Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 367

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Eskalacja napięcia na wschodzie Ukrainy i jej potencjalne skutki (część 1)

Rosnąca liczba przypadków naruszenia zawieszenia broni na Donbasie oraz mobilizacja rosyjskich sił zbrojnych przy granicy z Ukrainą i na Krymie coraz bardziej niepokoją zarówno władze Ukrainy, jak i społeczność międzynarodową. Federacja Rosyjska eskaluje poziom napięcia, czego kluczowym celem jest najprawdopodobniej wymuszenie na Ukrainie określonych ustępstw w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 366

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Wybory parlamentarne w Bułgarii: organizatorzy protestów nową siłą polityczną

Zgodnie z przewidywaniami wybory do 45. Zgromadzenia Narodowego (ZN) w Bułgarii z 4 kwietnia 2021 r. wygrała centroprawicowa koalicja GERB-SDS premiera Bojko Borysowa. Pomimo zwycięstwa wynik uzyskany przez GERB nie umożliwia rządzącej dotychczas partii utworzenia rządu. Ponadto w nadchodzącej kadencji ZN pojawią się nieobecne wcześniej w parlamencie, opozycyjne wobec...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 365

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Vjosa Osmani prezydentem Kosowa

4 kwietnia 2021 r. Vjosa Osmani została wybrana przez Zgromadzenie na urząd prezydenta Kosowa. 38-letnia Osmani jest jednym z najbardziej popularnych polityków na kosowskiej scenie politycznej. Wybór prezydenta następuje po ukonstytuowaniu się Zgromadzenia oraz uchwaleniu wotum zaufania dla nowego rządu i kończy proces powyborczej konsolidacji głównych organów Kosowa. Z...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ nr 364

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Fidesz tworzy nowy sojusz w Parlamencie Europejskim

W niespełna dwa lata po zawieszeniu Fideszu w prawach członka Europejskiej Partii Ludowej (EPL), największej frakcji w Parlamencie Europejskim (PE), władze partii Fidesz podjęły decyzję o opuszczeniu najpierw frakcji EPL w PE, a następnie całej partii. Ma to być początek budowania nowej formacji, której utworzenie Viktor Orbán deklarował jeszcze przed wyborami do PE,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 363

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wybory prezydenta Kosowa: wyzwania i perspektywy

Po ukonstytuowaniu się Zgromadzenia i powołaniu nowego rządu ostatnim krokiem do przezwyciężenia zaistniałej „próżni instytucjonalnej” pozostaje wybór prezydenta Kosowa przez Zgromadzenie. Naturalnym kandydatem na to stanowisko jest Vjosa Osmani, popierana przez Vetëvendosje. Większość parlamentarna na czele z Vetëvendosje dysponuje wystarczającą liczbą...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 362

Marlena Gołębiowska - Zespół Wyszehradzki

Roboty, drukarki 3D, big data, internet rzeczy: lekcje wdrażania nowych technologii z Czech

W co czwartej dużej firmie z Europy Środkowej znajdziemy robota, w co ósmej drukarkę 3D, niemal co czwarta wykorzystuje big data i więcej niż co trzecia internet rzeczy. Czwarta rewolucja przemysłowa nie przebiega jednak w tym samym tempie we wszystkich państwach regionu. Nowe technologie w największym stopniu wdrażają firmy z Czech – państwa wysoce...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 361

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: podnoszenie wieku emerytalnego reakcją na starzenie się społeczeństwa

Starzenie się społeczeństwa jest problemem całej Europy. Aby sprostać wyzwaniom związanym ze wzrostem kosztów finansowania systemu opieki społecznej, Łotwa podnosi wiek emerytalny. Dotychczasowe działania mogą okazać się niewystarczające, tym bardziej że Komisja Europejska wzywa do bardziej odważnych zmian w tym zakresie. Władze Łotwy w obawie przed wzrostem...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 360

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kosowo: powstanie „drugiego” rządu premiera Albina Kurtiego

22 marca 2021 r. miała miejsce sesja inauguracyjna nowego Zgromadzenia Kosowa, wyłonionego po wyborach powszechnych z 14 lutego 2021 r. W czasie nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia organ ten uchwalił wotum zaufania dla nowego rządu Kosowa, na czele którego – po raz drugi w ciągu ostatniego roku – stanął Albin Kurti, wieloletni lider Vetëvendosje. Przejęcie sterów...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 359

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Cyfryzacja Ukrainy

Wołodymyr Zełenski wskazywał transformację cyfrową Ukrainy jako jeden z celów swojej prezydentury. Wizja takiej transformacji została przedstawiona w projekcie „Państwo w smartfonie”, który zakłada, że do 2024 r. 75% mieszkańców Ukrainy będzie miało dostęp do narzędzi cyfrowych i umiejętność posługiwania się nimi, a 90% usług publicznych będzie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 358

Jan Muś - Zespół Bałkański

Debata na temat zmian konstytucyjnych w Bośni i Hercegowinie przybiera na sile

Promowane przez wspólnotę międzynarodową reformy ustrojowe w BiH nakierowane są na porozumienie między przywódcami Boszniaków i bośniackich Chorwatów. Ignoruje ono jednak najważniejsze problemy, z jakimi borykają się Bośnia i Hercegowina oraz jej mieszkańcy – etnicyzację polityki wraz z jednoczesnym zawłaszczeniem państwa przez poszczególne ugrupowania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 357

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Hub gazowy w Polsce: w kierunku budowy niezależności energetycznej regionu Morza Bałtyckiego

W regionie Morza Bałtyckiego trwa proces rozbudowy infrastruktury energetycznej. Realizowane projekty mają zapewnić większą dostępność gazu ziemnego spoza Rosji, zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i wymusić konkurencję cenową. W Polsce już tworzone są podstawy centrum transportu i handlu gazem ziemnym (hubu). Jego powstanie przeorganizowałoby cały rynek...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 356

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja: równouprawnienie płci i feministyczna polityka zagraniczna

W Szwecji polityka równouprawnienia płci była kształtowana przez wiele lat, a obecnie jest jednym z fundamentów działań tego państwa na arenie międzynarodowej. Widoczna jest zwłaszcza w trakcie prac Szwecji na forum organizacji międzynarodowych: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Stanowi również...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 355

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wizyta premiera Republiki Czeskiej i premiera Węgier w Izraelu, czyli dyplomacja w dobie pandemii

Jedenastego marca 2021 r. w Jerozolimie odbyło się spotkanie premierów Izraela, Węgier i Republiki Czeskiej. Rozmowy były skoncentrowane wokół rozwiązywania problemu pandemii COVID-19, zwłaszcza w zakresie skuteczności procesu szczepień przeprowadzonych w Izraelu. Wizyta stała się także okazją do wyrażenia wsparcia politycznego przez Andreja Babiša i Viktora...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 354

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Bułgaria: kampania wyborcza w cieniu pandemii COVID-19

Zaplanowane na 4 kwietnia 2021 r. wybory do 45. Zgromadzenia Narodowego w Bułgarii stanowią największe od lat wyzwanie dla zwycięzcy czterech ostatnich wyborów parlamentarnych, premiera Bojko Borisowa z centroprawicowej partii GERB. Niezadowolenie społeczne, spowodowane sytuacją gospodarczą i rosnącą korupcją, doprowadziło do silnej aktywizacji obywatelskiej,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 353

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Antypolska ofensywa propagandowa Białorusi: wydalenie członków polskiego personelu dyplomatycznego

Od czasu sfałszowanych wyborów prezydenckich na Białorusi Alaksandr Łukaszenka niejednokrotnie oskarżał Polskę o ingerowanie w wewnętrzne sprawy Białorusi poprzez podsycanie protestów antyrządowych oraz finansowanie opozycji. W ostatnich tygodniach obserwujemy intensyfikację wrogich działań reżimu Łukaszenki wymierzonych w państwa bałtyckie, Ukrainę i Polskę,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 352

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: kryzys demograficzny i jego konsekwencje

Albania od lat mierzy się z problemem znaczącego spadku ludności, spowodowanym przede wszystkim masową emigracją oraz niżem demograficznym. W zmianie trendu nie pomogły dodatki finansowe, od 2019 r. wypłacane przez państwo przy narodzinach dziecka. Zmniejszająca się liczba ludności kraju będzie jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stanie rząd powstały po...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 351

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Elektrykiem po kontynencie: rynek samochodów elektrycznych w państwach Europy Środkowej

Samochody elektryczne, obejmujące pojazdy w pełni elektryczne – BEV (battery electric vehicles) i hybrydowe – PHEV (plug-in hybrid electric vehicles), stanowią przyszłość branży motoryzacyjnej w Europie Środkowej. Obecnie największą popularnością cieszą się w tym regionie modele z silnikami hybrydowymi. Prowadzone akcje promocyjne, rozbudowywany system...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 350

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wizyta przewodniczącego Rady Europejskiej Charles’a Michela na Ukrainie

W dniach 2-3 marca 2021 r. przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel odbył dwudniową wizytę na Ukrainie. Najpierw udał się do wschodniej części kraju, gdzie spotkał się z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim oraz z przedstawicielami Specjalnej Misji Obserwacyjnej OBWE. Dalsze rozmowy z W. Zełenskim odbywały się w Kijowie. W ich trakcie poruszono m.in. kwestie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Fot. Spotkanie prezydentów FR i Białorusi w Soczi

Komentarze IEŚ 349

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białoruś: konsolidacja reżimu pod parasolem Kremla

Wydarzenia ostatnich tygodni na Białorusi potwierdzają, że Alaksandr Łukaszenka i stworzony przez niego reżim dobrowolnie nie ustąpią pod naciskiem społecznym. Obserwowane zacieśnienie więzi politycznych i gospodarczych z Federacją Rosyjską, zaostrzenie represji wobec protestujących oraz propagandowa ofensywa reżimu dowodzą zarówno determinacji prezydenta...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 348

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Rumunia: 30 rok niżu demograficznego

Rumunia zmaga się z trwającym od wielu lat niżem demograficznym. Badania Eurostatu pokazują, że Rumunki rodzą pierwsze dziecko jako jedne z najmłodszych w Europie. Nie wpływa to jednak w większym stopniu na liczbę urodzonych dzieci. Przyczyną trudnej sytuacji demograficznej w Rumunii jest masowa emigracja, głównie do państw zachodnich. Władze Rumunii poszukują...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 347

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: kryzys polityczny ze szczepionką Sputnik V w tle

Słowacja została oficjalnie drugim państwem UE, które zatwierdziło stosowanie szczepionki Sputnik V. Zgodnie z przyjętym planem w najbliższych miesiącach do kraju zostaną dostarczone 2 miliony dawek. Decyzja podjęta przez premiera i ministra zdrowia nie była konsultowana z całym rządem, co spowodowało poważny kryzys polityczny wewnątrz koalicji rządowej....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 346

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Perspektywy ponownego przeglądu Układu o stowarzyszeniu z UE po wizycie ukraińskiej delegacji rządowej w Brukseli

W dniach 9-12 lutego 2021 r. ukraińska delegacja na czele z premierem Denysem Szmyhalem złożyła roboczą wizytę w Brukseli. Odbyła tam szereg spotkań z kierownictwem Unii Europejskiej i wzięła udział w 7 posiedzeniu Rady Stowarzyszenia UE-Ukraina. Podczas spotkania omówiono postępy w implementacji Układu o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą, dalszą integrację...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 345

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Gdy brakuje na jedzenie – ubóstwo w Europie Środkowej

Obraz środkowoeuropejskiej biedy jest wyraźnie zróżnicowany. W Czechach odsetek osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym jest najniższy w całej Unii Europejskiej, z kolei w Bułgarii – najwyższy. Łącznie problem ten przed pandemią COVID-19 dotyczył 22 milionów obywateli „nowych” państw UE. Prognozy wskazują, że kryzys wywołany pandemią może...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 344

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Białoruś – wyzwania i dylematy w 2021 roku

Białoruś weszła w rok 2021 z problemami, które przyniósł rok 2020: pogarszającym się, w cieniu rozgrywek Alaksandra Łukaszenki z Władimirem Putinem, stanem gospodarki, pandemią COVID-19, niestabilną sytuacją społeczno-polityczną i ogólnonarodowymi protestami przeciw autorytarnej władzy. Te problemy będą też dominować w 2021, determinując tak relacje...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 343

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Uciekający czas: zatopiona amunicja chemiczna wyzwaniem dla państw regionu Morza Bałtyckiego

Amunicja chemiczna i bojowe środki trujące (BST) na dnie Morza Bałtyckiego oraz incydenty z nimi związane nie są nowym wyzwaniem dla państw regionu Morza Bałtyckiego (RMB). Komisja Helsińska (HELCOM) oraz liczne projekty międzynarodowe umożliwiły wstępne rozpoznanie problemu. Konieczne jest jednak dalsze monitorowanie sytuacji oraz prowadzenie kolejnych badań w celu...

Więcej →