Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1058

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwini, Łotysze i Estończycy na liście osób poszukiwanych przez Rosję

Na liście osób poszukiwanych przez Rosję, która wyciekła z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych FR i została opublikowana przez niezależny portal Mediazona 13 lutego 2024 r., znalazło się 114 polityków i urzędników z Litwy, Łotwy i Estonii. Są oni ścigani przez rosyjskie władze za zniszczenie i uszkodzenie pomników żołnierzy sowieckich i innych symboli...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1055

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Terminale naftowe w państwach Europy Środkowej w dobie odchodzenia od surowców rosyjskich

W państwach Europy Środkowej należących do Unii Europejskiej funkcjonuje sześć terminali naftowych, zaopatrujących łącznie szesnaście rafinerii, z których kilka znajduje się poza granicami UE. W związku z trwającą wojną rosyjsko-ukraińską, w 2023 r. w terminalach tych rozładowywano tankowce z państw, które dotychczas nie dostarczały surowca dla tych...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1046

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wybory prezydenckie w Finlandii: Rosja i polityka bezpieczeństwa w centrum uwagi

28 stycznia 2024 r. odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich w Finlandii. W kampanii wyborczej dominowały tematy związane z polityką wobec Rosji i z bezpieczeństwem. W jej trakcie nie doszło do wyłonienia zdecydowanego lidera. Ponieważ żaden z dziewięciu kandydatów nie zdobył 50% głosów, 11 lutego 2024 r. odbędzie się druga tura wyborów prezydenckich...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1045

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo kompleksowe Finlandii: znaczenie odporności społeczeństwa

Agresja Rosji na Ukrainę i zmiany w środowisku bezpieczeństwa ponownie uzmysłowiły decydentom w Finlandii znaczenie odporności społeczeństwa. Władze są świadome licznych zagrożeń, w tym groźby użycia siły militarnej lub wywierania presji politycznej, finansowej i wojskowej za pomocą metod hybrydowych. Wieloletnie doświadczenia w realizacji koncepcji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1043

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Zagrożenia asymetryczne dla akwenu Morza Bałtyckiego

W cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej Morze Bałtyckie jest obszarem coraz bardziej narażonym na zagrożenia nie tylko o charakterze militarnym, ale również te niekonwencjonalne, będące wyzwaniami dla bezpieczeństwa politycznego, gospodarczego, społecznego i ekologicznego państw tego regionu. Szczególnie niebezpieczna jest tu Rosja, która dysponuje szerokim wachlarzem...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1042

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Rosyjska „flota cieni” na Morzu Bałtyckim

Od wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej, a w szczególności po nałożeniu przez Unię Europejską sankcji na Rosję, nastąpiły znaczące zmiany w ruchu tankowców transportujących ropę naftową z Rosji przez Morze Bałtyckie. Raporty organizacji międzynarodowych wskazują, że tzw. rosyjska „flota cieni” bierze udział w procederze nielegalnego przewozu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1036

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Deficyt umiejętności cyfrowych w Europie Środkowej

Unia Europejska stawia sobie za cel, aby do 2030 r. 80% jej obywateli posiadało co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Aktualnie żadne z państw Europy Środkowej nie spełnia tego kryterium, a niektóre z nich – Rumunia, Bułgaria, Łotwa i Polska – notują pod tym względem najniższe wyniki w całej UE. Szczególnie niepokojący jest niski poziom kompetencji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1035

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Terminale LNG w Europie Środkowej: znaczenie i funkcjonowanie

W państwach Europy Środkowej funkcjonuje kilka terminali regazyfikacyjnych LNG, których celem jest zapewnienie dostaw gazu ziemnego z różnych kierunków. W kontekście wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej znaczenie tych terminali zdecydowanie wzrosło. Obecnie stanowią one kluczowe narzędzie w działaniach na rzecz dywersyfikacji źródeł oraz kierunków dostaw gazu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1027

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Rynki gazu ziemnego i ropy naftowej w państwach Europy Środkowej w 2023 r.

Państwa Europy Środkowej w 2023 r. podejmowały aktywne działania na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego, co było trudnym procesem. Kluczowym celem o charakterze strategicznym było zmniejszenie zależności od dostaw surowców z Federacji Rosyjskiej poprzez inicjowanie nowych oraz kontynuowanie już realizowanych inwestycji. Co ważne, na kontynencie nadal...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1024

Bartosz Jóźwik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Rok 2023: stan gospodarek Europy Środkowej

W 2023 r. pięć gospodarek Europy Środkowej (Estonia, Litwa, Węgry, Łotwa i Czechy) ma zakończyć rok w stanie recesji, natomiast cztery (Węgry, Czechy, Polska i Słowacja) z dwucyfrową średnioroczną inflacją. Ponadto aż siedem państw regionu ma odnotować deficyty budżetowe przekraczające 3% PKB. Prognozy gospodarcze na kolejne lata wskazują jednak, że gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1023

Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Co czeka region Morza Bałtyckiego w 2024 roku? Priorytety i wyzwania dla bezpieczeństwa

Agresja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. była krytycznym punktem zwrotnym w regionie Morza Bałtyckiego. W 2024 r. państwa regionu staną przed licznymi wyzwaniami, z których najważniejsze dotyczyć będą rosnącego zagrożenia ze strony odbudowującej swój potencjał militarny Rosji, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, a także wzrostu wydatków na cele obronne....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1022

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Macedonia Północna rozbudowuje infrastrukturę dostaw gazu ziemnego

Macedonia Północna jest jednym z nielicznych państw w Europie, które w dalszym ciągu pozostają uzależnione od dostaw gazu ziemnego z Federacji Rosyjskiej. W długim horyzoncie czasowym celem rządu w Skopje jest dywersyfikacja dostaw surowca. Elementem takich działań jest rozbudowa infrastruktury importowej (interkonektory) z Grecją, Serbią i Albanią. Natomiast w...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1015

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Niemcy ogłaszają szczegóły sformowania brygady na Litwie

Niemcy i Litwa ustalają szczegóły rozmieszczenia niemieckiej brygady na Litwie. Ma się ona składać z istniejących już batalionów relokowanych z Niemiec i operującej na Litwie międzynarodowej batalionowej grupy bojowej NATO. Brygada ma osiągnąć pełną zdolność bojową do 2028 r. i pełnić funkcję nie tylko wzmacniającą krajowy potencjał obronny, ale także...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1008

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Zapowiedź utworzenia przedstawicielstwa Tajpej w Estonii

Estoński rząd wyraził zgodę na utworzenie przedstawicielstwa Tajwanu pod nazwą Tajpej. MSZ podkreśliło, że Estonia w dalszym ciągu kieruje się polityką „jednych Chin”, nie uznaje Tajwanu za niezależne państwo i nie zamierza nawiązać stosunków dyplomatycznych z tym podmiotem. Mimo to Chiny stanowczo zaprotestowały przeciwko zapowiedziom utworzenia...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1007

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Nordyccy członkowie Unii Europejskiej wobec propozycji reform traktatów europejskich

22 listopada 2023 r. Parlament Europejski przegłosował projekt reformy traktatów UE, przygotowany 25 października przez Komisję Spraw Konstytucyjnych (AFCO). Celem reformy jest umożliwienie Unii lepszego reagowania na wyzwania międzynarodowe, takie jak np. agresja Rosji na Ukrainę. Propozycje obejmują m.in. zwiększenie roli Parlamentu Europejskiego, rozszerzenie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1005

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Finlandia pod presją migracyjną ze strony Rosji

16 listopada 2023 r. rząd Finlandii podjął decyzję o zamknięciu czterech przejść na południowo-wschodnim odcinku granicy z Rosją. Główną tego przyczyną jest znaczący wzrost liczby osób próbujących nielegalnie przekroczyć granicę. W świetle ustaleń fińskiego rządu pogorszenie sytuacji bezpieczeństwa na wschodniej granicy jest konsekwencją działań...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1000

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Wpływ wojny rosyjsko-ukraińskiej na dostawy ropy naftowej do Bułgarii i Rumunii

Wojna rosyjsko-ukraińska przeorientowała sektor rafineryjny na obszarze Europy Środkowej, w tym także w Bułgarii oraz Rumunii. Funkcjonujące w tych państwach zakłady przez lata importowały dużą ilość surowca z Federacji Rosyjskiej. Zmiana uwarunkowań międzynarodowych przyczyniła się do aktywizacji działań na rzecz dywersyfikacji źródeł dostaw ropy naftowej....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 994

Marlena Gołębiowska | Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Międzynarodowa konkurencyjność gospodarek: państwa bałtyckie

Konkurencyjność stanowi kluczowy element strategii rozwojowej Unii Europejskiej. We wszystkich państwach bałtyckich obserwowane jest obecnie jej istotne osłabienie za sprawą przede wszystkim czynników zewnętrznych, na które państwa te jako małe i otwarte gospodarki mają ograniczony wpływ. Równocześnie jednak Litwa, Łotwa i Estonia nie ustają w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 993

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Niepewna przyszłość projektu terminalu LNG w Skulte

Od 2016 r. na Łotwie są podejmowane działania na rzecz budowy terminalu LNG w Skulte, ale ostatnie decyzje rządu w Rydze powodują, że realizacja inwestycji jest niepewna. Nawet uszkodzenie na początku października 2023 r. gazociągu Balticconnector, łączącego system gazowy Estonii i Finlandii, nie wpłynęło na zmianę podejścia rządu Łotwy do sprawy terminalu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 989

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Rail Baltica nabiera tempa

Na podstawie umowy z 18 października 2023 r. spółka joint venture RB Rail SA otrzyma dodatkowe 928 mln euro dofinansowania z Funduszu „Łącząc Europę”, z przeznaczeniem na realizację projektu Rail Baltica. To kolejny zastrzyk finansowy dla tej inwestycji, której koszty, według prognoz, znacznie przekroczą początkowo szacowaną wartość – 5,8 mld euro....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 988

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Prognozy gospodarcze dla państw Europy Środkowej należących do strefy euro. Najważniejsze wyzwania i trendy w latach 2023-2024

Państwa Europy Środkowej należące do strefy euro będą musiały zmierzyć się w kolejnych latach z różnorodnymi wyzwaniami gospodarczymi. Niepewność geopolityczna, spowodowana wojną Rosji z Ukrainą, globalne napięcia gospodarcze oraz inflacja stanowią główne czynniki wpływające na gospodarki tego regionu, które wykazują zróżnicowane trajektorie wzrostu....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 982

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Trajektorie wzrostu gospodarczego Europy Środkowej: mozaika reakcji na kryzysy

W ciągu zaledwie trzech lat region Europy Środkowej przeszedł od wyraźnej recesji gospodarczej przez dynamiczne odbicie do ponownego spowolnienia. Zmienność koniunktury uwidoczniła wrażliwość tego regionu na zmiany w międzynarodowym otoczeniu, ale równocześnie ujawniła pewne różnice między poszczególnymi państwami. Wynikały one zarówno z ich zdolności do...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 976

Szczepan Czarnecki | Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Reorganizacja sektora gazowego w Republice Czeskiej

W Republice Czeskiej pod wpływem pełnoskalowego ataku Federacji Rosyjskiej na Ukrainę nastąpiła zmiana w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych, które mają nie tylko realizować cele biznesowe, ale także wzmacniać bezpieczeństwo energetyczne państwa. W tym kontekście w ciągu ostatnich kilku miesięcy doszło do realizacji dwóch akwizycji przez...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 975

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa zatwierdziła nową Koncepcję bezpieczeństwa narodowego

28 września 2023 r. łotewski parlament przyjął nową Koncepcję bezpieczeństwa narodowego. Dokument ten jest odpowiedzią na rosnące zagrożenia militarne w bezpośrednim otoczeniu Łotwy, w szczególności – trwającą wojnę rosyjsko-ukraińską, zagrożenia hybrydowe, szkodliwą działalność w cyberprzestrzeni oraz międzynarodowy terroryzm. W czasie debaty nad...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 969

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Rosnąca przestępczość i zagrożenia terrorystyczne w Szwecji i Danii

W ciągu ostatniego roku rząd Szwecji podjął szereg działań mających zwiększyć bezpieczeństwo wewnętrzne, dla którego poważnym wyzwaniem są trwające walki pomiędzy grupami przestępczymi. Towarzyszy im rosnące zagrożenie terrorystyczne, będące konsekwencją wezwania ze strony organizacji terrorystycznych do odwetu za spalenie Koranu. W świetle najnowszych ocen...

Więcej →