Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 317

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Federacja Rosyjska – wyzwania i dylematy w 2021 roku

Sytuacja wewnętrzna i polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej w 2021 r. w znacznej mierze będą zależały od tego, w jaki sposób władze poradzą sobie z pandemią COVID-19 oraz jak przezwyciężą problemy związane ze znaczącym spadkiem dochodów z tytułu sprzedaży surowców węglowodorowych. Ważnym czynnikiem warunkującym politykę wewnętrzną będą również...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 316

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry zamawiają szczepionkę z Chin i dopuszczają rosyjski Sputnik V do użycia

Dwudziestego stycznia węgierski Narodowy Instytut Farmacji i Żywienia (OGYÉI) dopuścił na Węgrzech stosowanie dwóch szczepionek: pochodzącego z Wielkiej Brytanii preparatu firmy AstraZeneca oraz rosyjskiego Sputnika V. O ile decyzja dotycząca zaakceptowania środka wytworzonego przez brytyjsko-szwedzki koncern nie budzi żadnych wątpliwości, ponieważ najpewniej do...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 315

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Joe Biden 46. prezydentem USA – nadzieje Ukrainy

Zwycięstwo wyborcze Joe Bidena przyjęto na Ukrainie z zadowoleniem. Donald Trump traktowany był z nieufnością, wynikającą z przekonania o jego interesowności i braku rozeznania w problemach Europy Wschodniej. Zarzucano mu też instrumentalne traktowanie Ukrainy. Biden zna Ukrainę, jego administracja będzie wspierać ukraińskie reformy i zapewne wywierać większą...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 314

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Oby wiało: plany budowy morskich farm wiatrowych w państwach regionu Morza Bałtyckiego

Wśród państw regionu Morza Bałtyckiego coraz większą rolę w bilansach energetycznych zaczynają odgrywać odnawialne źródła energii (OZE), co jest efektem działań na rzecz zmniejszenia emisji CO2. Morze Bałtyckie dzięki swoim uwarunkowaniom (stosunkowo płytki akwen, niskie zasolenie – sól powoduje korozję urządzeń stalowych, niskie fale, silne wiatry, duża...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 313

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Kryzys przemysłu motoryzacyjnego w Rumunii

Rumuński przemysł motoryzacyjny dotkliwie odczuł skutki pandemii COVID-19. W efekcie ograniczenia działalności produkcyjnej oraz zmiany zachowań konsumentów znacząco spadła sprzedaż produkowanych w Rumunii samochodów marki Dacia. Dzięki tarczy antykryzysowej zastosowanej przez rząd Rumunii w okresie pierwszej fali pandemii uniknięto masowych zwolnień. Według...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 312

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wpływ COVID-19 na sektor motoryzacyjny w Republice Czeskiej

W wyniku pandemii COVID-19, skutkującej ograniczeniem działalności produkcyjnej, przemysł motoryzacyjny w Republice Czeskiej odnotował w 2020 r. największy od piętnastu lat spadek produkcji o 21%, co uplasowało go na poziomie wytwórczym z 2013 r. Pomoc rządowa w postaci uruchomionych programów wsparcia dla podmiotów gospodarczych oraz pracowników umożliwiła firmom z...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 311

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Przemysł samochodowy na Słowacji w cieniu pandemii

Przemysł motoryzacyjny jest kluczowym sektorem przemysłowym Słowacji. Stanowi również główne źródło bezpośrednich inwestycji zagranicznych w tym państwie. Istotny wpływ na słowacką gospodarkę miała sytuacja w branży motoryzacyjnej podczas pierwszej fali pandemii COVID-19, kiedy to koncerny motoryzacyjne zawiesiły produkcję samochodów. Natomiast lockdown...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 310

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Wizyta prezydent Mołdawii Mai Sandu w Kijowie: nowe otwarcie w relacjach mołdawsko-ukraińskich

12 stycznia 2021 r. nowo wybrana prezydent Mołdawii Maia Sandu przebywała w Kijowie w ramach pierwszej wizyty zagranicznej. Spotkała się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, przewodniczącym Rady Najwyższej Dmytrem Razumkowem oraz premierem Denysem Szmyhalem. Było to pierwsze spotkanie prezydentów Ukrainy i Mołdawii po kilku latach przerwy w dialogu na szczeblu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 309

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

„Powoli zaciskająca się pętla”. Rosyjsko-białoruskie porozumienie w sprawie cen dostaw gazu i ropy naftowej

24 grudnia 2020 r. władze Białorusi i przedstawiciele Gazpromu podpisali porozumienie w sprawie sprzedaży gazu ziemnego. Ministerstwo Energetyki Białorusi nie podało jednak precyzyjnej ceny za dostawy w 2021 r., podkreślając jedynie, że będzie ona zbliżona do ceny z 2020 r. oraz znacznie niższa od przewidzianej w rosyjsko-białoruskim porozumieniu z 2011 r. Dopiero 10...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 308

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nowe obostrzenia i nowe (lepsze) prognozy gospodarcze w państwach bałtyckich

Wzrost zakażeń COVID-19 w państwach bałtyckich w ostatnich tygodniach skutkuje wprowadzeniem szeregu obostrzeń. Drugi lockdown nie wpłynie jednak tak negatywnie na gospodarki państw bałtyckich, jak przewidywano. Prognozy wskazują, że recesja w 2020 r. na Litwie i w Estonii może być jedną z najniższych w Europie. Bez wątpienia jednak najnowsze restrykcje – np....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 307

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estońska Konserwatywna Partia Ludowa: kontrowersje polityczne a poparcie społeczne

Estońska Konserwatywna Partia Ludowa (Eesti Konservatiivne Rahvaerakond, EKRE), znana ze skandali i prowokacyjnych wypowiedzi swoich członków, jest partią antyestablishmentową, antyunijną i antyimigrancką. W ostatnim czasie gorącą dyskusję wywołały krytyczne uwagi jej liderów wobec premier Finlandii, obraźliwe słowa w stosunku do Joego Bidena w kontekście...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 306

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Budżet Ukrainy na 2021 rok

Rada Najwyższa Ukrainy na posiedzeniu w dniu 15 grudnia 2020 r. przyjęła w całości w drugim czytaniu ustawę budżetową na 2021 r. Dokument poparło 289 deputowanych. To dużo powyżej niezbędnych 226 głosów. Pomiędzy pierwszym a drugim czytaniem rząd zwiększył przewidywane dochody do 1,084 bln UAH (37,25 mld USD). Wydatki ustalono na poziomie 1,32 bln UAH (45,37 mld...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 305

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Razem z „bratnim narodem”. Szczepienia przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 na Białorusi

29 grudnia 2020 r. na Białorusi rozpoczęła się pierwsza faza masowych szczepień przeciwko COVID-19. Władze zdecydowały się na masowe szczepienia wyprodukowanym przez Rosję preparatem Sputnik V, którego skuteczność budzi poważne obawy niezależnych ekspertów, ale także m.in. przeważającej części społeczeństwa rosyjskiego. Szczepienia mają charakter dobrowolny...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 304

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Ukraina – bitwa o szczepienia przeciwko COVID-19

Według statystyk Ministerstwa Ochrony Zdrowia Ukrainy liczba zachorowań na COVID-19, zgodnie ze stanem na 30 grudnia 2020 r., przekroczyła milion, a liczba przypadków śmiertelnych zbliża się do 20 tys. od początku pandemii. Ukraina znajduje się na końcu zestawienia państw Europy Środkowej i Wschodniej pod względem liczby wykonanych testów w przeliczeniu na milion...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 303

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Nadzieja i rozczarowanie. Szczepienia przeciwko COVID-19 w Europie Południowo-Wschodniej

Polityka szczepień państw Europy Południowo-Wschodniej wskazuje na istotną różnicę w jakości zarządzania państwem w sytuacji kryzysowej. Podczas gdy państwa członkowskie Unii Europejskiej z tego regionu – Chorwacja i Słowenia – mają jasno sprecyzowane plany i harmonogram szczepień, rządy państw Bałkanów Zachodnich są w stanie podać swoim obywatelom jedynie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 302

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nie sprint, lecz maraton. Masowe szczepienia przeciwko COVID-19 w państwach regionu Morza Bałtyckiego

Państwa bałtyckie i nordyckie, w tym także Norwegia nienależąca do UE, uczestniczą w programie zakupu szczepionek, negocjowanym przez Komisję Europejską. W większości państw regionu (poza Łotwą), z których każde otrzymało 9750 dawek produktu firmy Pfizer/BioNTech, szczepienia rozpoczęto 27 grudnia. Poszczególne państwa przyjęły stosowne strategie szczepień, w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 301

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Stosunek do szczepień przeciw COVID-19 w Europie Środkowej

Obywatele Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji i Węgier podchodzą sceptycznie do planu szczepień przeciw COVID-19. Tak wynika zarówno z badań lokalnych przeprowadzonych w poszczególnych państwach, jak i z globalnego sondażu zrealizowanego przez agencję IPSOS. Programy szczepień w pierwszej kolejności obejmą służę zdrowia i osoby narażone na ciężki przebieg...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 300

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Nowa strategia bezpieczeństwa Szwecji: pomiędzy statusem specjalnego partnera a członkostwem w NATO

W ciągu ostatnich kilku lat region Morza Bałtyckiego (RMB) stał się obszarem, gdzie obok pokojowych stosunków pomiędzy państwami pojawiły się silne napięcia, wywołane przez liczne rosyjskie prowokacje wojskowe oraz ćwiczenia wojskowe na dużą skalę. Spowodowało to zmianę podejścia w Szwecji, w której obecnie toczy się debata wokół strategii bezpieczeństwa na...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 299

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: kolejny etap reformy podatkowej

4 grudnia 2020 r. został wybrany nowy rząd Czarnogóry, na którego czele stanął Zdravko Krivokapić. Po raz pierwszy od prawie trzech dekad w skład rządu nie weszła Demokratyczna Partia Socjalistów (Demokratska partija socijalista Crne Gore, DPS) – ugrupowanie, z którego wywodzi się obecny prezydent Czarnogóry, Milo Đukanović. Nowy premier zapowiedział, że...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 298

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Rząd Węgier dziewiąty raz zmienia ustawę zasadniczą

Do laski marszałkowskiej został złożony projekt nowelizacji konstytucji Węgier. Projekt ustawy przedłożyła minister sprawiedliwości Judit Varga. Istotne, acz kontrowersyjne politycznie zmiany konstytucji mają być procedowane w czasie, gdy Węgry zmagają się z pandemią COVID-19, a w państwie ponownie wprowadzono stan zagrożenia.

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 297

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: powołanie nowego rządu

4 grudnia 2020 r. został wybrany nowy rząd Czarnogóry, na którego czele stanął Zdravko Krivokapić. Po raz pierwszy od prawie trzech dekad w skład rządu nie weszła Demokratyczna Partia Socjalistów (Demokratska partija socijalista Crne Gore, DPS) – ugrupowanie, z którego wywodzi się obecny prezydent Czarnogóry, Milo Đukanović. Nowy premier zapowiedział, że...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 296

Agata Domachowska | Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbska Cerkiew Prawosławna w żałobie: śmierć metropolity Czarnogóry i Przymorza Amfilohije oraz patriarchy Serbskiej Cerkwi Prawosławnej Irineja

W ciągu niespełna miesiąca wskutek zarażenia koronawirusem zmarło dwóch ważnych hierarchów Serbskiej Cerkwi Prawosławnej (Српска Православна Црква, SPC). W dniu 30 października 2020 r. zmarł metropolita Czarnogóry i Przymorza Amfilohije, zaś 20 listopada odszedł z tego świata patriarcha Serbskiej Cerkwi Prawosławnej Irinej. Obaj przywódcy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 295

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: między „fałszywą rusofilią” a „nieskrywaną rusofobią”?

Na przestrzeni ostatniego roku miały miejsce wydarzenia, które zmąciły dominujący w Serbii przekaz informacyjny, podkreślający tradycyjnie przyjazne i bliskie relacje między Serbią i Rosją. Powtarzające się dyplomatyczne sprostowania i polityczne dwuznaczności w relacjach między obu państwami wskazują na faktyczne ochłodzenie relacji oraz narastający –...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 294

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja na froncie walki z pandemią: sukces masowego testowania i wielość strategii rządowych

22 listopada na Słowacji zakończono rządowy program masowego testowania mieszkańców „Odpowiedzialność społeczna”. W badaniach wzięła udział większość dorosłych Słowaków. Dzięki odizolowaniu osób zakażonych udało się ustabilizować trudną sytuację epidemiologiczną państwa. Wzmocniona została również pozycja polityczna premiera Słowacji, który był...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: reaktor jądrowy Ringhals w Szwecji, https://powerplants.vattenfall.com/ringhals]

Komentarze IEŚ 293

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Region Morza Bałtyckiego: możliwe nowe punkty na mapie elektrowni jądrowych

Na początku listopada 2020 r. rząd Estonii podjął decyzję o powołaniu grupy roboczej w celu przeanalizowania możliwości budowy elektrowni jądrowej, która miałaby powstać po 2035 r. Jednak to nie jedyny tego typu projekt w regionie Morza Bałtyckiego, bowiem od kilku lat trwają prace w zakresie budowy elektrowni w Polsce. W związku z potrzebą redukcji emisji CO2 i...

Więcej →