Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 667

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska – zaufanie do rządu i partii politycznych

Pół roku od objęcia władzy w Republice Czeskiej złożony z pięciu partii koalicyjnych rząd Petra Fiali (ODS) cieszy się zaufaniem społecznym jedynie 28% obywateli. Wynik ten przedstawia najniższe zaufanie dla rządu od marca 2021 r., kiedy w państwie obowiązywało szereg obostrzeń związanych z pandemią COVID-19, a władzę sprawował koalicyjny gabinet byłego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 666

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja przed wyborami parlamentarnymi: uwarunkowania i wyzwania

11 września 2022 r. odbędą się w Szwecji wybory parlamentarne. Ostatnie lata funkcjonowania mniejszościowego centrolewicowego gabinetu były niestabilne, co skutkowało w listopadzie 2021 r. zmianą na stanowisku premiera i lidera Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej (SAP). W trakcie pierwszego miesiąca kampanii wyborczej partie parlamentarne skupiły się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 665

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Rola ruchu wolontariackiego w obronie Ukrainy przed rosyjską agresją

Od 24 lutego 2022 r. na Ukrainie nastąpił istotny wzrost ruchów wolontariackich. Aby wesprzeć siły zbrojne, Ukraińcy w ramach wolontariatu organizują zbiórki pieniędzy, kupują niezbędne artykuły, pomagają w przewożeniu ludzi itp. Część wolontariuszy pracuje samodzielnie, inni dołączają do już istniejących organizacji charytatywnych i społecznych, a...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ nr 664

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Sto gyélaty? Węgry konsekwentnie uzależniają się od rosyjskich źródeł energii

Trwająca w Ukrainie rosyjska inwazja, rozpoczęta 24 lutego br., w żaden sposób nie wpłynęła na korektę polityki energetycznej Węgier. Można wręcz stwierdzić, że Budapeszt stał się jeszcze gorliwszym obrońcą rosyjskich interesów – spółek Gazprom i Rosatom w Europie Środkowej. Konsekwentne uzależnianie się od rosyjskich węglowodorów argumentowane jest ich...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 663

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska – korekta budżetu państwa na 2022 rok

Z końcem lipca br. rząd Republiki Czeskiej zatwierdził poprawkę do budżetu państwa na 2022 r. Znowelizowany budżet ma finalnie osiągnąć deficyt w wysokości ok. 330 mld CZK, przez co suma deficytu ma być o 50 mld CZK wyższa niż zakładana w budżecie zatwierdzonym przez izbę niższą w marcu br. W stosunku do pierwotnych założeń, nowelizacja zakłada wzrost...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 662

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

„V4 Future”: prezydencja Słowacji w Grupie Wyszehradzkiej w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

1 lipca br. Słowacja po raz szósty przejęła roczną prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej (V4). Odbywa się to w sytuacji wciąż trwającej agresji Rosji na Ukrainę, co w dużym stopniu determinuje agendę prezydencji. Konflikt powoduje, że na znaczeniu zyskuje rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej. Nie mniej ważna okazuje się współpraca w zakresie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 661

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Serbia szuka alternatywnych do Rosji dostawców gazu ziemnego

Serbia od wielu lat jest postrzegana jako jeden z kluczowych partnerów polityczno-gospodarczych Rosji w Europie, a przejawem tego typu kooperacji jest duże uzależnienie energetyczne. Władze Serbii nie rezygnują jednak z możliwości pozyskania gazu ziemnego z innych kierunków, chociaż opcji jest niewiele. Kluczową rolę może odegrać współpraca z Azerbejdżanem – przy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 660

Piotr Oleksy | Andrzej Szabaciuk | Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Uzyskanie statusu kandydata do Unii Europejskiej przez Ukrainę i Mołdawię oraz jego znaczenie w odbiorze społecznym tych państw

Od pierwszych dni nowej fazy rosyjskiej agresji (24 lutego 2022 r.) władze Ukrainy na czele z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim jednoznacznie akcentowały, że perspektywa członkostwa w Unii Europejskiej będzie ważnym sygnałem świadczącym o solidarności państw europejskich w walce z rosyjską inwazją. Ukraina, podobnie jak Mołdawia, od lat mierzy się z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 659

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomatyczna ofensywa Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny po 24 lutego 2022

Wzmożone działania polityczne Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny widoczne są od momentu rozpoczęcia konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Mimo że ostatnia wizyta kanclerza Niemiec Olafa Scholza na Bałkanach w czerwcu 2022 r. nie obejmowała BiH, to zarówno niedawne wizyty w tym państwie Annaleny Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec, i Christine Lambrecht,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 658

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Tranzyt gazu ziemnego do obwodu kaliningradzkiego a bezpieczeństwo energetyczne Litwy

Litwa konsekwentnie opowiada się za jak najmocniejszymi sankcjami wobec Rosji w związku z atakiem na Ukrainę, których ważnym elementem jest ograniczenie handlu z obwodem kaliningradzkim. Przykładem tych działań jest ustawowy zakaz importu gazu ziemnego z Rosji. Tranzytowe położenie Litwy sprawia, że jest to kluczowe państwo dla zapewnienia funkcjonowania gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 657

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

„Francuska propozycja” rozwiązania sporu bułgarsko-macedońskiego. Krok potrzebny, ale czy dobry?

Od ponad dwóch lat na drodze do rozpoczęcia procesu negocjacji UE z Macedonią Północną stał bułgarsko-macedoński spór o tożsamość. Dopiero tzw. „francuska propozycja” pogodzenia stanowisk obu państw doprowadziła do przełamania impasu[1]. Ceną za zniesienie bułgarskiego weta jest upadek rządu Kiriła Petkowa oraz destabilizacja sytuacji politycznej w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 656

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koniec negocjacji. Estonia z nowym rządem

Po ponad miesięcznych negocjacjach Estonia zyskuje nowy rząd, na którego czele ponownie stanie Kaja Kallas. 15 lipca br. doszło do podpisania porozumienia między Partią Reform, Partią Socjaldemokratyczną i partią Ojczyzna. Nowy rząd skoncentruje się na kwestiach wysokich cen energii elektrycznej, walce z inflacją, wsparciu socjalnym i polityce edukacyjnej. Przyczyny...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 655

Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Interkonektor Polska-Słowacja i dywersyfikacja dostaw gazu ziemnego na Słowację

Słowacja znajduje się w niekorzystnym położeniu, jeżeli chodzi o dostawy gazu ziemnego, z uwagi na znaczące uzależnienie od importu z Rosji. Działania podejmowane na rzecz dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw surowca znacznie przyspieszyły od momentu zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, a kluczową rolę w tych wysiłkach może odegrać interkonektor...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 654

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Słowenii w 2021 roku

Słowenia odnotowuje wysoki, w porównaniu z poprzednimi latami, deficyt w handlu zagranicznym. W roku popandemicznym 2021 wyraźnie wzrosły obroty w handlu zagranicznym, a w szczególności import z państw spoza Unii Europejskiej. Głównymi partnerami handlowymi Słowenii są Niemcy, Włochy, Szwajcaria i Austria oraz państwa Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 653

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Jednorożce nad Bałtykiem: Estonia europejską kuźnią start-upów

Estonia zbiera dziś plony rozpoczętego ponad ćwierć wieku temu Tygrysiego Skoku (est. Tiigrihüpe), czyli inicjatywy zakładającej rozbudowę infrastruktury i rozwój umiejętności obywateli w zakresie cyfryzacji, zwłaszcza edukację najmłodszych. Kształcone w takich warunkach pokolenie Estończyków jest już na rynku pracy i skutecznie rozwija innowacyjne pomysły,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 652

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotysze w kamaszach. Obowiązkowa służba wojskowa na Łotwie

Łotwa zapowiedziała wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej od 2023 r. Decyzja ta jest wynikiem wzrostu poczucia zagrożenia w związku z inwazją Rosji na Ukrainę oraz pozamilitarną presją Rosji na Łotwę. Efektem ma być wzmocnienie krajowego potencjału obronnego i postrzeganie Łotwy wśród sojuszników NATO jako partnera godnego zaufania. O powodzeniu planu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 651

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

„Europa jako zadanie”: priorytety prezydencji Republiki Czeskiej w Radzie UE

Pierwszego lipca 2022 r. Republika Czeska objęła rotacyjną, półroczną prezydencję w Radzie UE, będącą drugą już prezydencją tego państwa po przystąpieniu do Unii Europejskiej w 2004 r. Na priorytety objętego po Francji przewodnictwa w znaczącym stopniu wpłynęła agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Podczas sześciomiesięcznego okresu prezydencji Republika...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 650

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Trudna sztuka balansowania. Reżim Łukaszenki wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę

Od rozpoczęcia rosyjskiej agresji na Ukrainę Alaksandr Łukaszenka próbuje demonstrować bliskie związki z Federacją Rosyjską, udostępniając wojskom rosyjskim swoje terytorium oraz infrastrukturę i jednocześnie unikając wysłania białoruskich wojsk na Ukrainę. Przeciągająca się wojna i rosnące straty strony rosyjskiej zmuszają władze na Kremlu do szukania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 649

Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Szczyt NATO w Madrycie: „natoizacja” regionu Morza Bałtyckiego

Nowa Koncepcja strategiczna NATO, przyjęta na szczycie w Madrycie w dniach 28-30 czerwca br., jest odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Federacja Rosyjska, która naruszyła międzynarodowe normy oraz zasady porządku i stabilności, została uznana za głównego wroga Sojuszu. Decyzjami o największym znaczeniu dla regionu Morza...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 648

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Co Węgrzy na to, że odbył się szczyt NATO?

Zakończony szczyt NATO w Madrycie przez wielu ekspertów uznany został za przełomowy, przede wszystkim z racji rozszerzenia Sojuszu o Finlandię i Szwecję oraz uznania Rosji za bezpośrednie zagrożenie. Kiedy jednak wśród państw Europy Środkowej i Północnej panuje mniej bądź bardziej zachowawczy entuzjazm, komunikaty rządu Węgier kwestię zmiany strategii w zasadzie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 647

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej dla Ukrainy

24 czerwca 2022 r. podczas szczytu przywódców państw członkowskich UE w Brukseli została ogłoszona decyzja Rady Europejskiej o nadaniu Ukrainie statusu kandydata do Unii Europejskiej. Ukraina deklaruje gotowość do natychmiastowych działań w zakresie negocjacji akcesyjnych, jednak spełnienie niezbędnych warunków będzie procesem długotrwałym i trudnym dla państwa...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 646

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Rosyjska propaganda uderza w relacje polsko-ukraińskie

W ostatnich tygodniach Rosja prowadzi intensywną kampanię propagandowo-dezinformacyjną w celu pogorszenia relacji Polski i Ukrainy. Warszawie zarzuca się m.in. dążenie do zajęcia i podporządkowania sobie zachodniej części Ukrainy w imię idei „wielkiej Rzeczypospolitej”. Polska jest też przedstawiana jako państwo nieodpowiedzialne i rusofobiczne, dążące do...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 645

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania rezygnuje z klauzuli wyłączającej w sprawie polityki obronnej Unii Europejskiej

1 lipca 2022 r. Dania formalnie dołączy do współpracy w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) Unii Europejskiej. Jest to następstwo przeprowadzonego 1 czerwca 2022 r. referendum w tej sprawie, w którym niemal 67% Duńczyków postanowiło o rezygnacji z klauzuli wyłączającej (opt-out) w sprawie polityki obronnej UE. Została ona wynegocjowana i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 644

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Niejasna perspektywa akcesji państw Bałkanów Zachodnich do UE wyzwaniem dla rozwoju i stabilności regionu

Powolny proces integracji europejskiej państw WB6 pokazuje, że mimo oficjalnych deklaracji poparcia dla członkostwa państw bałkańskich, UE nie jest zdolna do przezwyciężenia wewnętrznych partykularyzmów i przyśpieszenia procesu akcesji. Do spowolnienia rozszerzenia UE na Bałkanach w istotnym stopniu przyczyniają się również uwarunkowania regionalne, tj....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 643

Jakub Olchowski | Andrzej Szabaciuk | Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Europejscy przywódcy w Kijowie – teatr polityczny z wymiernym epilogiem

Wizyta Klausa Iohannisa, Emmanuela Macrona, Mario Draghiego i Olafa Scholza w Kijowie nie przyniosła, wbrew oczekiwaniom wielu obserwatorów, prób nakłonienia Ukrainy do ustępstw wobec Rosji w imię szybkiego zakończenia wojny. Próby takie byłyby zresztą nieskuteczne, bo ustępstwa ze strony Ukrainy grożą jej utratą suwerenności. Przywódcy państw UE starali się...

Więcej →