Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1110

24 kwietnia 2024

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Rosja wycofuje wojska z Górskiego Karabachu

W wyniku rosyjsko-azerbejdżańskich ustaleń na wysokim szczeblu 17 kwietnia 2024 r. rozpoczęło się wycofywanie rosyjskiego kontyngentu sił pokojowych z Górskiego Karabachu. Informację potwierdził rzecznik prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow. Warto zauważyć, że wydarzyło się to na kilka dni przed roboczą wizytą prezydenta Azerbejdżanu Ilhama Alijewa w Moskwie (22...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1109

23 kwietnia 2024

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Dalsze zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

16 kwietnia 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski podpisał kolejną ustawę wprowadzającą zmiany w procedurze mobilizacyjnej oraz służbie wojskowej. Nastąpiło to po wielu miesiącach ożywionej i budzącej ogromne emocje społeczne dyskusji na ten temat. Nowe przepisy określają szczegółowo, kto jest objęty obowiązkiem mobilizacyjnym, kto został zwolniony, na jakie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1107

22 kwietnia 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gagauzja – rosyjskie narzędzie destabilizacyjne

Władze Autonomii Gagauskiej wykazują postawy otwarcie prorosyjskie i dążą do pogłębienia relacji z Federacją Rosyjską. W trakcie wizyt przedstawicieli władz Republiki Mołdawii w regionie organizowane są protesty. Gagauzja, kontrolowana przez grupę polityczną Ilana Șora, stała się najważniejszym z rosyjskich narzędzi, wykorzystywanych do destabilizacji sytuacji w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1106

19 kwietnia 2024

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Protesty w Tbilisi. Gruziński parlament zatwierdził ustawę o „zagranicznych agentach”

17 kwietnia 2024 r. parlament Gruzji zatwierdził w pierwszym czytaniu projekt ustawy „O przejrzystości wpływów zagranicznych”, zwany potocznie ustawą „o zagranicznych agentach”. Dokument poparło 83 posłów rządzącej partii Gruzińskie Marzenie. Opozycja nie wzięła udziału w głosowaniu. Prezydent Gruzji Salome Zurabiszwili oświadczyła, że z pewnością...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1098

8 kwietnia 2024

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wyścig z czasem. Powolne zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

Kwestia mobilizacji jest jednym z kluczowych problemów, z jakimi władze Ukrainy mierzą się w ostatnich miesiącach. Opracowanie nowych zasad powoływania pod broń obywateli budzi ogromne emocje społeczne, w dużej mierze wynikające z obaw dotyczących skali nowego etapu mobilizacji. Władze Ukrainy, forsując konieczne zmiany, starają się zminimalizować koszty polityczne...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1097

4 kwietnia 2024

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Wojna wkracza do Rosji. Casus Biełgorodu

Od dłuższego czasu pełnowymiarowa wojna toczy się także na terenie Rosji. Symbolem tego stanu rzeczy jest położony 45 km od granicy z Ukrainą Biełgorod, stolica obwodu biełgorodzkiego. Negatywnych skutków walk w rejonach przygranicznych doświadcza bezpośrednio coraz więcej obywateli tego państwa. Rosyjskie pogranicze w ogniu. Od początku rosyjskiej inwazji na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1096

3 kwietnia 2024

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Międzynarodowa pomoc w procesie doraźnej odbudowy Ukrainy

Od początku pełnowymiarowej rosyjskiej agresji, równolegle z systematycznie pojawiającymi się nowymi zniszczeniami, realizowana jest odbudowa Ukrainy. Proces ten, mimo ograniczonych zasobów, jest konieczny, ponieważ pozwala na funkcjonowanie społeczeństwa i państwa oraz kontynuowanie oporu wobec rosyjskiej agresji. Ważnym źródłem finansowania projektów odbudowy są...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1092

27 marca 2024

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Sacrum pod kontrolą. Nowelizacja ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych na Białorusi

30 grudnia 2023 r. parlament Białorusi dokonał nowelizacji „Ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych”. Nowa wersja ustawy znacznie ogranicza możliwości funkcjonowania organizacji religijnych, umożliwia ich całkowitą kontrolę i dyskryminuje przede wszystkim katolików i protestantów. Państwo a związki wyznaniowe. Na Białorusi organem odpowiedzialnym...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1089

25 marca 2024

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Reakcja Kremla na zamach w Moskwie – sojusz nazistowsko-islamistyczny

22 marca 2024 r. w hali koncertowej w Krasnogorsku na obrzeżach Moskwy grupa uzbrojonych mężczyzn otworzyła ogień do osób zgromadzonych w hali, zabijając 137 z nich (dane na 24 marca) i raniąc ponad drugie tyle. Następnego dnia Władimir Putin wygłosił przemówienie, nazywając atak „barbarzyńskim” i obiecując „sprawiedliwe” ukaranie sprawców. FSB...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1086

22 marca 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Klaus Iohannis walczy o fotel sekretarza generalnego NATO

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis 11 marca 2024 r. ogłosił, że zamierza ubiegać się o stanowisko sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wcześniej największe państwa członkowskie – USA, Wielka Brytania, Niemcy i Francja – oficjalnie poparły kandydaturę Marka Ruttego, byłego premiera Holandii. Decyzja dotycząca następcy Jensa Stoltenberga,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1084

21 marca 2024

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Casus Wałerija Załużnego – symptom narastających napięć politycznych

Odwołanie ze stanowiska naczelnego dowódcy generała Wałerija Załużnego, bardzo popularnego w ukraińskim społeczeństwie i siłach zbrojnych, wywołało duże poruszenie, spotęgowane następnie informacją o powierzeniu mu stanowiska ambasadora w Wielkiej Brytanii. Na Ukrainie powszechnie się uważa, że dymisja Załużnego była efektem obaw prezydenta Wołodymyra...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1083

20 marca 2024

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wałerij Załużny: przyszły dyplomata czy polityk?

7 marca 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski wskazał kandydaturę byłego naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU) Wałerija Załużnego na wakujące stanowisko nadzwyczajnego i pełnomocnego ambasadora Ukrainy w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Następnie wysłanie odpowiedniego wniosku do strony brytyjskiej potwierdził minister spraw...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1080

19 marca 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: głosowanie na Putina i doniesienia o zamachu

17 marca 2024 r. na terytorium Republiki Mołdawii odbyło się głosowanie w wyborach prezydenta Federacji Rosyjskiej. Władze państwa wyraziły zgodę na otwarcie tylko jednego lokalu wyborczego – na terenie ambasady Federacji Rosyjskiej. Mimo to kolejnych sześć, wbrew protestom Kiszyniowa, otwarto na terenie Naddniestrza. Do lokali, znajdujących się w Tyraspolu,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1078

18 marca 2024

Tomasz Stępniewski | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kontynuacja reżimu Putina: wyniki wyborów prezydenckich w Rosji

Przeprowadzone w dniach 15-17 marca 2024 r. tzw. wybory prezydenckie w Rosji wyłoniły zwycięzcę – Władimira Putina. Centralna Komisja Wyborcza Federacji Rosyjskiej potwierdziła, że Władimir Putin uzyskał 87,28% głosów. Jest to najlepszy wynik w historii (w 2018 r. uzyskał 76,69%). Drugie miejsce zajął Nikołaj Charitonow (4,31%), kandydat Komunistycznej Partii...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1072

7 marca 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Naddniestrze prosi o pomoc. Znaczenie komunikatów Tyraspola

Naddniestrze zwróciło się do Rosji, ONZ i innych organizacji międzynarodowych o wsparcie w obliczu „nacisku ze strony Mołdawii”. W tym celu zorganizowano Zjazd Deputowanych Wszystkich Szczebli. Działanie to było próbą zmiękczenia polityki Mołdawii wobec Naddniestrza oraz promowania jego podmiotowości w międzynarodowej opinii publicznej. Prośba o wsparcie. 28...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1068

5 marca 2024

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Ukraina formuje nowy rodzaj wojsk – Siły Systemów Bezzałogowych

W dniu 6 lutego 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski nakazał Gabinetowi Ministrów i Sztabowi Generalnemu utworzenie odrębnej struktury Sił Zbrojnych Ukrainy o nazwie Siły Systemów Bezzałogowych. Ich powołanie jest postrzegane jako asymetryczna odpowiedź na przewagę liczebną Rosji w wielu rodzajach broni. Rodzaje dronów. Bezzałogowe bojowe statki powietrzne różnią...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1067

4 marca 2024

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Priorytety powojennej odbudowy Ukrainy: potencjał ludnościowy

Ważnym elementem dyskusji wokół odbudowy Ukrainy jest kwestia odtworzenia potencjału demograficznego państwa. Ma ona szczególne znaczenie w kontekście długofalowego planu wzmacniania zdolności obronnych oraz budowania ukraińskiego potencjału naukowego i gospodarczego. Pomoc osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji jest także kluczowa z punktu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1065

29 lutego 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Rumunia na starcie maratonu wyborczego – ostry skręt w prawo

W Rumunii rośnie popularność ugrupowań prawicowych o charakterze nacjonalistycznym, antysystemowym i antyzachodnim. Utrzymanie tego trendu może istotnie wpłynąć na dyskurs polityczny w Rumunii, ponieważ w 2024 r. obywatele tego państwa aż trzykrotnie udadzą się do urn wyborczych. Sondaże na początku roku wyborczego. W 2024 r. obywatele Rumunii wybiorą swoich...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1064

29 lutego 2024

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Wybory Izby Reprezentantów i władz lokalnych na Białorusi. Państwowy rytuał i potwierdzenie bezalternatywności systemu politycznego

25 lutego 2024 r. na Białorusi odbyły się wybory deputowanych Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi. Wyłoniony w niedemokratyczny sposób parlament nie będzie odgrywał istotnej roli w systemie politycznym Białorusi. Jego wybór stanowi jednak początek elektoralnego cyklu wyborczego, którego finałem będzie zapewne powierzenie urzędu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1061

22 lutego 2024

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Po cudzie nad Dnieprem: zmiany w ukraińskiej armii i ich potencjalne konsekwencje

8 lutego 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski podjął decyzję o dymisji naczelnego dowódcy sił zbrojnych Ukrainy gen. Walerija Załużnego. W kolejnych dniach przeprowadzono dodatkowe zmiany czołowych dowódców armii, które zachodzą w niezwykle trudnym okresie wojny. Nowy naczelny dowódca, gen. Ołeksandr Syrski, poinformował o rozpoczęciu ukraińskiej operacji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1054

15 lutego 2024

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Ukraińskie media w czasie rosyjskiej agresji

Pierwszy rok rosyjskiej agresji był dla ukraińskich mediów okresem walki o przetrwanie i testem wytrzymałości, drugi – czasem stabilizacji stanu niepewności. Zakończył się jednak istotnym pogorszeniem relacji rządu z mediami, co wywołało już zaniepokojenie wśród ambasadorów państw G7. Z kolei międzynarodowa organizacja pozarządowa Reporterzy bez Granic 6...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1049

7 lutego 2024

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Zapowiedź nowej doktryny wojennej Białorusi

Projekt nowej doktryny wojennej Białorusi, zaprezentowany 16 stycznia 2024 r., zawiera elementy strategii bezpieczeństwa państwa wynikające z postępujących procesów polityczno-militarnych w najbliższym otoczeniu Mińska. Definitywnie zrezygnowano z dążenia do neutralności i polityki wielobiegunowości na rzecz polityki konfrontacji i militarnego odstraszania. Region...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1047

6 lutego 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia na drodze do Unii. Z Naddniestrzem czy bez?

Problem Naddniestrza będzie ogromnym wyzwaniem dla procesu akcesji Republiki Mołdawii do Unii Europejskiej. Do tej pory kwestia ta była odsuwana na drugi plan. Pojawiły się też liczne sugestie, że Mołdawia może przystąpić do UE bez separatystycznej republiki. W rzeczywistości należy je jednak odczytywać jako element gry politycznej o przyszły status Naddniestrza....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1044

31 stycznia 2024

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Spór o cło. Kiszyniów poszerza kontrolę, Tyraspol bije na trwogę

Od 1 stycznia 2023 r. przedsiębiorstwa z Naddniestrza są zobowiązane do odprowadzania opłat celnych do budżetu Republiki Mołdawii. Wprowadzając nowe prawo, Kiszyniów zasygnalizował, że poważnie traktuje kwestię swej jurysdykcji na całym terytorium państwa i jest w stanie uderzyć w interesy naddniestrzańskiej elity polityczno-biznesowej. Wywołało to bardzo...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1040

25 stycznia 2024

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Niszczenie dziedzictwa kulturowego Ukrainy w czasie rosyjskiej agresji

Rosyjska agresja stanowi istotne zagrożenie dla dziedzictwa kulturowego Ukrainy. Na skutek działań wojennych setki zabytków i obiektów infrastruktury kulturalnej zostało zniszczonych lub uszkodzonych. Jednocześnie znaczną część ukraińskich dóbr kultury nielegalnie wywieziono z okupowanych terytoriów na Krym lub w głąb Federacji Rosyjskiej. Na tym tle powrót do...

Więcej →