Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Fot. Moldova's President Maia Sandu speaks after voting at a snap parliamentary election, in Chisinau, Moldova July 11, 2021.,Image: 620895578, License: Rights-managed, Restrictions: , Model Release: no, Credit line: VLADISLAV CULIOMZA / Reuters / Forum

Komentarze IEŚ 477

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: między rewolucją moralną a Gazpromem

Prezydentka Maia Sandu oraz kontrolowana przez nią Partia Działania i Solidarności (PAS) dążą do przebudowy państwa, która ma się opierać na walce z korupcją, rewolucji moralnej w życiu publicznym oraz trwałym związaniu Republiki Mołdawii z Unią Europejską. W wymiarze wewnętrznym powodzenie tych działań zależy w dużej mierze od skutecznej reformy wymiaru...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 476

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: niełatwy dialog władzy i opozycji

Od marca do września 2021 r. w Serbii trwał dialog międzypartyjny pomiędzy ugrupowaniami tworzącymi koalicję rządową a partiami opozycyjnymi, niereprezentowanymi w Zgromadzeniu Narodowym. Dialog prowadzony był przy wsparciu deputowanych Parlamentu Europejskiego. Obecnie ma miejsce powolna implementacja uzgodnionych rozwiązań, które mają poprawić warunki rywalizacji...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 475

Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja sprzeciwia się budowie gazociągu Nord Stream 2

Budowany przez rosyjską spółkę OAO Gazprom gazociąg Nord Stream 2 (NS2) będzie miał istotny wpływ na poziom bezpieczeństwa energetycznego Słowacji. Państwo to, podobnie jak Ukraina, obawia się spadku znaczenia tranzytowego, a także wykorzystywania przez Rosję monopolistycznej pozycji w Europie Środkowej. Niemniej nie jest to temat często poruszany w debacie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 474

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: trzeci rząd premiera Ediego Ramy i nowe wyzwania

18 września miało miejsce zaprzysiężenie trzeciego rządu premiera Ediego Ramy. Jest to rząd kontynuacji, złożony przede wszystkim z osób, które już wcześniej sprawowały funkcje ministerialne. Priorytety rządu nie uległy znaczącej zmianie ani w obszarze wewnętrznym, ani międzynarodowym. Uzyskanie członkostwa w UE, wzmacnianie relacji z USA oraz rozwój...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 473

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

25 lat członkostwa i rozwoju Polski w OECD

25 lat temu Polska stała się członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W tym czasie skróciła dystans do najzamożniejszych gospodarek zrzeszonych w tej organizacji, jeżeli za wskaźnik zamożności przyjmiemy PKB per capita. W 1996 r. wynosił on w Polsce 40% średniej dla państw OECD, natomiast w 2020 r. już 76%. W bardziej holistycznym mierniku...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 472

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Kryzys wokół granic Ukrainy

W tle wydarzeń na pograniczu polsko-białoruskim pozostaje narastające napięcie, związane z potencjalnym przeniesieniem kryzysu na granicę białorusko-ukraińską. W połączeniu ze wzmożoną aktywnością rosyjskich wojsk na granicy z Ukrainą powoduje to rosnące zaniepokojenie nie tylko Ukrainy, ale i zachodnich państw oraz instytucji. Wielowymiarowe działania Rosji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 471

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kryzys na granicy polsko-białoruskiej w kontekście rosnących napięć w Europie Wschodniej (część 2)

Na granicy polsko-białoruskiej w dalszym ciągu utrzymuje się napięta sytuacja wywołana presją reżimu Łukaszenki, który wypychając ze swojego terytorium uchodźców i imigrantów, dąży do eskalacji napięć z Polską i Unią Europejską w celu wymuszenia decyzji o zniesieniu sankcji nałożonych na reżim za represje wymierzone w społeczeństwo obywatelskie na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 470

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kryzys na granicy polsko-białoruskiej w kontekście rosnących napięć w Europie Wschodniej (część 1)

Na granicy polsko-białoruskiej w dalszym ciągu utrzymuje się napięta sytuacja wywołana presją reżimu Łukaszenki, który wypychając ze swojego terytorium uchodźców i imigrantów, dąży do eskalacji napięć z Polską i Unią Europejską w celu wymuszenia decyzji o zniesieniu sankcji nałożonych na reżim za represje wymierzone w społeczeństwo obywatelskie na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 469

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: powyborcze plany przyszłego rządu

W czwartek, 11 listopada 2021 r., premier Republiki Czeskiej Andrej Babiš (ANO) złożył dymisję tworzonego przez partie ANO i ČSSD rządu mniejszościowego. Dymisja ustępującego rządu nastąpiła cztery dni po inauguracyjnym posiedzeniu Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej, które poprzedziło podpisanie przez przewodniczących dwóch koalicji wyborczych – SPOLU...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 468

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Nowy etap integracji Białorusi i Rosji: podpisanie 4 listopada dekretu integracyjnego

4 listopada 2021 r., w symbolicznym Dniu Jedności Narodowej w Federacji Rosyjskiej, w trakcie posiedzenia Rady Najwyższej Państwa Związkowego, które miało charakter wideokonferencji, odbyło się podpisanie przez Alaksandra Łukaszenkę dekretu „O głównych kierunkach realizacji założeń traktatu o powołaniu Państwa Związkowego w latach 2021-2023”. Wcielenie w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 467

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Komisja Europejska przeciwna rozwojowi sektora łupkowego w Estonii

Od lat kluczową rolę w systemie energetycznym Estonii odgrywają łupki bitumiczne, które właściwościami przypominają węgiel. Obecnie są tam stosowane do wytwarzania energii elektrycznej oraz po przetworzeniu – jako składnik paliwa żeglugowego. Odpowiedzią na globalne zmiany klimatyczne i procesy degradacji środowiska jest nowy pakiet legislacyjny Unii Europejskiej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 466

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: intensyfikacja debaty na temat przyjęcia euro

Inicjatywa referendalna „Chrońmy chorwacką kunę” ma na celu mobilizację polityczną na prawicy. Choć do wyborów pozostały jeszcze trzy lata (wybory prezydenckie, do parlamentu krajowego i europejskiego mają odbyć się w 2024 r.), to wprowadzenie euro w Chorwacji planowane jest na początek 2023 r. Wyznacza to więc ponad roczny okres, w którym będzie trwała...

Więcej →

Zespół Bałkański

Fot. North Macedonia's Prime Minister Zoran Zaev, who resigned after his party lost the second round of mayoral elections, talks during news conference in Skopje, North Macedonia

Komentarze IEŚ 465

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: zapowiedź ustąpienia premiera po nieudanych wyborach lokalnych

Premier Macedonii Północnej Zoran Zaev tuż po ogłoszeniu wstępnych wyników drugiej tury wyborów lokalnych ustąpił zarówno ze stanowiska premiera, jak i przewodniczącego głównej partii rządzącej – Socjaldemokratycznego Związku Macedonii (Социјалдемократски сојуз на Македонија, SDSM). SDSM uzyskał bowiem zdecydowanie gorszy wynik...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 464

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Polityka bezpieczeństwa Szwecji w regionie Morza Bałtyckiego: ciąg dalszy układania puzzli

W celu wzmocnienia swojego bezpieczeństwa Szwecja zwiększa zdolności obronne zgodnie z koncepcją strategii bezpieczeństwa 2021-2025. Intensyfikacji działań wewnętrznych w ramach tzw. obrony totalnej towarzyszy zacieśnienie współpracy regionalnej z państwami nordyckimi w ramach Nordyckiej Współpracy Obronnej (NORDEFCO), dwóch formatów trójstronnych i dwustronnej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 463

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Szczyt UE – Ukraina: pogłębianie współpracy w ramach układu o stowarzyszeniu

12 października 2021 r. w Kijowie odbył się 23. szczyt UE – Ukraina. Ukrainę reprezentował prezydent Wołodymyr Zełenski, UE – najwyżsi przywódcy jej struktur – przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel, przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i wysoki komisarz ds. polityki zagranicznej i obrony Josep Borrell. Po stronie ukraińskiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 462

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wysoka zachorowalność na COVID-19 na Łotwie – diagnoza sytuacji i analiza przyczyn

Łotwa jest obecnie państwem o najwyższym w Unii Europejskiej wskaźniku zachorowalności na 100 000 mieszkańców (1257 w ciągu ostatnich 14 dni; średnia UE to 190; w czołówce pod względem zachorowalności znajdują się również pozostałe państwa bałtyckie – Litwa i Estonia, odpowiednio 1163 i 1087[1]). W ciągu ostatniego tygodnia liczba wykrytych przypadków...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 461

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Solidne i z wizją rozwoju. Polsko-estońskie stosunki gospodarcze

Trzydzieści lat współczesnych stosunków polsko-estońskich to okres dynamicznego rozwoju wzajemnych relacji gospodarczych, zwłaszcza w ostatniej dekadzie. Polska i Estonia jako jedne z najszybciej rozwijających się państw Unii Europejskiej po 2010 r., znacznie zwiększyły wzajemne obroty w handlu towarami i usługami, a także stały się ważnym rynkiem wzajemnych...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 460

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Prawybory opozycji na Węgrzech – wyłoniono kandydatów na posłów i premiera

W dwóch turach prawyborów na Węgrzech, które odbyły się we wrześniu i październiku 2021 r., po raz pierwszy w historii węgierskiej demokracji to wyborcy – a nie partyjni działacze na konwencjach – zdecydowali o obsadzie list wyborczych w przyszłorocznych wyborach parlamentarnych. Oddano łącznie ponad 1,2 mln głosów. Wyborcy zdecydowali o tym, kto wystartuje w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 459

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Władze Ukrainy wypowiedziały wojnę oligarchom

23 września 2021 r. Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła w drugim czytaniu prezydencki projekt ustawy „O zapobieganiu zagrożeniom dla bezpieczeństwa narodowego związanym z nadmiernym wpływem osób o istotnym znaczeniu gospodarczym albo politycznym na życie publiczne (oligarchów)”. Zasadniczym celem ustawy jest nadanie Radzie Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 458

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Orlen Lietuva: nowe instalacje w rafinerii niezbędne do poprawy efektywności zakładu

Rafineria w Możejkach na Litwie, należąca do ORLEN Lietuva (spółka córka PKN ORLEN S.A.), jest jedynym tego typu zakładem funkcjonującym w państwach bałtyckich. Wytwarzane produkty eksportuje zarówno do sąsiednich państw, jak i na rynki międzynarodowe poprzez terminale naftowe nad Morzem Bałtyckim. Trudne uwarunkowania rynkowe, problemy logistyczne oraz polityka...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 457

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Niepasujący element układanki politycznej. Odwołanie przewodniczącego Rady Najwyższej Ukrainy

7 października 2021 r. deputowani parlamentu Ukrainy podjęli decyzję o dymisji przewodniczącego Dmytra Razumkowa, który pełnił tę funkcję od 29 sierpnia 2019 r. (zastąpił Andrija Parubija). Obecni na sali plenarnej przedstawiciele partii rządzącej Sługa Narodu (215 osób) poparli odwołanie, którego powodem było m.in. niezadowolenie Wołodymyra Zełenskiego z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 456

Jan Muś - Zespół Bałkański

Szczyt UE – Bałkany Zachodnie w Słowenii: puste gesty i impas polityki rozszerzenia

Kolejny szczyt Unia Europejska – Bałkany Zachodnie nie przyniósł żadnych postępów w procesie rozszerzenia UE. Dla przywódców państw Bałkanów Zachodnich jest to wyraźny sygnał o braku politycznego poparcia ze strony UE, które można by przekuć na polityczny sukces w państwie macierzystym i w regionie. Dalsze ograniczenie wiarygodności UE będzie zachęcać innych...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 455

Dominik Héjj - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Konsekwentny wzrost uzależnienia energetycznego Węgier od Rosji

W dniu 27 września 2021 r. Węgry zawarły nowy kontrakt na dostawy gazu ziemnego z Rosji, co uniemożliwi de facto import surowca z innych kierunków. Podpisanie umowy jest elementem realizowanej konsekwentnie polityki rządu Viktora Orbána, która opiera się na współpracy z Rosją. Sugerowane inne rozwiązania (np. dostawy z Azerbejdżanu) jak do tej pory nie mają oparcia...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 454

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wybory parlamentarne w Republice Czeskiej: zaskoczenie i niepewność

W przeprowadzonych 8-9 października 2021 r. wyborach do Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej nieoczekiwane zwycięstwo odniosła złożona z trzech konserwatywnych ugrupowań koalicja SPOLU. Drugą najwyższą liczbę głosów uzyskała partia ANO premiera Andreja Babiša, dla którego wyborcza porażka może oznaczać koniec władzy w państwie. Znacznie słabszy w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 453

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Wpływ pandemii COVID-19 na wybory parlamentarne w Republice Czeskiej

W dniach 8 i 9 października 2021 r. w Republice Czeskiej odbędą się wybory do niższej izby parlamentu, kończące prowadzoną w cieniu pandemii COVID-19 wielomiesięczną kampanię wyborczą. Sytuacja pandemiczna w państwie w istotny sposób wpłynęła na poparcie dla partii politycznych, powodując zmiany na pozycji lidera w przedwyborczych sondażach. O ile pierwsze...

Więcej →