraju

Ołeksij Honczaruk stoi na czele rządu Ukrainy od końca sierpnia 2019 r. Jednak już 17 stycznia 2020 r. złożył wniosek o dymisję. Prezydent Wołodymyr Zełenski postanowił nie kierować rezygnacji do Rady Najwyższej i dał premierowi drugą szansę pod warunkiem, że rozwiąże problemy, które dotykają społeczeństwo. Tylko skuteczne przeprowadzenie reform...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 109

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Wschodni

Dyskusja o roli Związku Radzieckiego w II wojnie światowej na Litwie, Łotwie i w Estonii

W odpowiedzi na oskarżenia, w których Władimir Putin zarzuca Polsce współpracę z nazistowskimi Niemcami i udział w Holokauście, parlamentarzyści Łotwy i Estonii potępili rosyjskie próby reinterpretacji historii II wojny światowej. Solidarność z Polską wykazał także prezydent Litwy Gitanas Nausėda, który zrezygnował z uczestnictwa w Światowym Forum Holokaustu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 108

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałkański

Komisja Europejska ostrzega przez kryzysem: sygnały dla Bułgarii, Rumunii i Chorwacji

Komisja Europejska w ramach mechanizmu ostrzegania – przyjętego przez UE po ostatnim kryzysie finansowym – zaleca przyjrzeć się kilkunastu gospodarkom. „Silną reprezentację” mają wśród nich państwa członkowskie, które najpóźniej przystąpiły do UE – Bułgaria, Rumunia i Chorwacja. KE sygnalizuje m.in. niepokojącą sytuację na rynku pracy: uciążliwy brak...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 107

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Proces w sprawie zabójstwa Jána Kuciaka na Słowacji: przebieg i konsekwencje polityczne

13 stycznia rozpoczął się na Słowacji główny proces czterech podejrzanych o zlecenie i wykonanie zabójstwa na dziennikarzu śledczym Jánie Kuciaku. Zarzuty postawiono m.in. kontrowersyjnemu przedsiębiorcy Mariánowi Kočnerowi, którego nieprzejrzyste interesy opisywał Kuciak. Śmierć dziennikarza spowodowała w całej Słowacji masowe demonstracje, które przyczyniły...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 105

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry rok po protestach w sprawie tzw. ustawy niewolniczej

1 stycznia 2020 r. minął rok, od kiedy w prawie pracy zaczęły obowiązywać zmiany, które w publicznym dyskursie zostały określone mianem „ustawy niewolniczej” (węg. rabszolgatörvény). Zmiany w kodeksie pracy miały w opinii rządu, po pierwsze, podnieść atrakcyjność Węgier jako państwa, w którym opłaca się inwestować, a po drugie, doprowadzić do pokonania...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 106

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: protesty społeczne po przyjęciu ustawy o wolności wyznania

8 stycznia 2020 r. w Czarnogórze zaczęła obowiązywać ustawa o wolności wyznania. Jej przyjęcie wywołało liczne protesty społeczne i doprowadziło do ponownych napięć na linii Podgorica – Belgrad. Serbska Cerkiew Prawosławna (SPC), zdecydowany przeciwnik ustawy, określa jej przyjęcie jako atak na mienie cerkiewne i próbę jego bezprawnego przejęcia. Władze...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 104

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Integracja Białorusi z Rosją: próba sił

Prowadzone przez Rosję i Białoruś negocjacje dotyczące pogłębienia integracji w ramach Państwa Związkowego utknęły w martwym punkcie. Władze na Kremlu naciskają na akceptację wynegocjowanych map drogowych, których implementacja oznacza istotne ograniczenie niezależności gospodarczej i politycznej Białorusi. Rozmowy w sprawie pogłębionej integracji powiązane są...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 102

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Partnerstwo strategiczne Serbii i Rosji: uwarunkowania międzynarodowe i wewnętrzne

Ujawnione na nagraniu z udziałem byłego zastępcy attaché wojskowego Federacji Rosyjskiej Gieorgija Klebana działania służb rosyjskich na terytorium Serbii (zob. Komentarze IEŚ, nr 101) podważyły oficjalny obraz stosunków serbsko-rosyjskich. Pokazały również, że ostentacyjnie przyjacielskie relacje na linii Belgrad – Moskwa nie są wcale tak dobre, jak...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 103

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Arktyka w polityce zagranicznej Estonii

Wzrastające zainteresowanie Estonii regionem Arktyki wynika z jej położenia geograficznego oraz z pojawiających się w Arktyce nowych wyzwań, związanych ze zmianami klimatycznymi i aktywnością mocarstw w regionie. Do priorytetów polityki zagranicznej Estonii w regionie Arktyki należy uzyskanie statusu obserwatora w Radzie Arktycznej, który umożliwi jej większe...

Więcej →