Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1093

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Schrony na Litwie. Nadrabianie zaległości

W ciągu ostatnich dwóch lat, ze względu na trwającą wojnę rosyjsko-ukraińską, Litwa dokonała nowelizacji prawa w zakresie zarządzania kryzysowego i ochrony ludności. Przeprowadzono przegląd istniejących obiektów ochrony zbiorowej oraz zintensyfikowano działania na rzecz tworzenia nowych schronów. Obecna infrastruktura przystosowana do zapewnienia tymczasowej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1092

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Sacrum pod kontrolą. Nowelizacja ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych na Białorusi

30 grudnia 2023 r. parlament Białorusi dokonał nowelizacji „Ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych”. Nowa wersja ustawy znacznie ogranicza możliwości funkcjonowania organizacji religijnych, umożliwia ich całkowitą kontrolę i dyskryminuje przede wszystkim katolików i protestantów. Państwo a związki wyznaniowe. Na Białorusi organem odpowiedzialnym...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1091

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej: współpraca w obliczu podziałów

21 marca 2024 r. w stolicy Republiki Czeskiej miało miejsce spotkanie ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej. Radosław Sikorski, Jan Lipavský, Juraj Blanár oraz Peter Szijjártó rozmawiali o wojnie rosyjsko-ukraińskiej, w tym m.in. o wsparciu dla Ukrainy, rozszerzeniu Unii Europejskiej oraz o zbliżającej się polskiej prezydencji w V4. Poruszono także temat...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1090

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: Ivan Korčok zwycięzcą pierwszej tury wyborów prezydenckich

23 marca 2024 r. na Słowacji odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Ostatecznie wzięło w niej udział 9 kandydatów. Zdecydowanym zwycięzcą wyborów został były minister spraw zagranicznych i europejskich Ivan Korčok, który otrzymał 42,51% poparcia. Na drugim miejscu znalazł się marszałek parlamentu Peter Pellegrini (Hlas-SD), na którego zagłosowało...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1089

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Reakcja Kremla na zamach w Moskwie – sojusz nazistowsko-islamistyczny

22 marca 2024 r. w hali koncertowej w Krasnogorsku na obrzeżach Moskwy grupa uzbrojonych mężczyzn otworzyła ogień do osób zgromadzonych w hali, zabijając 137 z nich (dane na 24 marca) i raniąc ponad drugie tyle. Następnego dnia Władimir Putin wygłosił przemówienie, nazywając atak „barbarzyńskim” i obiecując „sprawiedliwe” ukaranie sprawców. FSB...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1088

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wyzwania rządu Petra Fiali: zaufanie społeczne i preferencje wyborcze

Badania opinii publicznej w Republice Czeskiej wskazują na długotrwały kryzys zaufania społecznego wobec koalicyjnego rządu Petra Fiali. Obecnie zaledwie 17% społeczeństwa wyraża aprobatę dla jego działań. Chociaż w porównaniu z badaniami z poprzedniego roku odnotowano pewną poprawę, to wciąż dominuje sceptycyzm społeczny wobec działań władzy, zwłaszcza...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1087

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: dylematy polityki wschodniej rządu Roberta Fico

Od początku funkcjonowania obecnego rządu Roberta Fico widoczny jest pewien dualizm dotyczący polityki wschodniej Słowacji. Z jednej strony słowackie władze deklarują chęć dalszego wspierania Ukrainy, zarówno humanitarnego, jak i politycznego. Z drugiej zaś strony podejmowane są próby promowania jak najszybszego dyplomatycznego zakończenia wojny...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1086

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Klaus Iohannis walczy o fotel sekretarza generalnego NATO

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis 11 marca 2024 r. ogłosił, że zamierza ubiegać się o stanowisko sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wcześniej największe państwa członkowskie – USA, Wielka Brytania, Niemcy i Francja – oficjalnie poparły kandydaturę Marka Ruttego, byłego premiera Holandii. Decyzja dotycząca następcy Jensa Stoltenberga,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1085

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania ponownie gospodarzem ważnych spotkań międzynarodowych

Po raz kolejny na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy Albania była gospodarzem dwóch ważnych międzynarodowych spotkań przywódców państw Europy Południowo-Wschodniej oraz Bałkanów Zachodnich. Dotyczyły one m.in. dalszego zaangażowania państw regionu w pomoc Ukrainie w wojnie z Rosją, a także integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich. Spotkania te...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1084

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Casus Wałerija Załużnego – symptom narastających napięć politycznych

Odwołanie ze stanowiska naczelnego dowódcy generała Wałerija Załużnego, bardzo popularnego w ukraińskim społeczeństwie i siłach zbrojnych, wywołało duże poruszenie, spotęgowane następnie informacją o powierzeniu mu stanowiska ambasadora w Wielkiej Brytanii. Na Ukrainie powszechnie się uważa, że dymisja Załużnego była efektem obaw prezydenta Wołodymyra...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1083

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wałerij Załużny: przyszły dyplomata czy polityk?

7 marca 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski wskazał kandydaturę byłego naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU) Wałerija Załużnego na wakujące stanowisko nadzwyczajnego i pełnomocnego ambasadora Ukrainy w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Następnie wysłanie odpowiedniego wniosku do strony brytyjskiej potwierdził minister spraw...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1082

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Francja i Republika Czeska na drodze do partnerstwa strategicznego

Podpisanie „Planu działania partnerstwa strategicznego na lata 2024-2028” między Francją a Republiką Czeską było kluczowym wydarzeniem podczas wizyty prezydenta Emmanuela Macrona w Pradze 5 marca 2024 r. Partnerstwo to obejmuje takie obszary, jak dalsze poparcie dla Ukrainy w jej konflikcie z Rosją, współpraca w energetyce jądrowej oraz wzmacnianie relacji między...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1081

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Relacje węgiersko-amerykańskie w kontekście wizyty Viktora Orbána w USA

W dniach 7-8 marca 2024 r. Viktor Orbán odbył wizytę w USA. Podczas dwudniowej podróży premier Węgier wraz z delegacją rządową – w skład której wchodzili m.in. minister spraw zagranicznych Péter Szijjártó i dyrektor polityczny ds. strategii, planowania oraz implementacji działań Kancelarii Premiera Balázs Orbán – odwiedzili Waszyngton oraz udali się na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1080

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: głosowanie na Putina i doniesienia o zamachu

17 marca 2024 r. na terytorium Republiki Mołdawii odbyło się głosowanie w wyborach prezydenta Federacji Rosyjskiej. Władze państwa wyraziły zgodę na otwarcie tylko jednego lokalu wyborczego – na terenie ambasady Federacji Rosyjskiej. Mimo to kolejnych sześć, wbrew protestom Kiszyniowa, otwarto na terenie Naddniestrza. Do lokali, znajdujących się w Tyraspolu,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1079

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Lukoil planuje sprzedać rafinerię w Bułgarii

Przez lata firmy z Federacji Rosyjskiej pozyskiwały atrakcyjne aktywa energetyczne na świecie, w tym także w państwach Europy Środkowej. Wprowadzenie sankcji UE po pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę ograniczyło funkcjonowanie niektórych z tych przedsiębiorstw. Taka sytuacja ma miejsce w odniesieniu do rafinerii Burgas w Bułgarii, należącej do rosyjskiej spółki...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1078

Tomasz Stępniewski | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kontynuacja reżimu Putina: wyniki wyborów prezydenckich w Rosji

Przeprowadzone w dniach 15-17 marca 2024 r. tzw. wybory prezydenckie w Rosji wyłoniły zwycięzcę – Władimira Putina. Centralna Komisja Wyborcza Federacji Rosyjskiej potwierdziła, że Władimir Putin uzyskał 87,28% głosów. Jest to najlepszy wynik w historii (w 2018 r. uzyskał 76,69%). Drugie miejsce zajął Nikołaj Charitonow (4,31%), kandydat Komunistycznej Partii...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1077

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

„Serbski świat” – uprawniona idea polityczna czy kontrowersyjna polityka regionalna Serbii?

Obchody świąt państwowych oraz polityczne deklaracje, towarzyszące ostatnim wyborom parlamentarnym i prezydenckim w Serbii, coraz częściej wywołują dyskusję na temat postępującej (od)budowy koncepcji „serbskiego świata” i promowania serbskich wpływów politycznych, społeczno-ekonomicznych, kulturowych i religijnych w regionie bałkańskim. Postrzeganie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1076

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Propozycje nowych reguł fiskalnych w UE: perspektywa państw Europy Środkowej

Reforma architektury finansów publicznych w Unii Europejskiej koncentruje się na rozwiązaniach, które z jednej strony pozwolą państwom członkowskim zapewnić długoterminową stabilność finansową, ale z drugiej strony nie wyhamują wzrostu gospodarczego oraz planowanych reform i inwestycji w strategicznych obszarach. Z punktu widzenia państw Europy Środkowej...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komantarze IEŚ 1075

Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: znaczenie dla Europy Środkowej i Wschodniej

7 marca 2024 r. premier Szwecji Ulf Kristersson i minister spraw zagranicznych tego państwa Tobias Billström przekazali dokumenty akcesyjne sekretarzowi stanu USA Antony’emu Blinkenowi, który jako reprezentant państwa depozytariusza Traktatu Waszyngtońskiego oficjalnie ogłosił, że Szwecja stała się 32. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Obecność Szwecji w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1074

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Bezpieczeństwo jako priorytet w stosunkach polsko-litewskich

Polska i Litwa w ostatnim czasie znacząco wzmocniły swoje stosunki polityczne, co odzwierciedlają liczne oficjalne wizyty na najwyższym szczeblu. Litwę odwiedzili minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, prezydent Andrzej Duda, marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz premier Donald Tusk. Przedstawiciele obu państw potwierdzają solidarność w przypadku zagrożenia...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1073

Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: ostatni etap negocjacji

26 lutego 2024 r. Zgromadzenie Krajowe Węgier ratyfikowało protokół akcesyjny Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Nowy prezydent Węgier Tamás Sulyok, który 5 marca 2024 r. zastąpił na tym stanowisku Katalin Novák, potwierdził decyzję parlamentu. Wyrażenie zgody na rozszerzenie NATO przez Węgry zostało poprzedzone wizytą premiera Szwecji Ulfa Kristerssona...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1072

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Naddniestrze prosi o pomoc. Znaczenie komunikatów Tyraspola

Naddniestrze zwróciło się do Rosji, ONZ i innych organizacji międzynarodowych o wsparcie w obliczu „nacisku ze strony Mołdawii”. W tym celu zorganizowano Zjazd Deputowanych Wszystkich Szczebli. Działanie to było próbą zmiękczenia polityki Mołdawii wobec Naddniestrza oraz promowania jego podmiotowości w międzynarodowej opinii publicznej. Prośba o wsparcie. 28...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1071

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Spadek zapotrzebowania na gaz ziemny w państwach bałtyckich w 2023 roku

W państwach bałtyckich w 2023 r. kolejny rok z rzędu odnotowano spadek zapotrzebowania na gaz ziemny. Początkowo taka sytuacja była związana z pandemią COVID-19 i wysokimi cenami surowca na giełdach w Europie (efekt manipulacji cenami przez Rosję w 2021 r., a następnie wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2022 r.). Obecnie oczekuje się, że prognozowany wzrost gospodarczy w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze 1070

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: przed rotacją rządu

6 marca 2024 r. premier Bułgarii Nikołaj Denkow powinien podać się do dymisji. Tym samym zapoczątkowany zostanie proces tzw. rotacji rządu. Brak jasnych zasad przeprowadzenia rotacji oraz obsadzenia stanowisk ministerialnych, utrzymująca się głęboka nieufność między ugrupowaniami tworzącymi większość w parlamencie oraz zakulisowa rywalizacja o stanowiska w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1069

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja u progu wyborów prezydenckich: sylwetki kandydatów

Aktualnie na Słowacji trwa kampania wyborcza przed wyborami prezydenckimi. Formalnie do walki o prezydenturę zgłosiło się 11 kandydatów. Są to zarówno przedstawiciele partii politycznych, jak i kandydaci niezależni. Wśród kandydatów nie ma żadnej kobiety. Pierwsza tura wyborów zaplanowana została na 23 marca 2024 r. W przypadku, gdy żaden z kandydatów nie...

Więcej →