Wydawca: Instytut Europy Środkowej
ISSN: 2657-6996
  • Beata Surmacz
  • Tomasz Stępniewski
  • Agnieszka Zajdel
  • Aleksandra Kuczyńska-Zonik
  • Jakub Olchowski
  • Konrad Pawłowski
  • Agata Tatarenko

Komentarze IEŚ

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 117
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kosowo: koalicja rządowa Vetëvendosje i LDK

W październiku 2019 r. w Republice Kosowa odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne. Zwycięzcą wyborów okazała się opozycyjna partia polityczna Ruch „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!). Przedłużające się negocjacje w kwestii utworzenia powyborczej koalicji Vetëvendosje i Demokratycznej Ligi Kosowa (Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK) spowodowały,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 116
Marlena Gołębiowska - Zespół Wyszehradzki

Indeks giełdowy państw Inicjatywy Trójmorza walczy o dużą stawkę

Inicjatywa Trójmorza – projekt oparty początkowo na luźnej koncepcji geopolitycznej – przeradza się w skuteczną formę regionalnej współpracy gospodarczej. Wyrazem tego jest m.in. wspólny indeks giełdowy – CEEplus, który ma za zadanie pokazać atrakcyjność inwestycyjną regionu. O możliwościach i korzyściach, jakie oferuje inwestorom oraz państwom Europy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 114
Roman Romantsov - Zespół Wschodni

Spotkanie Zełenskiego i Łukaszenki – nowe możliwości dla prezydenta Białorusi

Inicjatywa pierwszego spotkania prezydentów Białorusi i Ukrainy, które odbyło się podczas II Forum Regionów Białorusi i Ukrainy w Żytomierzu, wyszła od Alaksandra Łukaszenki. Prezydenci omówili stan i perspektywy stosunków między oboma państwami, a także poruszyli kwestię rozwiązania konfliktu zbrojnego na Donbasie. Biorąc pod uwagę obecny stan stosunków...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 115
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wizyta sekretarza stanu USA Michaela Pompeo na Ukrainie i Białorusi

31 stycznia i 1 lutego 2020 r. miała miejsce wizyta sekretarza stanu USA Michaela Pompeo na Ukrainie i Białorusi. W trakcie spotkań w Kijowie i Mińsku Pompeo zadeklarował, że Stany Zjednoczone będą wspierały Ukrainę i Białoruś w staraniach o zachowanie „suwerenności” i „niepodległości”, mogą także zabezpieczyć całość białoruskiego zapotrzebowania na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 112
Oleksandra Iwaniuk - Zespół Wschodni

Niedoszła dymisja rządu na Ukrainie z konfliktem interesów w tle

15 stycznia w Internecie pojawiły się nagrania z kilku spotkań premiera Ukrainy Ołeksija Honczaruka z wysokiej rangi urzędnikami. Premier prosił o pomoc w wyjaśnieniu prezydentowi tego, co się ostatnio dzieje w ukraińskiej gospodarce. Najwięcej kontrowersji wzbudziły jednak słowa premiera o prymitywnym rozumieniu przez Wołodymyra Zełenskiego procesów gospodarczych...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 113
Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: dymisja rządu premiera Marjana Šarca

27 stycznia premier Słowenii Marjan Šarec ogłosił swoją dymisję po tym, jak minister finansów Andrej Bertoncelj ustąpił z zajmowanego stanowiska. Bezpośrednią przyczyną dymisji ministra była różnica zdań dotycząca finansowania ubezpieczenia zdrowotnego. Dotychczasowa koalicja składała się z pięciu partii i nie miała większości w parlamencie. Wcześniejsze...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 110
Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Czechy: wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w planie energetyczno-klimatycznym

13 stycznia 2020 r. rząd Republiki Czeskiej zatwierdził krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030. Przygotowany przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu dokument wprowadza zmiany dotyczące wykorzystania poszczególnych paliw w strukturze produkcji i konsumpcji energii względem założeń wyznaczonych w koncepcji energetycznej państwa z 2015 r. Program nowo...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 111
Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Rząd Ukrainy między Scyllą a Charybdą: walka o przetrwanie gospodarcze kraju

Ołeksij Honczaruk stoi na czele rządu Ukrainy od końca sierpnia 2019 r. Jednak już 17 stycznia 2020 r. złożył wniosek o dymisję. Prezydent Wołodymyr Zełenski postanowił nie kierować rezygnacji do Rady Najwyższej i dał premierowi drugą szansę pod warunkiem, że rozwiąże problemy, które dotykają społeczeństwo. Tylko skuteczne przeprowadzenie reform...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 109
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Wschodni

Dyskusja o roli Związku Radzieckiego w II wojnie światowej na Litwie, Łotwie i w Estonii

W odpowiedzi na oskarżenia, w których Władimir Putin zarzuca Polsce współpracę z nazistowskimi Niemcami i udział w Holokauście, parlamentarzyści Łotwy i Estonii potępili rosyjskie próby reinterpretacji historii II wojny światowej. Solidarność z Polską wykazał także prezydent Litwy Gitanas Nausėda, który zrezygnował z uczestnictwa w Światowym Forum Holokaustu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 108
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałkański

Komisja Europejska ostrzega przez kryzysem: sygnały dla Bułgarii, Rumunii i Chorwacji

Komisja Europejska w ramach mechanizmu ostrzegania – przyjętego przez UE po ostatnim kryzysie finansowym – zaleca przyjrzeć się kilkunastu gospodarkom. „Silną reprezentację” mają wśród nich państwa członkowskie, które najpóźniej przystąpiły do UE – Bułgaria, Rumunia i Chorwacja. KE sygnalizuje m.in. niepokojącą sytuację na rynku pracy: uciążliwy brak...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 107
Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Proces w sprawie zabójstwa Jána Kuciaka na Słowacji: przebieg i konsekwencje polityczne

13 stycznia rozpoczął się na Słowacji główny proces czterech podejrzanych o zlecenie i wykonanie zabójstwa na dziennikarzu śledczym Jánie Kuciaku. Zarzuty postawiono m.in. kontrowersyjnemu przedsiębiorcy Mariánowi Kočnerowi, którego nieprzejrzyste interesy opisywał Kuciak. Śmierć dziennikarza spowodowała w całej Słowacji masowe demonstracje, które przyczyniły...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 105
Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry rok po protestach w sprawie tzw. ustawy niewolniczej

1 stycznia 2020 r. minął rok, od kiedy w prawie pracy zaczęły obowiązywać zmiany, które w publicznym dyskursie zostały określone mianem „ustawy niewolniczej” (węg. rabszolgatörvény). Zmiany w kodeksie pracy miały w opinii rządu, po pierwsze, podnieść atrakcyjność Węgier jako państwa, w którym opłaca się inwestować, a po drugie, doprowadzić do pokonania...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 106
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: protesty społeczne po przyjęciu ustawy o wolności wyznania

8 stycznia 2020 r. w Czarnogórze zaczęła obowiązywać ustawa o wolności wyznania. Jej przyjęcie wywołało liczne protesty społeczne i doprowadziło do ponownych napięć na linii Podgorica – Belgrad. Serbska Cerkiew Prawosławna (SPC), zdecydowany przeciwnik ustawy, określa jej przyjęcie jako atak na mienie cerkiewne i próbę jego bezprawnego przejęcia. Władze...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 104
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Integracja Białorusi z Rosją: próba sił

Prowadzone przez Rosję i Białoruś negocjacje dotyczące pogłębienia integracji w ramach Państwa Związkowego utknęły w martwym punkcie. Władze na Kremlu naciskają na akceptację wynegocjowanych map drogowych, których implementacja oznacza istotne ograniczenie niezależności gospodarczej i politycznej Białorusi. Rozmowy w sprawie pogłębionej integracji powiązane są...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 102
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Partnerstwo strategiczne Serbii i Rosji: uwarunkowania międzynarodowe i wewnętrzne

Ujawnione na nagraniu z udziałem byłego zastępcy attaché wojskowego Federacji Rosyjskiej Gieorgija Klebana działania służb rosyjskich na terytorium Serbii (zob. Komentarze IEŚ, nr 101) podważyły oficjalny obraz stosunków serbsko-rosyjskich. Pokazały również, że ostentacyjnie przyjacielskie relacje na linii Belgrad – Moskwa nie są wcale tak dobre, jak...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 103
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Arktyka w polityce zagranicznej Estonii

Wzrastające zainteresowanie Estonii regionem Arktyki wynika z jej położenia geograficznego oraz z pojawiających się w Arktyce nowych wyzwań, związanych ze zmianami klimatycznymi i aktywnością mocarstw w regionie. Do priorytetów polityki zagranicznej Estonii w regionie Arktyki należy uzyskanie statusu obserwatora w Radzie Arktycznej, który umożliwi jej większe...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 101
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Skandal w Serbii z udziałem rosyjskiego dyplomaty

W dniu 17 listopada 2019 r. w serwisie internetowym YouTube opublikowane zostało anonimowo nagranie wideo, na którym widać, jak rosyjski dyplomata Gieorgij Kleban, zastępca attaché wojskowego Federacji Rosyjskiej w Serbii, odbiera torbę od emerytowanego podpułkownika Wojsk Serbii i wręcza mu plastikową torbę, w której znajduje się koperta z pieniędzmi. O nagraniu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 100
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: afera wokół handlu bronią (z małą i wielką polityką w tle)

W połowie września 2019 r. wybuchła w Serbii jedna z największych afer ostatnich miesięcy. Sprawa sprzedaży broni produkowanej w fabryce Krušik w miejscowości Valjevo zyskała międzynarodowy rozgłos i konsekwentnie przyciąga uwagę serbskiej opinii publicznej. Afera ta pogłębia również kryzys polityczny w Serbii. W efekcie na kilka miesięcy przed wyborami...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 99
Jan Muś - Zespół Bałkański

Wybory prezydenckie w Chorwacji: druga żółta kartka dla rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej

Wybory prezydenckie w Chorwacji zakończyły się porażką rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Przebieg kampanii wyborczej wskazuje na wysoki koszt polityczny działań rządu HDZ oraz ogólne zniechęcenie społeczne do elit politycznych. Pojawienie się niezależnych kandydatów, szczególnie po prawej stronie sceny politycznej, wzmogło retorykę...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 98
Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: przed utworzeniem rządu technicznego i przyśpieszonymi wyborami

Po ponownej odmowie dotyczącej rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych do UE z Macedonią Północną i Albanią premier Macedonii Zoran Zaev ogłosił plan przeprowadzenia przyspieszonych wyborów parlamentarnych na wiosnę 2020 r. Ze względu na silne podziały społeczne oraz niedawno ujawnione afery korupcyjne, godzące w wizerunek obecnego rządu, wynik wyborów pozostaje...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 96
Oleksandra Iwaniuk - Zespół Wschodni

Czy będzie trzecia „wojna gazowa”? Ukraina, Rosja i UE negocjują nowy kontrakt

31 grudnia 2019 r. wygasa dziesięcioletni kontrakt gazowy między Ukrainą a Rosją, obejmujący kwestie przesyłu gazu do państw Unii Europejskiej poprzez ukraińskie gazociągi. Do czasu uruchomienia Nord Stream 2 oraz TurkStream 40% zapotrzebowania UE na gaz dostarczane jest przez Rosję właśnie poprzez ten system. Negocjacje dotyczące nowego kontraktu zbiegły się w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 97
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Aktualizacja planów obronnych państw bałtyckich na tle wyzwań stojących przed NATO

Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) jest dla państw bałtyckich podstawowym gwarantem bezpieczeństwa oraz silnych więzi transatlantyckich ze Stanami Zjednoczonymi. Poglądu tego nie zmieniły również trwające wewnątrz NATO dyskusje na temat przyszłego kształtu Sojuszu i identyfikacji zagrożeń zewnętrznych. Ustalenia 30. spotkania przywódców państw i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 95
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Konsekwencje szczytu normandzkiego w Paryżu z 9 grudnia 2019 r.

Szczyt paryski jest pierwszym spotkaniem w formacie normandzkim od 2016 r. Zwołano go z inicjatywy prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, który już w czasie kampanii wyborczej jednoznacznie deklarował chęć zakończenia konfliktu na Donbasie. Duże oczekiwania rozbudzone przez wypowiedzi Zełenskiego nie zostały w pełni zaspokojone. Ukraina i Federacja Rosyjska nie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 93
Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacka prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Plany, oczekiwania, ograniczenia

1 stycznia 2020 r. Chorwacja przejmie od Finlandii półroczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Prezydencja Chorwacji wiąże się z poważnymi ograniczeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Władze państwa będą starały się osiągnąć dwa zasadnicze cele własne znajdujące się poza listą oficjalnych priorytetów: przystąpienie do strefy Schengen oraz kontynuację...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 94
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Protesty społeczne w Serbii, Czarnogórze i Albanii: Bałkańska Wiosna czy proces europeizacji Bałkanów Zachodnich?

Na przestrzeni ostatniego roku w Serbii, Czarnogórze i Albanii miały miejsce protesty społeczne. Demonstracje w Albanii i Czarnogórze wygasły do połowy 2019 r. Protesty w Serbii są wprawdzie kontynuowane, wyraźnemu zmniejszeniu uległa jednak liczba uczestników demonstracji. Jakkolwiek trudno pominąć polityczny kontekst protestów, pozostają one przede wszystkim...

Więcej →