Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 642

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Sankcje UE na Rosję i potencjalne problemy w dostawach ropy naftowej dla Serbii

Wprowadzony przez państwa Unii Europejskiej szósty pakiet sankcji na Rosję w związku z atakiem na Ukrainę będzie miał swoje konsekwencje dla rafinerii w serbskim Panczewie, którego właścicielem są firmy rosyjskie. Dostawy do zakładu odbywają się poprzez rurociąg Adria oraz terminal naftowy Omišalj w Chorwacji, a nowe sankcje uniemożliwiają rozładunek rosyjskiego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 641

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Porozumienie międzypartyjne w Brukseli: formalne potwierdzenie proeuropejskiego kursu w polityce zagranicznej Bośni i Hercegowiny

12 czerwca 2022 r. w Brukseli podpisane zostało porozumienie pomiędzy dwunastoma partiami bośniackimi oraz przedstawicielami prezydencji Bośni i Hercegowiny. Porozumienie, zawarte przed szczytem UE i państw Bałkanów Zachodnich w Brukseli, który odbył się 23 czerwca, na nowo wywołało debatę, zarówno w BiH, jak i na arenie międzynarodowej, o jej szansach na drodze do...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 640

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierska obecność na szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze

Katalin Novák pełni urząd prezydenta Węgier dopiero od nieco ponad miesiąca (zob. „Komentarze IEŚ”, nr 604). Wśród pierwszych wizyt zagranicznych, jakie złożyła nowa prezydent, znalazł się szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI), który w dniach 20-21 czerwca odbył się w Rydze. Prezydent, w odróżnieniu od swojego poprzednika, wzięła udział w całym szczycie, a...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 639

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Po szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze: nowy status współpracy z Ukrainą i wsparcie Stanów Zjednoczonych

W dniach 20-21 czerwca 2022 r. Łotwa była organizatorem 7. Szczytu Inicjatywy Trójmorza (3SI). W Rydze podkreślono wewnątrzunijny i transatlantycki wymiar tego formatu. Pierwszy z nich znalazł swoje odzwierciedlenie w decyzji o niewłączaniu Ukrainy do Inicjatywy Trójmorza, lecz nadaniu jej specjalnego statusu partnera uczestniczącego. Drugi natomiast – w deklaracji...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 638

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wizyta kanclerza Niemiec w Serbii: trudne tematy i dyplomatyczne (nie)uprzejmości

10 czerwca 2022 r. kanclerz Niemiec Olaf Scholz przebywał z krótką wizytą w Serbii. W czasie pobytu w Belgradzie potwierdził poparcie Niemiec dla akcesji Serbii do UE oraz podkreślił potrzebę kontynuacji dialogu między Serbią i Kosowem. Scholz przekonywał również władze Serbii do przyłączenia się do sankcji nałożonych przez UE na Rosję, czemu władze te...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 637

Konrad Pawłowski | Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wizyta kanclerza Niemiec na Bałkanach – wsparcie symboliczne czy realne?

W dniach 10-11 czerwca 2022 r. kanclerz Olaf Scholz przebywał z wizytą w Kosowie, Serbii, Grecji, Macedonii Północnej i Bułgarii. Wizyty te wpisywały się w trwającą od kilku miesięcy aktywizację działań niemieckiej dyplomacji, mającą na celu obniżenie poziomu sporów bilateralnych w regionie Bałkanów w sytuacji trwającej agresji rosyjskiej na Ukrainę oraz...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 636

Jan Muś - Zespół Bałkański

Handel zagraniczny Chorwacji z państwami Inicjatywy Trójmorza rozwija się

Dane za 2021 r. dotyczące handlu zagranicznego pokazują wzrost obrotów w handlu towarowym Chorwacji. Władze nie mają jednak powodów do zadowolenia, gdyż rośnie także istotny deficyt w handlu towarowym. Oznacza to, że gospodarka chorwacka w dalszym ciągu wyrównuje deficyt handlowy sprzedażą usług w segmencie turystycznym. Statystyki pokazują także, jak ważnym...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 635

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Zagrożona jedność: debata na temat sytuacji wewnętrznej w Bośni i Hercegowinie na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ

Wobec pojawiających się od marca 2022 r. spekulacji o potencjalnym „nowym konflikcie w Europie” – w Bośni i Hercegowinie, potęgowanych informacjami dotyczącymi możliwej secesji Republiki Serbskiej z BiH, impasu politycznego oraz braku konsensusu wewnętrznego między Federacją BiH i RS w kwestiach zarządzania państwem, 11 maja 2022 r. zwołane zostało...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 634

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Plany rządu ukraińskiego na odbudowę Ukrainy

Już ponad kwartał Rosja prowadzi na Ukrainie wojnę na wyniszczenie. Dewastuje budynki, bombarduje i ostrzeliwuje zajęte miejscowości, minuje, wysadza i pali składy ropy naftowej, zakłady chemiczne, obiekty przemysłowe i zasiane pola. Ukraina zbiera informacje o zniszczeniach, a także pracuje nad minimalizacją strat wojennych oraz planami odbudowy państwa i gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 633

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nonsens czy zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa? Rosyjska inicjatywa o cofnięciu uznania niepodległości Litwy

Rosyjska Duma Państwowa rozważa obecnie cofnięcie uznania niepodległości Litwy. Jeden z deputowanych złożył taki wniosek, argumentując, że odłączenie Litwy od Związku Radzieckiego nastąpiło niezgodnie z Konstytucją ZSRR. Litwa jest pierwsza na liście, co oznacza, że podobne postulaty mogą być wysunięte wobec pozostałych państw bałtyckich i Ukrainy....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 632

Kinga Machowicz - Zespół Wschodni

Powściągliwa reakcja Kazachstanu wobec agresji Rosji na Ukrainę

Kazachstan prowadzi politykę zagraniczną w taki sposób, by służyła rozwojowi gospodarczemu państwa. W praktyce wiąże się to z koniecznością równoważenia interesów Chin, Rosji i Turcji w odniesieniu do państw Azji Centralnej, a także utrzymywania relacji handlowych z innymi państwami. Równolegle Kazachstan musi też zapobiegać groźbie utraty części...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 631

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wojna na Ukrainie a bezpieczeństwo żywnościowe w perspektywie regionalnej i globalnej (część 2)

W wyniku agresji Rosji i wstrzymania ukraińskiego eksportu rolnego drogą morską w ukraińskich portach zablokowane zostały 22 mln ton zboża. Ograniczyło to znacznie możliwości sprzedaży zbiorów zboża z 2021 r. przez ukraińskich rolników, a jednocześnie zwiększyło zagrożenie głodem globalnym, ponieważ prawie połowa wszystkich dostaw w ramach Światowego Programu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 630

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wojna na Ukrainie a bezpieczeństwo żywnościowe w perspektywie regionalnej i globalnej (część 1)

W wyniku agresji Rosji i wstrzymania ukraińskiego eksportu rolnego drogą morską w ukraińskich portach zablokowane zostały 22 mln ton zboża. Ograniczyło to znacznie możliwości sprzedaży zbiorów zboża z 2021 r. przez ukraińskich rolników, a jednocześnie zwiększyło zagrożenie głodem globalnym, ponieważ prawie połowa wszystkich dostaw w ramach Światowego Programu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 629

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: przedłużająca się powyborcza konsolidacja naczelnych organów państwa

3 kwietnia 2022 r. w Serbii odbyły się wybory prezydenckie, wybory parlamentarne i częściowe wybory lokalne, które zakończyły się zwycięstwem Serbskiej Partii Postępowej (SNS). Mimo upływu ponad dwóch miesięcy od głosowania Republikańska Komisja Wyborcza nie ogłosiła jeszcze ostatecznych wyników wyborów parlamentarnych. Przeciągający się proces wyborczy,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 628

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Sentymenty i kalkulacje. Gagauzja w polityce mołdawskiej i międzynarodowej

Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała powrót napięć między mieszkańcami i władzami Gagauzji a prozachodnim rządem Republiki Mołdawii. Niemniej wpływ ogólnokrajowych sił prorosyjskich na sytuację w Autonomii jest mniejszy, niż powszechnie się wydaje. Gagauzi są narodem prawosławnym, ich język należy do rodziny turkijskiej. Autonomiczne Terytorium Gagauzji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 627

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Pod naporem „ruskiego miru”. Ukraińska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego w obliczu zagrożenia rozłamem

Rosyjska agresja na Ukrainę diametralnie zmieniła sytuację miejscowych wspólnot wyznaniowych. Większość zaangażowała się w pomoc osobom poszkodowanym przez wojnę oraz we wsparcie osób walczących na froncie poprzez m.in. posługę duchowną i dostarczanie żywności oraz leków. W szczególnie kłopotliwej sytuacji znalazła się Ukraińska Cerkiew Prawosławna...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 626

Mirella Korzeniewska-Wiszniewska - Zespół Bałkański

Między Zachodem a Wschodem – postawa Serbii wobec Federacji Rosyjskiej w kontekście wojny w Ukrainie

24 lutego 2022 r. Zachód został skonfrontowany z dekonstrukcją europejskiej rzeczywistości politycznej i gospodarczej, kształtowanej od zakończenia zimnej wojny. Próbie zostały poddane wartości związane z poszanowaniem praw człowieka, demokracji oraz porozumień międzynarodowych – wypracowanych w XX w., a przekreślonych przez Federację Rosyjską tak rozpoczęciem...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 625

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: mniejszościowy rząd premiera Petkowa

W przeddzień głosowania nad aktualizacją budżetu doszło do wyjścia z rządzącej koalicji partii Jest Taki Naród showmana Sławiego Trifonowa. Premier Kirił Petkow ogłosił powstanie rządu mniejszościowego i wyraził nadzieję, że część parlamentarzystów z JTN będzie wspierać działania rządu ze względu na wspólny cel, jakim jest odzyskanie państwa i walka z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 624

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: przedłużająca się agresja rosyjska na Ukrainę coraz większym wyzwaniem dla serbskiej polityki wielowektorowości (cz. 2)

Inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała, że dążąca do utrzymania dobrych relacji politycznych i gospodarczych z państwami Unii Europejskiej, Stanami Zjednoczonymi, Rosją i Chinami Serbia znalazła się w skomplikowanym położeniu. Odpowiedzią władz w Belgradzie stała się polityka neutralności, w ramach której Serbia opowiedziała się za poszanowaniem integralności...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IES 623

Jan Muś - Zespół Bałkański

Reforma systemu wyborczego Bośni i Hercegowiny przedmiotem sporów wewnętrznych w Chorwacji

Chorwackie stanowisko wobec reformy systemu wyborczego w Bośni i Hercegowinie wynika z wewnętrznych tarć na scenie politycznej Republiki Chorwacji. Sugerowane przez chorwackie elity polityczne i dyplomację rozwiązania nie zmienią położenia Chorwatów w Bośni i Hercegowinie. Umacniają one jedynie polityczne przywództwo Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej w Bośni i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 622

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wpływy rosyjskich oligarchów w państwach bałtyckich

W odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę państwa Unii Europejskiej zamroziły zasoby majątkowe rosyjskich przedsiębiorców, którzy wspierają reżim Władimira Putina. Polska, Litwa, Łotwa, Estonia i Słowacja chciałyby pójść o krok dalej i skonfiskowane majątki przekazać na odbudowę Ukrainy. Nie jest to jednak proste, gdyż proces ten utrudniają kwestie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 621

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska wobec kryzysu uchodźczego (cz. 2)

Wzmożona migracja ludności ukraińskiej wywołana agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę postawiła Republikę Czeską w obliczu największego kryzysu migracyjnego od zakończenia II wojny światowej. W odpowiedzi na powstałą sytuację koalicyjny rząd Petra Fiali (ODS) już na początku wojny przygotował pakiet ustaw „Lex Ukrajina”, mających regulować zasady pobytu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 620

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska wobec kryzysu uchodźczego (cz. 1)

Wzmożona migracja ludności ukraińskiej wywołana agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę postawiła Republikę Czeską w obliczu największego kryzysu migracyjnego od zakończenia II wojny światowej. W odpowiedzi na powstałą sytuację koalicyjny rząd Petra Fiali (ODS) już na początku wojny przygotował pakiet ustaw „Lex Ukrajina”, mających regulować zasady pobytu...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 619

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szczyt Inicjatywy Trójmorza w Rydze w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

Siódmy Szczyt Inicjatywy Trójmorza (20-21 czerwca 2022 r.) w Rydze odbędzie się w cieniu trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Stanie się on okazją do dyskusji o szeroko rozumianym bezpieczeństwie w regionie oraz stosunku do nakładania na Rosję sankcji i wspierania Ukrainy, a także o wyzwaniach państw tego regionu w kluczowych z perspektywy trójmorskiej obszarach...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 618

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Aresztowanie Dodona. Niuanse i praktyka mołdawskiej prorosyjskości

Igor Dodon, były prezydent Republiki Mołdawii i lider Partii Socjalistów (PSRM), został zatrzymany, a następnie objęty aresztem domowym na okres 30 dni. Prokuratura obwinia go o korupcję, bezprawne wzbogacenie się, finansowanie partii politycznej ze środków organizacji przestępczej oraz zdradę ojczyzny. Aresztowanie lidera prorosyjskiej opozycji wzbudziło oskarżenia...

Więcej →