Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 302

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nie sprint, lecz maraton. Masowe szczepienia przeciwko COVID-19 w państwach regionu Morza Bałtyckiego

Państwa bałtyckie i nordyckie, w tym także Norwegia nienależąca do UE, uczestniczą w programie zakupu szczepionek, negocjowanym przez Komisję Europejską. W większości państw regionu (poza Łotwą), z których każde otrzymało 9750 dawek produktu firmy Pfizer/BioNTech, szczepienia rozpoczęto 27 grudnia. Poszczególne państwa przyjęły stosowne strategie szczepień, w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 301

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Stosunek do szczepień przeciw COVID-19 w Europie Środkowej

Obywatele Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji i Węgier podchodzą sceptycznie do planu szczepień przeciw COVID-19. Tak wynika zarówno z badań lokalnych przeprowadzonych w poszczególnych państwach, jak i z globalnego sondażu zrealizowanego przez agencję IPSOS. Programy szczepień w pierwszej kolejności obejmą służę zdrowia i osoby narażone na ciężki przebieg...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 300

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Nowa strategia bezpieczeństwa Szwecji: pomiędzy statusem specjalnego partnera a członkostwem w NATO

W ciągu ostatnich kilku lat region Morza Bałtyckiego (RMB) stał się obszarem, gdzie obok pokojowych stosunków pomiędzy państwami pojawiły się silne napięcia, wywołane przez liczne rosyjskie prowokacje wojskowe oraz ćwiczenia wojskowe na dużą skalę. Spowodowało to zmianę podejścia w Szwecji, w której obecnie toczy się debata wokół strategii bezpieczeństwa na...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 299

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: kolejny etap reformy podatkowej

4 grudnia 2020 r. został wybrany nowy rząd Czarnogóry, na którego czele stanął Zdravko Krivokapić. Po raz pierwszy od prawie trzech dekad w skład rządu nie weszła Demokratyczna Partia Socjalistów (Demokratska partija socijalista Crne Gore, DPS) – ugrupowanie, z którego wywodzi się obecny prezydent Czarnogóry, Milo Đukanović. Nowy premier zapowiedział, że...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 298

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Rząd Węgier dziewiąty raz zmienia ustawę zasadniczą

Do laski marszałkowskiej został złożony projekt nowelizacji konstytucji Węgier. Projekt ustawy przedłożyła minister sprawiedliwości Judit Varga. Istotne, acz kontrowersyjne politycznie zmiany konstytucji mają być procedowane w czasie, gdy Węgry zmagają się z pandemią COVID-19, a w państwie ponownie wprowadzono stan zagrożenia.

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 297

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: powołanie nowego rządu

4 grudnia 2020 r. został wybrany nowy rząd Czarnogóry, na którego czele stanął Zdravko Krivokapić. Po raz pierwszy od prawie trzech dekad w skład rządu nie weszła Demokratyczna Partia Socjalistów (Demokratska partija socijalista Crne Gore, DPS) – ugrupowanie, z którego wywodzi się obecny prezydent Czarnogóry, Milo Đukanović. Nowy premier zapowiedział, że...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 296

Agata Domachowska | Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbska Cerkiew Prawosławna w żałobie: śmierć metropolity Czarnogóry i Przymorza Amfilohije oraz patriarchy Serbskiej Cerkwi Prawosławnej Irineja

W ciągu niespełna miesiąca wskutek zarażenia koronawirusem zmarło dwóch ważnych hierarchów Serbskiej Cerkwi Prawosławnej (Српска Православна Црква, SPC). W dniu 30 października 2020 r. zmarł metropolita Czarnogóry i Przymorza Amfilohije, zaś 20 listopada odszedł z tego świata patriarcha Serbskiej Cerkwi Prawosławnej Irinej. Obaj przywódcy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 295

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: między „fałszywą rusofilią” a „nieskrywaną rusofobią”?

Na przestrzeni ostatniego roku miały miejsce wydarzenia, które zmąciły dominujący w Serbii przekaz informacyjny, podkreślający tradycyjnie przyjazne i bliskie relacje między Serbią i Rosją. Powtarzające się dyplomatyczne sprostowania i polityczne dwuznaczności w relacjach między obu państwami wskazują na faktyczne ochłodzenie relacji oraz narastający –...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 294

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja na froncie walki z pandemią: sukces masowego testowania i wielość strategii rządowych

22 listopada na Słowacji zakończono rządowy program masowego testowania mieszkańców „Odpowiedzialność społeczna”. W badaniach wzięła udział większość dorosłych Słowaków. Dzięki odizolowaniu osób zakażonych udało się ustabilizować trudną sytuację epidemiologiczną państwa. Wzmocniona została również pozycja polityczna premiera Słowacji, który był...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: reaktor jądrowy Ringhals w Szwecji, https://powerplants.vattenfall.com/ringhals]

Komentarze IEŚ 293

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Region Morza Bałtyckiego: możliwe nowe punkty na mapie elektrowni jądrowych

Na początku listopada 2020 r. rząd Estonii podjął decyzję o powołaniu grupy roboczej w celu przeanalizowania możliwości budowy elektrowni jądrowej, która miałaby powstać po 2035 r. Jednak to nie jedyny tego typu projekt w regionie Morza Bałtyckiego, bowiem od kilku lat trwają prace w zakresie budowy elektrowni w Polsce. W związku z potrzebą redukcji emisji CO2 i...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 292

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierskie weto wobec unijnego budżetu – przekonanie czy strategia?

8 listopada Viktor Orbán wysłał list do przywódców Niemiec, Słowenii i Portugalii, a także przewodniczącej Komisji Europejskiej i przewodniczącego Rady Europejskiej, w którym poinformował ich, że w przypadku faktycznego powiązania budżetu UE oraz tzw. funduszu pomocowego z zagadnieniem praworządności dojdzie do węgierskiego weta.

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 291

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Kryzys konstytucyjny na Ukrainie i jego implikacje wewnętrzne i międzynarodowe

27 października 2020 r. sędziowie Sądu Konstytucyjnego Ukrainy (SK) uznali odpowiedzialność za nieprawidłowe zeznania podatkowe za niezgodną z ustawą zasadniczą, blokując tym samym elektroniczny system zeznań podatkowych i pozbawiając Narodową Agencję ds. Zapobiegania Korupcji (NAZK) możliwości kontrolowania, przechowywania i udostępniania deklaracji. Orzeczenie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 289

Jan Muś - Zespół Bałkański

Pogłębianie integracji w ramach CEFTA

Sekretariat Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA) poinformował o zacieśnieniu współpracy pomiędzy państwami członkowskimi, w skład których wchodzą państwa Bałkanów Zachodnich (WB6). Większa konkurencyjność i atrakcyjność regionu wpłynie korzystnie na wymianę handlową z państwami UE, szczególnie z Niemcami i Włochami, ale także z...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 288

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Ukraina z nową strategią bezpieczeństwa i starymi problemami

Przyjęta we wrześniu 2020 r. strategia bezpieczeństwa narodowego Ukrainy odnosi się do wielu płaszczyzn oraz zagrożeń i wyzwań, wskazuje też Polskę jako jednego z partnerów strategicznych. W wymiarze militarnym implementacja strategii może być jednak trudna – tak Siły Zbrojne Ukrainy, jak i sektor zbrojeniowy, mimo szybkiego tempa rozwoju i modernizacji, borykają...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 287

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Otwarcie elektrowni jądrowej w Ostrowcu na Białorusi – uwarunkowania i znaczenie inwestycji

7 listopada 2020 r., w rocznicę wybuchu rewolucji październikowej, miało miejsce uroczyste otwarcie pierwszego bloku elektrowni jądrowej w Ostrowcu na Białorusi. Inwestycja ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia białoruskiego sektora energetycznego, pogłębia jednak uzależnienie gospodarcze i polityczne Białorusi od Rosji, przyczynia się do pogorszenia stosunków z...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Premier Danii z pingwinem podczas spotkania Rady Państw Morza Bałtyckiego

Komentarze IEŚ 286

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Formaty współpracy wielostronnej w regionie Morza Bałtyckiego: w poszukiwaniu swojej niszy

W ciągu minionego półrocza uczestnicy poszczególnych formatów współpracy regionalnej rozpoczęli dyskusję na temat wizji regionu Morza Bałtyckiego (RMB) w perspektywie 2030 r. Rok 2021 będzie stanowił okres podsumowania dotychczasowych efektów współpracy (bałtycki plan działania HELCOM), okres przejściowy (Punkt ds. Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego), a...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 285

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

AWPL-ZChR: jak smakuje gorycz porażki

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR), która podczas ostatnich wyborów parlamentarnych na Litwie uzyskała jedynie 4,8% poparcia, złożyła skargę dotyczącą rażących naruszeń procedury wyborczej do Sejmu. Główna Komisja Wyborcza na Litwie odrzuciła skargę, jednak AWPL-ZChR ponownie odwołała się do Sejmu i prezydenta....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 284

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wyniki wyborów samorządowych na Ukrainie

Wybory samorządowe na Ukrainie odbyły się 25 października 2020 r. Po raz pierwszy zostały przeprowadzone zgodnie z nową ordynacją wyborczą w warunkach trwającej decentralizacji państwa. Ponad 28 mln obywateli mogło wziąć udział w wyborach deputowanych do rad samorządowych, a także przewodniczących wsi i osiedli oraz merów miast. Jednak do lokali wyborczych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 283

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kosowo: prezydent Hashim Thaçi ustępuje ze stanowiska

5 listopada 2020 r. prezydent Kosowa Hashim Thaçi ogłosił, że ustępuje z urzędu z powodu potwierdzenia aktu oskarżenia o zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne. Tego samego dnia Thaçi odleciał do Hagi w celu uczestnictwa w charakterze oskarżonego w postępowaniu sądowym przed Specjalną Izbą Sądową Kosowa. Oskarżenia prominentnych polityków, którzy od...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 282

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Globalne standardy e-administracji – Estonia dzieli się doświadczeniem

Estonia, Niemcy, Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) i Digital Impact Alliance (DIAL) przy Fundacji ONZ podjęły współpracę w celu przyspieszenia transformacji cyfrowej – przede wszystkim w zakresie usług rządowych. Jej rezultatem ma być ustanowienie ram współpracy między rządami, tak by tworzenie oraz wdrażanie e-administracji było efektywne kosztowo,...

Więcej →

Zespół Bałkański

[zdj. premier Serbii Ana Brnabić. CC BY-SA 3.0]

Komentarze IEŚ 281

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Powołanie nowego rządu w Serbii

28 października 2020 r. Zgromadzenie Narodowe Serbii udzieliło wotum zaufania nowemu rządowi, na którego czele stanęła dotychczasowa premier Ana Brnabić. Mimo zdecydowanego zwycięstwa w wyborach parlamentarnych Serbskiej Partii Postępowej, powołanie nowego rządu nastąpiło dopiero po czterech miesiącach od głosowania. Zgodnie z zapowiedziami drugi gabinet premier...

Więcej →

Zespół Bałkański

Zdjęcie: Siedziba MTS w Hadze / domena publiczna

Komentarze IEŚ 280

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości rozstrzygnie spór prawny między Albanią i Grecją

Podczas wizyty ministra spraw zagranicznych Grecji w Albanii ogłoszono, że to Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) zajmie się rozwiązaniem kwestii sporu prawnego dotyczącego przebiegu granicy morskiej pomiędzy tymi dwoma państwami. W 2009 r. zawarły one umowę regulującą tę kwestię, jednak kilka miesięcy później Trybunał Konstytucyjny Albanii orzekł...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 279

Jan Muś - Zespół Bałkański

Plan Gospodarczy i Inwestycyjny dla Bałkanów Zachodnich

Przygotowany przez Komisję Europejską Plan Gospodarczy i Inwestycyjny dla Bałkanów Zachodnich (WB6) ma na celu podwójną integrację: po pierwsze pomoc w harmonizacji gospodarek regionu WB6 z gospodarką Unii Europejskiej, a po drugie stworzenie silniejszych więzi regionalnych. Stanowi on kontynuację polityki rozpoczętej w czasie szczytu berlińskiego w 2014 r.,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 278

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Stan wyjątkowy i masowe testowanie: druga fala pandemii na Słowacji

1 października władze Słowacji po raz drugi wprowadziły w państwie stan wyjątkowy. Zdecydowano się na ten krok ze względu na gwałtowny przyrost liczby osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2. Wdrożono kolejne obostrzenia dotyczące m.in. kwarantanny, organizowania imprez masowych, wprowadzono również szereg ograniczeń w szkołach i na uniwersytetach. 23 października na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 277

Michał Paszkowski - Zespół Wschodni

Białoruś i Ukraina: nowy rynek zbytu dla amerykańskiej ropy naftowej?

W 2020 r. zarówno Białoruś, jak i Ukraina zakupiły ładunki ropy naftowej ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, chociaż z innych powodów. Skala dostaw jest niewielka, ale uwarunkowania rynkowe oraz międzynarodowe mogłyby to zmienić. W szczególności Białoruś, w przypadku zdecydowania się na stworzenie bardziej zróżnicowanej struktury importu, mogłaby liczyć na...

Więcej →