Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 706

Jan Muś - Zespół Bałkański

Uruchomienie interkonektora łączącego Grecję i Bułgarię

Projekt o wartości 240 mln euro, który łączy Bułgarię z Południowym Korytarzem Gazowym i Gazociągiem Transadriatyckim (TAP), umożliwi dostawy gazu z różnych źródeł do państw Europy Południowo-Wschodniej (Serbia, Macedonia Północna oraz Bośnia i Hercegowina już wyraziły zainteresowanie) oraz Wschodniej, w tym do Mołdawii i Ukrainy. Zwiększy ponadto...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 702

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Bułgarii – powrót Borisowa

Niedzielne wybory w Bułgarii wygrał trzykrotny były premier Bojko Borisow. Ugrupowania reformatorskie zapowiedziały przejście do opozycji. Lista potencjalnych partnerów koalicyjnych dla Borisowa jest długa, ponieważ do parlamentu wejdzie siedem ugrupowań, z których pięć gotowych jest do rozmów na temat przyszłej formuły koalicyjnej. Przyszły kształt bułgarskiej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 701

Jan Muś - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: rynek zbytu dla sąsiednich gospodarek

Bośnia i Hercegowina stanowi istotny rynek zbytu dla chorwackich i serbskich towarów. Szczególnie istotny jest handel produktami żywnościowymi. Ogranicza on rozwój produkcji rolnej w BiH, umożliwiając tym samym rozwój sektora rolnego w Serbii i Chorwacji. Choć sytuacja ta jest generalnie niekorzystna dla gospodarki Bośni i Hercegowiny, to sprawia ona, że dla Serbii i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 699

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina w przededniu wyborów – zmiany konieczne, ale czy możliwe?

2 października 2022 r. w Bośni i Hercegowinie odbędą się dziewiąte wybory powszechne, na poziomie państwowym, entytetskim – w Federacji Bośni i Hercegowiny oraz w Republice Serbskiej, i kantonalnym. Kampania wyborcza naznaczona jest długotrwałym wewnętrznym kryzysem politycznym oraz konfliktem rosyjsko-ukraińskim. W kampanii przedwyborczej, pomimo ścierania się...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 695

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Cichy koniec bułgarskiej rewolucji?

Przebieg obecnej kampanii wyborczej w Bułgarii wskazuje, że poruszane w dyskusjach tematy dotyczą głównie problemów energetycznych i społecznych, wywołanych przez rosyjską agresję na Ukrainę. Kluczowe w ciągu ostatnich dwóch lat kwestie reformy wymiaru sprawiedliwości czy walki z korupcją nie są już przedmiotem politycznych debat. Powstają zatem warunki do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 691

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Przedwyborcza wizyta prezydenta Turcji w Bośni i Hercegowinie: „specjalne” relacje obu państw

6 września 2022 r. prezydent Republiki Turcji Recep Tayyip Erdoğan odwiedził Bośnię i Hercegowinę. Wizyta ma związek ze zbliżającymi się wyborami powszechnymi w BiH i stanowi wsparcie dla reprezentantów boszniackiej części społeczeństwa, zwłaszcza dla lidera Partii Akcji Demokratycznej (Stranka Demokratske Akcije, SDA) Bakira Izetbegovicia. Relacje BiH i Turcji są...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 686

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: skandal korupcyjny w INA

Skandal korupcyjny w chorwackim przedsiębiorstwie paliwowym INA odzwierciedla proces zawłaszczania państwa przez elity polityczne związane z HDZ. Niemniej władza HDZ jest obecnie niezagrożona, mimo że rankingi odnotowują spadek popularności gabinetu Andreja Plenkovicia. Korupcja w INA stawia pod znakiem zapytania zdolność Plenkovicia do kierowania państwem i skutecznej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 685

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Rząd techniczny Gyłyba Donewa – krok w kierunku powrotu „modelu Borisowa”

Po trzech próbach utworzenia rządu prezydent Rumen Radew 2 sierpnia 2022 r. rozwiązał parlament i ogłosił datę nowych wyborów przedterminowych, które odbędą się 2 października 2022 r. Jednocześnie na stanowisko premiera rządu technicznego powołał Gyłyba Donewa. Choć głównym zadaniem rządu technicznego jest administrowanie państwem i przeprowadzenie wyborów,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 681

Jan Muś - Zespół Bałkański

Wzrost eksportu w Serbii

Władze Republiki Serbii mają powody do zadowolenia ze względu na szybki wzrost obrotów w handlu zagranicznym oraz pokrycie deficytu na rachunku obrotów bieżących bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi. Otwarte pozostaje pytanie, czy Serbii uda się utrzymać pozytywne trendy w handlu zagranicznym także w roku bieżącym. Dynamika obrotów będzie w dużym stopniu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 679

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Kryzys polityczny w Czarnogórze: upadek rządu Dritana Abazovicia

20 sierpnia 2022 r. parlament Czarnogóry przegłosował wotum nieufności dla rządu Dritana Abazovicia. Kluczowym powodem upadku rządu było podpisanie 3 sierpnia 2022 r. porozumienia (Temeljni ugovor) pomiędzy rządem czarnogórskim a Serbską Cerkwią Prawosławną (SCP), gwarantującego SCP własność kościołów i klasztorów na terytorium Czarnogóry. Przeciwny...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 673

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Eskalacja i tymczasowa deeskalacja kryzysu w północnym Kosowie: przyczyny i uwarunkowania (cz. 2)

Na przełomie lipca i sierpnia 2022 r. Serbowie przez dwa dni blokowali drogi dojazdowe do przejść granicznych w Jarinje i Brnjaku w północnym Kosowie. Blokady te były faktycznie manifestacją sprzeciwu władz Serbii wobec zaplanowanego na 1 sierpnia 2022 r. rozpoczęcia implementacji dwóch decyzji rządu Kosowa z 29 czerwca 2022 r. Decyzje te dotyczą: (1) wymiany...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 672

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Eskalacja i tymczasowa deeskalacja kryzysu w północnym Kosowie (cz. 1)

Na przełomie lipca i sierpnia 2022 r. doszło do wzrostu napięcia między Serbią i Kosowem. 31 lipca Serbowie zablokowali bowiem drogi dojazdowe do dwóch przejść granicznych w północnym Kosowie, protestując w ten sposób przeciwko rozpoczęciu 1 sierpnia implementacji dwóch decyzji rządu Kosowa z 29 czerwca 2022 r. W sytuacji narastającego napięcia władze w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 669

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Czarnogóra: nowy rząd premiera Dritana Abazovicia – trudna europejska perspektywa w świetle podziałów wewnętrznych

28 kwietnia 2022 r. Dritan Abazović został powołany na urząd premiera Czarnogóry i zastąpił na tym stanowisku Zdravko Krivokapicia. Nowy rząd uzyskał poparcie 46 deputowanych w 81-osobowym parlamencie. Głębokie podziały pomiędzy partiami proserbskimi i prorosyjskimi powiązanymi z SCP a partiami proeuropejskimi o orientacji obywatelskiej oraz brak konsensusu w kwestii...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 668

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Krajobraz polityczny w Bułgarii i Macedonii Północnej po „francuskiej propozycji”

„Francuska propozycja”, która doprowadziła do zniesienia bułgarskiego weta, stała się formalnym powodem upadku w Bułgarii rządu Kiriła Petkowa. Z kolei w Macedonii Północnej postawiła rząd Dimitara Kowaczewskiego przed nowym wyzwaniem wprowadzenia do konstytucji zmiany, od której zależy dalszy postęp w negocjacjach członkowskich. Stawiając czoła zarzutom o...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 659

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomatyczna ofensywa Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny po 24 lutego 2022

Wzmożone działania polityczne Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny widoczne są od momentu rozpoczęcia konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Mimo że ostatnia wizyta kanclerza Niemiec Olafa Scholza na Bałkanach w czerwcu 2022 r. nie obejmowała BiH, to zarówno niedawne wizyty w tym państwie Annaleny Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec, i Christine Lambrecht,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 657

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

„Francuska propozycja” rozwiązania sporu bułgarsko-macedońskiego. Krok potrzebny, ale czy dobry?

Od ponad dwóch lat na drodze do rozpoczęcia procesu negocjacji UE z Macedonią Północną stał bułgarsko-macedoński spór o tożsamość. Dopiero tzw. „francuska propozycja” pogodzenia stanowisk obu państw doprowadziła do przełamania impasu[1]. Ceną za zniesienie bułgarskiego weta jest upadek rządu Kiriła Petkowa oraz destabilizacja sytuacji politycznej w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 654

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Słowenii w 2021 roku

Słowenia odnotowuje wysoki, w porównaniu z poprzednimi latami, deficyt w handlu zagranicznym. W roku popandemicznym 2021 wyraźnie wzrosły obroty w handlu zagranicznym, a w szczególności import z państw spoza Unii Europejskiej. Głównymi partnerami handlowymi Słowenii są Niemcy, Włochy, Szwajcaria i Austria oraz państwa Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 644

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Niejasna perspektywa akcesji państw Bałkanów Zachodnich do UE wyzwaniem dla rozwoju i stabilności regionu

Powolny proces integracji europejskiej państw WB6 pokazuje, że mimo oficjalnych deklaracji poparcia dla członkostwa państw bałkańskich, UE nie jest zdolna do przezwyciężenia wewnętrznych partykularyzmów i przyśpieszenia procesu akcesji. Do spowolnienia rozszerzenia UE na Bałkanach w istotnym stopniu przyczyniają się również uwarunkowania regionalne, tj....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 641

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Porozumienie międzypartyjne w Brukseli: formalne potwierdzenie proeuropejskiego kursu w polityce zagranicznej Bośni i Hercegowiny

12 czerwca 2022 r. w Brukseli podpisane zostało porozumienie pomiędzy dwunastoma partiami bośniackimi oraz przedstawicielami prezydencji Bośni i Hercegowiny. Porozumienie, zawarte przed szczytem UE i państw Bałkanów Zachodnich w Brukseli, który odbył się 23 czerwca, na nowo wywołało debatę, zarówno w BiH, jak i na arenie międzynarodowej, o jej szansach na drodze do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 638

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wizyta kanclerza Niemiec w Serbii: trudne tematy i dyplomatyczne (nie)uprzejmości

10 czerwca 2022 r. kanclerz Niemiec Olaf Scholz przebywał z krótką wizytą w Serbii. W czasie pobytu w Belgradzie potwierdził poparcie Niemiec dla akcesji Serbii do UE oraz podkreślił potrzebę kontynuacji dialogu między Serbią i Kosowem. Scholz przekonywał również władze Serbii do przyłączenia się do sankcji nałożonych przez UE na Rosję, czemu władze te...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 637

Konrad Pawłowski | Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wizyta kanclerza Niemiec na Bałkanach – wsparcie symboliczne czy realne?

W dniach 10-11 czerwca 2022 r. kanclerz Olaf Scholz przebywał z wizytą w Kosowie, Serbii, Grecji, Macedonii Północnej i Bułgarii. Wizyty te wpisywały się w trwającą od kilku miesięcy aktywizację działań niemieckiej dyplomacji, mającą na celu obniżenie poziomu sporów bilateralnych w regionie Bałkanów w sytuacji trwającej agresji rosyjskiej na Ukrainę oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 636

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Chorwacji z państwami Inicjatywy Trójmorza rozwija się

Dane za 2021 r. dotyczące handlu zagranicznego pokazują wzrost obrotów w handlu towarowym Chorwacji. Władze nie mają jednak powodów do zadowolenia, gdyż rośnie także istotny deficyt w handlu towarowym. Oznacza to, że gospodarka chorwacka w dalszym ciągu wyrównuje deficyt handlowy sprzedażą usług w segmencie turystycznym. Statystyki pokazują także, jak ważnym...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 635

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Zagrożona jedność: debata na temat sytuacji wewnętrznej w Bośni i Hercegowinie na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ

Wobec pojawiających się od marca 2022 r. spekulacji o potencjalnym „nowym konflikcie w Europie” – w Bośni i Hercegowinie, potęgowanych informacjami dotyczącymi możliwej secesji Republiki Serbskiej z BiH, impasu politycznego oraz braku konsensusu wewnętrznego między Federacją BiH i RS w kwestiach zarządzania państwem, 11 maja 2022 r. zwołane zostało...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 629

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: przedłużająca się powyborcza konsolidacja naczelnych organów państwa

3 kwietnia 2022 r. w Serbii odbyły się wybory prezydenckie, wybory parlamentarne i częściowe wybory lokalne, które zakończyły się zwycięstwem Serbskiej Partii Postępowej (SNS). Mimo upływu ponad dwóch miesięcy od głosowania Republikańska Komisja Wyborcza nie ogłosiła jeszcze ostatecznych wyników wyborów parlamentarnych. Przeciągający się proces wyborczy,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 626

Mirella Korzeniewska-Wiszniewska - Zespół Bałkański

Między Zachodem a Wschodem – postawa Serbii wobec Federacji Rosyjskiej w kontekście wojny w Ukrainie

24 lutego 2022 r. Zachód został skonfrontowany z dekonstrukcją europejskiej rzeczywistości politycznej i gospodarczej, kształtowanej od zakończenia zimnej wojny. Próbie zostały poddane wartości związane z poszanowaniem praw człowieka, demokracji oraz porozumień międzynarodowych – wypracowanych w XX w., a przekreślonych przez Federację Rosyjską tak rozpoczęciem...

Więcej →