Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Zdjęcie: Wikimedia (CC BY SA 2.0)Shealah Craighead

Komentarze IEŚ 202

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Prezydencja Estonii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

Na maj 2020 r. przypadła pierwsza w historii prezydencja Estonii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Estonia znalazła się w centrum dyplomacji kryzysowej związanej z pandemią COVID-19 i wykorzystała ją do promocji swojego wizerunku jako państwa cyfrowego. Sukcesem prezydencji Estonii było przyciągnięcie szerokiej uwagi państw do kwestii bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 201

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Powołanie nowego rządu w Kosowie

3 czerwca został powołany nowy rząd w Kosowie. Na jego czele stanął Avdullah Hoti z Demokratycznej Ligii Kosowa (LDK), były wicepremier i minister finansów. Utworzenie drugiego już w tym roku rządu było możliwe dzięki decyzji Trybunału Konstytucyjnego. Były premier Kosowa Albin Kurti wskazuje, że powołanie nowego rządu odbyło się z naruszeniem prawa. Nowy rząd...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 200

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Trianon jako trauma i narzędzie w polityce pamięci Węgier

4 czerwca przypada rocznica zawarcia traktatu w Trianon. Był to dokument podpisany w 1920 r. w pałacu Grand Trianon w Wersalu. Ustalał on na nowo stosunki między Węgrami a państwami Europy po rozpadzie monarchii Austro-Węgier w wyniku I wojny światowej. W myśl zawartych w nim postanowień Węgry zostały okrojone do 1/3 dawnej powierzchni oraz utraciły ok. 63% ludności....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 199

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Macedonia Północna: od sporu o nazwę do sporu o tożsamość

Podpisanie Traktatu o przyjaźni, dobrosąsiedztwie i współpracy między Bułgarią i Republiką Macedonii miało pozytywny wpływ na rozwiązanie grecko-macedońskiego sporu o nazwę państwa. W traktacie bułgarsko-macedońskim pokładano wielkie nadzieje. Liczono na jakościową zmianę we wzajemnych relacjach, które niezależnie od faktu, że Bułgaria jako pierwsza uznała...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 198

Jan Muś - Zespół Bałkański

Spór historyczny ponownie komplikuje stosunki między Bułgarią i Macedonią Północną

Kwestia macedońskiej tożsamości narodowej powróciła na forum międzynarodowe. Stanowisko Bułgarii może skomplikować proces integracji Macedonii Północnej z Unią Europejską, a obecnie grozi eskalacją kolejnego sporu regionalnego o podłożu historycznym. Eskalacja powracającego sporu historycznego może również doprowadzić do spadku poparcia politycznego dla...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 197

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Wschodni

Rosja i Chiny w polityce bezpieczeństwa Łotwy

Państwa bałtyckie ze względu na uwarunkowania historyczne i geopolityczne (członkostwo w NATO i UE oraz bezpośrednie sąsiedztwo Rosji) leżą w centrum zainteresowania Rosji, która nadal demonstruje chęć odzyskania utraconych wpływów. Z punktu widzenia Łotwy tradycyjnie pojmowane bezpieczeństwo w wymiarze militarnym nie traci na aktualności, wzrasta jednak rola...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 196

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białorusko-rosyjska rozgrywka geostrategiczna z importem ropy naftowej w tle

Od końca 2019 r. Białoruś i Federacja Rosyjska prowadzą intensywne rozmowy na temat przedłużenia kontraktu naftowego. Nie udało się, jak dotąd, osiągnąć pomyślnego rezultatu, gdyż władze Rosji kwestię tę łączą z postępem negocjacji nad pogłębioną integracją w ramach Państwa Związkowego. Władimir Putin wyraził zgodę na sprzedaż ropy naftowej w oparciu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 195

Agata Tatarenko - Zespół Bałkański

Kolejne ochłodzenie w relacjach rumuńsko-węgierskich

Pod koniec kwietnia 2020 r. rumuński parlament zajął się ustawą, której celem było powołanie autonomicznego regionu, obejmującego tereny zamieszkane przez węgierskojęzyczną grupę etniczną Seklerów. Projekt został odrzucony przez senat. Inicjatywa wywołała jednak szereg kontrowersji na scenie politycznej w Rumunii, w tym przede wszystkim ostre w słowach...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 194

Marlena Gołębiowska - Zespół Wschodni

Przedsiębiorstwa państwowe w Europie Środkowej i Wschodniej w dobie pandemii COVID-19

Kryzysy gospodarcze wiążą się zwykle ze zwrotem w kierunku interwencjonizmu państwowego, a także z aktywniejszą rolą państwa-właściciela. Nie inaczej jest obecnie. Pandemia COVID-19 na nowo otwiera debatę o przedsiębiorstwach państwowych. Z uwagi na historię własności gospodarczej wybrzmiewa ona szczególnie w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Tym...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 193

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Stolica Apostolska w polityce zagranicznej Białorusi – realia i perspektywy

W polityce zagranicznej Białorusi od kilkunastu lat istotną pozycję zajmują relacje ze Stolicą Apostolską. Mimo delikatnej materii różnic konfesyjnych i istniejących nadal problemów Kościoła katolickiego na Białorusi, polityka Watykanu wobec Mińska, w przeciwieństwie do Unii Europejskiej, była i jest dość prosta, realistyczna i zrozumiała dla białoruskich...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 190

Jan Muś - Zespół Bałkański

Konsekwencje COVID-19 w Chorwacji. Okazja do przeprowadzenia reform

Konsekwencje COVID-19 w Chorwacji będą zależeć od dwóch aspektów: czasu trwania pandemii oraz skali pomocy Unii Europejskiej. Oczywiste jest jednak, że skutki gospodarcze będą negatywne i poważne. Stanowi to realne zagrożenie dla dominującej Chorwackiej Unii Demokratycznej pod przewodnictwem liberała Andreja Plenkovicia, który pełni funkcję premiera. Z drugiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 191

Dominik Wilczewski - Zespół Bałtycki

Nowa normalność w „bałtyckiej bańce”

Państwa bałtyckie odnotowują pierwsze sukcesy w powstrzymywaniu rozprzestrzeniania się koronawirusa. Chociaż za wcześnie na stwierdzenie, jakie konkretnie działania przyczyniły się do takiego efektu, to kluczowe znaczenie miały na pewno szybko podjęte decyzje o wprowadzeniu restrykcji i gotowość społeczeństw do podporządkowania się ograniczeniom. Utrzymanie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 192

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania: zielona dyplomacja nabiera rozpędu pomimo kryzysu gospodarczego

Wątki ekologiczne są podejmowane w Danii przez szereg partii, zwłaszcza po lewej stronie sceny politycznej. Zawarte w ustawie klimatycznej z grudnia 2019 r. cele polityki klimatycznej Danii są bardzo ambitne, a ich osiągnięcie wymaga znaczących wysiłków w nadchodzących latach. Zdaniem większości partii w parlamencie, kryzys gospodarczy wywołany pandemią COVID-19 nie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 189

Walenty Baluk - Zespół Wschodni

Ukraina vs Rosja – kolejna odsłona „wojny i pokoju”

W lutym 2020 r. minęła 6. rocznica agresji Rosji na Ukrainę. Agresja ta zapoczątkowała międzynarodowy konflikt zbrojny, określany również mianem wojny hybrydowej. Analiza politologiczna konfliktu pozwala na pokazanie Ukrainy jako pola rywalizacji między Rosją a Zachodem, a także wskazanie na jego hybrydowe formy w wymiarze ekonomicznym, informacyjnym, kulturowym i...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 188

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Bułgaria wobec COVID-19: gospodarka i strefa euro

Zastosowane przez rząd Bułgarii środki zapobiegawcze, mające na celu ograniczenie rozwoju pandemii COVID-19, powodują istotne straty w bułgarskiej gospodarce. Według prognoz gospodarczych Komisji Europejskiej PKB Bułgarii w 2020 r. odnotuje największy od 23 lat spadek – o 7,2%. Opracowane przez bułgarskie władze programy stymulacji gospodarczej, na które przeznaczono...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 187

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: zablokowanie rosyjskiego kredytu i topnienie koalicji

Sąd Konstytucyjny Republiki Mołdawii stwierdził, że umowa kredytowa z Federacją Rosyjską, zakładająca pożyczkę w wysokości 200 mln EUR, jest niezgodna z ustawą zasadniczą. Decyzja ta uderza w prezydenta Igora Dodona oraz koalicję rządzącą na wielu płaszczyznach. Ponadto grupa posłów Partii Demokratycznej (PDM), która jest częścią koalicji, opuściła to...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 186

Hanna Bazhenova | Jakub Olchowski | Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

9 maja w Europie Wschodniej – święto w cieniu pandemii

Tradycja paradnego świętowania w dniu 9 maja rocznicy zwycięstwa nad Niemcami obecna jest już właściwie wyłącznie na obszarze byłego Związku Radzieckiego. Jest to, po części, uzasadnione doświadczeniami historycznymi, w dużej też mierze ukształtowane odgórnie decyzjami politycznymi. Niemniej wyraźny jest także znaczny ładunek emocjonalny, wpływający na...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 185

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Szczyt Unia Europejska – Bałkany Zachodnie w czasach pandemii COVID-19

Szczyt Unia Europejska – Bałkany Zachodnie w ramach prezydencji Chorwacji w Radzie UE odbył się 6 maja. Unijni przywódcy potwierdzili gotowość UE do pogłębienia relacji z państwami regionu Bałkanów Zachodnich oraz udzielenia pomocy w walce z pandemią COVID-19 i jej negatywnymi skutkami społeczno-gospodarczymi.

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 184

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Nowa polityka zagraniczna Słowacji: wzmocnienie orientacji transatlantyckiej i aktywna współpraca regionalna

19 kwietnia premier Słowacji Igor Matovič zaprezentował program rządu na lata 2020-2024, który 30 kwietnia został przyjęty przez Radę Narodową Republiki Słowackiej. Do filarów nowego dokumentu należą m.in. działania antykorupcyjne, reforma wymiaru sprawiedliwości, polityka prospołeczna. W zakresie polityki zagranicznej podkreślone zostały jednoznaczna orientacja...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 183

Michał Paszkowski - Zespół Wschodni

Rynek paliw w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w okresie pandemii COVID-19

Rozprzestrzenianie się koronawirusa SARS-CoV-2, a w konsekwencji wprowadzone przez poszczególne rządy ograniczenia transportowe (zamknięcie granic, wstrzymanie ruchu lotniczego etc.) wpłynęły na spadek poziomu zapotrzebowania na paliwa na całym świecie. Także w państwach Europy Środkowej i Wschodniej zastosowane obostrzenia spowodowały zmniejszenie natężenia ruchu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 182

Ana-Maria Boromiša - Zespół Bałkański

Chorwacko-polska współpraca przy wdrażaniu Europejskiego Zielonego Ładu

Wdrożenie Europejskiego Zielonego Ładu wymaga znacznych inwestycji oraz głębokiej transformacji gospodarczej i społecznej. Polska, Republika Czeska i Węgry uważają, że pandemia i jej następstwa nie są odpowiednim czasem dla „zielonych” pomysłów, a gospodarki powinny w pierwszej kolejności się ożywić. Z drugiej strony integracja pakietu bodźców ekonomicznych...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 181

Dagmara Moskwa - Zespół Wschodni

Rosja – Dzień Zwycięstwa w czasach zarazy

Pandemia koronawirusa pokrzyżowała prezydentowi Putinowi plany świętowania 75. rocznicy zakończenia drugiej wojny światowej. Zamysł zorganizowania hucznej parady na placu Czerwonym, z udziałem prominentnych gości z kraju i z zagranicy, legł w gruzach. Jednakże cel, który stał za świętowaniem Dnia Zwycięstwa (konsolidacja społeczeństwa wokół rządzących,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 180

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Białoruś wobec COVID-19 – bezradność i bezczynność

Mimo kilkunastu tysięcy zakażonych koronawirusem władze Białorusi utrzymują, że nie ma konieczności podejmowania żadnych środków zaradczych. Ta konsekwencja w bezczynności wynika przede wszystkim ze świadomości, że spowolnienie gospodarki, która od dłuższego czasu jest słaba i niestabilna, spowoduje jej upadek. Mogłoby to pociągnąć za sobą upadek władzy,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 177

Marlena Gołębiowska - Zespół Wschodni

Dyplomacja „maseczkowa”. Chiny i Europa Środkowo-Wschodnia w dobie pandemii

Ofensywa wizerunkowa Państwa Środka jako niosącego pomoc w dobie pandemii COVID-19 – słabnie. Mowa tu o dostawie środków ochrony osobistej i sprzętu medycznego do innych państw, która ma przedstawiać Chiny jako hojnego oraz odpowiedzialnego partnera, określanej jako dyplomacja „maseczkowa”. Przebija się natomiast nieufność do chińskiego zaangażowania...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 178

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Czechy wobec COVID-19: pomoc międzynarodowa, Chiny i czeska polityka wewnętrzna

W obliczu pandemii COVID-19 Republika Czeska stała się zarówno darczyńcą, jak i beneficjentem różnych form pomocy międzynarodowej. Rząd Czech podjął się realizacji szeregu działań pomocowych, skierowanych początkowo do Chin, a następnie do państw członkowskich UE oraz NATO. W marcu 2020 r., w wyniku rozwoju epidemii oraz rosnącego deficytu materiałów...

Więcej →