Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 789

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja wobec agresji Rosji na Ukrainę: kontekst społeczny

Społeczeństwo słowackie od początku agresji Rosji na Ukrainę jest silnie spolaryzowane. Z jednej strony badania opinii publicznej z pierwszych miesięcy konfliktu pokazały istotny spadek sympatii Słowaków do Rosji oraz prezydenta Władimira Putina. Wzmocniona została również prozachodnia orientacja społeczeństwa słowackiego i wzrosło społeczne znaczenie NATO jako...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 785

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Miloš Zeman – podsumowanie kariery politycznej

Karierę polityczną odchodzącego ze stanowiska prezydenta Republiki Czeskiej Miloša Zemana można podzielić na dwa zasadnicze okresy. Pierwszy to lata 90., kiedy sprawował funkcje lidera czeskiej socjaldemokracji i premiera, które zapisały się w historii jako czas finalizacji czeskiej prywatyzacji oraz procesów akcesyjnych do NATO i Unii Europejskiej. Drugi to lata od...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 784

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja wobec agresji Rosji na Ukrainę: kontekst polityczny

Trwająca od roku inwazja wojsk rosyjskich na Ukrainę stanowi jeden z priorytetowych tematów debaty publicznej na Słowacji. Z jednej strony władze słowackie od początku znajdują się w grupie państw najbardziej zaangażowanych w pomoc wojskową i humanitarną dla Kijowa, z drugiej zaś – ciesząca się coraz większym poparciem społecznym słowacka opozycja deklaruje...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 781

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Sektor motoryzacyjny na Węgrzech na przełomie 2022 i 2023 roku

Od kilku lat na Węgrzech można zaobserwować rozwój branży motoryzacyjnej, przede wszystkim w sektorze elektromobilności. Inwestorzy zachęcani są m.in. dopłatami do prowadzenia działalności gospodarczej, a także przekazaniem uzbrojonego gruntu pod inwestycję, również z zapewnieniem dróg dojazdowych. Sektor samochodowy rozwija się pomimo obiektywnych,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 777

Agata Tatarenko | Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: zwycięstwo Petra Pavla w wyborach prezydenckich (część 2)

W zakończonej drugiej turze wyborów prezydenckich w Republice Czeskiej zwyciężył lider wszystkich dotychczasowych sondaży, były szef Komitetu Wojskowego NATO Petr Pavel. Wygrana Pavla, który uzyskał 58,32% głosów, o ponad 16% więcej niż jego kontrkandydat – były premier i szef ruchu ANO Andrej Babiš – potwierdza silny społeczny mandat Petra Pavla. Zwycięstwo...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 776

Agata Tatarenko | Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: zwycięstwo Petra Pavla w wyborach prezydenckich (część 1)

W zakończonej drugiej turze wyborów prezydenckich w Republice Czeskiej zwyciężył lider wszystkich dotychczasowych sondaży, były szef Komitetu Wojskowego NATO Petr Pavel. Wygrana Pavla, który uzyskał 58,32% głosów, o ponad 16% więcej niż jego kontrkandydat – były premier i szef ruchu ANO Andrej Babiš – potwierdza silny społeczny mandat Petra Pavla. Od...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 767

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Decydująca faza kampanii prezydenckiej w Republice Czeskiej

Pierwsza tura wyborów prezydenckich w Republice Czeskiej, która miała miejsce w dniach 13-14 stycznia 2023 r., wyłoniła dwóch ostatecznych kandydatów: byłego premiera i biznesmena Andreja Babiša (ANO) oraz Petra Pavla, bezpartyjnego byłego szefa Sztabu Generalnego Czeskich Sił Zbrojnych i byłego szefa Komitetu Wojskowego NATO. Pełnione przez nich w przeszłości...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 766

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: fiasko referendum w sprawie zmiany konstytucji w cieniu kryzysu politycznego

21 stycznia 2023 r. na Słowacji odbyło się referendum dotyczące zmiany konstytucji, które miało umożliwić rozwiązanie parlamentu i przeprowadzenie przedterminowych wyborów. Inicjatywę zgłosiły i promowały przede wszystkim lewicowe partie opozycyjne. Natomiast obóz rządowy i część opozycji zbojkotowały ten swoisty plebiscyt polityczny. Następnego dnia Słowacka...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 765

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

97 procent Węgrów uległo propagandzie i nie chce sankcji wobec Rosji

Niespełna 1,4 mln spośród 9,7 mln Węgrów wzięło udział w narodowych konsultacjach. Odbywały się one w okresie od połowy października do połowy grudnia 2022 r. Przybrały formę korespondencyjnego referendum, w którym można było wziąć udział poprzez udzielenie odpowiedzi na pytania tak w formie listownej, jak i elektronicznej. Rząd zapytał Węgrów o to, jaki...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 763

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: uczestnictwo w Inicjatywie Trójmorza oraz relacje z Polską

Zmiana w obszarze bezpieczeństwa w Europie oraz kryzys gospodarczy i energetyczny, będące konsekwencją agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, znacząco wpłynęły na obecną sytuację geopolityczną regionu Europy Środkowej, w tym na politykę zagraniczną oraz politykę wewnętrzną Republiki Czeskiej. Przyjęte przez Polskę stanowisko wobec konfliktu zbrojnego w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 762

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska po pierwszej turze wyborów prezydenckich

W dniach 13 i 14 stycznia 2023 r. w Republice Czeskiej odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Zakończone w sobotę 14 stycznia głosowanie wyłoniło dwóch kandydatów, którzy podejmą walkę o fotel prezydenta w drugiej turze, zaplanowanej na 27 i 28 stycznia. Pierwszą pozycję z największą liczbą głosów zajął były szef Komitetu Wojskowego NATO Petr Pavel,...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 749

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Nowe szanse rozwoju dla Europy Środkowej: współpraca gospodarcza w ramach Inicjatywy Trójmorza

Inicjatywa Trójmorza (3SI) stanowi szansę na wzmocnienie współpracy gospodarczej w regionie Europy Środkowej – od wymiany handlowej i inwestycji po wspólne inicjatywy w zakresie kluczowych dla 3SI obszarów: transportu, energetyki i technologii cyfrowych. Równocześnie przed tą współpracą stoi wiele wyzwań. Zróżnicowane pozostaje znaczenie państw uczestniczących...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 748

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Rekordowa inflacja na Węgrzech i złe perspektywy na kolejne miesiące

W ciągu kilku miesięcy wzrost cen na Węgrzech z najniższego w Grupie Wyszehradzkiej (V4) stał się najwyższy w Unii Europejskiej. Jednocześnie ostatnie zmiany na rynku paliw, tj. zniesienie gwarantowanych cen tego surowca, doprowadzą do ich dalszego wzrostu. Dotychczasowa polityka gospodarcza prowadzona przez rząd Węgier nie wskazuje na to, by możliwe było sprostanie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 744

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Format wyszehradzki powoli się „odmraża”

Po miesiącach planowanych szczytów Grupy Wyszehradzkiej (V4), które zostały odwołane bądź się nie odbyły, w ostatnim czasie doszło do serii spotkań w formacie prezydentów, premierów i szefów dyplomacji. Format wyszehradzki ewoluuje w kierunku luźniejszej współpracy, skoncentrowanej na perspektywie krótkoterminowej oraz tym, co „tu i teraz”. Pomimo deklaracji,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 740

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska na miesiąc przed wyborami prezydenckimi

W dniach 13 i 14 stycznia 2023 r. w Republice Czeskiej po raz trzeci w głosowaniu powszechnym przeprowadzone zostaną wybory prezydenckie. Po zakończonym procesie weryfikacji zgłoszeń Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Czech ogłosiło listę kandydatów, którzy spełnili formalne wymogi. Z dwudziestu dwóch zgłoszeń odrzuconych zostało trzynaście. Wśród pozostałych...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 738

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Komisja Europejska wstrzymuje fundusze dla Węgier

Wbrew oczekiwaniom węgierskiego rządu Komisja Europejska nie uruchomi w najbliższym czasie środków z Funduszu Odbudowy. Nie wystąpi też do Rady Unii Europejskiej o zakończenie procedury w ramach mechanizmu warunkowości. Oznacza to, że Węgry mogą nie otrzymać w kolejnych miesiącach nawet 13,5 mld EUR. To łączna kwota ujęta w Funduszu Odbudowy oraz Funduszu...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 735

Michał Paszkowski | Dominik Héjj - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Węgry: przygotowania do zimy z problemami w dostawach gazu ziemnego z Rosji

Sytuacja na rynku gazu ziemnego pozostaje w państwach Europy Środkowej napięta z uwagi na rosnące obawy związane z możliwością wstrzymania przez Rosję dostaw surowca gazociągiem Braterstwo przez terytorium Ukrainy. Jest to obok gazociągu TurkStream/BalkanStream jedyny obecnie funkcjonujący rosyjski kanał eksportowy. Całkowite wstrzymanie dostaw surowca miałoby...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 732

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: „superwybory” samorządowe i ich wpływ na sytuację polityczną państwa

29 października 2022 r. na Słowacji odbyły się wybory samorządowe do władz ośmiu krajów i ponad 2,9 tys. gmin, miast i ich dzielnic. Po raz pierwszy elekcję na szczeblu regionalnym i komunalnym zorganizowano w jednym czasie, co miało przynieść oszczędności finansowe i przyczynić się do podniesienia frekwencji. Niefortunny okazał się jednak wybór terminu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 721

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: kampania prezydencka i lista kandydatów

8 listopada 2022 r. upłynął termin zgłaszania kandydatur w wyborach prezydenckich w Republice Czeskiej, których pierwszą turę zaplanowano na 13-14 stycznia 2023 r. Według informacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych swoje kandydatury we wskazanym terminie zgłosiło 21 osób, o dwie więcej niż w przypadku poprzednich wyborów prezydenckich, w których po raz drugi...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 717

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: niestabilne poparcie społeczne dla Ukrainy i Zachodu

Badania sondażowe z lipca 2022 r. „Jak się masz Słowacjo?”, przeprowadzone przez naukowców z agencji badawczych MNFORCE, Seesame i Słowackiej Akademii Nauk, pokazują, że większość Słowaków wspiera raczej zwycięstwo Rosji niż Ukrainy w obecnym konflikcie rosyjsko-ukraińskim. Jednocześnie z wcześniejszego badania, przeprowadzonego przez think tank Globsec,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 714

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska na trzy miesiące przed wyborami prezydenckimi

W dniach 13-14 stycznia 2023 r. odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich w Republice Czeskiej. Następca urzędującego prezydenta Miloša Zemana, tak jak to miało miejsce w latach 2013 i 2018, zostanie wybrany w głosowaniu bezpośrednim. Dotychczas swoje kandydatury zgłosiło 18 kandydatów, reprezentujących szerokie spektrum polityczne. Według zapowiedzi...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 709

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

To Węgrzy zdecydują o polityce rządu wobec sankcji przeciwko Rosji

Węgierskie władze regularnie krytykują sankcje nałożone na Federację Rosyjską przez Unię Europejską. Kolejne pakiety, przyjmowane w ramach restrykcji, są odpowiedzią Wspólnoty na rosyjską agresję na Ukrainę. Według rządu obecne sankcje bardziej niż Rosję dotykają Europę – wręcz prowadzą do jej „wykrwawiania się”. Zdaniem premiera Viktora Orbána,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 698

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: walka o Senat i samorząd

W dniach 23 i 24 września 2022 r. w Republice Czeskiej odbyły się wybory samorządowe oraz pierwsza tura częściowych wyborów do Senatu. W narracji przyjętej przez dwa opozycyjne ugrupowana parlamentarne, ANO byłego premiera Andreja Babiša oraz SPD Tomia Okamury, wyniki wyborów miały stanowić „referendum” wyrażające zaufanie społeczne dla koalicyjnego rządu...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 694

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: pandemia zwiększyła ubóstwo i zachwiała polityczną stabilność

Podczas gdy większość państw Europy Środkowej nawet w trudnym czasie pandemii COVID-19 skutecznie zwalczała ubóstwo i wykluczenie społeczne, na Słowacji problem ten się pogłębił. Równocześnie był to burzliwy okres w słowackiej polityce, z wyraźnym spadkiem poparcia dla rządu. Ubóstwo w czasie pandemii. We wrześniu Eurostat opublikował nowe dane w zakresie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 693

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Prawo aborcyjne na Węgrzech a nowe rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych

W ubiegłym tygodniu opinię publiczną tak na Węgrzech, jak i w Europie poruszyła informacja dotycząca rozporządzenia Sándora Pintéra, ministra spraw wewnętrznych, do tzw. ustawy aborcyjnej. Jest to akt prawny regulujący kwestię terminacji ciąży na Węgrzech. Dokument został opublikowany 12 września w Dzienniku Urzędowym (Magyar Közlöny) pod nazwą: A...

Więcej →