Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 421

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Nowa szansa i nowe problemy: wielka prywatyzacja na Ukrainie

Od kilku miesięcy na Ukrainie trwa ożywiona debata na temat prywatyzacji dużych przedsiębiorstw państwowych. Proces ten wspierany jest przez prezydenta, który dostrzega w nim możliwość zarówno zwiększenia efektywności zarządzania spółkami o znaczeniu strategicznym, jak i ograniczenia korupcji. Z punktu widzenia interesów państwa kluczowe jest uzupełnienie braków...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 419

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Sankcje Unii Europejskiej wobec Białorusi i ich wpływ na gospodarki Litwy i Łotwy

W reakcji na łamanie praw człowieka przez władze białoruskie oraz wymuszenie lądowania samolotu Ryanair w Mińsku w maju br. Unia Europejska nałożyła kolejne obostrzenia na osoby i podmioty odpowiedzialne za represje na Białorusi, a także – na najbardziej dochodowe dla reżimu Alaksandra Łukaszenki branże przemysłu, tj. przemysł nawozowy, naftowy i petrochemiczny...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 418

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Słońce dla wszystkich: rozwój instalacji fotowoltaicznych w państwach bałtyckich

W państwach bałtyckich kwestia wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) w gospodarce jest ważnym motywem działań na rzecz zwiększenia niezależności energetycznej. Dlatego też wsparcie rozbudowy mocy wytwórczych w zakresie energii pozyskiwanej ze słońca jest niezbędne, biorąc pod uwagę ambitne cele Litwy, Łotwy oraz Estonii dotyczące redukcji emisji CO2 i...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 413

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Przed szczytem w Sofii: wyzwania stojące przed Inicjatywą Trójmorza

8-9 lipca 2021 r. Bułgaria zorganizuje szósty szczyt Inicjatywy Trójmorza (The Three Seas Initiative, TSI). Spotkanie w Sofii będzie okazją do podsumowania dotychczasowych osiągnięć, ale także do dyskusji o wyzwaniach stojących przed Inicjatywą, do których zaliczają się m.in. realne i potencjalne konflikty, wolne tempo realizacji priorytetowych projektów, powrót...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 412

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Złoże Neptun: problemy gazowe Rumunii

Rumunia należy do państw o dużym potencjale wydobycia gazu ziemnego, a kluczowym projektem w tym zakresie jest zagospodarowanie podmorskiego złoża Neptun. Realizacja inwestycji znacząco wpłynęłaby na poprawę bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz wzrost jego pozycji międzynarodowej w regionie. Jednak od kilku lat Rumunia staje się coraz mniej atrakcyjnym...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 411

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Duńska forteca: zaostrzenie polityki wobec uchodźców

3 czerwca duński parlament (Folketinget) przyjął poprawki do ustawy o cudzoziemcach, która pozwoli Danii na otwieranie ośrodków recepcyjnych poza Europą. Jej skutkiem będzie zmniejszenie liczby uchodźców ubiegających się o azyl przy wjeździe do Danii. To kolejne zaostrzenie polityki imigracyjnej w tym państwie, które od kilku lat ma w tej kwestii jedno z...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 403

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Rok z home office: bilans pracy zdalnej w Europie Środkowej

Pandemia COVID-19 zapamiętana zostanie jako punkt zwrotny w systemie pracy zdalnej. Odsetek pracujących w ramach home office w samym tylko 2020 r. wzrósł w Unii Europejskiej więcej niż w ciągu poprzedzającej go dekady. Wzrost ten nie był jednak równomierny – w tyle pozostały państwa Europy Środkowej, zwłaszcza te, w których branże ICT oraz usług opartych na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 397

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Morze z widokiem na przyszłość. Potencjał i rozwój portów państw bałtyckich

Porty państw bałtyckich, szczególnie Ryga i Kłajpeda, są ważnymi węzłami tranzytowymi, łączącymi nie tylko Europę Wschodnią i Zachodnią, ale także Północną i Południową. Na ich rozwój i konkurencyjność wpływają zarówno uwarunkowania geograficzne, jak i otoczenie polityczne i gospodarcze. Podczas gdy modernizacja, nowe inwestycje oraz zmiana struktury...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 394

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Oficjalna pomoc rozwojowa państw nordyckich: narzędzie kreowania pozytywnego wizerunku

13 kwietnia 2021 r. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przedstawiła wstępne dane dotyczące oficjalnej pomocy rozwojowej (Official Development Assistance, ODA), która w 2020 r. osiągnęła rekordowy poziom 161,2 mld USD (wzrost o 3,5% w porównaniu z 2019 r.). Stanowiło to 0,32% całkowitego dochodu narodowego brutto (DNB) wszystkich 30 państw...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 390

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nowy Europejski Bauhaus: wyzwania Europy Środkowej wobec efektywnego energetycznie budownictwa

Droga do ambitnego celu neutralności klimatycznej państw Unii Europejskiej wiedzie w dużej mierze przez efektywne energetycznie budownictwo. Jego tworzeniu ma sprzyjać Nowy Europejski Bauhaus – inicjatywa, która ma zebrać wiedzę i doświadczenie przedstawicieli różnych dziedzin w celu przekierowania budownictwa na niskoemisyjne tory. Państwa Europy Środkowej stoją w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 389

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Pandemia nierówności społecznych: sytuacja mniejszości narodowych i etnicznych na Łotwie i w Estonii

Na Łotwie i w Estonii pandemia uwidoczniła i pogłębiła nierówności społeczno-ekonomiczne wynikające z przynależności narodowościowej i etnicznej. Wyższa zachorowalność na COVID-19 wśród mniejszości mogła być spowodowana ograniczonym dostępem do wysokiej jakości usług zdrowotnych oraz informacji w języku ojczystym. Dodatkowo niższy status...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 387

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Odległość nie gra roli: ukraińsko-azerska współpraca gospodarczo-energetyczna

Mimo odległości Ukrainę i Azerbejdżan łączy wieloletnia współpraca gospodarczo-energetyczna. Bezpieczeństwo w basenie Morza Czarnego oraz na granicy Europy i Azji, a także naruszenie integralności terytorialnej obu państw to główne wyzwania stanowiące podstawę wspólnych interesów. Najbardziej istotna pozostaje kwestia dostaw ropy naftowej, a w przyszłości...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 383

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Gospodarki Europy Środkowej: różne oblicza pandemii COVID-19

Tak jak różny jest przebieg choroby COVID-19 u poszczególnych pacjentów, tak różny jest wpływ pandemii na poszczególne środkowoeuropejskie gospodarki. Oto kilka przykładów. Litwa na tle Unii Europejskiej w niemal najmniejszym stopniu odczuła recesję w 2020 r., jednak boryka się ze wzrostem bezrobocia. Polskę cechuje jedna z najniższych w UE stopa bezrobocia, ale...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 375

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

„Paszport szczepionkowy”: państwa Europy Północnej wytyczają drogę UE

Cyfrowe Zielone Certyfikaty mają pomóc w swobodnym przemieszczaniu się na obszarze Unii Europejskiej w dobie pandemii COVID-19. Jako pierwsze ich opracowanie i wdrażanie na poziomie krajowym rozpoczęły państwa Europy Północnej. W Danii system tzw. paszportów szczepionkowych funkcjonuje od 6 kwietnia 2021 r. W założeniu mają umożliwić państwom znoszenie ograniczeń...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 374

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Wspólna wizyta ministrów spraw zagranicznych Litwy, Łotwy i Estonii na Ukrainie

Piętnastego kwietnia 2021 r. ministrowie spraw zagranicznych Litwy – Gabrielius Landsbergis, Łotwy – Edgars Rinkēvičs i Estonii – Eva-Maria Liimets na zaproszenie ministra spraw zagranicznych Ukrainy Dmytra Kułeby złożyli wizytę roboczą na Ukrainie. Był to kolejny dowód ich poparcia dla suwerenności i niepodzielności terytorialnej tego państwa w kontekście...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 370

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Małe państwa Europy Północnej w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

Po raz pierwszy w historii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ) znajdują się dwa państwa z Europy Północnej: Estonia (2020-2022) i Norwegia (2021-2023). To szansa na wzmocnienie współpracy w obszarach, które są bliskie małym państwom, np. priorytetowym traktowaniu przestrzegania prawa międzynarodowego czy podejmowaniu wielostronnych działań dyplomatycznych w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 361

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: podnoszenie wieku emerytalnego reakcją na starzenie się społeczeństwa

Starzenie się społeczeństwa jest problemem całej Europy. Aby sprostać wyzwaniom związanym ze wzrostem kosztów finansowania systemu opieki społecznej, Łotwa podnosi wiek emerytalny. Dotychczasowe działania mogą okazać się niewystarczające, tym bardziej że Komisja Europejska wzywa do bardziej odważnych zmian w tym zakresie. Władze Łotwy w obawie przed wzrostem...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 357

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Hub gazowy w Polsce: w kierunku budowy niezależności energetycznej regionu Morza Bałtyckiego

W regionie Morza Bałtyckiego trwa proces rozbudowy infrastruktury energetycznej. Realizowane projekty mają zapewnić większą dostępność gazu ziemnego spoza Rosji, zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i wymusić konkurencję cenową. W Polsce już tworzone są podstawy centrum transportu i handlu gazem ziemnym (hubu). Jego powstanie przeorganizowałoby cały rynek...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 356

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja: równouprawnienie płci i feministyczna polityka zagraniczna

W Szwecji polityka równouprawnienia płci była kształtowana przez wiele lat, a obecnie jest jednym z fundamentów działań tego państwa na arenie międzynarodowej. Widoczna jest zwłaszcza w trakcie prac Szwecji na forum organizacji międzynarodowych: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Stanowi również...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 351

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Elektrykiem po kontynencie: rynek samochodów elektrycznych w państwach Europy Środkowej

Samochody elektryczne, obejmujące pojazdy w pełni elektryczne – BEV (battery electric vehicles) i hybrydowe – PHEV (plug-in hybrid electric vehicles), stanowią przyszłość branży motoryzacyjnej w Europie Środkowej. Obecnie największą popularnością cieszą się w tym regionie modele z silnikami hybrydowymi. Prowadzone akcje promocyjne, rozbudowywany system...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 345

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Gdy brakuje na jedzenie – ubóstwo w Europie Środkowej

Obraz środkowoeuropejskiej biedy jest wyraźnie zróżnicowany. W Czechach odsetek osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym jest najniższy w całej Unii Europejskiej, z kolei w Bułgarii – najwyższy. Łącznie problem ten przed pandemią COVID-19 dotyczył 22 milionów obywateli „nowych” państw UE. Prognozy wskazują, że kryzys wywołany pandemią może...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 343

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Uciekający czas: zatopiona amunicja chemiczna wyzwaniem dla państw regionu Morza Bałtyckiego

Amunicja chemiczna i bojowe środki trujące (BST) na dnie Morza Bałtyckiego oraz incydenty z nimi związane nie są nowym wyzwaniem dla państw regionu Morza Bałtyckiego (RMB). Komisja Helsińska (HELCOM) oraz liczne projekty międzynarodowe umożliwiły wstępne rozpoznanie problemu. Konieczne jest jednak dalsze monitorowanie sytuacji oraz prowadzenie kolejnych badań w celu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 342

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Nafciarze w kłopotach: kondycja rafinerii w państwach Europy Środkowej

Przemysł rafineryjny, podobnie jak wiele innych gałęzi gospodarki, znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji wywołanej pandemią COVID-19. Wprowadzone obostrzenia (m.in. zamknięcie granic lądowych, morskich, powietrznych) spowodowały spadek zapotrzebowania na wszystkie rodzaje paliw. W Europie Środkowej funkcjonuje kilkanaście rafinerii, które musiały zmniejszyć...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 330

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: niezadowolenie społeczne i spadek zaufania do rządu

Dotychczasowe działania władz na Łotwie związane z zapobieganiem zachorowaniom na COVID-19 oraz odbudową gospodarczą państwa spotkały się z widoczną krytyką społeczną. Narastające niezadowolenie objawiło się protestami i sceptycyzmem wobec masowych szczepień. Kampania informacyjna na temat koronawirusa okazała się mało efektywna, powodując wzrost dezinformacji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 329

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Uziemieni: sektor lotniczy w państwach Europy Środkowej w dobie pandemii COVID-19

Z powodu pandemii COVID-19 sektor lotniczy na świecie przeżywa największy kryzys w swojej historii. Ograniczenie lotniczego ruchu pasażerskiego, będące efektem wprowadzonych obostrzeń, sprawiło, że wiele linii lotniczych stanęło przed groźbą bankructwa. W tych uwarunkowaniach przedsiębiorstwa lotnicze z Europy Środkowej bez wsparcia rządowego nie byłyby w stanie...

Więcej →