Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 690

Michał Paszkowski | Piotr Oleksy - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Mołdawia: trudna sytuacja energetyczna i rosyjskie groźby

Mołdawski sektor energetyczny znajduje się w niezwykle trudnym położeniu. Jest to efekt wieloletnich zaniedbań osób rządzących tym państwem oraz działań podejmowanych od kilku miesięcy przez Rosję. Wysokie koszty gazu ziemnego i energii elektrycznej oraz rosnąca inflacja będą oddziaływać na notowania proeuropejskiego obozu władzy. Niepokój podsycają...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 689

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie: kolejne ograniczenia i rosyjski odwet

Litwa, Łotwa i Estonia opowiadają się za podjęciem bardziej rygorystycznych środków w stosunku do Rosji i Białorusi. Państwa bałtyckie są aktywne na arenie międzynarodowej, a także działają na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa wewnętrznego i spójności. Wspólnie z Polską wprowadzają ograniczenia wizowe dla Rosjan, demontują pomniki z okresu sowieckiego, a...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 688

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wybory parlamentarne w Szwecji: niewielkie zwycięstwo bloku centroprawicowego

12 września 2022 r. odbyły się w Szwecji wybory do parlamentu (Riksdagu), władz regionów oraz gmin. Kampania wyborcza była zdominowana przez sprawy wewnętrzne, w tym głównie kwestie gospodarcze oraz związane z wysoką przestępczością. Po przeliczeniu głosów z 95% komisji wyborczych minimalną przewagę ma blok centroprawicowy, który może liczyć na 175 mandatów w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 684

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Bułgarskie problemy z dostawami gazu ziemnego

Bułgaria, na tle wszystkich państw Unii Europejskiej, znajduje się w najtrudniejszym położeniu, jeżeli chodzi o przygotowanie do najbliższego sezonu jesienno-zimowego. Obecna sytuacja jest konsekwencją wstrzymania przez Rosję pod koniec kwietnia 2022 r. dostaw gazu ziemnego. Od tego czasu bułgarski rząd i spółki energetyczne nie podjęły konkretnych działań...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 675

Damian Szacawa | Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Finlandia: ambitne cele klimatyczne wymuszają odpowiednie działania w sferze energetycznej

Finlandia, wraz z wejściem w życie nowej ustawy klimatycznej (Climate Change Act), określiła najbardziej ambitny na świecie cel związany z ochroną środowiska, który przewiduje osiągnięcie zerowej emisji netto do 2035 r. Takie plany mają docelowo nie tylko pozytywnie wpłynąć na stan środowiska naturalnego, ale także uczynić z Finlandii państwo nowoczesne i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 671

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Problemy rafinerii w państwach Europy Środkowej

W ciągu kilku ostatnich tygodni w państwach Europy Środkowej doszło do nieplanowanych postojów w rafineriach, co w kontekście wojny na Ukrainie negatywnie wpłynęło na sytuację na rynku paliw. Pożary w rafineriach w Austrii, na Węgrzech oraz w Czechach znacząco ograniczyły dostępność paliw w regionie. W tych realiach nastąpił wzrost cen paliw. Obecnie powoli...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 670

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wyczekując piku. Inflacja w państwach bałtyckich

Według szacunków we wszystkich państwach bałtyckich inflacja w lipcu 2022 r. przekroczy 20%. To rekordowe i niespotykane dotychczas wartości w strefie euro. Decyzja o podniesieniu stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny nie stanowi z pewnością natychmiastowego remedium na tak wysoki wzrost cen, jest jednak istotnym sygnałem wysyłanym do rynków finansowych. Tym...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 666

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja przed wyborami parlamentarnymi: uwarunkowania i wyzwania

11 września 2022 r. odbędą się w Szwecji wybory parlamentarne. Ostatnie lata funkcjonowania mniejszościowego centrolewicowego gabinetu były niestabilne, co skutkowało w listopadzie 2021 r. zmianą na stanowisku premiera i lidera Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej (SAP). W trakcie pierwszego miesiąca kampanii wyborczej partie parlamentarne skupiły się...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 661

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Serbia szuka alternatywnych do Rosji dostawców gazu ziemnego

Serbia od wielu lat jest postrzegana jako jeden z kluczowych partnerów polityczno-gospodarczych Rosji w Europie, a przejawem tego typu kooperacji jest duże uzależnienie energetyczne. Władze Serbii nie rezygnują jednak z możliwości pozyskania gazu ziemnego z innych kierunków, chociaż opcji jest niewiele. Kluczową rolę może odegrać współpraca z Azerbejdżanem – przy...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 658

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Tranzyt gazu ziemnego do obwodu kaliningradzkiego a bezpieczeństwo energetyczne Litwy

Litwa konsekwentnie opowiada się za jak najmocniejszymi sankcjami wobec Rosji w związku z atakiem na Ukrainę, których ważnym elementem jest ograniczenie handlu z obwodem kaliningradzkim. Przykładem tych działań jest ustawowy zakaz importu gazu ziemnego z Rosji. Tranzytowe położenie Litwy sprawia, że jest to kluczowe państwo dla zapewnienia funkcjonowania gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 656

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koniec negocjacji. Estonia z nowym rządem

Po ponad miesięcznych negocjacjach Estonia zyskuje nowy rząd, na którego czele ponownie stanie Kaja Kallas. 15 lipca br. doszło do podpisania porozumienia między Partią Reform, Partią Socjaldemokratyczną i partią Ojczyzna. Nowy rząd skoncentruje się na kwestiach wysokich cen energii elektrycznej, walce z inflacją, wsparciu socjalnym i polityce edukacyjnej. Przyczyny...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 653

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Jednorożce nad Bałtykiem: Estonia europejską kuźnią start-upów

Estonia zbiera dziś plony rozpoczętego ponad ćwierć wieku temu Tygrysiego Skoku (est. Tiigrihüpe), czyli inicjatywy zakładającej rozbudowę infrastruktury i rozwój umiejętności obywateli w zakresie cyfryzacji, zwłaszcza edukację najmłodszych. Kształcone w takich warunkach pokolenie Estończyków jest już na rynku pracy i skutecznie rozwija innowacyjne pomysły,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 652

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotysze w kamaszach. Obowiązkowa służba wojskowa na Łotwie

Łotwa zapowiedziała wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej od 2023 r. Decyzja ta jest wynikiem wzrostu poczucia zagrożenia w związku z inwazją Rosji na Ukrainę oraz pozamilitarną presją Rosji na Łotwę. Efektem ma być wzmocnienie krajowego potencjału obronnego i postrzeganie Łotwy wśród sojuszników NATO jako partnera godnego zaufania. O powodzeniu planu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 649

Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Szczyt NATO w Madrycie: „natoizacja” regionu Morza Bałtyckiego

Nowa Koncepcja strategiczna NATO, przyjęta na szczycie w Madrycie w dniach 28-30 czerwca br., jest odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Federacja Rosyjska, która naruszyła międzynarodowe normy oraz zasady porządku i stabilności, została uznana za głównego wroga Sojuszu. Decyzjami o największym znaczeniu dla regionu Morza...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 645

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania rezygnuje z klauzuli wyłączającej w sprawie polityki obronnej Unii Europejskiej

1 lipca 2022 r. Dania formalnie dołączy do współpracy w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) Unii Europejskiej. Jest to następstwo przeprowadzonego 1 czerwca 2022 r. referendum w tej sprawie, w którym niemal 67% Duńczyków postanowiło o rezygnacji z klauzuli wyłączającej (opt-out) w sprawie polityki obronnej UE. Została ona wynegocjowana i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 642

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Sankcje UE na Rosję i potencjalne problemy w dostawach ropy naftowej dla Serbii

Wprowadzony przez państwa Unii Europejskiej szósty pakiet sankcji na Rosję w związku z atakiem na Ukrainę będzie miał swoje konsekwencje dla rafinerii w serbskim Panczewie, którego właścicielem są firmy rosyjskie. Dostawy do zakładu odbywają się poprzez rurociąg Adria oraz terminal naftowy Omišalj w Chorwacji, a nowe sankcje uniemożliwiają rozładunek rosyjskiego...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 639

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Po szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze: nowy status współpracy z Ukrainą i wsparcie Stanów Zjednoczonych

W dniach 20-21 czerwca 2022 r. Łotwa była organizatorem 7. Szczytu Inicjatywy Trójmorza (3SI). W Rydze podkreślono wewnątrzunijny i transatlantycki wymiar tego formatu. Pierwszy z nich znalazł swoje odzwierciedlenie w decyzji o niewłączaniu Ukrainy do Inicjatywy Trójmorza, lecz nadaniu jej specjalnego statusu partnera uczestniczącego. Drugi natomiast – w deklaracji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 633

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nonsens czy zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa? Rosyjska inicjatywa o cofnięciu uznania niepodległości Litwy

Rosyjska Duma Państwowa rozważa obecnie cofnięcie uznania niepodległości Litwy. Jeden z deputowanych złożył taki wniosek, argumentując, że odłączenie Litwy od Związku Radzieckiego nastąpiło niezgodnie z Konstytucją ZSRR. Litwa jest pierwsza na liście, co oznacza, że podobne postulaty mogą być wysunięte wobec pozostałych państw bałtyckich i Ukrainy....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 622

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wpływy rosyjskich oligarchów w państwach bałtyckich

W odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę państwa Unii Europejskiej zamroziły zasoby majątkowe rosyjskich przedsiębiorców, którzy wspierają reżim Władimira Putina. Polska, Litwa, Łotwa, Estonia i Słowacja chciałyby pójść o krok dalej i skonfiskowane majątki przekazać na odbudowę Ukrainy. Nie jest to jednak proste, gdyż proces ten utrudniają kwestie...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 619

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szczyt Inicjatywy Trójmorza w Rydze w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

Siódmy Szczyt Inicjatywy Trójmorza (20-21 czerwca 2022 r.) w Rydze odbędzie się w cieniu trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Stanie się on okazją do dyskusji o szeroko rozumianym bezpieczeństwie w regionie oraz stosunku do nakładania na Rosję sankcji i wspierania Ukrainy, a także o wyzwaniach państw tego regionu w kluczowych z perspektywy trójmorskiej obszarach...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 616

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Decydujący rok dla współpracy regionalnej w ramach Rady Państw Morza Bałtyckiego

Ministrowie spraw zagranicznych oraz inni wyżsi rangą przedstawiciele członków Rady Państw Morza Bałtyckiego (RPMB) spotkali się 25 maja 2022 r. w Kristiansand (Norwegia) na pierwszej od dziewięciu lat Sesji Ministerialnej RPMB. W jej trakcie dokonano podsumowania prezydencji Norwegii (lipiec 2021 – czerwiec 2022) i oceniono wpływ, jaki inwazja Rosji na Ukrainę ma na...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 613

Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: gra wokół dostaw ropy naftowej z Rosji

Na Słowacji od dłuższego czasu trwa debata na temat możliwego wprowadzenia przez państwa Unii Europejskiej embarga na import ropy naftowej z Rosji. Rząd słowacki liczy na uzyskanie odpowiedniego okresu derogacji od tych przepisów. Jako problem wskazuje względy technologiczne oraz infrastrukturalne. Duże kontrowersje budzi projekt wprowadzenia specjalnego podatku na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 609

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Finlandia i Szwecja składają wnioski o członkostwo w NATO

Złożenie wniosków o członkostwo w NATO przez przedstawicieli Finlandii i Szwecji to „historyczny moment” dla bezpieczeństwa europejskiego i stosunków międzynarodowych w regionie Morza Bałtyckiego. Decydenci w obu państwach podjęli liczne kroki na rzecz koordynacji działań, która pozytywnie wpływa na stabilność w regionie Morza Bałtyckiego. Wprawdzie wielu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 607

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Łotwa przyciąga zagranicznych inwestorów

W 2021 r. Łotwa na tle państw OECD w relacji do potencjału gospodarczego okazała się liderem pozyskiwania bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Wartość ich napływu przekroczyła 4,5 mld euro, tj. prawie 14% jej PKB. Łotwa, traktując zagraniczny kapitał jako ważny impuls pobudzający gospodarkę, swoje wysiłki koncentruje na przyciąganiu inwestycji z państw...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 601

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estonia: granice wolnych mediów

W opublikowanym na początku maja br. rankingu World Press Freedom Index 2022 Estonia znalazła się na wysokim 4. miejscu. Od lat media w tym państwie cieszą się niezależnością polityczną i zaufaniem opinii publicznej, co wynika z przekonania, że wolność słowa jest podstawą demokracji. Szeroką dyskusję na temat granicy wolności mediów wzbudziła jednak decyzja...

Więcej →