Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 251

Michał Paszkowski - Zespół Wschodni

Gazprom w opałach. Trudny okres dla rosyjskiego giganta

Rosyjska spółka Gazprom w ostatnich miesiącach znalazła się w trudnej sytuacji, wywołanej wieloma czynnikami. Problemy przy budowie gazociągu Nord Stream 2, przegrany arbitraż z PGNiG, mniejsze zapotrzebowanie na surowiec w Europie z uwagi na pandemię COVID-19 oraz ciepłą zimę, wzrost dostaw surowca na kontynent drogą morską (LNG) – to tylko kilka elementów,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 250

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Implikacje gospodarcze kryzysu na Białorusi dla Litwy

W odpowiedzi na działania Litwy, w tym wspólne z Łotwą i Estonią wprowadzenie zakazu wjazdu na ich terytorium 30 przedstawicieli władz białoruskich, prezydent Alaksandr Łukaszenka zapowiedział sankcje odwetowe, obejmujące reorientację kierunków transportu ładunków białoruskich, które miałyby być eksportowane przez porty rosyjskie. Mimo że konsekwencje...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 249

Agata Tatarenko - Zespół Wschodni

Na Zachodzie bez zmian: Francja wobec protestów na Białorusi

Władze Francji, w tym prezydent Emmanuel Macron, wyraziły zaniepokojenie protestami społecznymi na Białorusi i wezwały Białorusinów do pokojowego rozwiązania konfliktu, w czym ewentualnie mogłaby pomóc mediacja ze strony Unii Europejskiej. Zdaniem prezydenta Macrona, dalsze zaostrzenie sporu pomiędzy Alaksandrem Łukaszenką i opozycją może nie tylko doprowadzić do...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 248

Agata Domachowska - Zespół Wschodni

Serbia i Kosowo: porozumienie o normalizacji relacji ekonomicznych

W Waszyngtonie doszło do długo oczekiwanego spotkania przywódców Serbii i Kosowa z prezydentem Stanów Zjednoczonych i podpisania w dniu 4 września 2020 r. porozumienia o „Normalizacji ekonomicznej” między Serbią i Kosowem. Do ostatniej chwili nie było jednak wiadomo, czego dokładnie będą dotyczyły rozmowy. Ostatecznie doszło do uzgodnienia spraw związanych...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Litewski "żywy łańcuch" w proteście przeciwko wynikom wyborów na Białorusi; INTS KALNINS/Reuters/Forum]

Komentarze IEŚ 247

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Międzynarodowa rola Litwy wobec kryzysu na Białorusi

Litwa stała się największym orędownikiem sprawy białoruskiej nie tylko w regionie, ale i na świecie. Jej szybka reakcja i silny głos na rzecz procesów demokratycznych na Białorusi uwarunkowane są zarówno doświadczeniami związanymi z oporem wobec reżimu sowieckiego, jak i względami bezpieczeństwa w regionie. Mimo napiętych relacji dwustronnych dziedzictwo...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 246

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kościół rzymskokatolicki na Białorusi wobec wyborów prezydenckich w 2020 r. i powyborczych manifestacji

Fałszerstwa w czasie wyborów prezydenckich na Białorusi wywołały masowe akcje protestacyjne, w których uczestniczą setki tysięcy osób. Skala zjawiska, ale także brutalne pacyfikacje sił porządkowych sprawiły, że w tej sprawie głos zabrały największe wspólnoty wyznaniowe. Najaktywniejszą postawę przyjął Kościół rzymskokatolicki. W zdecydowanej większości...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 245

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Możliwa zmiana rządu w Czarnogórze po wyborach parlamentarnych

W dniu 30 sierpnia 2020 r. w Czarnogórze odbyły się wybory parlamentarne. Po raz pierwszy od 30 lat możliwa jest w tym państwie zmiana władzy. Nieznaczną przewagę nad zwycięską koalicją wyborczą, stworzoną przez dotychczas rządzącą Demokratyczną Partię Socjalistów Czarnogóry (Demokratska partija socijalista Crne Gore, DPS), uzyskały trzy ugrupowania...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 244

Jan Muś - Zespół Bałkański

Zoran Zaev bez możliwości wyboru. Macedońscy Albańczycy umacniają swoją pozycję w rządzie

We wtorek, 18 sierpnia, Socjaldemokratyczny Związek Macedonii (SDSM) na czele z Zoranem Zaevem i Demokratyczna Unia na rzecz Integracji (DUI), kierowana przez Alego Ahmetiego, doszły do porozumienia w sprawie utworzenia nowego gabinetu, który został oficjalnie powołany 31 sierpnia. Układ koalicyjny oznacza możliwie stabilną kontynuację euroatlantyckiego kierunku polityki...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 243

Marlena Gołębiowska - Zespół Wschodni

Prognoza 2100. Europa Środkowa i Wschodnia najszybciej wyludniającym się regionem świata

Do końca wieku liczba ludności Europy Środkowej i Wschodniej może zmniejszyć się o połowę. Najnowsza prognoza dotycząca populacji w 2100 r., opublikowana przez czasopismo naukowe „The Lancet”, jest kolejną, która stawia ten region w pozycji najszybciej wyludniającego się na świecie. Spowoduje to poważne zakłócenia na rynku pracy, trudności z finansowaniem...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Autobus Ursus napędzany paliwem wodorowym; Wikipedia]

Komentarze IEŚ 242

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nadchodząca wodorowa rewolucja w Europie Środkowej – korzyści i wyzwania

Obecnie wodór odgrywa marginalną rolę jako nośnik energii. Zgodnie z ambitnymi celami Komisji Europejskiej ma się to jednak zmienić. W celu wsparcia działań na rzecz neutralności klimatycznej KE w lipcu 2020 r. przygotowała strategię poświęconą wodorowi, w której wskazała na jego kluczową rolę w budowaniu Europejskiego Zielonego Ładu. W Europie Środkowej są...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 241

Bartosz Chmielewski - Zespół Bałtycki

Modernizacja Armii Litewskiej: stan na 2020 rok

Podpisany przez Litwę w 2016 r. kontrakt na zakup kołowych transporterów opancerzonych Boxer to jeden z najważniejszych projektów modernizacyjnych Armii Litewskiej realizowanych po 1991 r. Transfer Boxerów, przemianowanych na Wilki, choć opóźniony, ostatecznie trafił na Litwę. Obecnie trwa ich wdrażanie w struktury Brygady Zmechanizowanej „Żelazny Wilk”. Ten...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 240

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Masowe protesty na Białorusi. Społeczeństwo oczekuje zmian

Na Białorusi nie ustają protesty po sfałszowanych wyborach prezydenckich. Uczestnicy wielotysięcznych pokojowych manifestacji domagają się ustąpienia prezydenta Alaksandra Łukaszenki. Do protestujących dołączyli pracownicy różnych zakładów i przedsiębiorstw, służby zdrowia, przedstawiciele mediów publicznych oraz część byłych funkcjonariuszy resortów...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Zdjęcie: https://www.politico.eu/article/hungarian-newspaper-closure-raises-press-freedom-concerns-mediaworks-publisher-nepszabadsag-prime-minister-viktor-orban/

Komentarze IEŚ 239

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierski (nie)pluralizm na rynku medialnym

Na Węgrzech od dekady, tj. od objęcia rządów przez obecną koalicję Fidesz-KDNP, prowadzona jest polityka zmierzająca do systemowego ograniczenia pluralizmu rynku medialnego. Budowanie systemu medialnego od nowa ma na celu podporządkowanie go narracji rządzących, a tym samym zapewnienie mobilizacji elektoratu, który utrzyma rządzącą koalicję u władzy. W konstrukcji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 238

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Saga o próbie budowy rafinerii w Estonii dobiegła końca

W Estonii od wielu lat trwa dyskusja na temat budowy rafinerii i w konsekwencji – efektywniejszego wykorzystania krajowych łupków bitumicznych. Uwarunkowania rynkowe (m.in. pandemia COVID-19) sprawiły, że kolejny raz firmy energetyczne porzuciły plany budowy zakładu. Trudno obecnie wskazać, czy w przyszłości tego typu inwestycja zostanie zrealizowana, chociaż mogłaby...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 237

clivio - Zespół Wyszehradzki

Prezydencja Czech w Grupie Wyszehradzkiej: rozsądna droga naprzód

30 czerwca 2020 r. Republika Czeska zakończyła roczne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej (V4), które 1 lipca zostało przekazane Polsce na zasadzie rotacji rocznej. Przewodnictwo Czech, tak jak poprzedzająca je kadencja Słowacji, stanowiło rozsądny i pragmatyczny krok naprzód we współpracy państw V4. Dyplomacja Republiki Czeskiej wykorzystywała platformę...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: ministrowie spraw zagranicznych Litwy, Polski i Ukrainy w Lublinie, 28.07.2020, msz.gov.pl]

Komentarze IEŚ 236

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki

Trójkąt Lubelski – perspektywy współpracy polsko-litewsko-ukraińskiej

W dniu 28 lipca 2020 r. w Lublinie został powołany Trójkąt Lubelski – nowa platforma współpracy między Polską, Litwą i Ukrainą. Deklarację o utworzeniu takiego formatu podpisali ministrowie spraw zagranicznych Polski (Jacek Czaputowicz), Litwy (Linas Linkevičius) i Ukrainy (Dmytro Kułeba). Ma on na celu promowanie i intensyfikowanie współpracy w zakresie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 235

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Wschodni

Litwa: przygotowania na falę emigracji politycznej z Białorusi

Litwa przygotowuje się na wzrost liczby obywateli białoruskich ubiegających się o azyl na jej terytorium. Mimo że do tej pory nie było wielu przypadków osób starających się o uzyskanie tego statusu, Litwa ma już doświadczenie w kwestii przyjmowania emigrantów politycznych z Rosji i Ukrainy. Dotychczasowe działania tego państwa potwierdzają jego głębokie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 236

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Trójkąt Lubelski – perspektywy współpracy polsko-litewsko-ukraińskiej

W dniu 28 lipca 2020 r. w Lublinie został powołany Trójkąt Lubelski – nowa platforma współpracy między Polską, Litwą i Ukrainą. Deklarację o utworzeniu takiego formatu podpisali ministrowie spraw zagranicznych Polski (Jacek Czaputowicz), Litwy (Linas Linkevičius) i Ukrainy (Dmytro Kułeba). Ma on na celu promowanie i intensyfikowanie współpracy w zakresie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Zdjęcie: https://twitter.com/franakviacorka/status/1292606289839824897?fbclid=IwAR0DXW_xhFjExFeR09FTbG6EvpUDzTu-SSXz8rPDTsELVivTQG2Q2nXMb8g

Komentarze IEŚ 234

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wybory prezydenckie z 9 sierpnia 2020 r. na Białorusi: przebieg i konsekwencje

9 sierpnia 2020 r. odbyły się wybory prezydenckie na Białorusi. Zgodnie z przewidywaniami przebiegły one pod pełną kontrolą administracji państwowej i resortów siłowych. Spływające z Białorusi dane świadczą o masowych fałszerstwach wyborczych, jakich dopuszczały się osoby zaangażowane w przebieg głosowania. Metody i skala fałszerstw nie są znane, ponieważ...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Victor Freitas, https: //tiny.pl/75j1g]

Komentarze IEŚ 233

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo państw regionu Morza Bałtyckiego w obszarze ochrony środowiska: spadek emisji dwutlenku węgla w dobie pandemii COVID-19

Współcześnie jednym z kluczowych wysiłków i wyzwań na rzecz wyhamowania globalnego ocieplenia jest zmniejszenie emisji dwutlenku węgla. Obostrzenia wprowadzone przez władze poszczególnych państw w związku z pandemią COVID-19 wpłynęły również na ten aspekt światowej gospodarki. Dostrzegalny już spadek poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery jest...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 231

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wybory prezydenckie 9 sierpnia 2020 r. na Białorusi: kampania i możliwe scenariusze

Na ostatniej prostej kampanii przed wyborami prezydenckimi na Białorusi, zaplanowanymi na 9 sierpnia 2020 r., obserwujemy bezprecedensową mobilizację sił opozycyjnych, która przejawia się w wielotysięcznych pokojowych manifestacjach odbywających się w największych miastach Białorusi. Władze nie utrudniały organizowania opozycyjnych mityngów politycznych,...

Więcej →

Zespół Bałkański

[Zdjęcie: Bukareszt nocą; Sorin Frîncu, flickr.com]

Komentarze IEŚ 232

Agata Tatarenko - Zespół Bałkański

Rumunia: plan naprawczy dla gospodarki w cieniu wzrostu zakażeń SARS-CoV-2 i sporu politycznego

W lipcu i na początku sierpnia 2020 r. w Rumunii nastąpił gwałtowny wzrost zachorowań na COVID-19. Przyczyną tego stanu rzeczy było poluzowanie obostrzeń związanych z zapobieganiem rozprzestrzenieniu się koronawirusa oraz luka prawna, która w praktyce pozbawiła rządzących możliwości egzekwowania kwarantanny i leczenia osób zarażonych. Kryzys zdrowotny wywołał...

Więcej →

Zespół Wschodni

[Zdjęcie: Wołodymyr Zełenski jako Wasyl Hołoborodko, fotos z serialu "Sługa Narodu”]

Komentarze IEŚ 230

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Rada Najwyższa Ukrainy: bilans pierwszego roku

21 lipca 2019 r. obywatele Ukrainy wybrali nową Radę Najwyższą. Proprezydencka partia Sługa Narodu otrzymała duży kredyt zaufania, uzyskując większość w parlamencie, co umożliwiło jej samodzielne rządy. Mimo przyjęcia szeregu ważnych ustaw, nie wszystkie obietnice wyborcze Wołodymyra Zełenskiego zostały spełnione w ciągu roku. W efekcie notowania Sługi Narodu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 229

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Bułgaria: protesty społeczne i polityczny pat

Od 9 lipca 2020 r. w Bułgarii odbywają się protesty społeczne skierowane przeciwko trzeciemu koalicyjnemu rządowi premiera Bojko Borisowa z konserwatywnej partii Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii (GERB). Źródło społecznego sprzeciwu stanowią oskarżenia rządu o korupcję, realizację interesów oligarchów oraz nadużycia władzy sądowniczej. Pomimo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Foto: Erna Solberg /NTB SCANPIX/Reuters /Agencja FORUM]

Komentarze IEŚ 228

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Norwegia w Radzie Bezpieczeństwa ONZ 2021-2022: „utalentowany strateg” czy „biegający lisek”?

Norwegia została wybrana 17 czerwca 2020 r. na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ) na lata 2021-2022. Z pięciu priorytetów, które przedstawiła, szczególną uwagę zwrócono na konieczność przestrzegania prawa międzynarodowego oraz wzmacnianie struktur współpracy wielostronnej. Tym ambitnym celom towarzyszą liczne...

Więcej →