Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 652

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotysze w kamaszach. Obowiązkowa służba wojskowa na Łotwie

Łotwa zapowiedziała wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej od 2023 r. Decyzja ta jest wynikiem wzrostu poczucia zagrożenia w związku z inwazją Rosji na Ukrainę oraz pozamilitarną presją Rosji na Łotwę. Efektem ma być wzmocnienie krajowego potencjału obronnego i postrzeganie Łotwy wśród sojuszników NATO jako partnera godnego zaufania. O powodzeniu planu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 651

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

„Europa jako zadanie”: priorytety prezydencji Republiki Czeskiej w Radzie UE

Pierwszego lipca 2022 r. Republika Czeska objęła rotacyjną, półroczną prezydencję w Radzie UE, będącą drugą już prezydencją tego państwa po przystąpieniu do Unii Europejskiej w 2004 r. Na priorytety objętego po Francji przewodnictwa w znaczącym stopniu wpłynęła agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Podczas sześciomiesięcznego okresu prezydencji Republika...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 650

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Trudna sztuka balansowania. Reżim Łukaszenki wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę

Od rozpoczęcia rosyjskiej agresji na Ukrainę Alaksandr Łukaszenka próbuje demonstrować bliskie związki z Federacją Rosyjską, udostępniając wojskom rosyjskim swoje terytorium oraz infrastrukturę i jednocześnie unikając wysłania białoruskich wojsk na Ukrainę. Przeciągająca się wojna i rosnące straty strony rosyjskiej zmuszają władze na Kremlu do szukania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 649

Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Szczyt NATO w Madrycie: „natoizacja” regionu Morza Bałtyckiego

Nowa Koncepcja strategiczna NATO, przyjęta na szczycie w Madrycie w dniach 28-30 czerwca br., jest odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Federacja Rosyjska, która naruszyła międzynarodowe normy oraz zasady porządku i stabilności, została uznana za głównego wroga Sojuszu. Decyzjami o największym znaczeniu dla regionu Morza...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 648

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Co Węgrzy na to, że odbył się szczyt NATO?

Zakończony szczyt NATO w Madrycie przez wielu ekspertów uznany został za przełomowy, przede wszystkim z racji rozszerzenia Sojuszu o Finlandię i Szwecję oraz uznania Rosji za bezpośrednie zagrożenie. Kiedy jednak wśród państw Europy Środkowej i Północnej panuje mniej bądź bardziej zachowawczy entuzjazm, komunikaty rządu Węgier kwestię zmiany strategii w zasadzie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 647

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej dla Ukrainy

24 czerwca 2022 r. podczas szczytu przywódców państw członkowskich UE w Brukseli została ogłoszona decyzja Rady Europejskiej o nadaniu Ukrainie statusu kandydata do Unii Europejskiej. Ukraina deklaruje gotowość do natychmiastowych działań w zakresie negocjacji akcesyjnych, jednak spełnienie niezbędnych warunków będzie procesem długotrwałym i trudnym dla państwa...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 646

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Rosyjska propaganda uderza w relacje polsko-ukraińskie

W ostatnich tygodniach Rosja prowadzi intensywną kampanię propagandowo-dezinformacyjną w celu pogorszenia relacji Polski i Ukrainy. Warszawie zarzuca się m.in. dążenie do zajęcia i podporządkowania sobie zachodniej części Ukrainy w imię idei „wielkiej Rzeczypospolitej”. Polska jest też przedstawiana jako państwo nieodpowiedzialne i rusofobiczne, dążące do...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 645

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania rezygnuje z klauzuli wyłączającej w sprawie polityki obronnej Unii Europejskiej

1 lipca 2022 r. Dania formalnie dołączy do współpracy w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) Unii Europejskiej. Jest to następstwo przeprowadzonego 1 czerwca 2022 r. referendum w tej sprawie, w którym niemal 67% Duńczyków postanowiło o rezygnacji z klauzuli wyłączającej (opt-out) w sprawie polityki obronnej UE. Została ona wynegocjowana i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 644

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Niejasna perspektywa akcesji państw Bałkanów Zachodnich do UE wyzwaniem dla rozwoju i stabilności regionu

Powolny proces integracji europejskiej państw WB6 pokazuje, że mimo oficjalnych deklaracji poparcia dla członkostwa państw bałkańskich, UE nie jest zdolna do przezwyciężenia wewnętrznych partykularyzmów i przyśpieszenia procesu akcesji. Do spowolnienia rozszerzenia UE na Bałkanach w istotnym stopniu przyczyniają się również uwarunkowania regionalne, tj....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 643

Jakub Olchowski | Andrzej Szabaciuk | Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Europejscy przywódcy w Kijowie – teatr polityczny z wymiernym epilogiem

Wizyta Klausa Iohannisa, Emmanuela Macrona, Mario Draghiego i Olafa Scholza w Kijowie nie przyniosła, wbrew oczekiwaniom wielu obserwatorów, prób nakłonienia Ukrainy do ustępstw wobec Rosji w imię szybkiego zakończenia wojny. Próby takie byłyby zresztą nieskuteczne, bo ustępstwa ze strony Ukrainy grożą jej utratą suwerenności. Przywódcy państw UE starali się...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 642

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Sankcje UE na Rosję i potencjalne problemy w dostawach ropy naftowej dla Serbii

Wprowadzony przez państwa Unii Europejskiej szósty pakiet sankcji na Rosję w związku z atakiem na Ukrainę będzie miał swoje konsekwencje dla rafinerii w serbskim Panczewie, którego właścicielem są firmy rosyjskie. Dostawy do zakładu odbywają się poprzez rurociąg Adria oraz terminal naftowy Omišalj w Chorwacji, a nowe sankcje uniemożliwiają rozładunek rosyjskiego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 641

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Porozumienie międzypartyjne w Brukseli: formalne potwierdzenie proeuropejskiego kursu w polityce zagranicznej Bośni i Hercegowiny

12 czerwca 2022 r. w Brukseli podpisane zostało porozumienie pomiędzy dwunastoma partiami bośniackimi oraz przedstawicielami prezydencji Bośni i Hercegowiny. Porozumienie, zawarte przed szczytem UE i państw Bałkanów Zachodnich w Brukseli, który odbył się 23 czerwca, na nowo wywołało debatę, zarówno w BiH, jak i na arenie międzynarodowej, o jej szansach na drodze do...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 640

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierska obecność na szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze

Katalin Novák pełni urząd prezydenta Węgier dopiero od nieco ponad miesiąca (zob. „Komentarze IEŚ”, nr 604). Wśród pierwszych wizyt zagranicznych, jakie złożyła nowa prezydent, znalazł się szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI), który w dniach 20-21 czerwca odbył się w Rydze. Prezydent, w odróżnieniu od swojego poprzednika, wzięła udział w całym szczycie, a...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 639

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Po szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze: nowy status współpracy z Ukrainą i wsparcie Stanów Zjednoczonych

W dniach 20-21 czerwca 2022 r. Łotwa była organizatorem 7. Szczytu Inicjatywy Trójmorza (3SI). W Rydze podkreślono wewnątrzunijny i transatlantycki wymiar tego formatu. Pierwszy z nich znalazł swoje odzwierciedlenie w decyzji o niewłączaniu Ukrainy do Inicjatywy Trójmorza, lecz nadaniu jej specjalnego statusu partnera uczestniczącego. Drugi natomiast – w deklaracji...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 638

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wizyta kanclerza Niemiec w Serbii: trudne tematy i dyplomatyczne (nie)uprzejmości

10 czerwca 2022 r. kanclerz Niemiec Olaf Scholz przebywał z krótką wizytą w Serbii. W czasie pobytu w Belgradzie potwierdził poparcie Niemiec dla akcesji Serbii do UE oraz podkreślił potrzebę kontynuacji dialogu między Serbią i Kosowem. Scholz przekonywał również władze Serbii do przyłączenia się do sankcji nałożonych przez UE na Rosję, czemu władze te...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 637

Konrad Pawłowski | Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wizyta kanclerza Niemiec na Bałkanach – wsparcie symboliczne czy realne?

W dniach 10-11 czerwca 2022 r. kanclerz Olaf Scholz przebywał z wizytą w Kosowie, Serbii, Grecji, Macedonii Północnej i Bułgarii. Wizyty te wpisywały się w trwającą od kilku miesięcy aktywizację działań niemieckiej dyplomacji, mającą na celu obniżenie poziomu sporów bilateralnych w regionie Bałkanów w sytuacji trwającej agresji rosyjskiej na Ukrainę oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 636

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Chorwacji z państwami Inicjatywy Trójmorza rozwija się

Dane za 2021 r. dotyczące handlu zagranicznego pokazują wzrost obrotów w handlu towarowym Chorwacji. Władze nie mają jednak powodów do zadowolenia, gdyż rośnie także istotny deficyt w handlu towarowym. Oznacza to, że gospodarka chorwacka w dalszym ciągu wyrównuje deficyt handlowy sprzedażą usług w segmencie turystycznym. Statystyki pokazują także, jak ważnym...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 635

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Zagrożona jedność: debata na temat sytuacji wewnętrznej w Bośni i Hercegowinie na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ

Wobec pojawiających się od marca 2022 r. spekulacji o potencjalnym „nowym konflikcie w Europie” – w Bośni i Hercegowinie, potęgowanych informacjami dotyczącymi możliwej secesji Republiki Serbskiej z BiH, impasu politycznego oraz braku konsensusu wewnętrznego między Federacją BiH i RS w kwestiach zarządzania państwem, 11 maja 2022 r. zwołane zostało...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 634

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Plany rządu ukraińskiego na odbudowę Ukrainy

Już ponad kwartał Rosja prowadzi na Ukrainie wojnę na wyniszczenie. Dewastuje budynki, bombarduje i ostrzeliwuje zajęte miejscowości, minuje, wysadza i pali składy ropy naftowej, zakłady chemiczne, obiekty przemysłowe i zasiane pola. Ukraina zbiera informacje o zniszczeniach, a także pracuje nad minimalizacją strat wojennych oraz planami odbudowy państwa i gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 633

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nonsens czy zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa? Rosyjska inicjatywa o cofnięciu uznania niepodległości Litwy

Rosyjska Duma Państwowa rozważa obecnie cofnięcie uznania niepodległości Litwy. Jeden z deputowanych złożył taki wniosek, argumentując, że odłączenie Litwy od Związku Radzieckiego nastąpiło niezgodnie z Konstytucją ZSRR. Litwa jest pierwsza na liście, co oznacza, że podobne postulaty mogą być wysunięte wobec pozostałych państw bałtyckich i Ukrainy....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 632

Kinga Machowicz - Zespół Wschodni

Powściągliwa reakcja Kazachstanu wobec agresji Rosji na Ukrainę

Kazachstan prowadzi politykę zagraniczną w taki sposób, by służyła rozwojowi gospodarczemu państwa. W praktyce wiąże się to z koniecznością równoważenia interesów Chin, Rosji i Turcji w odniesieniu do państw Azji Centralnej, a także utrzymywania relacji handlowych z innymi państwami. Równolegle Kazachstan musi też zapobiegać groźbie utraty części...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 631

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wojna na Ukrainie a bezpieczeństwo żywnościowe w perspektywie regionalnej i globalnej (część 2)

W wyniku agresji Rosji i wstrzymania ukraińskiego eksportu rolnego drogą morską w ukraińskich portach zablokowane zostały 22 mln ton zboża. Ograniczyło to znacznie możliwości sprzedaży zbiorów zboża z 2021 r. przez ukraińskich rolników, a jednocześnie zwiększyło zagrożenie głodem globalnym, ponieważ prawie połowa wszystkich dostaw w ramach Światowego Programu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 630

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wojna na Ukrainie a bezpieczeństwo żywnościowe w perspektywie regionalnej i globalnej (część 1)

W wyniku agresji Rosji i wstrzymania ukraińskiego eksportu rolnego drogą morską w ukraińskich portach zablokowane zostały 22 mln ton zboża. Ograniczyło to znacznie możliwości sprzedaży zbiorów zboża z 2021 r. przez ukraińskich rolników, a jednocześnie zwiększyło zagrożenie głodem globalnym, ponieważ prawie połowa wszystkich dostaw w ramach Światowego Programu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 629

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: przedłużająca się powyborcza konsolidacja naczelnych organów państwa

3 kwietnia 2022 r. w Serbii odbyły się wybory prezydenckie, wybory parlamentarne i częściowe wybory lokalne, które zakończyły się zwycięstwem Serbskiej Partii Postępowej (SNS). Mimo upływu ponad dwóch miesięcy od głosowania Republikańska Komisja Wyborcza nie ogłosiła jeszcze ostatecznych wyników wyborów parlamentarnych. Przeciągający się proces wyborczy,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 628

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Sentymenty i kalkulacje. Gagauzja w polityce mołdawskiej i międzynarodowej

Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała powrót napięć między mieszkańcami i władzami Gagauzji a prozachodnim rządem Republiki Mołdawii. Niemniej wpływ ogólnokrajowych sił prorosyjskich na sytuację w Autonomii jest mniejszy, niż powszechnie się wydaje. Gagauzi są narodem prawosławnym, ich język należy do rodziny turkijskiej. Autonomiczne Terytorium Gagauzji...

Więcej →