Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 77

Dominik Wilczewski - Zespół Wschodni

Dialog w cieniu elektrowni: perspektywy nowego otwarcia w stosunkach litewsko-białoruskich

Zarówno w trakcie kampanii przed wyborami prezydenckimi, jak i po objęciu urzędu prezydent Litwy Gitanas Nausėda nie wykluczał możliwości nawiązania dialogu z władzami białoruskimi. Według niego zachowanie przez Białoruś suwerenności (w kontekście jej pogłębiającej się integracji z Rosją) jest priorytetem polityki zagranicznej Litwy. Szanse realizacji tych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 76

Jan Muś - Zespół Bałkański

CEFTA: rozwój i bariery w handlu zagranicznym

Handel w ramach CEFTA rozwija się, choć – paradoksalnie – liczba barier handlowych rośnie. Brak woli politycznej do tego, aby koordynować działania poszczególnych państw, sprawia, że porozumienie o wolnym handlu nie zawsze jest przestrzegane, a realizacja idei Regionalnego Obszaru Gospodarczego na Bałkanach – jednego z kluczowych elementów Procesu Berlińskiego –...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 75

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Pamięć o powstaniu węgierskim z 1956 r. przegrywa z bieżącą agendą polityczną

23 października obchodzony jest na Węgrzech dzień pamięci o walce o wolność w czasie powstania węgierskiego w 1956 r. Chociaż zwykło się mówić, że nie ma na Węgrzech rodziny, której nie dotknąłby rok 1956, sposób upamiętnienia tego ważnego święta dzieli Węgrów.

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 74

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Związek (nie)partnerski: perspektywy integracji Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi

8 grudnia 2019 r. obchodzona będzie 20. rocznica podpisania przez Białoruś i Federację Rosyjską porozumienia o powołaniu Państwa Związkowego. W kontekście świętowania jubileuszu prowadzone są rozmowy na temat pogłębienia i przyśpieszenia procesu integracji ekonomicznej i politycznej. 6 września 2019 r. premierzy obu państw podpisali umowę określającą...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 73

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Program działalności Gabinetu Ministrów Ukrainy

30 września 2019 r. Gabinet Ministrów Ukrainy (GMU) opublikował program działań rządu na kolejne pięć lat. 4 października dokument został zatwierdzony przez Radę Najwyższą 236 głosami. Program GMU to strategiczny plan wzrostu dobrobytu i poziomu życia Ukraińców. Według założeń koncentruje się on na potrzebach ludzi, dlatego cele sformułowane przez rząd...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 72

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Jan Palach w czeskiej polityce historycznej: miejsce pamięci we Všetatach

9 października 2019 r. we Všetatach otwarto miejsce pamięci poświęcone Janowi Palachowi (Památník Jana Palacha ve Všetatech). Jest to kolejne upamiętnienie czeskiego studenta, który 16 stycznia 1969 r. dokonał aktu samospalenia na placu Wacława w Pradze. Jego postać zajmuje wysoką pozycję w pamięci zbiorowej Czechów odnoszącej się do powojennej historii tego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 71

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Współpraca Albanii i Kosowa: między oczekiwaniami a rzeczywistością

W lipcu 2019 r. doszło do podpisania przez ministrów spraw zagranicznych Albanii i Kosowa umowy zakładającej koordynowanie polityk zagranicznych oraz unifikację misji dyplomatycznych obu państw. Jest to kolejny krok mający na celu wzmocnienie współpracy pomiędzy Albanią a Kosowem. Problematyczne pozostają jednak relacje gospodarcze między państwami. Zauważalny jest...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 69

Roman Romantsov - Zespół Wschodni

Pomniki przywódców kozackich we współczesnej polityce historycznej Ukrainy

W ostatnich latach na Ukrainie widoczny jest intensywny proces upamiętniania przywódców kozackich z XVII w. Powstanie nowych pomników wskazuje na wprowadzenie do polityki historycznej tematu walki wyzwoleńczej kozactwa ukraińskiego przeciwko Rosji. Celem takiej polityki jest kształtowanie patriotyzmu i tożsamości narodowej mieszkańców Ukrainy w oparciu o symbole...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 70

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Wybory samorządowe na Węgrzech – Fidesz-KDNP traci Budapeszt, ale wygrywa w całym kraju

Chociaż koalicja rządowa Fidesz-KDNP zdecydowanie wygrała w całym kraju w wyborach samorządowych, które odbyły się w niedzielę, 13 października 2019 r., to zjednoczona opozycja świętuje ważne zwycięstwo w Budapeszcie. Jednakże mimo przełamania trzynastoletniego pasma zwycięstw Fideszu, nie dojdzie do przewrotu na scenie politycznej.

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 67

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

W cieniu tzw. formuły Steinmeiera: czy Ukraina ma szansę zakończyć konflikt na Donbasie?

Od kilku tygodniu w ukraińskich mediach pojawia się informacja, że nowy prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski jest zainteresowany rozpoczęciem rozmów w formacie normandzkim dotyczących zakończenia konfliktu na wschodzie Ukrainy i uregulowania statusu Donbasu. Informacje te wywołały ogromne emocje na Ukrainie, niosąc ze sobą falę krytyki wymierzonej w prezydenta i jego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 68

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa i Estonia głosują nad zmianami w ustawach o obywatelstwie

Procedowane nowelizacje ustaw o obywatelstwie na Łotwie i w Estonii mają umożliwić uzyskanie obywatelstwa dzieciom rodziców z nieokreślonym obywatelstwem lub obywateli państwa trzeciego, którzy zamieszkiwali w Estonii przed 20 sierpnia 1991 r. (Estonia), oraz nadanie automatycznie obywatelstwa dzieciom nieobywateli urodzonym po 1 stycznia 2020 r. (Łotwa). W obu państwach...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 66

Tomasz Lachowski - Zespół Wschodni

Droga do kapitulacji czy sprytny manewr prezydenta Zełenskiego? Formuła Steinmeiera w świetle prawa międzynarodowego

Kapitulacja, a może próba wyjścia z impasu i możliwość realnego zakończenia konfliktu zbrojnego na Donbasie? Trwające od kilku dni w Kijowie kilkutysięczne protesty obywateli, zaniepokojonych decyzją ukraińskich władz, z pewnością mogły nieco zaskoczyć prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, przyzwyczajonego już do wysokich słupków społecznego poparcia. Co jednak...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 64

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Ustawodawczy maraton: pierwszy miesiąc pracy Rady Najwyższej Ukrainy oraz inicjatywy Biura Prezydenta

Rada Najwyższa dziewiątej kadencji rozpoczęła swoją działalność 29 sierpnia 2019 r. Nowy skład parlamentu uformował się w wyniku przedterminowych wyborów, które odbyły się 21 lipca. Według wyników głosowania proprezydencka partia Sługa Narodu otrzymała 254 z 450 mandatów. W ciągu pierwszego miesiąca działalności parlamentu partia rządząca wykazała się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 65

Jan Muś - Zespół Wschodni

Integracja Serbii z Unią Euroazjatycką. Alternatywa i zagrożenie

Integracja Serbii z Euroazjatycką Unią Gospodarczą (EaUG) będzie miała trojakie znaczenie. Przede wszystkim umożliwi Serbii – choć nie zagwarantuje – zwiększenie obrotu handlowego z EaUG oraz napływ inwestycji zagranicznych. Ponadto wzmocni pozycję negocjacyjną Serbii w relacji z Unią Europejską, dotyczącą jej członkostwa we Wspólnocie. W końcu – ewentualne...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 63

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Niewykorzystana szansa słowackiej dyplomacji: obchody 75. rocznicy wybuchu Słowackiego Powstania Narodowego

29 sierpnia 2019 r. w Bańskiej Bystrzycy upamiętniono 75. rocznicę wybuchu Słowackiego Powstania Narodowego (SNP). Jest ono uważane za jedno z najważniejszych wydarzeń historycznych w dziejach Słowacji. W przestrzeni medialnej i naukowej pojawiają się porównania z Powstaniem Warszawskim. Mimo zapowiedzi słowackich polityków, w obchodach nie wzięli udziału prezydenci...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 62

Jan Muś - Zespół Bałkański

Serbia umacnia swoją pozycję w Bośni i Hercegowinie

Serbia sukcesywnie umacnia swoje wpływy gospodarcze w kluczowych sektorach gospodarki Bośni i Hercegowiny – energetyce i mediach. Integracja gospodarcza obydwu państw, a także rosnąca dominacja Serbii mają potencjalne przełożenie na linię polityczną bośniackich Serbów. Poza zyskami ekonomicznymi gra toczy się o możliwość wywierania presji na przywódców...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 61

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Czeska delegacja z oficjalną wizytą w Serbii – implikacje dla polityki zagranicznej Czech

Podczas oficjalnej wizyty w Serbii, odbywającej się w dniach 10-12 września 2019 r., prezydent Republiki Czeskiej Miloš Zeman opowiedział się za wycofaniem uznania niepodległości Kosowa. Po spotkaniu w Belgradzie z prezydentem Serbii Aleksandarem Vučiciem prezydent Czech poinformował, że w przyszłym miesiącu przeprowadzi konsultacje z organami władzy ustawodawczej na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 60

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

100 dni prezydenta Wołodymyra Zełenskiego: polityka międzynarodowa

27 sierpnia minęło 100 dni od objęcia przez Wołodymyra Zełenskiego stanowiska prezydenta Ukrainy. W tym czasie udało mu się przejąć kontrolę zarówno nad władzą wykonawczą, jak i ustawodawczą. Pierwsze wizyty międzynarodowe nowego prezydenta pokazały, że ogólny kierunek polityki zagranicznej Ukrainy nie zmieni się. Największym wyzwaniem pozostaje kwestia...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 59

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Realpolitik w stosunkach węgiersko-niemieckich

19 sierpnia 2019 r. kanclerz Angela Merkel udała się z wizytą do położonej w północno-zachodniej części Węgier miejscowości Sopron, gdzie – wspólnie z premierem Viktorem Orbánem – wzięła udział w obchodach 30. rocznicy Pikniku Paneuropejskiego, będącego fundamentem współczesnych relacji pomiędzy obydwoma państwami.

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 58

Dominik Wilczewski - Zespół Wschodni

Kontakty posłanki AWPL-ZChR z rosyjskimi dyplomatami

W Sejmie Litwy omawiana jest kwestia zatajenia przez posłankę Sojuszu Rosyjskiego Irinę Rozową, należącą do frakcji Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR), faktu kontaktów z przedstawicielami dyplomatycznymi Federacji Rosyjskiej na Litwie. Do wyjaśnienia szczegółów sprawy konieczne będzie powołanie komisji śledczej....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 56

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Polska – Ukraina: w oczekiwaniu na normalizację

Sygnały, sugerujące, że podczas wizyty w Warszawie prezydent Wołodymyr Zełenski zamierza wystąpić z propozycją odblokowania ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej, wstrzymanej przez władze Ukrainy w 2017 r., przyjmowane są w Polsce z dużymi nadziejami. Na stosunki polsko-ukraińskie istotny wpływ wywierają bowiem napięcia wokół kwestii pamięci historycznej i polityki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 57

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwa, Łotwa i Estonia świętują 30. rocznicę „łańcucha bałtyckiego”

„Łańcuch bałtycki” (est. Balti kett, łot. Baltijas ceļš, lit. Baltijos kelias) połączył około 2 mln mieszkańców Litwy, Łotwy i Estonii, należących wówczas do Związku Radzieckiego. Na przestrzeni ponad 600 km, wzdłuż dróg łączących trzy stolice, żywy ludzki łańcuch utworzyli ludzie trzymający się za ręce. Pokojowa akcja protestacyjna, przeprowadzona...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 55

Jewhen Mahda - Zespół Wschodni

Pułapki dla Zełenskiego

Jesienią 2019 r. Ukraina znajdzie się w nowej dla siebie jakościowo rzeczywistości politycznej – władza będzie faktycznie skoncentrowana w jednych rękach. Nie jest to sytuacja wyjątkowa w regionie Europy Środkowej i Wschodniej, wyróżnia ją jednak cecha szczególna: ukraiński prezydent ma obecnie bardzo małe doświadczenie w działalności politycznej, a stojącej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 54

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kosowo: „ustąpienie” premiera i przedterminowe wybory

W czwartek 22 sierpnia parlament Kosowa przegłosował samorozwiązanie. Miesiąc wcześniej (19 lipca) premier Ramush Haradinaj ogłosił, że rezygnuje ze sprawowanego urzędu po tym, jak Specjalna Izba Sądowa Kosowa wezwała go na przesłuchanie do Hagi. W reakcji na decyzję premiera ugrupowania opozycyjne zwróciły się do prezydenta o jak najszybsze rozpisanie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 53

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Reforma Rady Państw Morza Bałtyckiego głównym zadaniem prezydencji Danii

1 lipca Dania objęła roczną prezydencję w Radzie Państw Morza Bałtyckiego (RPMB). Dotychczas priorytety i struktury RPMB zostały dwukrotnie przeformułowane. Głównym zadaniem Danii będzie ukończenie procesu reform RPMB i dostosowanie jej do nowych wyzwań, związanych z promocją dialogu i polityką spójności w regionie Morza Bałtyckiego (RMB).

Więcej →