Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 466

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: intensyfikacja debaty na temat przyjęcia euro

Inicjatywa referendalna „Chrońmy chorwacką kunę” ma na celu mobilizację polityczną na prawicy. Choć do wyborów pozostały jeszcze trzy lata (wybory prezydenckie, do parlamentu krajowego i europejskiego mają odbyć się w 2024 r.), to wprowadzenie euro w Chorwacji planowane jest na początek 2023 r. Wyznacza to więc ponad roczny okres, w którym będzie trwała...

Więcej →

Zespół Bałkański

Fot. North Macedonia's Prime Minister Zoran Zaev, who resigned after his party lost the second round of mayoral elections, talks during news conference in Skopje, North Macedonia

Komentarze IEŚ 465

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: zapowiedź ustąpienia premiera po nieudanych wyborach lokalnych

Premier Macedonii Północnej Zoran Zaev tuż po ogłoszeniu wstępnych wyników drugiej tury wyborów lokalnych ustąpił zarówno ze stanowiska premiera, jak i przewodniczącego głównej partii rządzącej – Socjaldemokratycznego Związku Macedonii (Социјалдемократски сојуз на Македонија, SDSM). SDSM uzyskał bowiem zdecydowanie gorszy wynik...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 464

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Polityka bezpieczeństwa Szwecji w regionie Morza Bałtyckiego: ciąg dalszy układania puzzli

W celu wzmocnienia swojego bezpieczeństwa Szwecja zwiększa zdolności obronne zgodnie z koncepcją strategii bezpieczeństwa 2021-2025. Intensyfikacji działań wewnętrznych w ramach tzw. obrony totalnej towarzyszy zacieśnienie współpracy regionalnej z państwami nordyckimi w ramach Nordyckiej Współpracy Obronnej (NORDEFCO), dwóch formatów trójstronnych i dwustronnej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 463

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Szczyt UE – Ukraina: pogłębianie współpracy w ramach układu o stowarzyszeniu

12 października 2021 r. w Kijowie odbył się 23. szczyt UE – Ukraina. Ukrainę reprezentował prezydent Wołodymyr Zełenski, UE – najwyżsi przywódcy jej struktur – przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel, przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i wysoki komisarz ds. polityki zagranicznej i obrony Josep Borrell. Po stronie ukraińskiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 462

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wysoka zachorowalność na COVID-19 na Łotwie – diagnoza sytuacji i analiza przyczyn

Łotwa jest obecnie państwem o najwyższym w Unii Europejskiej wskaźniku zachorowalności na 100 000 mieszkańców (1257 w ciągu ostatnich 14 dni; średnia UE to 190; w czołówce pod względem zachorowalności znajdują się również pozostałe państwa bałtyckie – Litwa i Estonia, odpowiednio 1163 i 1087[1]). W ciągu ostatniego tygodnia liczba wykrytych przypadków...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 461

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Solidne i z wizją rozwoju. Polsko-estońskie stosunki gospodarcze

Trzydzieści lat współczesnych stosunków polsko-estońskich to okres dynamicznego rozwoju wzajemnych relacji gospodarczych, zwłaszcza w ostatniej dekadzie. Polska i Estonia jako jedne z najszybciej rozwijających się państw Unii Europejskiej po 2010 r., znacznie zwiększyły wzajemne obroty w handlu towarami i usługami, a także stały się ważnym rynkiem wzajemnych...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 460

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Prawybory opozycji na Węgrzech – wyłoniono kandydatów na posłów i premiera

W dwóch turach prawyborów na Węgrzech, które odbyły się we wrześniu i październiku 2021 r., po raz pierwszy w historii węgierskiej demokracji to wyborcy – a nie partyjni działacze na konwencjach – zdecydowali o obsadzie list wyborczych w przyszłorocznych wyborach parlamentarnych. Oddano łącznie ponad 1,2 mln głosów. Wyborcy zdecydowali o tym, kto wystartuje w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 459

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Władze Ukrainy wypowiedziały wojnę oligarchom

23 września 2021 r. Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła w drugim czytaniu prezydencki projekt ustawy „O zapobieganiu zagrożeniom dla bezpieczeństwa narodowego związanym z nadmiernym wpływem osób o istotnym znaczeniu gospodarczym albo politycznym na życie publiczne (oligarchów)”. Zasadniczym celem ustawy jest nadanie Radzie Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 458

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Orlen Lietuva: nowe instalacje w rafinerii niezbędne do poprawy efektywności zakładu

Rafineria w Możejkach na Litwie, należąca do ORLEN Lietuva (spółka córka PKN ORLEN S.A.), jest jedynym tego typu zakładem funkcjonującym w państwach bałtyckich. Wytwarzane produkty eksportuje zarówno do sąsiednich państw, jak i na rynki międzynarodowe poprzez terminale naftowe nad Morzem Bałtyckim. Trudne uwarunkowania rynkowe, problemy logistyczne oraz polityka...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 457

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Niepasujący element układanki politycznej. Odwołanie przewodniczącego Rady Najwyższej Ukrainy

7 października 2021 r. deputowani parlamentu Ukrainy podjęli decyzję o dymisji przewodniczącego Dmytra Razumkowa, który pełnił tę funkcję od 29 sierpnia 2019 r. (zastąpił Andrija Parubija). Obecni na sali plenarnej przedstawiciele partii rządzącej Sługa Narodu (215 osób) poparli odwołanie, którego powodem było m.in. niezadowolenie Wołodymyra Zełenskiego z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 456

Jan Muś - Zespół Bałkański

Szczyt UE – Bałkany Zachodnie w Słowenii: puste gesty i impas polityki rozszerzenia

Kolejny szczyt Unia Europejska – Bałkany Zachodnie nie przyniósł żadnych postępów w procesie rozszerzenia UE. Dla przywódców państw Bałkanów Zachodnich jest to wyraźny sygnał o braku politycznego poparcia ze strony UE, które można by przekuć na polityczny sukces w państwie macierzystym i w regionie. Dalsze ograniczenie wiarygodności UE będzie zachęcać innych...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 455

Dominik Héjj - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Konsekwentny wzrost uzależnienia energetycznego Węgier od Rosji

W dniu 27 września 2021 r. Węgry zawarły nowy kontrakt na dostawy gazu ziemnego z Rosji, co uniemożliwi de facto import surowca z innych kierunków. Podpisanie umowy jest elementem realizowanej konsekwentnie polityki rządu Viktora Orbána, która opiera się na współpracy z Rosją. Sugerowane inne rozwiązania (np. dostawy z Azerbejdżanu) jak do tej pory nie mają oparcia...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 454

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wybory parlamentarne w Republice Czeskiej: zaskoczenie i niepewność

W przeprowadzonych 8-9 października 2021 r. wyborach do Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej nieoczekiwane zwycięstwo odniosła złożona z trzech konserwatywnych ugrupowań koalicja SPOLU. Drugą najwyższą liczbę głosów uzyskała partia ANO premiera Andreja Babiša, dla którego wyborcza porażka może oznaczać koniec władzy w państwie. Znacznie słabszy w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 453

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Wpływ pandemii COVID-19 na wybory parlamentarne w Republice Czeskiej

W dniach 8 i 9 października 2021 r. w Republice Czeskiej odbędą się wybory do niższej izby parlamentu, kończące prowadzoną w cieniu pandemii COVID-19 wielomiesięczną kampanię wyborczą. Sytuacja pandemiczna w państwie w istotny sposób wpłynęła na poparcie dla partii politycznych, powodując zmiany na pozycji lidera w przedwyborczych sondażach. O ile pierwsze...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 452

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kryzys na przejściach granicznych w Kosowie: wzrost napięcia i powrót do negocjacji

Kiedy 20 września 2021 r. władze Kosowa rozpoczęły implementację nowych regulacji w odniesieniu do tablic rejestracyjnych wydawanych przez władze Serbii, Serbowie z północnego Kosowa zablokowali drogi dojazdowe do przejść w Jarinje i Brnjaku. Największemu od lat kryzysowi w relacjach Kosowa i Serbii towarzyszyły wzajemne oskarżenia o naruszanie porozumień...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 451

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koleje losu Rail Baltica: małe szanse na ukończenie prac w zakładanym terminie

Rail Baltica to jeden z kluczowych projektów infrastrukturalnych realizowanych w państwach bałtyckich. Przewiduje budowę nowej zelektryfikowanej linii dwutorowej o długości 870 km z połączeniem z Polską i z Finlandią. Główną cechą linii jest jej europejska szerokość toru (1435 mm), w przeciwieństwie do tej odziedziczonej po Imperium Rosyjskim (1520 mm)....

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Fot. KIES-450_Rozpoczęcie budowy połaczenia gazowego Polska-Słowacja

Komentarze IEŚ 450

Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: kryzys cenowy i możliwe problemy z dostępem do gazu ziemnego

Obecnie istotnym wyzwaniem, przed którym stoi Słowacja, są szybko rosnące ceny nośników energii, w tym gazu ziemnego. Problem ten dotyka nie tylko wielkie przedsiębiorstwa, ale także odbiorców indywidualnych. Obok rosnących cen niepokojący jest też niski poziom wypełnienia magazynów gazu ziemnego. Podejmowane przez Rosję działania w kierunku zmniejszenia transportu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 449

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Amerykański gaz ziemny w państwach Europy Środkowej

W Europie, w tym także w państwach Europy Środkowej, występuje niedobór gazu ziemnego, co powoduje, że wiele z nich znajduje się w trudnej sytuacji. W chwili obecnej głównym dostawcą gazu ziemnego w regionie pozostaje Rosja. Jednak w przyszłości ważną rolę w demonopolizacji pozycji Rosji mogą odgrywać Stany Zjednoczone. Rozwijana od wielu lat w państwach Europy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 448

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: kryzys wewnętrzny w Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji i jego wpływ na kształt chorwackiej sceny politycznej

Partia Socjaldemokratyczna – będąca największym opozycyjnym ugrupowaniem w Chorwacji – weszła w kulminacyjną fazę kryzysu wewnętrznego, który grozi jej rozpadem lub dalszym spadkiem poparcia. Oznacza to umocnienie się na scenie politycznej nowych organizacji o charakterze lewicowo-liberalnym, wywodzących się z ruchów miejskich i organizacji pozarządowych. Taka...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 447

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kryzys na granicy polsko-białoruskiej w percepcji władz Federacji Rosyjskiej i Białorusi

Wieloaspektowy kryzys na granicy polsko-białoruskiej oraz granicach Białorusi z Litwą i Łotwą jest od kilku miesięcy sztucznie stymulowany przez reżim Łukaszenki. Zaplanowana akcja przerzutu imigrantów i uchodźców do Unii Europejskiej stanowi próbę odpowiedzi na czwarty pakiet sankcji nałożonych na Białoruś przez Unię Europejską i jej sojuszników. Celem...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 446

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Priorytetowe pola współpracy polsko-węgierskiej według prezydentów Andrzeja Dudy i Jánosa Ádera

W dniach 8-9 września 2021 r. prezydent RP Andrzej Duda złożył oficjalną wizytę w Budapeszcie. Od 2015 r. była to szósta wizyta polskiego prezydenta na Węgrzech. W tym okresie prezydenci Polski i Węgier spotykali się aż 12 razy, zarówno w ramach wizyt bilateralnych, jak i spotkań Grupy Wyszehradzkiej. Relacje polsko-węgierskie od lat są bardzo dobre,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 445

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: bilans „zysków i strat” po protestach przeciwko intronizacji metropolity Joanikija

4-5 września 2021 r. w Cetyni doszło do protestów przeciwko intronizacji nowego metropolity Czarnogóry i Przymorza. Demonstracje miały przede wszystkim charakter polityczny i były próbą sił – oraz kolejną odsłoną konfliktu – między prezydentem Milo Đukanoviciem a obecnym rządem Czarnogóry. Przebieg i skutki polityczne wydarzeń w Cetyni pozwalają...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 444

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Norwegia przed wyborami parlamentarnymi: kwestie energetyczne i klimatyczne w centrum debaty politycznej

Wybory parlamentarne mogą wpłynąć na dalszy rozwój sektora wydobywczego w Norwegii. Duży wpływ na dyskusje polityczne wywarły ostatnie raporty Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) oraz Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), wskazujące, że walka ze zmianami klimatu wymusza konieczność ograniczenia roli ropy naftowej i gazu ziemnego w gospodarce...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 443

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierska narodowa fabryka leków wyprodukuje rosyjski Sputnik V oraz chiński Sinopharm

W poniedziałek, 6 września 2021 r. odbyła się uroczystość wkopania kamienia węgielnego pod narodową fabrykę leków (nemzeti oltóanyaggyár) w Debreczynie. Fabryka ma zostać uruchomiona już w przyszłym roku i ma produkować także szczepionki przeciwko COVID-19, w tym rosyjski Sputnik V i chiński Sinopharm. Inwestycja ma zwiększyć bezpieczeństwo Węgier w starciu z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Fot. Security personnel escort Patriarch Portfirije and Bishop Joanikije

Komentarze IEŚ 442

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Czarnogóra: protesty przeciwko intronizacji metropolity Joanikija

W ostatnich tygodniach intronizacja nowego metropolity Czarnogóry i Przymorza stała się jednym z najważniejszych tematów politycznych w Czarnogórze i Serbii. Protesty przeciwko intronizacji metropolity Serbskiej Cerkwi Prawosławnej w Cetyni, dawnej stolicy Czarnogóry, będącej dla Czarnogórców symbolem – odrębnej od serbskiej – czarnogórskiej historii,...

Więcej →