Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 358

Jan Muś - Zespół Bałkański

Debata na temat zmian konstytucyjnych w Bośni i Hercegowinie przybiera na sile

Promowane przez wspólnotę międzynarodową reformy ustrojowe w BiH nakierowane są na porozumienie między przywódcami Boszniaków i bośniackich Chorwatów. Ignoruje ono jednak najważniejsze problemy, z jakimi borykają się Bośnia i Hercegowina oraz jej mieszkańcy – etnicyzację polityki wraz z jednoczesnym zawłaszczeniem państwa przez poszczególne ugrupowania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 357

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Hub gazowy w Polsce: w kierunku budowy niezależności energetycznej regionu Morza Bałtyckiego

W regionie Morza Bałtyckiego trwa proces rozbudowy infrastruktury energetycznej. Realizowane projekty mają zapewnić większą dostępność gazu ziemnego spoza Rosji, zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i wymusić konkurencję cenową. W Polsce już tworzone są podstawy centrum transportu i handlu gazem ziemnym (hubu). Jego powstanie przeorganizowałoby cały rynek...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 356

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja: równouprawnienie płci i feministyczna polityka zagraniczna

W Szwecji polityka równouprawnienia płci była kształtowana przez wiele lat, a obecnie jest jednym z fundamentów działań tego państwa na arenie międzynarodowej. Widoczna jest zwłaszcza w trakcie prac Szwecji na forum organizacji międzynarodowych: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Stanowi również...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 355

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wizyta premiera Republiki Czeskiej i premiera Węgier w Izraelu, czyli dyplomacja w dobie pandemii

Jedenastego marca 2021 r. w Jerozolimie odbyło się spotkanie premierów Izraela, Węgier i Republiki Czeskiej. Rozmowy były skoncentrowane wokół rozwiązywania problemu pandemii COVID-19, zwłaszcza w zakresie skuteczności procesu szczepień przeprowadzonych w Izraelu. Wizyta stała się także okazją do wyrażenia wsparcia politycznego przez Andreja Babiša i Viktora...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 354

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Bułgaria: kampania wyborcza w cieniu pandemii COVID-19

Zaplanowane na 4 kwietnia 2021 r. wybory do 45. Zgromadzenia Narodowego w Bułgarii stanowią największe od lat wyzwanie dla zwycięzcy czterech ostatnich wyborów parlamentarnych, premiera Bojko Borisowa z centroprawicowej partii GERB. Niezadowolenie społeczne, spowodowane sytuacją gospodarczą i rosnącą korupcją, doprowadziło do silnej aktywizacji obywatelskiej,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 353

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Antypolska ofensywa propagandowa Białorusi: wydalenie członków polskiego personelu dyplomatycznego

Od czasu sfałszowanych wyborów prezydenckich na Białorusi Alaksandr Łukaszenka niejednokrotnie oskarżał Polskę o ingerowanie w wewnętrzne sprawy Białorusi poprzez podsycanie protestów antyrządowych oraz finansowanie opozycji. W ostatnich tygodniach obserwujemy intensyfikację wrogich działań reżimu Łukaszenki wymierzonych w państwa bałtyckie, Ukrainę i Polskę,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 352

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: kryzys demograficzny i jego konsekwencje

Albania od lat mierzy się z problemem znaczącego spadku ludności, spowodowanym przede wszystkim masową emigracją oraz niżem demograficznym. W zmianie trendu nie pomogły dodatki finansowe, od 2019 r. wypłacane przez państwo przy narodzinach dziecka. Zmniejszająca się liczba ludności kraju będzie jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stanie rząd powstały po...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 351

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Elektrykiem po kontynencie: rynek samochodów elektrycznych w państwach Europy Środkowej

Samochody elektryczne, obejmujące pojazdy w pełni elektryczne – BEV (battery electric vehicles) i hybrydowe – PHEV (plug-in hybrid electric vehicles), stanowią przyszłość branży motoryzacyjnej w Europie Środkowej. Obecnie największą popularnością cieszą się w tym regionie modele z silnikami hybrydowymi. Prowadzone akcje promocyjne, rozbudowywany system...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 350

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wizyta przewodniczącego Rady Europejskiej Charles’a Michela na Ukrainie

W dniach 2-3 marca 2021 r. przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel odbył dwudniową wizytę na Ukrainie. Najpierw udał się do wschodniej części kraju, gdzie spotkał się z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim oraz z przedstawicielami Specjalnej Misji Obserwacyjnej OBWE. Dalsze rozmowy z W. Zełenskim odbywały się w Kijowie. W ich trakcie poruszono m.in. kwestie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Fot. Spotkanie prezydentów FR i Białorusi w Soczi

Komentarze IEŚ 349

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białoruś: konsolidacja reżimu pod parasolem Kremla

Wydarzenia ostatnich tygodni na Białorusi potwierdzają, że Alaksandr Łukaszenka i stworzony przez niego reżim dobrowolnie nie ustąpią pod naciskiem społecznym. Obserwowane zacieśnienie więzi politycznych i gospodarczych z Federacją Rosyjską, zaostrzenie represji wobec protestujących oraz propagandowa ofensywa reżimu dowodzą zarówno determinacji prezydenta...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 348

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Rumunia: 30 rok niżu demograficznego

Rumunia zmaga się z trwającym od wielu lat niżem demograficznym. Badania Eurostatu pokazują, że Rumunki rodzą pierwsze dziecko jako jedne z najmłodszych w Europie. Nie wpływa to jednak w większym stopniu na liczbę urodzonych dzieci. Przyczyną trudnej sytuacji demograficznej w Rumunii jest masowa emigracja, głównie do państw zachodnich. Władze Rumunii poszukują...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 347

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: kryzys polityczny ze szczepionką Sputnik V w tle

Słowacja została oficjalnie drugim państwem UE, które zatwierdziło stosowanie szczepionki Sputnik V. Zgodnie z przyjętym planem w najbliższych miesiącach do kraju zostaną dostarczone 2 miliony dawek. Decyzja podjęta przez premiera i ministra zdrowia nie była konsultowana z całym rządem, co spowodowało poważny kryzys polityczny wewnątrz koalicji rządowej....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 346

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Perspektywy ponownego przeglądu Układu o stowarzyszeniu z UE po wizycie ukraińskiej delegacji rządowej w Brukseli

W dniach 9-12 lutego 2021 r. ukraińska delegacja na czele z premierem Denysem Szmyhalem złożyła roboczą wizytę w Brukseli. Odbyła tam szereg spotkań z kierownictwem Unii Europejskiej i wzięła udział w 7 posiedzeniu Rady Stowarzyszenia UE-Ukraina. Podczas spotkania omówiono postępy w implementacji Układu o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą, dalszą integrację...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 345

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Gdy brakuje na jedzenie – ubóstwo w Europie Środkowej

Obraz środkowoeuropejskiej biedy jest wyraźnie zróżnicowany. W Czechach odsetek osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym jest najniższy w całej Unii Europejskiej, z kolei w Bułgarii – najwyższy. Łącznie problem ten przed pandemią COVID-19 dotyczył 22 milionów obywateli „nowych” państw UE. Prognozy wskazują, że kryzys wywołany pandemią może...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 344

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Białoruś – wyzwania i dylematy w 2021 roku

Białoruś weszła w rok 2021 z problemami, które przyniósł rok 2020: pogarszającym się, w cieniu rozgrywek Alaksandra Łukaszenki z Władimirem Putinem, stanem gospodarki, pandemią COVID-19, niestabilną sytuacją społeczno-polityczną i ogólnonarodowymi protestami przeciw autorytarnej władzy. Te problemy będą też dominować w 2021, determinując tak relacje...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 343

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Uciekający czas: zatopiona amunicja chemiczna wyzwaniem dla państw regionu Morza Bałtyckiego

Amunicja chemiczna i bojowe środki trujące (BST) na dnie Morza Bałtyckiego oraz incydenty z nimi związane nie są nowym wyzwaniem dla państw regionu Morza Bałtyckiego (RMB). Komisja Helsińska (HELCOM) oraz liczne projekty międzynarodowe umożliwiły wstępne rozpoznanie problemu. Konieczne jest jednak dalsze monitorowanie sytuacji oraz prowadzenie kolejnych badań w celu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 342

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Nafciarze w kłopotach: kondycja rafinerii w państwach Europy Środkowej

Przemysł rafineryjny, podobnie jak wiele innych gałęzi gospodarki, znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji wywołanej pandemią COVID-19. Wprowadzone obostrzenia (m.in. zamknięcie granic lądowych, morskich, powietrznych) spowodowały spadek zapotrzebowania na wszystkie rodzaje paliw. W Europie Środkowej funkcjonuje kilkanaście rafinerii, które musiały zmniejszyć...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarz IEŚ 341

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Rumunia: wizyta ministra spraw zagranicznych Słowacji oraz europejska agenda

Minister spraw zagranicznych i europejskich Słowacji Ivan Korčok (Sloboda a Solidarita, SaS) 16 lutego 2021 r. złożył oficjalną wizytę w Bukareszcie. Było to jedno z wielu spotkań, które premier Rumunii Florin Cîţu (PNL) oraz przedstawiciele jego gabinetu odbyli w ciągu pierwszych dwóch miesięcy od powołania na stanowiska. Wizyta miała na celu konsultacje...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 340

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wzrost zakażeń SARS-CoV-2 w Europie Środkowej

Republika Czeska, Słowacja i Węgry od kilku tygodni zaliczają się do państw o najwyższych wskaźnikach epidemicznych na świecie. Mimo wprowadzanych restrykcji oraz rozpoczętych programów szczepień sytuacja nie ulega poprawie. Państwa te podtrzymują obecne lub nakładają kolejne ograniczenia, które mają przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się SARS-CoV-2. Republika...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 339

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Kosowie (cz. II): przewidywane zwycięstwo Vetëvendosje i perspektywa rozwoju sytuacji politycznej

14 lutego 2021 r. w Kosowie odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne. Zgodnie z przewidywaniami wygrał opozycyjny Ruch „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!). Wysokie poparcie dla Vetëvendosje pokazuje, że obywatele Kosowa oczekują realnych zmian w zakresie reformy państwa i poprawy sytuacji ekonomicznej, zapowiadanych przez polityków Vetëvendosje....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 338

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Kosowie (cz. I): sukces demokracji czy kolejna odsłona wewnętrznego kryzysu politycznego?

14 lutego 2021 r. w Republice Kosowa odbyły się wybory parlamentarne, których zwycięzcą okazał się opozycyjny Ruch „Samostanowienie!”(Lëvizja VETËVENDOSJE!). W opinii wielu kosowskich Albańczyków wybory te stanowiły triumf demokracji niosący nadzieję na oczekiwane zmiany w państwie. Kolejne już przedterminowe wybory parlamentarne są jednocześnie wyrazem...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 337

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Europa Środkowa wobec zmiany władzy w Białym Domu

Listopadowe wybory prezydenckie w USA przyniosły zmianę gospodarza Białego Domu. Fakt ten został w różny sposób odebrany w państwach Europy Środkowej. Elementem wspólnym jest jednak oczekiwanie kontynuacji i pogłębiania współpracy państw Grupy Wyszehradzkiej z USA, także w nowych obszarach. Reakcja Republiki Czeskiej. Prezydent Republiki Czeskiej Miloš Zeman...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 336

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: pogarszająca się sytuacja pandemiczna

Czarnogóra zmaga się z rosnącą liczbą osób zarażonych wirusem SARS-CoV-2. Aby nie dopuścić do przeciążenia służby zdrowia, w państwie wprowadzane są kolejne restrykcje. Nadzieją na poprawę sytuacji są szczepionki, których wciąż jednak brak. Niespójność komunikatów płynących ze strony Ministerstwa Zdrowia przyczynia się do wzrostu niezadowolenia w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 335

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Reakcje państw Bałkanów Zachodnich na objęcie urzędu prezydenta Stanów Zjednoczonych przez Joe Bidena

Wybory prezydenckie w USA i wygrana kandydata Partii Demokratycznej Joe Bidena będą miały znaczenie dla działań podejmowanych wobec Bałkanów Zachodnich. Spodziewany jest powrót USA jako gracza nie dzielącego państwa świata i rywalizującego z Unią Europejską, a rozwiązującego trudne kwestie przy jednoczesnym akcentowaniu wartości demokratycznych i współpracy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 334

Jan Muś - Zespół Bałkański

Narodowa Strategia Rozwoju Republiki Chorwacji do roku 2030. Pogłębienie integracji w ramach Unii Europejskiej

5 lutego 2021 roku chorwacki parlament przyjął Narodową Strategię Rozwoju Republiki Chorwacji do roku 2030. Została ona przyjęta po wieloletnim oczekiwaniu na dokument, który wskazywałby strategiczne kierunki rozwoju Chorwacji w perspektywie średnio- i długoterminowej. Zawiera on jedynie ogólne punkty odniesienia bez podawania konkretnych rozwiązań. Jego przyjęcie...

Więcej →