Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 342

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Nafciarze w kłopotach: kondycja rafinerii w państwach Europy Środkowej

Przemysł rafineryjny, podobnie jak wiele innych gałęzi gospodarki, znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji wywołanej pandemią COVID-19. Wprowadzone obostrzenia (m.in. zamknięcie granic lądowych, morskich, powietrznych) spowodowały spadek zapotrzebowania na wszystkie rodzaje paliw. W Europie Środkowej funkcjonuje kilkanaście rafinerii, które musiały zmniejszyć...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 330

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: niezadowolenie społeczne i spadek zaufania do rządu

Dotychczasowe działania władz na Łotwie związane z zapobieganiem zachorowaniom na COVID-19 oraz odbudową gospodarczą państwa spotkały się z widoczną krytyką społeczną. Narastające niezadowolenie objawiło się protestami i sceptycyzmem wobec masowych szczepień. Kampania informacyjna na temat koronawirusa okazała się mało efektywna, powodując wzrost dezinformacji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 329

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Uziemieni: sektor lotniczy w państwach Europy Środkowej w dobie pandemii COVID-19

Z powodu pandemii COVID-19 sektor lotniczy na świecie przeżywa największy kryzys w swojej historii. Ograniczenie lotniczego ruchu pasażerskiego, będące efektem wprowadzonych obostrzeń, sprawiło, że wiele linii lotniczych stanęło przed groźbą bankructwa. W tych uwarunkowaniach przedsiębiorstwa lotnicze z Europy Środkowej bez wsparcia rządowego nie byłyby w stanie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 325

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Pralnie w bankach: bałtycko-nordycki front przeciwko przestępstwom finansowym

Seria skandali bankowych od 2018 r. kładzie się cieniem na reputację sektora finansowego w państwach bałtyckich i nordyckich. Mowa o upadku banku na Łotwie oraz dotkliwych sankcjach dla banków ze Szwecji i Danii, które prowadziły swoje oddziały w Estonii. Wszystkie miały służyć za pralnie brudnych pieniędzy z państw poradzieckich, głównie z Rosji. Aby zatrzymać...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 321

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Współpraca nordycka: odbudowa zaufania po pandemii COVID-19

Państwa nordyckie mają ambicję, aby do 2030 r. region nordycki stał się najbardziej zrównoważonym i zintegrowanym regionem na świecie. Tymczasem współpraca regionalna w 2020 r. została bardzo mocno osłabiona przez nieskoordynowane działania państw w walce z pandemią COVID-19. Wprowadzone obostrzenia mocno nadwyrężyły wzajemne zaufanie. Jego odbudowa oraz...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 314

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Oby wiało: plany budowy morskich farm wiatrowych w państwach regionu Morza Bałtyckiego

Wśród państw regionu Morza Bałtyckiego coraz większą rolę w bilansach energetycznych zaczynają odgrywać odnawialne źródła energii (OZE), co jest efektem działań na rzecz zmniejszenia emisji CO2. Morze Bałtyckie dzięki swoim uwarunkowaniom (stosunkowo płytki akwen, niskie zasolenie – sól powoduje korozję urządzeń stalowych, niskie fale, silne wiatry, duża...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 308

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nowe obostrzenia i nowe (lepsze) prognozy gospodarcze w państwach bałtyckich

Wzrost zakażeń COVID-19 w państwach bałtyckich w ostatnich tygodniach skutkuje wprowadzeniem szeregu obostrzeń. Drugi lockdown nie wpłynie jednak tak negatywnie na gospodarki państw bałtyckich, jak przewidywano. Prognozy wskazują, że recesja w 2020 r. na Litwie i w Estonii może być jedną z najniższych w Europie. Bez wątpienia jednak najnowsze restrykcje – np....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 307

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estońska Konserwatywna Partia Ludowa: kontrowersje polityczne a poparcie społeczne

Estońska Konserwatywna Partia Ludowa (Eesti Konservatiivne Rahvaerakond, EKRE), znana ze skandali i prowokacyjnych wypowiedzi swoich członków, jest partią antyestablishmentową, antyunijną i antyimigrancką. W ostatnim czasie gorącą dyskusję wywołały krytyczne uwagi jej liderów wobec premier Finlandii, obraźliwe słowa w stosunku do Joego Bidena w kontekście...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 302

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nie sprint, lecz maraton. Masowe szczepienia przeciwko COVID-19 w państwach regionu Morza Bałtyckiego

Państwa bałtyckie i nordyckie, w tym także Norwegia nienależąca do UE, uczestniczą w programie zakupu szczepionek, negocjowanym przez Komisję Europejską. W większości państw regionu (poza Łotwą), z których każde otrzymało 9750 dawek produktu firmy Pfizer/BioNTech, szczepienia rozpoczęto 27 grudnia. Poszczególne państwa przyjęły stosowne strategie szczepień, w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 300

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Nowa strategia bezpieczeństwa Szwecji: pomiędzy statusem specjalnego partnera a członkostwem w NATO

W ciągu ostatnich kilku lat region Morza Bałtyckiego (RMB) stał się obszarem, gdzie obok pokojowych stosunków pomiędzy państwami pojawiły się silne napięcia, wywołane przez liczne rosyjskie prowokacje wojskowe oraz ćwiczenia wojskowe na dużą skalę. Spowodowało to zmianę podejścia w Szwecji, w której obecnie toczy się debata wokół strategii bezpieczeństwa na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: reaktor jądrowy Ringhals w Szwecji, https://powerplants.vattenfall.com/ringhals]

Komentarze IEŚ 293

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Region Morza Bałtyckiego: możliwe nowe punkty na mapie elektrowni jądrowych

Na początku listopada 2020 r. rząd Estonii podjął decyzję o powołaniu grupy roboczej w celu przeanalizowania możliwości budowy elektrowni jądrowej, która miałaby powstać po 2035 r. Jednak to nie jedyny tego typu projekt w regionie Morza Bałtyckiego, bowiem od kilku lat trwają prace w zakresie budowy elektrowni w Polsce. W związku z potrzebą redukcji emisji CO2 i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Premier Danii z pingwinem podczas spotkania Rady Państw Morza Bałtyckiego

Komentarze IEŚ 286

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Formaty współpracy wielostronnej w regionie Morza Bałtyckiego: w poszukiwaniu swojej niszy

W ciągu minionego półrocza uczestnicy poszczególnych formatów współpracy regionalnej rozpoczęli dyskusję na temat wizji regionu Morza Bałtyckiego (RMB) w perspektywie 2030 r. Rok 2021 będzie stanowił okres podsumowania dotychczasowych efektów współpracy (bałtycki plan działania HELCOM), okres przejściowy (Punkt ds. Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego), a...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 285

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

AWPL-ZChR: jak smakuje gorycz porażki

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR), która podczas ostatnich wyborów parlamentarnych na Litwie uzyskała jedynie 4,8% poparcia, złożyła skargę dotyczącą rażących naruszeń procedury wyborczej do Sejmu. Główna Komisja Wyborcza na Litwie odrzuciła skargę, jednak AWPL-ZChR ponownie odwołała się do Sejmu i prezydenta....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 282

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Globalne standardy e-administracji – Estonia dzieli się doświadczeniem

Estonia, Niemcy, Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) i Digital Impact Alliance (DIAL) przy Fundacji ONZ podjęły współpracę w celu przyspieszenia transformacji cyfrowej – przede wszystkim w zakresie usług rządowych. Jej rezultatem ma być ustanowienie ram współpracy między rządami, tak by tworzenie oraz wdrażanie e-administracji było efektywne kosztowo,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Rafael Henrique/Zuma Press/Forum]

Komentarze IEŚ 273

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wpływ COVID-19 na polityki fiskalne państw Europy Środkowej

W ciągu sześciu miesięcy od ogłoszenia pandemii COVID-19 państwa Europy Środkowej na wsparcie fiskalne wydały równowartość niemal 10% PKB. Ta zdecydowana reakcja rządów łagodzi skutki kryzysu gospodarczego, ratuje przedsiębiorstwa i pozwala zachować miejsca pracy. Wzrost wydatków przy równocześnie mniejszych wpływach budżetowych nieuchronnie prowadzi jednak do...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Konferencja prasowa dotyczaca podjecia decyzji inwestycyjnych dla projektu Baltic Pipe; n/z Krzysztof Tchorzewski - Minister Energii; Forum]

Komentarze IEŚ 271

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

W poszukiwaniu prymusa: postępy w realizacji projektów energetycznych państw Inicjatywy Trójmorza

Jednym z filarów Inicjatywy Trójmorza (TSI) jest współpraca w wymiarze energetycznym, a katalog wspólnych priorytetowych inwestycji obejmuje osiem takich projektów o charakterze wielostronnym*. W dniach 19-20 października 2020 r. w Tallinie odbędzie się szczyt, w trakcie którego dojdzie zapewne do omówienia stanu zaawansowania poszczególnych projektów, realizowanych w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: "Family photo" podczas spotkania przedstawicieli państw TSI w Ljubljanie w 2019 r.; Borut Zivulovic/Reuters/Forum]

Komentarze IEŚ 270

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Ewolucja podejścia Estonii wobec Inicjatywy Trójmorza

W dniach 19-20 października w Tallinie odbędzie się piąty szczyt Inicjatywy Trójmorza (TSI). W ciągu kilku lat funkcjonowania TSI widoczna jest zmiana nastawienia Estonii wobec tego formatu współpracy. Początkowy sceptycyzm został zastąpiony przez podejście pragmatyczne, uwzględniające znaczenie stosunków transatlantyckich w polityce zagranicznej Estonii oraz...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 267

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwa po pierwszej turze wyborów parlamentarnych

Główna walka o głosy podczas wyborów do litewskiego Seimasu (pierwsza tura – 11 października; druga tura – 25 października) toczyła się pomiędzy socjalno-konserwatywnym Litewskim Związkiem Chłopów i Zielonych (LVŽS) a konserwatywnym Związkiem Ojczyzny – Litewskimi Chrześcijańskimi Demokratami (TS-LKD). Kampanię wyborczą zdominowały tematy...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 263

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Wizyta prezydenta Francji na Litwie: połowiczny sukces

W dniach 28-30 września, dziewiętnaście lat po wizycie Jacques’a Chiraca, Litwę i Łotwę odwiedziła francuska para prezydencka Emmanuel Macron i Brigitte Macron. Do zapowiadanego przez prezydenta Francji utrzymania dialogu z Rosją państwa bałtyckie podeszły sceptycznie. W agendzie spotkania znalazły się także kwestie niebudzące większych kontrowersji, takie jak...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 257

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Litwa coraz bliżej członkostwa w Międzynarodowej Agencji Energii

W 2019 r. Litwa podjęła starania na rzecz członkostwa w Międzynarodowej Agencji Energii (IEA), jednej z najważniejszych organizacji międzynarodowych mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego jej sygnatariuszom. To kolejny krok, po akcesji w 2018 r. do grona państw członkowskich Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w kierunku...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Daniel Ribeiro Cortat Arastoro, Pixabay]

Komentarze IEŚ 255

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Rywalizacja państw bałtyckich o białoruskie firmy z branży IT

Sektor IT na Białorusi jest jednym z najprężniej rozwijających się w kraju i obecnie odpowiada za około 6% PKB. Z powodu zaostrzających się represji wobec obywateli i – przede wszystkim – działań rządu polegających na ograniczaniu dostępu do Internetu około stu białoruskich firm reprezentujących branżę technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz tzw....

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Fredrik Sandberg/TT newsagency/Forum]

Komentarze IEŚ 252

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Państwa Europy Północnej wobec kryzysu wewnętrznego na Białorusi

Kryzys wewnętrzny po wyborach prezydenckich na Białorusi jest wyzwaniem dla państw nordyckich i bałtyckich (NB8) i może potencjalnie wywrzeć wpływ na przewodnictwo Szwecji w Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Wybory oraz późniejsze postępowanie prezydenta Alaksandra Łukaszenki zostały skrytykowane przez państwa Europy Północnej. Wśród...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 250

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Implikacje gospodarcze kryzysu na Białorusi dla Litwy

W odpowiedzi na działania Litwy, w tym wspólne z Łotwą i Estonią wprowadzenie zakazu wjazdu na ich terytorium 30 przedstawicieli władz białoruskich, prezydent Alaksandr Łukaszenka zapowiedział sankcje odwetowe, obejmujące reorientację kierunków transportu ładunków białoruskich, które miałyby być eksportowane przez porty rosyjskie. Mimo że konsekwencje...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Litewski "żywy łańcuch" w proteście przeciwko wynikom wyborów na Białorusi; INTS KALNINS/Reuters/Forum]

Komentarze IEŚ 247

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Międzynarodowa rola Litwy wobec kryzysu na Białorusi

Litwa stała się największym orędownikiem sprawy białoruskiej nie tylko w regionie, ale i na świecie. Jej szybka reakcja i silny głos na rzecz procesów demokratycznych na Białorusi uwarunkowane są zarówno doświadczeniami związanymi z oporem wobec reżimu sowieckiego, jak i względami bezpieczeństwa w regionie. Mimo napiętych relacji dwustronnych dziedzictwo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

[Zdjęcie: Autobus Ursus napędzany paliwem wodorowym; Wikipedia]

Komentarze IEŚ 242

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nadchodząca wodorowa rewolucja w Europie Środkowej – korzyści i wyzwania

Obecnie wodór odgrywa marginalną rolę jako nośnik energii. Zgodnie z ambitnymi celami Komisji Europejskiej ma się to jednak zmienić. W celu wsparcia działań na rzecz neutralności klimatycznej KE w lipcu 2020 r. przygotowała strategię poświęconą wodorowi, w której wskazała na jego kluczową rolę w budowaniu Europejskiego Zielonego Ładu. W Europie Środkowej są...

Więcej →