Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 955

Spasimir Domaradzki | Michał Paszkowski - Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Bułgaria: rozliczenia rządu technicznego z umowy gazowej

W Bułgarii nowy rząd premiera Nikołaja Denkowa zlecił dochodzenie dotyczące zawartej w 2023 r. umowy bułgarsko-tureckiej, zakładającej dostęp spółki Bulgargaz do terminali LNG w Turcji oraz do tureckiej sieci przesyłowej. Zgodnie ze stanowiskiem rządu zawarta na okres 13 lat umowa pomiędzy spółkami Bulgargaz oraz BOTAŞ jest niekorzystna dla krajowego operatora...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 953

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nowy rząd na Łotwie – Evika Siliņa na stanowisku premiera

14 sierpnia 2023 r. dotychczasowy premier Łotwy Krišjānis Kariņš (Nowa Jedność) podał się do dymisji, obwiniając koalicjantów – Sojusz Narodowy i Zjednoczoną Listę – o to, że spowalniają dialog i utrudniają podejmowanie przez rząd decyzji. Po miesiącu negocjacji, 15 września parlament zatwierdził nowy rząd, składający się z Nowej Jedności, Związku...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 951

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Infrastruktura graniczna na północno-wschodnim odcinku Unii Europejskiej: Litwa, Polska

W Polsce, na granicach z Białorusią i Rosją, od kilku lat konsekwentnie budowany jest system detekcji optoelektronicznej, który w rezultacie doświadczeń wynikających z kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią został uzupełniony o czujniki sejsmiczne i fizyczne bariery. Systemy są ciągle udoskonalane i rozbudowywane. Najnowsza zapora elektroniczna na granicy z...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 950

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Infrastruktura graniczna na północno-wschodnim odcinku Unii Europejskiej: Finlandia, Estonia, Łotwa

Po rozpoczęciu wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 r. oraz w efekcie kryzysu migracyjnego na granicach państw członkowskich Unii Europejskiej wywołanego przez reżim Alaksandra Łukaszenki w 2021 r., sąsiadujące z Rosją i Białorusią państwa członkowskie UE zintensyfikowały działania na rzecz wzmocnienia systemów zabezpieczenia swoich granic, będących jednocześnie...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 949

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza po szczycie w Bukareszcie: południowe rozszerzenie i brak dalszej instytucjonalizacji

W dniach 6-7 września 2023 r. Rumunia była organizatorem ósmego szczytu Inicjatywy Trójmorza (3SI). W Bukareszcie dokonano pierwszego w historii rozszerzenia o nowe, trzynaste państwo uczestniczące – Grecję, a także o kolejne państwo stowarzyszone – Mołdawię. Podczas spotkania podkreślono też znaczenie kwestii bezpieczeństwa w kontekście trwającej wciąż wojny...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 943

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza przed szczytem w Bukareszcie: oczekiwania i perspektywy

6-7 września 2023 r. w Bukareszcie odbędzie się ósmy szczyt Inicjatywy Trójmorza (The Three Seas Initiative, 3SI). W trakcie spotkania mogą zostać podjęte decyzje kluczowe dla wyznaczenia kierunku rozwoju tej platformy współpracy regionalnej w najbliższych latach: od zacieśnienia współpracy w zakresie bezpieczeństwa przez potencjalne rozszerzenie 3SI o nowe państwa...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 941

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Stabilność sektora finansów publicznych w państwach Europy Środkowej (cz. 3)

Prognozy ekonomiczne KE z wiosny 2023 r. wskazują, że pomimo stopniowej poprawy stabilności sektora finansów publicznych, w wielu państwach Europy Środkowej deficyty budżetowe nadal będą przekraczać 3% PKB. Największe deficyty budżetowe będą występowały na Słowacji i w Polsce. Pomimo trudności obie gospodarki utrzymają stosunek długu publicznego do PKB poniżej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 939

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Stabilność sektora finansów publicznych w państwach Europy Środkowej (cz. 2)

W 2022 r. spośród jedenastu państw Europy Środkowej aż w pięciu deficyty budżetowe przekroczyły umowną granicę 3% PKB. Zgodnie z najnowszymi danymi Eurostatu najwyższe deficyty budżetowe – a co za tym idzie, największe wyzwania dla stabilności sektora finansów publicznych – odnotowano na Węgrzech i w Rumunii. Węgry, dzięki ekspansywnej polityce fiskalnej,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 937

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Rosnąca rola Azerbejdżanu w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego państw Europy Środkowej

Zbrojny atak Federacji Rosyjskiej na Ukrainę zmienił sposób postrzegania państw będących eksporterami surowców energetycznych. W przeszłości kluczową rolę w zapewnieniu dostaw ropy naftowej i gazu ziemnego do państw Europy Środkowej odgrywała Rosja, ale wojna wymusiła na państwach tego regionu potrzebę poszukiwania alternatywnych dostawców. W tych uwarunkowaniach...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 935

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Wojna Rosji z Ukrainą i globalne bezpieczeństwo żywnościowe. Znaczenie Europy Środkowej

Zbrojny atak Rosji na Ukrainę zakłócił tradycyjne kanały eksportowe zbóż, co wpłynęło na globalne bezpieczeństwo żywnościowe. Dodatkowe komplikacje wynikły z blokady ukraińskich portów na Morzu Czarnym przez Rosję, zmuszając Ukrainę do poszukiwania alternatywnych dróg eksportu. W tych skomplikowanych uwarunkowaniach politycznych i handlowych Unia Europejska,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 930

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Podziemne magazyny gazu ziemnego na Ukrainie

Funkcjonujące na Ukrainie podziemne magazyny gazu ziemnego, wspólnie z rozbudowaną siecią gazociągów, przez lata odgrywały ważną rolę w zapewnieniu dostępności tego surowca w Europie. Znaczenie ukraińskiej infrastruktury uległo jednak ograniczeniu w efekcie systematycznego zmniejszania dostaw gazu ziemnego ze wschodu na zachód, a następnie zbrojnego ataku Federacji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 924

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Litewska strategia wobec regionu Indo-Pacyfiku

5 lipca 2023 r. litewski rząd przyjął przygotowaną przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych strategię wobec regionu Indo-Pacyfiku. Dokument został opracowany w odpowiedzi na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa i wzmocnienia międzynarodowej pozycji Litwy oraz zacieśnienia współpracy gospodarczej z partnerami z tego regionu. Równocześnie w strategii Litwa po raz kolejny...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 922

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo Litwy a grupa Wagnera na Białorusi

W związku z pojawieniem się najemników grupy Wagnera na Białorusi, na Litwie wzrosły obawy, że mogą oni być wykorzystywani przez reżim białoruski m.in. do wspierania migrantów nielegalnie przekraczających granicę z Litwą. W związku z tym powrócono do dyskusji na temat wprowadzenia surowszych zasad wjazdu do kraju dla obywateli Białorusi. Obecnie, w opinii władz...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 917

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Dostawy oleju napędowego do państw Bałkanów Zachodnich w nowych uwarunkowaniach międzynarodowych

Rosja przez lata odgrywała ważną rolę w dostawach paliw drogą morską do całej Europy, w tym przede wszystkim oleju napędowego, kluczowego w branży transportowej. Zbrojny atak Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w 2022 r. doprowadził do zmian na rynkach surowcowych, wpływając na wielkość importu paliw do państw Bałkanów Zachodnich. Nowe uwarunkowania rynkowe...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 916

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Stabilność sektora finansów publicznych w państwach Europy Środkowej (cz. 1)

Podczas głębokich recesji, jak te wywołane w ostatnim czasie przez pandemię COVID-19 oraz wojnę pomiędzy Rosją a Ukrainą, zapewnienie stabilności sektora finansów publicznych nie jest zadaniem łatwym. W państwach UE jest ona identyfikowana z utrzymaniem deficytu budżetowego i długu publicznego poniżej poziomu wymaganego w kryteriach z Maastricht. W 2022 r. w wielu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 915

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Aktywizacja działań Serbii w zakresie dostaw gazu ziemnego

Serbia przez lata była uzależniona od dostaw gazu ziemnego z Federacji Rosyjskiej, a wynikające z tego wpływy polityczne miały swoje konsekwencje w prowadzonej polityce energetycznej oraz obecności kapitału rosyjskiego w kluczowych spółkach energetycznych. W ostatnich miesiącach zauważalna jest jednak modyfikacja stanowiska rządu w Belgradzie w zakresie znaczenia Rosji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 914

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Długa droga do stabilności cen. Inflacja w Europie Środkowej

Inflacja wciąż pozostaje jednym z najważniejszych wyzwań gospodarczych w Europie Środkowej. Choć restrykcyjna polityka pieniężna daje pierwsze efekty i presja inflacyjna powoli ustępuje, wzrosty cen wciąż znacznie przekraczają cele inflacyjne. Obecnie listę państw z najwyższą inflacją w tym regionie otwierają państwa Grupy Wyszehradzkiej, z Węgrami na czele,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 906

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie po szczycie NATO w Wilnie

W dniach 11-12 lipca 2023 r. w Wilnie odbył się szczyt państw członkowskich NATO. Z punktu widzenia bezpieczeństwa państw bałtyckich miał on historyczne znaczenie. Niewątpliwym osiągnięciem szczytu była zgoda Turcji na przyjęcie Szwecji do NATO. Ponadto wypracowano regionalne plany obronne NATO oraz zawarto dwustronne i wielostronne porozumienia, zwiększające...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 902

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Spowolnienie wzrostu gospodarczego i perspektywy na przyszłość: analiza prognoz dla Litwy

Dążenie Litwy do stabilizacji geopolitycznej i skutecznego wykorzystania środków finansowych jest kluczowe dla ożywienia gospodarczego. Prognozy Komisji Europejskiej na 2023 r. sugerują spowolnienie wzrostu gospodarczego z powodu utrzymującej się inflacji. Bardziej optymistyczne są perspektywy na 2024 r., które przewidują większy wzrost gospodarczy dzięki mniejszej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 901

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo regionu Morza Bałtyckiego w przededniu szczytu NATO w Wilnie

Najbliższy szczyt NATO w Wilnie (11-12 lipca 2023 r.) jest okazją do dyskusji o bezpieczeństwie regionu Morza Bałtyckiego (RMB), w tym refleksji dotyczącej wschodniego rozszerzenia. Miało ono zróżnicowany wpływ na państwa RMB, przyczyniając się do reformy sił zbrojnych i zmian w sferze obronności w Polsce i państwach bałtyckich. Jednocześnie Szwecja i Finlandia...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 896

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Finansowanie projektów infrastrukturalnych Inicjatywy Trójmorza

Modernizacja i rozbudowa połączeń infrastrukturalnych – transportowych, energetycznych i cyfrowych – jest zasadniczym celem współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza (3SI). Równocześnie przy skali priorytetowych projektów infrastrukturalnych, których łączna wartość przekracza 168 mld euro, kluczowe staje się znalezienie odpowiednich źródeł finansowania. Mimo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 890

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Uchodźcy z Ukrainy objęci tymczasową ochroną w państwach Europy Środkowej

Podczas gdy w pierwszych miesiącach wojny to w państwach Unii Europejskiej bezpośrednio graniczących z Ukrainą najwięcej osób korzystało z tymczasowej ochrony dla uchodźców, obecnie obserwuje się zmianę w tym zakresie. Według najnowszych dostępnych danych głównym państwem przyjmującym uchodźców wojennych z Ukrainy są Niemcy (ponad 1 mln osób). Państwa...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 887

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Droga do stabilności: przyszłość Łotwy w kontekście gospodarczych prognoz na lata 2023-2024

Niezależnie od zmagania się z problemami, takimi jak skutki wojny między Rosją a Ukrainą czy – wcześniej – pandemia COVID-19, gospodarka Łotwy potwierdza swoją zdolność do dostosowania się i podtrzymania dynamiki wzrostu. Pomimo przewidywanego spowolnienia wzrostu eksportu ze względu na spadek zagranicznego popytu, drugie półrocze 2023 r. przyniesie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 879

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Wyzwania sektora elektroenergetycznego w Szwecji

Przez lata niskie ceny energii elektrycznej w Szwecji były wypadkową funkcjonujących w tym państwie elektrowni jądrowych oraz hydroelektrowni. Stabilny poziom zapotrzebowania na energię spowodował, że Szwecja była eksporterem energii. Jednak sytuacja może ulec zmianie w przeciągu najbliższych kilkunastu lat, co będzie wymagało odpowiednich działań inwestycyjnych....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 878

Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Estonia w obliczu gospodarczych trudności: analiza spadku PKB i perspektywy na przyszłość

Estońska gospodarka stanęła w obliczu problemów, które mają istotny wpływ na jej kondycję gospodarczą. W 2022 r. realny PKB Estonii zmniejszył się o 1,3% w porównaniu do roku poprzedniego. Niepokojące są również prognozy, które wskazują, że trend spadkowy może się utrzymać również w roku 2023. Co ciekawe, mimo niekorzystnej sytuacji gospodarczej, w Estonii...

Więcej →