Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 671

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Problemy rafinerii w państwach Europy Środkowej

W ciągu kilku ostatnich tygodni w państwach Europy Środkowej doszło do nieplanowanych postojów w rafineriach, co w kontekście wojny na Ukrainie negatywnie wpłynęło na sytuację na rynku paliw. Pożary w rafineriach w Austrii, na Węgrzech oraz w Czechach znacząco ograniczyły dostępność paliw w regionie. W tych realiach nastąpił wzrost cen paliw. Obecnie powoli...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 670

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wyczekując piku. Inflacja w państwach bałtyckich

Według szacunków we wszystkich państwach bałtyckich inflacja w lipcu 2022 r. przekroczy 20%. To rekordowe i niespotykane dotychczas wartości w strefie euro. Decyzja o podniesieniu stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny nie stanowi z pewnością natychmiastowego remedium na tak wysoki wzrost cen, jest jednak istotnym sygnałem wysyłanym do rynków finansowych. Tym...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 666

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja przed wyborami parlamentarnymi: uwarunkowania i wyzwania

11 września 2022 r. odbędą się w Szwecji wybory parlamentarne. Ostatnie lata funkcjonowania mniejszościowego centrolewicowego gabinetu były niestabilne, co skutkowało w listopadzie 2021 r. zmianą na stanowisku premiera i lidera Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej (SAP). W trakcie pierwszego miesiąca kampanii wyborczej partie parlamentarne skupiły się...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 661

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Serbia szuka alternatywnych do Rosji dostawców gazu ziemnego

Serbia od wielu lat jest postrzegana jako jeden z kluczowych partnerów polityczno-gospodarczych Rosji w Europie, a przejawem tego typu kooperacji jest duże uzależnienie energetyczne. Władze Serbii nie rezygnują jednak z możliwości pozyskania gazu ziemnego z innych kierunków, chociaż opcji jest niewiele. Kluczową rolę może odegrać współpraca z Azerbejdżanem – przy...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 658

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Tranzyt gazu ziemnego do obwodu kaliningradzkiego a bezpieczeństwo energetyczne Litwy

Litwa konsekwentnie opowiada się za jak najmocniejszymi sankcjami wobec Rosji w związku z atakiem na Ukrainę, których ważnym elementem jest ograniczenie handlu z obwodem kaliningradzkim. Przykładem tych działań jest ustawowy zakaz importu gazu ziemnego z Rosji. Tranzytowe położenie Litwy sprawia, że jest to kluczowe państwo dla zapewnienia funkcjonowania gospodarki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 656

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koniec negocjacji. Estonia z nowym rządem

Po ponad miesięcznych negocjacjach Estonia zyskuje nowy rząd, na którego czele ponownie stanie Kaja Kallas. 15 lipca br. doszło do podpisania porozumienia między Partią Reform, Partią Socjaldemokratyczną i partią Ojczyzna. Nowy rząd skoncentruje się na kwestiach wysokich cen energii elektrycznej, walce z inflacją, wsparciu socjalnym i polityce edukacyjnej. Przyczyny...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 653

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Jednorożce nad Bałtykiem: Estonia europejską kuźnią start-upów

Estonia zbiera dziś plony rozpoczętego ponad ćwierć wieku temu Tygrysiego Skoku (est. Tiigrihüpe), czyli inicjatywy zakładającej rozbudowę infrastruktury i rozwój umiejętności obywateli w zakresie cyfryzacji, zwłaszcza edukację najmłodszych. Kształcone w takich warunkach pokolenie Estończyków jest już na rynku pracy i skutecznie rozwija innowacyjne pomysły,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 652

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotysze w kamaszach. Obowiązkowa służba wojskowa na Łotwie

Łotwa zapowiedziała wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej od 2023 r. Decyzja ta jest wynikiem wzrostu poczucia zagrożenia w związku z inwazją Rosji na Ukrainę oraz pozamilitarną presją Rosji na Łotwę. Efektem ma być wzmocnienie krajowego potencjału obronnego i postrzeganie Łotwy wśród sojuszników NATO jako partnera godnego zaufania. O powodzeniu planu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 649

Damian Szacawa | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Szczyt NATO w Madrycie: „natoizacja” regionu Morza Bałtyckiego

Nowa Koncepcja strategiczna NATO, przyjęta na szczycie w Madrycie w dniach 28-30 czerwca br., jest odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Federacja Rosyjska, która naruszyła międzynarodowe normy oraz zasady porządku i stabilności, została uznana za głównego wroga Sojuszu. Decyzjami o największym znaczeniu dla regionu Morza...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 645

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Dania rezygnuje z klauzuli wyłączającej w sprawie polityki obronnej Unii Europejskiej

1 lipca 2022 r. Dania formalnie dołączy do współpracy w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) Unii Europejskiej. Jest to następstwo przeprowadzonego 1 czerwca 2022 r. referendum w tej sprawie, w którym niemal 67% Duńczyków postanowiło o rezygnacji z klauzuli wyłączającej (opt-out) w sprawie polityki obronnej UE. Została ona wynegocjowana i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 642

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Sankcje UE na Rosję i potencjalne problemy w dostawach ropy naftowej dla Serbii

Wprowadzony przez państwa Unii Europejskiej szósty pakiet sankcji na Rosję w związku z atakiem na Ukrainę będzie miał swoje konsekwencje dla rafinerii w serbskim Panczewie, którego właścicielem są firmy rosyjskie. Dostawy do zakładu odbywają się poprzez rurociąg Adria oraz terminal naftowy Omišalj w Chorwacji, a nowe sankcje uniemożliwiają rozładunek rosyjskiego...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 639

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Po szczycie Inicjatywy Trójmorza w Rydze: nowy status współpracy z Ukrainą i wsparcie Stanów Zjednoczonych

W dniach 20-21 czerwca 2022 r. Łotwa była organizatorem 7. Szczytu Inicjatywy Trójmorza (3SI). W Rydze podkreślono wewnątrzunijny i transatlantycki wymiar tego formatu. Pierwszy z nich znalazł swoje odzwierciedlenie w decyzji o niewłączaniu Ukrainy do Inicjatywy Trójmorza, lecz nadaniu jej specjalnego statusu partnera uczestniczącego. Drugi natomiast – w deklaracji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 633

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nonsens czy zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa? Rosyjska inicjatywa o cofnięciu uznania niepodległości Litwy

Rosyjska Duma Państwowa rozważa obecnie cofnięcie uznania niepodległości Litwy. Jeden z deputowanych złożył taki wniosek, argumentując, że odłączenie Litwy od Związku Radzieckiego nastąpiło niezgodnie z Konstytucją ZSRR. Litwa jest pierwsza na liście, co oznacza, że podobne postulaty mogą być wysunięte wobec pozostałych państw bałtyckich i Ukrainy....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 622

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wpływy rosyjskich oligarchów w państwach bałtyckich

W odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę państwa Unii Europejskiej zamroziły zasoby majątkowe rosyjskich przedsiębiorców, którzy wspierają reżim Władimira Putina. Polska, Litwa, Łotwa, Estonia i Słowacja chciałyby pójść o krok dalej i skonfiskowane majątki przekazać na odbudowę Ukrainy. Nie jest to jednak proste, gdyż proces ten utrudniają kwestie...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 619

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szczyt Inicjatywy Trójmorza w Rydze w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

Siódmy Szczyt Inicjatywy Trójmorza (20-21 czerwca 2022 r.) w Rydze odbędzie się w cieniu trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Stanie się on okazją do dyskusji o szeroko rozumianym bezpieczeństwie w regionie oraz stosunku do nakładania na Rosję sankcji i wspierania Ukrainy, a także o wyzwaniach państw tego regionu w kluczowych z perspektywy trójmorskiej obszarach...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 616

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Decydujący rok dla współpracy regionalnej w ramach Rady Państw Morza Bałtyckiego

Ministrowie spraw zagranicznych oraz inni wyżsi rangą przedstawiciele członków Rady Państw Morza Bałtyckiego (RPMB) spotkali się 25 maja 2022 r. w Kristiansand (Norwegia) na pierwszej od dziewięciu lat Sesji Ministerialnej RPMB. W jej trakcie dokonano podsumowania prezydencji Norwegii (lipiec 2021 – czerwiec 2022) i oceniono wpływ, jaki inwazja Rosji na Ukrainę ma na...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 613

Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: gra wokół dostaw ropy naftowej z Rosji

Na Słowacji od dłuższego czasu trwa debata na temat możliwego wprowadzenia przez państwa Unii Europejskiej embarga na import ropy naftowej z Rosji. Rząd słowacki liczy na uzyskanie odpowiedniego okresu derogacji od tych przepisów. Jako problem wskazuje względy technologiczne oraz infrastrukturalne. Duże kontrowersje budzi projekt wprowadzenia specjalnego podatku na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 609

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Finlandia i Szwecja składają wnioski o członkostwo w NATO

Złożenie wniosków o członkostwo w NATO przez przedstawicieli Finlandii i Szwecji to „historyczny moment” dla bezpieczeństwa europejskiego i stosunków międzynarodowych w regionie Morza Bałtyckiego. Decydenci w obu państwach podjęli liczne kroki na rzecz koordynacji działań, która pozytywnie wpływa na stabilność w regionie Morza Bałtyckiego. Wprawdzie wielu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 607

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Łotwa przyciąga zagranicznych inwestorów

W 2021 r. Łotwa na tle państw OECD w relacji do potencjału gospodarczego okazała się liderem pozyskiwania bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Wartość ich napływu przekroczyła 4,5 mld euro, tj. prawie 14% jej PKB. Łotwa, traktując zagraniczny kapitał jako ważny impuls pobudzający gospodarkę, swoje wysiłki koncentruje na przyciąganiu inwestycji z państw...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 601

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estonia: granice wolnych mediów

W opublikowanym na początku maja br. rankingu World Press Freedom Index 2022 Estonia znalazła się na wysokim 4. miejscu. Od lat media w tym państwie cieszą się niezależnością polityczną i zaufaniem opinii publicznej, co wynika z przekonania, że wolność słowa jest podstawą demokracji. Szeroką dyskusję na temat granicy wolności mediów wzbudziła jednak decyzja...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ nr 600

Barbara Jundo-Kaliszewska - Zespół Bałtycki

Problemy AWPL-ZChR: rozbrat i inwazja

Polska partia na Litwie. Mniejszość polską na Litwie uznaje się za najlepiej zorganizowaną i najprężniej działającą społeczność polską poza granicami Polski. Aktywność ta została uwarunkowana historycznie i wyrosła m.in. na gruncie lokalnego narodowościowego konfliktu polsko-litewskiego. Zabiegająca o utworzenie polskiej jednostki narodowo-terytorialnej w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 598

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Perspektywy wzrostu wydobycia gazu ziemnego w państwach Europy Środkowej

Duże uzależnienie od dostaw gazu ziemnego z Rosji powoduje, że państwa Europy Środkowej – w związku z wojną na Ukrainie – poszukują alternatywnych źródeł pochodzenia tego surowca. Obok działań na rzecz dywersyfikacji kierunków dostaw, rozważane są także prace na rzecz zwiększenia wydobycia gazu ziemnego. Mimo że perspektywy znacznego wzrostu produkcji w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 597

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Dziewiąty maja: państwa bałtyckie sprzeciwiają się symbolice agresji

W dniu 9 maja, obchodzonym przez rosyjskojęzycznych mieszkańców państw bałtyckich jako dzień zwycięstwa Armii Radzieckiej nad nazizmem, nie doszło do znaczących incydentów i prowokacji. Ze względu na trwające rosyjskie działania wojenne na Ukrainie władze wprowadziły zakaz eksponowania symboliki wojennej nawołującej do agresji, a także ograniczyły możliwość...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 596

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Duża rola małego państwa. Estonia na pomoc Ukrainie

Estonia, przekazując walczącej Ukrainie sprzęt wojskowy i pomoc humanitarną o łącznej wartości 220 mln euro, stała się liderem wsparcia w relacji do potencjału gospodarczego. Na tym jednak estońska solidarność się nie kończy. Wraz z eskalacją brutalności wojsk rosyjskich w Ukrainie, nasila się sprzeciw społeczeństwa wobec działań Rosji. To w estońskiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 592

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

W przeddzień 9 maja: znaczenie pomników sowieckich w Europie Środkowej

31 lat po obaleniu komunizmu w państwach Europy Środkowej w dalszym ciągu istnieją setki pomników upamiętniających żołnierzy Armii Czerwonej. Znajdują się zarówno w miejscach publicznych, jak i na cmentarzach. W ostatnich tygodniach obserwuje się liczne akty ich niszczenia jako wyraz protestu wobec rosyjskiej inwazji oraz dowód solidarności z Ukraińcami. Działania...

Więcej →