Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ nr 664

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Sto gyélaty? Węgry konsekwentnie uzależniają się od rosyjskich źródeł energii

Trwająca w Ukrainie rosyjska inwazja, rozpoczęta 24 lutego br., w żaden sposób nie wpłynęła na korektę polityki energetycznej Węgier. Można wręcz stwierdzić, że Budapeszt stał się jeszcze gorliwszym obrońcą rosyjskich interesów – spółek Gazprom i Rosatom w Europie Środkowej. Konsekwentne uzależnianie się od rosyjskich węglowodorów argumentowane jest ich...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 663

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska – korekta budżetu państwa na 2022 rok

Z końcem lipca br. rząd Republiki Czeskiej zatwierdził poprawkę do budżetu państwa na 2022 r. Znowelizowany budżet ma finalnie osiągnąć deficyt w wysokości ok. 330 mld CZK, przez co suma deficytu ma być o 50 mld CZK wyższa niż zakładana w budżecie zatwierdzonym przez izbę niższą w marcu br. W stosunku do pierwotnych założeń, nowelizacja zakłada wzrost...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 662

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

„V4 Future”: prezydencja Słowacji w Grupie Wyszehradzkiej w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

1 lipca br. Słowacja po raz szósty przejęła roczną prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej (V4). Odbywa się to w sytuacji wciąż trwającej agresji Rosji na Ukrainę, co w dużym stopniu determinuje agendę prezydencji. Konflikt powoduje, że na znaczeniu zyskuje rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej. Nie mniej ważna okazuje się współpraca w zakresie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 661

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Serbia szuka alternatywnych do Rosji dostawców gazu ziemnego

Serbia od wielu lat jest postrzegana jako jeden z kluczowych partnerów polityczno-gospodarczych Rosji w Europie, a przejawem tego typu kooperacji jest duże uzależnienie energetyczne. Władze Serbii nie rezygnują jednak z możliwości pozyskania gazu ziemnego z innych kierunków, chociaż opcji jest niewiele. Kluczową rolę może odegrać współpraca z Azerbejdżanem – przy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 660

Piotr Oleksy | Andrzej Szabaciuk | Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Uzyskanie statusu kandydata do Unii Europejskiej przez Ukrainę i Mołdawię oraz jego znaczenie w odbiorze społecznym tych państw

Od pierwszych dni nowej fazy rosyjskiej agresji (24 lutego 2022 r.) władze Ukrainy na czele z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim jednoznacznie akcentowały, że perspektywa członkostwa w Unii Europejskiej będzie ważnym sygnałem świadczącym o solidarności państw europejskich w walce z rosyjską inwazją. Ukraina, podobnie jak Mołdawia, od lat mierzy się z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 659

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomatyczna ofensywa Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny po 24 lutego 2022

Wzmożone działania polityczne Niemiec wobec Bośni i Hercegowiny widoczne są od momentu rozpoczęcia konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Mimo że ostatnia wizyta kanclerza Niemiec Olafa Scholza na Bałkanach w czerwcu 2022 r. nie obejmowała BiH, to zarówno niedawne wizyty w tym państwie Annaleny Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec, i Christine Lambrecht,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 658

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Tranzyt gazu ziemnego do obwodu kaliningradzkiego a bezpieczeństwo energetyczne Litwy

Litwa konsekwentnie opowiada się za jak najmocniejszymi sankcjami wobec Rosji w związku z atakiem na Ukrainę, których ważnym elementem jest ograniczenie handlu z obwodem kaliningradzkim. Przykładem tych działań jest ustawowy zakaz importu gazu ziemnego z Rosji. Tranzytowe położenie Litwy sprawia, że jest to kluczowe państwo dla zapewnienia funkcjonowania gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 657

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

„Francuska propozycja” rozwiązania sporu bułgarsko-macedońskiego. Krok potrzebny, ale czy dobry?

Od ponad dwóch lat na drodze do rozpoczęcia procesu negocjacji UE z Macedonią Północną stał bułgarsko-macedoński spór o tożsamość. Dopiero tzw. „francuska propozycja” pogodzenia stanowisk obu państw doprowadziła do przełamania impasu[1]. Ceną za zniesienie bułgarskiego weta jest upadek rządu Kiriła Petkowa oraz destabilizacja sytuacji politycznej w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 656

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koniec negocjacji. Estonia z nowym rządem

Po ponad miesięcznych negocjacjach Estonia zyskuje nowy rząd, na którego czele ponownie stanie Kaja Kallas. 15 lipca br. doszło do podpisania porozumienia między Partią Reform, Partią Socjaldemokratyczną i partią Ojczyzna. Nowy rząd skoncentruje się na kwestiach wysokich cen energii elektrycznej, walce z inflacją, wsparciu socjalnym i polityce edukacyjnej. Przyczyny...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 655

Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Interkonektor Polska-Słowacja i dywersyfikacja dostaw gazu ziemnego na Słowację

Słowacja znajduje się w niekorzystnym położeniu, jeżeli chodzi o dostawy gazu ziemnego, z uwagi na znaczące uzależnienie od importu z Rosji. Działania podejmowane na rzecz dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw surowca znacznie przyspieszyły od momentu zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, a kluczową rolę w tych wysiłkach może odegrać interkonektor...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 654

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Słowenii w 2021 roku

Słowenia odnotowuje wysoki, w porównaniu z poprzednimi latami, deficyt w handlu zagranicznym. W roku popandemicznym 2021 wyraźnie wzrosły obroty w handlu zagranicznym, a w szczególności import z państw spoza Unii Europejskiej. Głównymi partnerami handlowymi Słowenii są Niemcy, Włochy, Szwajcaria i Austria oraz państwa Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 653

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Jednorożce nad Bałtykiem: Estonia europejską kuźnią start-upów

Estonia zbiera dziś plony rozpoczętego ponad ćwierć wieku temu Tygrysiego Skoku (est. Tiigrihüpe), czyli inicjatywy zakładającej rozbudowę infrastruktury i rozwój umiejętności obywateli w zakresie cyfryzacji, zwłaszcza edukację najmłodszych. Kształcone w takich warunkach pokolenie Estończyków jest już na rynku pracy i skutecznie rozwija innowacyjne pomysły,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 652

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotysze w kamaszach. Obowiązkowa służba wojskowa na Łotwie

Łotwa zapowiedziała wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej od 2023 r. Decyzja ta jest wynikiem wzrostu poczucia zagrożenia w związku z inwazją Rosji na Ukrainę oraz pozamilitarną presją Rosji na Łotwę. Efektem ma być wzmocnienie krajowego potencjału obronnego i postrzeganie Łotwy wśród sojuszników NATO jako partnera godnego zaufania. O powodzeniu planu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 651

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

„Europa jako zadanie”: priorytety prezydencji Republiki Czeskiej w Radzie UE

Pierwszego lipca 2022 r. Republika Czeska objęła rotacyjną, półroczną prezydencję w Radzie UE, będącą drugą już prezydencją tego państwa po przystąpieniu do Unii Europejskiej w 2004 r. Na priorytety objętego po Francji przewodnictwa w znaczącym stopniu wpłynęła agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Podczas sześciomiesięcznego okresu prezydencji Republika...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 650

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Trudna sztuka balansowania. Reżim Łukaszenki wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę

Od rozpoczęcia rosyjskiej agresji na Ukrainę Alaksandr Łukaszenka próbuje demonstrować bliskie związki z Federacją Rosyjską, udostępniając wojskom rosyjskim swoje terytorium oraz infrastrukturę i jednocześnie unikając wysłania białoruskich wojsk na Ukrainę. Przeciągająca się wojna i rosnące straty strony rosyjskiej zmuszają władze na Kremlu do szukania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 649

Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Szczyt NATO w Madrycie: „natoizacja” regionu Morza Bałtyckiego

Nowa Koncepcja strategiczna NATO, przyjęta na szczycie w Madrycie w dniach 28-30 czerwca br., jest odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Federacja Rosyjska, która naruszyła międzynarodowe normy oraz zasady porządku i stabilności, została uznana za głównego wroga Sojuszu. Decyzjami o największym znaczeniu dla regionu Morza...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 648

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Co Węgrzy na to, że odbył się szczyt NATO?

Zakończony szczyt NATO w Madrycie przez wielu ekspertów uznany został za przełomowy, przede wszystkim z racji rozszerzenia Sojuszu o Finlandię i Szwecję oraz uznania Rosji za bezpośrednie zagrożenie. Kiedy jednak wśród państw Europy Środkowej i Północnej panuje mniej bądź bardziej zachowawczy entuzjazm, komunikaty rządu Węgier kwestię zmiany strategii w zasadzie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 647

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej dla Ukrainy

24 czerwca 2022 r. podczas szczytu przywódców państw członkowskich UE w Brukseli została ogłoszona decyzja Rady Europejskiej o nadaniu Ukrainie statusu kandydata do Unii Europejskiej. Ukraina deklaruje gotowość do natychmiastowych działań w zakresie negocjacji akcesyjnych, jednak spełnienie niezbędnych warunków będzie procesem długotrwałym i trudnym dla państwa...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 646

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Rosyjska propaganda uderza w relacje polsko-ukraińskie

W ostatnich tygodniach Rosja prowadzi intensywną kampanię propagandowo-dezinformacyjną w celu pogorszenia relacji Polski i Ukrainy. Warszawie zarzuca się m.in. dążenie do zajęcia i podporządkowania sobie zachodniej części Ukrainy w imię idei „wielkiej Rzeczypospolitej”. Polska jest też przedstawiana jako państwo nieodpowiedzialne i rusofobiczne, dążące do...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 645

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania rezygnuje z klauzuli wyłączającej w sprawie polityki obronnej Unii Europejskiej

1 lipca 2022 r. Dania formalnie dołączy do współpracy w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) Unii Europejskiej. Jest to następstwo przeprowadzonego 1 czerwca 2022 r. referendum w tej sprawie, w którym niemal 67% Duńczyków postanowiło o rezygnacji z klauzuli wyłączającej (opt-out) w sprawie polityki obronnej UE. Została ona wynegocjowana i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 644

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Niejasna perspektywa akcesji państw Bałkanów Zachodnich do UE wyzwaniem dla rozwoju i stabilności regionu

Powolny proces integracji europejskiej państw WB6 pokazuje, że mimo oficjalnych deklaracji poparcia dla członkostwa państw bałkańskich, UE nie jest zdolna do przezwyciężenia wewnętrznych partykularyzmów i przyśpieszenia procesu akcesji. Do spowolnienia rozszerzenia UE na Bałkanach w istotnym stopniu przyczyniają się również uwarunkowania regionalne, tj....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 643

Jakub Olchowski | Andrzej Szabaciuk | Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Europejscy przywódcy w Kijowie – teatr polityczny z wymiernym epilogiem

Wizyta Klausa Iohannisa, Emmanuela Macrona, Mario Draghiego i Olafa Scholza w Kijowie nie przyniosła, wbrew oczekiwaniom wielu obserwatorów, prób nakłonienia Ukrainy do ustępstw wobec Rosji w imię szybkiego zakończenia wojny. Próby takie byłyby zresztą nieskuteczne, bo ustępstwa ze strony Ukrainy grożą jej utratą suwerenności. Przywódcy państw UE starali się...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 642

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Sankcje UE na Rosję i potencjalne problemy w dostawach ropy naftowej dla Serbii

Wprowadzony przez państwa Unii Europejskiej szósty pakiet sankcji na Rosję w związku z atakiem na Ukrainę będzie miał swoje konsekwencje dla rafinerii w serbskim Panczewie, którego właścicielem są firmy rosyjskie. Dostawy do zakładu odbywają się poprzez rurociąg Adria oraz terminal naftowy Omišalj w Chorwacji, a nowe sankcje uniemożliwiają rozładunek rosyjskiego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 641

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Porozumienie międzypartyjne w Brukseli: formalne potwierdzenie proeuropejskiego kursu w polityce zagranicznej Bośni i Hercegowiny

12 czerwca 2022 r. w Brukseli podpisane zostało porozumienie pomiędzy dwunastoma partiami bośniackimi oraz przedstawicielami prezydencji Bośni i Hercegowiny. Porozumienie, zawarte przed szczytem UE i państw Bałkanów Zachodnich w Brukseli, który odbył się 23 czerwca, na nowo wywołało debatę, zarówno w BiH, jak i na arenie międzynarodowej, o jej szansach na drodze do...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 640

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierska obecność na szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze

Katalin Novák pełni urząd prezydenta Węgier dopiero od nieco ponad miesiąca (zob. „Komentarze IEŚ”, nr 604). Wśród pierwszych wizyt zagranicznych, jakie złożyła nowa prezydent, znalazł się szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI), który w dniach 20-21 czerwca odbył się w Rydze. Prezydent, w odróżnieniu od swojego poprzednika, wzięła udział w całym szczycie, a...

Więcej →