Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1107

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gagauzja – rosyjskie narzędzie destabilizacyjne

Władze Autonomii Gagauskiej wykazują postawy otwarcie prorosyjskie i dążą do pogłębienia relacji z Federacją Rosyjską. W trakcie wizyt przedstawicieli władz Republiki Mołdawii w regionie organizowane są protesty. Gagauzja, kontrolowana przez grupę polityczną Ilana Șora, stała się najważniejszym z rosyjskich narzędzi, wykorzystywanych do destabilizacji sytuacji w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1106

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Protesty w Tbilisi. Gruziński parlament zatwierdził ustawę o „zagranicznych agentach”

17 kwietnia 2024 r. parlament Gruzji zatwierdził w pierwszym czytaniu projekt ustawy „O przejrzystości wpływów zagranicznych”, zwany potocznie ustawą „o zagranicznych agentach”. Dokument poparło 83 posłów rządzącej partii Gruzińskie Marzenie. Opozycja nie wzięła udziału w głosowaniu. Prezydent Gruzji Salome Zurabiszwili oświadczyła, że z pewnością...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1105

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Trójkąt Weimarski: nowy – stary horyzont współpracy

Trójkąt Weimarski, platforma współpracy pomiędzy Francją, Niemcami i Polską, zyskuje na znaczeniu jako forum dialogu o kwestiach bezpieczeństwa w Europie. Ostatnie spotkania tego formatu pokazują determinację w dążeniu do wzmocnienia trójstronnej współpracy, także poprzez rozszerzanie działań na nowe obszary, takie jak m.in. ochrona przed dezinformacją czy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1104

Agata Domachowska | Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Nadchodzące wybory prezydenckie w Macedonii Północnej

24 kwietnia 2024 r. w Macedonii Północnej odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich, a dwa tygodnie później – 8 maja – ewentualna (choć bardzo prawdopodobna) druga tura. Tego samego dnia odbędą się również wybory parlamentarne. W trwającej obecnie kampanii wyborczej aż siedmiu kandydatów rywalizuje ze sobą o uzyskanie jak najszerszego poparcia wśród...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1103

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Wojna na Ukrainie: działania Kijowa na rzecz zapewnienia dostępności paliw

Trwająca od 2022 r. wojna doprowadziła do istotnego przeobrażenia rynku energetycznego Ukrainy. Rząd w Kijowie pod koniec 2023 r. wprowadził rozwiązania mające na celu wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa poprzez stworzenie systemu zapasów ropy naftowej i paliw. Prace nad odpowiednią ustawą trwały przez lata, ale dopiero wojna oraz uzyskanie przez...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1102

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza po szczycie w Wilnie: po pierwsze bezpieczeństwo

W dniu 11 kwietnia 2024 r. w Wilnie odbył się 9. Szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI). 3SI to zainicjowany w 2016 r. format współpracy regionalnej, rozwijany przez przywódców państw Europy Środkowej. Kluczowym celem tej inicjatywy jest stymulowanie rozwoju infrastruktury energetycznej, transportowej i cyfrowej. W 3SI uczestniczy obecnie 13 państw członkowskich UE, które...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1101

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: kolejny rząd techniczny

9 kwietnia 2024 r. został zaprzysiężony rząd techniczny, na czele którego stanął dotychczasowy szef Najwyższej Izby Kontroli Dimitar Gławczew. Zadaniem rządu jest sprawne zorganizowanie przyśpieszonych wyborów parlamentarnych, które odbędą się 9 czerwca razem z wyborami do Parlamentu Europejskiego. Rozpad większości parlamentarnej. Utworzenie rządu technicznego...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1100

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Talpra Magyarok – nowa partia opozycyjna na Węgrzech

15 marca 2024 r., w dniu państwowego święta upamiętniającego rocznicę węgierskiego powstania narodowego, Péter Magyar, przez lata pozostający w bliskich relacjach z partią Fidesz, ogłosił powołanie partii o nazwie Talpra Magyarok, w dosłownym tłumaczeniu – „Powstańcie Węgrzy”. Nowa partia na węgierskiej scenie politycznej deklaruje walkę z korupcją,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1099

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Peter Pellegrini nowym prezydentem Słowacji

6 kwietnia 2024 r. na Słowacji odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w której udział wzięli: startujący jako niezależny kandydat były szef słowackiej dyplomacji Ivan Korčok oraz obecny marszałek parlamentu i lider współtworzącej koalicję rządową partii Hlas-SD Peter Pellegrini. Ostatecznie zwycięzcą wyścigu wyborczego okazał się P. Pellegrini, na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1098

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wyścig z czasem. Powolne zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

Kwestia mobilizacji jest jednym z kluczowych problemów, z jakimi władze Ukrainy mierzą się w ostatnich miesiącach. Opracowanie nowych zasad powoływania pod broń obywateli budzi ogromne emocje społeczne, w dużej mierze wynikające z obaw dotyczących skali nowego etapu mobilizacji. Władze Ukrainy, forsując konieczne zmiany, starają się zminimalizować koszty polityczne...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1097

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Wojna wkracza do Rosji. Casus Biełgorodu

Od dłuższego czasu pełnowymiarowa wojna toczy się także na terenie Rosji. Symbolem tego stanu rzeczy jest położony 45 km od granicy z Ukrainą Biełgorod, stolica obwodu biełgorodzkiego. Negatywnych skutków walk w rejonach przygranicznych doświadcza bezpośrednio coraz więcej obywateli tego państwa. Rosyjskie pogranicze w ogniu. Od początku rosyjskiej inwazji na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1096

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Międzynarodowa pomoc w procesie doraźnej odbudowy Ukrainy

Od początku pełnowymiarowej rosyjskiej agresji, równolegle z systematycznie pojawiającymi się nowymi zniszczeniami, realizowana jest odbudowa Ukrainy. Proces ten, mimo ograniczonych zasobów, jest konieczny, ponieważ pozwala na funkcjonowanie społeczeństwa i państwa oraz kontynuowanie oporu wobec rosyjskiej agresji. Ważnym źródłem finansowania projektów odbudowy są...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1095

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: ratyfikacja umowy o budowie obozów dla imigrantów

Do 20 maja 2024 r. w Albanii mają powstać obozy dla imigrantów uratowanych na wodach terytorialnych Włoch przez włoską marynarkę wojenną oraz straż przybrzeżną. Jest to wynik umowy podpisanej przez premierów obu państw jeszcze w listopadzie 2023 r. Jednak jej ratyfikacja przez albański parlament nastąpiła dopiero pod koniec lutego 2024 r. Umowa ta, choć wspierana...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1094

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: nieudana rotacja i koniec rządu Denkow-Gabriel

Zapowiadana jako techniczna, zmiana na stanowisku premiera Bułgarii, a tym samym próba rotacji w rządzie Denkow-Gabriel, zakończyła się fiaskiem. W ten sposób wyczerpała się formuła zapewniająca większość parlamentarną. Wobec braku alternatywnych wariantów utworzenia rządu, który posiadałby wystarczające poparcie w parlamencie, Bułgarię czekają nowe wybory...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1093

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Schrony na Litwie. Nadrabianie zaległości

W ciągu ostatnich dwóch lat, ze względu na trwającą wojnę rosyjsko-ukraińską, Litwa dokonała nowelizacji prawa w zakresie zarządzania kryzysowego i ochrony ludności. Przeprowadzono przegląd istniejących obiektów ochrony zbiorowej oraz zintensyfikowano działania na rzecz tworzenia nowych schronów. Obecna infrastruktura przystosowana do zapewnienia tymczasowej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1092

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Sacrum pod kontrolą. Nowelizacja ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych na Białorusi

30 grudnia 2023 r. parlament Białorusi dokonał nowelizacji „Ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych”. Nowa wersja ustawy znacznie ogranicza możliwości funkcjonowania organizacji religijnych, umożliwia ich całkowitą kontrolę i dyskryminuje przede wszystkim katolików i protestantów. Państwo a związki wyznaniowe. Na Białorusi organem odpowiedzialnym...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1091

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej: współpraca w obliczu podziałów

21 marca 2024 r. w stolicy Republiki Czeskiej miało miejsce spotkanie ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej. Radosław Sikorski, Jan Lipavský, Juraj Blanár oraz Peter Szijjártó rozmawiali o wojnie rosyjsko-ukraińskiej, w tym m.in. o wsparciu dla Ukrainy, rozszerzeniu Unii Europejskiej oraz o zbliżającej się polskiej prezydencji w V4. Poruszono także temat...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1090

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: Ivan Korčok zwycięzcą pierwszej tury wyborów prezydenckich

23 marca 2024 r. na Słowacji odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Ostatecznie wzięło w niej udział 9 kandydatów. Zdecydowanym zwycięzcą wyborów został były minister spraw zagranicznych i europejskich Ivan Korčok, który otrzymał 42,51% poparcia. Na drugim miejscu znalazł się marszałek parlamentu Peter Pellegrini (Hlas-SD), na którego zagłosowało...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1089

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Reakcja Kremla na zamach w Moskwie – sojusz nazistowsko-islamistyczny

22 marca 2024 r. w hali koncertowej w Krasnogorsku na obrzeżach Moskwy grupa uzbrojonych mężczyzn otworzyła ogień do osób zgromadzonych w hali, zabijając 137 z nich (dane na 24 marca) i raniąc ponad drugie tyle. Następnego dnia Władimir Putin wygłosił przemówienie, nazywając atak „barbarzyńskim” i obiecując „sprawiedliwe” ukaranie sprawców. FSB...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1088

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wyzwania rządu Petra Fiali: zaufanie społeczne i preferencje wyborcze

Badania opinii publicznej w Republice Czeskiej wskazują na długotrwały kryzys zaufania społecznego wobec koalicyjnego rządu Petra Fiali. Obecnie zaledwie 17% społeczeństwa wyraża aprobatę dla jego działań. Chociaż w porównaniu z badaniami z poprzedniego roku odnotowano pewną poprawę, to wciąż dominuje sceptycyzm społeczny wobec działań władzy, zwłaszcza...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1087

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: dylematy polityki wschodniej rządu Roberta Fico

Od początku funkcjonowania obecnego rządu Roberta Fico widoczny jest pewien dualizm dotyczący polityki wschodniej Słowacji. Z jednej strony słowackie władze deklarują chęć dalszego wspierania Ukrainy, zarówno humanitarnego, jak i politycznego. Z drugiej zaś strony podejmowane są próby promowania jak najszybszego dyplomatycznego zakończenia wojny...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1086

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Klaus Iohannis walczy o fotel sekretarza generalnego NATO

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis 11 marca 2024 r. ogłosił, że zamierza ubiegać się o stanowisko sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wcześniej największe państwa członkowskie – USA, Wielka Brytania, Niemcy i Francja – oficjalnie poparły kandydaturę Marka Ruttego, byłego premiera Holandii. Decyzja dotycząca następcy Jensa Stoltenberga,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1085

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania ponownie gospodarzem ważnych spotkań międzynarodowych

Po raz kolejny na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy Albania była gospodarzem dwóch ważnych międzynarodowych spotkań przywódców państw Europy Południowo-Wschodniej oraz Bałkanów Zachodnich. Dotyczyły one m.in. dalszego zaangażowania państw regionu w pomoc Ukrainie w wojnie z Rosją, a także integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich. Spotkania te...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1084

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Casus Wałerija Załużnego – symptom narastających napięć politycznych

Odwołanie ze stanowiska naczelnego dowódcy generała Wałerija Załużnego, bardzo popularnego w ukraińskim społeczeństwie i siłach zbrojnych, wywołało duże poruszenie, spotęgowane następnie informacją o powierzeniu mu stanowiska ambasadora w Wielkiej Brytanii. Na Ukrainie powszechnie się uważa, że dymisja Załużnego była efektem obaw prezydenta Wołodymyra...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1083

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wałerij Załużny: przyszły dyplomata czy polityk?

7 marca 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski wskazał kandydaturę byłego naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU) Wałerija Załużnego na wakujące stanowisko nadzwyczajnego i pełnomocnego ambasadora Ukrainy w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Następnie wysłanie odpowiedniego wniosku do strony brytyjskiej potwierdził minister spraw...

Więcej →