Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 677

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Na równi pochyłej. Sytuacja gospodarcza Białorusi w czasie pełnowymiarowej agresji Rosji na Ukrainę (część 1)

Nowa faza rosyjskiej agresji i pośredni w niej udział reżimu Łukaszenki mają istotny wpływ na sytuację geopolityczną i gospodarczą Białorusi. Stopniowo wdrażane nowe pakiety sankcji uderzają w najbardziej dochodowe sektory białoruskiej gospodarki, które od lat uzależnione są od eksportu do Unii Europejskiej i na Ukrainę. Pogłębiająca się recesja przekłada...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 676

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Przyśpieszona ukrainizacja językowa

Rosja dokonuje na Ukrainie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, a także językobójstwa („linguicide”), świadomie niszcząc język ukraiński jako element tożsamości narodu, jego kulturalnej i historycznej wspólnoty, interesów i wartości narodowych. Uzyskany efekt jest jednak przeciwny do zamierzonego – przyśpiesza proces samoidentyfikacji językowej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 675

Damian Szacawa | Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Finlandia: ambitne cele klimatyczne wymuszają odpowiednie działania w sferze energetycznej

Finlandia, wraz z wejściem w życie nowej ustawy klimatycznej (Climate Change Act), określiła najbardziej ambitny na świecie cel związany z ochroną środowiska, który przewiduje osiągnięcie zerowej emisji netto do 2035 r. Takie plany mają docelowo nie tylko pozytywnie wpłynąć na stan środowiska naturalnego, ale także uczynić z Finlandii państwo nowoczesne i...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 674

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Inflacja w coraz większym stopniu niepokoi Węgrów

Opublikowane przez Centralny Urząd Statystyczny (KSH) dane, dotyczące inflacji notowanej na Węgrzech w lipcu 2022 r., nie są optymistyczne. Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) wzrósł do 13,7%, natomiast inflacja bazowa, nieuwzględniająca m.in. zmian cen energii i żywności, wyniosła 16,7%. Pomimo licznych tarcz antykryzysowych obywatele Węgier coraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 673

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Eskalacja i tymczasowa deeskalacja kryzysu w północnym Kosowie: przyczyny i uwarunkowania (cz. 2)

Na przełomie lipca i sierpnia 2022 r. Serbowie przez dwa dni blokowali drogi dojazdowe do przejść granicznych w Jarinje i Brnjaku w północnym Kosowie. Blokady te były faktycznie manifestacją sprzeciwu władz Serbii wobec zaplanowanego na 1 sierpnia 2022 r. rozpoczęcia implementacji dwóch decyzji rządu Kosowa z 29 czerwca 2022 r. Decyzje te dotyczą: (1) wymiany...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 672

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Eskalacja i tymczasowa deeskalacja kryzysu w północnym Kosowie (cz. 1)

Na przełomie lipca i sierpnia 2022 r. doszło do wzrostu napięcia między Serbią i Kosowem. 31 lipca Serbowie zablokowali bowiem drogi dojazdowe do dwóch przejść granicznych w północnym Kosowie, protestując w ten sposób przeciwko rozpoczęciu 1 sierpnia implementacji dwóch decyzji rządu Kosowa z 29 czerwca 2022 r. W sytuacji narastającego napięcia władze w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 671

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Problemy rafinerii w państwach Europy Środkowej

W ciągu kilku ostatnich tygodni w państwach Europy Środkowej doszło do nieplanowanych postojów w rafineriach, co w kontekście wojny na Ukrainie negatywnie wpłynęło na sytuację na rynku paliw. Pożary w rafineriach w Austrii, na Węgrzech oraz w Czechach znacząco ograniczyły dostępność paliw w regionie. W tych realiach nastąpił wzrost cen paliw. Obecnie powoli...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 670

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wyczekując piku. Inflacja w państwach bałtyckich

Według szacunków we wszystkich państwach bałtyckich inflacja w lipcu 2022 r. przekroczy 20%. To rekordowe i niespotykane dotychczas wartości w strefie euro. Decyzja o podniesieniu stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny nie stanowi z pewnością natychmiastowego remedium na tak wysoki wzrost cen, jest jednak istotnym sygnałem wysyłanym do rynków finansowych. Tym...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 669

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Czarnogóra: nowy rząd premiera Dritana Abazovicia – trudna europejska perspektywa w świetle podziałów wewnętrznych

28 kwietnia 2022 r. Dritan Abazović został powołany na urząd premiera Czarnogóry i zastąpił na tym stanowisku Zdravko Krivokapicia. Nowy rząd uzyskał poparcie 46 deputowanych w 81-osobowym parlamencie. Głębokie podziały pomiędzy partiami proserbskimi i prorosyjskimi powiązanymi z SCP a partiami proeuropejskimi o orientacji obywatelskiej oraz brak konsensusu w kwestii...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 668

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Krajobraz polityczny w Bułgarii i Macedonii Północnej po „francuskiej propozycji”

„Francuska propozycja”, która doprowadziła do zniesienia bułgarskiego weta, stała się formalnym powodem upadku w Bułgarii rządu Kiriła Petkowa. Z kolei w Macedonii Północnej postawiła rząd Dimitara Kowaczewskiego przed nowym wyzwaniem wprowadzenia do konstytucji zmiany, od której zależy dalszy postęp w negocjacjach członkowskich. Stawiając czoła zarzutom o...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 667

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska – zaufanie do rządu i partii politycznych

Pół roku od objęcia władzy w Republice Czeskiej złożony z pięciu partii koalicyjnych rząd Petra Fiali (ODS) cieszy się zaufaniem społecznym jedynie 28% obywateli. Wynik ten przedstawia najniższe zaufanie dla rządu od marca 2021 r., kiedy w państwie obowiązywało szereg obostrzeń związanych z pandemią COVID-19, a władzę sprawował koalicyjny gabinet byłego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 666

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja przed wyborami parlamentarnymi: uwarunkowania i wyzwania

11 września 2022 r. odbędą się w Szwecji wybory parlamentarne. Ostatnie lata funkcjonowania mniejszościowego centrolewicowego gabinetu były niestabilne, co skutkowało w listopadzie 2021 r. zmianą na stanowisku premiera i lidera Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej (SAP). W trakcie pierwszego miesiąca kampanii wyborczej partie parlamentarne skupiły się...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 665

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Rola ruchu wolontariackiego w obronie Ukrainy przed rosyjską agresją

Od 24 lutego 2022 r. na Ukrainie nastąpił istotny wzrost ruchów wolontariackich. Aby wesprzeć siły zbrojne, Ukraińcy w ramach wolontariatu organizują zbiórki pieniędzy, kupują niezbędne artykuły, pomagają w przewożeniu ludzi itp. Część wolontariuszy pracuje samodzielnie, inni dołączają do już istniejących organizacji charytatywnych i społecznych, a...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ nr 664

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Sto gyélaty? Węgry konsekwentnie uzależniają się od rosyjskich źródeł energii

Trwająca w Ukrainie rosyjska inwazja, rozpoczęta 24 lutego br., w żaden sposób nie wpłynęła na korektę polityki energetycznej Węgier. Można wręcz stwierdzić, że Budapeszt stał się jeszcze gorliwszym obrońcą rosyjskich interesów – spółek Gazprom i Rosatom w Europie Środkowej. Konsekwentne uzależnianie się od rosyjskich węglowodorów argumentowane jest ich...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 663

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska – korekta budżetu państwa na 2022 rok

Z końcem lipca br. rząd Republiki Czeskiej zatwierdził poprawkę do budżetu państwa na 2022 r. Znowelizowany budżet ma finalnie osiągnąć deficyt w wysokości ok. 330 mld CZK, przez co suma deficytu ma być o 50 mld CZK wyższa niż zakładana w budżecie zatwierdzonym przez izbę niższą w marcu br. W stosunku do pierwotnych założeń, nowelizacja zakłada wzrost...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 662

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

„V4 Future”: prezydencja Słowacji w Grupie Wyszehradzkiej w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

1 lipca br. Słowacja po raz szósty przejęła roczną prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej (V4). Odbywa się to w sytuacji wciąż trwającej agresji Rosji na Ukrainę, co w dużym stopniu determinuje agendę prezydencji. Konflikt powoduje, że na znaczeniu zyskuje rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej. Nie mniej ważna okazuje się współpraca w zakresie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 661

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Serbia szuka alternatywnych do Rosji dostawców gazu ziemnego

Serbia od wielu lat jest postrzegana jako jeden z kluczowych partnerów polityczno-gospodarczych Rosji w Europie, a przejawem tego typu kooperacji jest duże uzależnienie energetyczne. Władze Serbii nie rezygnują jednak z możliwości pozyskania gazu ziemnego z innych kierunków, chociaż opcji jest niewiele. Kluczową rolę może odegrać współpraca z Azerbejdżanem – przy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 660

Piotr Oleksy | Andrzej Szabaciuk | Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Uzyskanie statusu kandydata do Unii Europejskiej przez Ukrainę i Mołdawię oraz jego znaczenie w odbiorze społecznym tych państw

Od pierwszych dni nowej fazy rosyjskiej agresji (24 lutego 2022 r.) władze Ukrainy na czele z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim jednoznacznie akcentowały, że perspektywa członkostwa w Unii Europejskiej będzie ważnym sygnałem świadczącym o solidarności państw europejskich w walce z rosyjską inwazją. Ukraina, podobnie jak Mołdawia, od lat mierzy się z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 659

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomatyczna ofensywa Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny po 24 lutego 2022

Wzmożone działania polityczne Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny widoczne są od momentu rozpoczęcia konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Mimo że ostatnia wizyta kanclerza Niemiec Olafa Scholza na Bałkanach w czerwcu 2022 r. nie obejmowała BiH, to zarówno niedawne wizyty w tym państwie Annaleny Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec, i Christine Lambrecht,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 658

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Tranzyt gazu ziemnego do obwodu kaliningradzkiego a bezpieczeństwo energetyczne Litwy

Litwa konsekwentnie opowiada się za jak najmocniejszymi sankcjami wobec Rosji w związku z atakiem na Ukrainę, których ważnym elementem jest ograniczenie handlu z obwodem kaliningradzkim. Przykładem tych działań jest ustawowy zakaz importu gazu ziemnego z Rosji. Tranzytowe położenie Litwy sprawia, że jest to kluczowe państwo dla zapewnienia funkcjonowania gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 657

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

„Francuska propozycja” rozwiązania sporu bułgarsko-macedońskiego. Krok potrzebny, ale czy dobry?

Od ponad dwóch lat na drodze do rozpoczęcia procesu negocjacji UE z Macedonią Północną stał bułgarsko-macedoński spór o tożsamość. Dopiero tzw. „francuska propozycja” pogodzenia stanowisk obu państw doprowadziła do przełamania impasu[1]. Ceną za zniesienie bułgarskiego weta jest upadek rządu Kiriła Petkowa oraz destabilizacja sytuacji politycznej w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 656

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koniec negocjacji. Estonia z nowym rządem

Po ponad miesięcznych negocjacjach Estonia zyskuje nowy rząd, na którego czele ponownie stanie Kaja Kallas. 15 lipca br. doszło do podpisania porozumienia między Partią Reform, Partią Socjaldemokratyczną i partią Ojczyzna. Nowy rząd skoncentruje się na kwestiach wysokich cen energii elektrycznej, walce z inflacją, wsparciu socjalnym i polityce edukacyjnej. Przyczyny...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 655

Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Interkonektor Polska-Słowacja i dywersyfikacja dostaw gazu ziemnego na Słowację

Słowacja znajduje się w niekorzystnym położeniu, jeżeli chodzi o dostawy gazu ziemnego, z uwagi na znaczące uzależnienie od importu z Rosji. Działania podejmowane na rzecz dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw surowca znacznie przyspieszyły od momentu zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, a kluczową rolę w tych wysiłkach może odegrać interkonektor...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 654

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Słowenii w 2021 roku

Słowenia odnotowuje wysoki, w porównaniu z poprzednimi latami, deficyt w handlu zagranicznym. W roku popandemicznym 2021 wyraźnie wzrosły obroty w handlu zagranicznym, a w szczególności import z państw spoza Unii Europejskiej. Głównymi partnerami handlowymi Słowenii są Niemcy, Włochy, Szwajcaria i Austria oraz państwa Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 653

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Jednorożce nad Bałtykiem: Estonia europejską kuźnią start-upów

Estonia zbiera dziś plony rozpoczętego ponad ćwierć wieku temu Tygrysiego Skoku (est. Tiigrihüpe), czyli inicjatywy zakładającej rozbudowę infrastruktury i rozwój umiejętności obywateli w zakresie cyfryzacji, zwłaszcza edukację najmłodszych. Kształcone w takich warunkach pokolenie Estończyków jest już na rynku pracy i skutecznie rozwija innowacyjne pomysły,...

Więcej →