W tym zwięzłym artykule analizujemy złożone relacje między dynamiką Unii Europejskiej a interesami Rosji w Europie, akcentując korzyści, jakie Rosja dostrzega w osłabionej UE. Artykuł składa się z trzech części: pierwsza dotyczy upadku Związku Radzieckiego i jego wpływu na nowo niepodległe państwa, kształtujący się krajobraz geopolityczny. W kolejnej części przedstawiamy politykę zagraniczną Rosji prowadzącą do konfliktu z Ukrainą w 2022 roku, ze szczególnym uwzględnieniem kluczowej roli Ukrainy jako geopolitycznego punktu zapalnego. Ostatnia część analizuje dynamikę wojny rosyjsko-ukraińskiej, ze szczególnym uwzględnieniem roli Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa. W artykule podjęto próbę zrozumienia ewoluującego krajobrazu geopolitycznego i jego konsekwencji dla stabilności regionalnej i stosunków międzynarodowych.
T. Stępniewski, The evolution of the European Union’s eastern neighbourhood since the Russia-Ukraine war, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 7-18, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.1
Brzezinski Z., The Grand Chessboard: American primacy and its geostrategic imperatives, Basic Books, New York 2016.
Dempsey J., Does Russia divide Europe?, “New Eastern Europe” 2015, no. 5.
Krastev I., How to avoid Europe’s disintegration, “New Eastern Europe” 2015, no. 5.
Liik K., War of obsession: Why Putin is risking Russia’s future, “European Council on Foreign Relations” 2022, https://ecfr.eu/article/war-of-obsession-why-putin–is-risking-russias-future/.
Mearsheimer J.J., Why the West is principally responsible for the Ukrainian crisis, “Economist” 2022, https://www.economist.com/by-invitation/2022/03/11/john-mearsheimer-on-why-the-west-is-principally-responsible-for-the-ukrainian-crisis.
Rotfeld A.D., Porządek międzynarodowy. Parametry zmiany, “Sprawy Międzynarodowe” 2014, vol. 67, no. 4.
Sakwa R., Frontline Ukraine. Crisis in the borderlands, London–New York 2015.
Schimmelfennig F., Leuffen D., Rittberger B., The European Union as a system of differentiated integration: interdependence, politicization and differentiation, “Journal of European Public Policy” 2015, vol. 22(6).
Stępniewski T., Geopolityka regionu Morza Czarnego w pozimnowojennym świecie, Lublin–Warsaw 2011.
Szewcowa L., Polem gry Kremla jest chaos, trans. A. Ehrlich, “Gazeta Wyborcza/Magazyn Świąteczny”, 27 June 2015, http://wyborcza.pl/magazyn/1,145325,18248326,Polem_gry_Kremla_jest_chaos.html#TRwknd.
Tsygankov A.P., Russia’s foreign policy. Change and continuity in national identity, 2nd ed., Lanham 2010.
Umland A., The global impact of the “Ukraine Crisis”. Russia’s decline and Euro-Asiatic security in the early 21st century, “Krytyka Magazine”, June 2015, http://krytyka.com/en/articles/global-impact-ukraine-crisis-russias-decline-and-euro–asiatic-security-early-21st-century#sthash.ufEIB3S9.dpuf.
Walt S.M., Liberal illusions caused the Ukraine crisis, “Foreign Policy” 2022, https://foreignpolicy.com/2022/01/19/ukraine-russia-nato-crisis-liberal-illusions/.
Webber D., How likely is it that the European Union will disintegrate? A critical analysis of competing theoretical perspectives, “European Journal of International Relations” 2014, vol. 20.
Zięba R., Międzynarodowe implikacje kryzysu ukraińskiego, “Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, vol. 50, no. 2.
W artykule przeprowadzono kompleksową analizę humanitarnych aspektów najnowszej wojny rosyjsko-ukraińskiej, którą autorzy klasyfikują jako wojnę hybrydową. Decydują o tym przede wszystkim czynniki ideologiczne, mity historyczne i religijne, a także informacyjny wymiar polityki imperialnej Rosji w Ukrainie, które rosyjski reżim polityczny wykorzystuje podczas zbrojnej agresji przeciwko Ukrainie. Autorzy przekonująco argumentują, że niemilitarne środki w wojnie Rosji przeciwko Ukrainie są podporządkowane jednemu celowi – odbudowie imperium rosyjskiego i wpływów międzynarodowych. W tym celu reżim Putina wykorzystuje wszystkie możliwe sposoby i środki, włącznie z szerzeniem pseudohistorycznych mitów i fake newsów, próbując uzasadnić ekspansjonistyczną politykę Kremla w Ukrainie i w państwach obszaru poradzieckiego. Na podstawie obszernej bazy źródłowej autorzy prostują najbardziej rozpowszechnione mity rosyjskiej narracji historycznej.
W. Baluk, M. Doroshko, B. Cherkas, Humanitarian components of Russia’s hybrid war against Ukraine from 2014-2022, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 19-40, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.2
A genome-wide analysis of populations from European Russia reveals a new pole of genetic diversity in Northern Europe, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0058552.
Braichevskyi M., Suspilno-politychni rukhy v Kyivskii Rusi, [in:] Braichevskyi, Vybrane, vol. 1, Kyiv 2009.
Clausewitz C. von, O wojnie, Wydawnictwo Bellona, 2022.
Dugin A., Osnovy geopolitiki, Moscow 2000.
Eidman I., System Putina, Warsaw 2022.
Gergało-Dąbek N., Soft powerrosyjskiej kultury w kontekście wojny Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, no. 4.
Herpen H. van, Putinizm: Powolny rozwój radykalnego reżimu prawicowego w Rosji, Gdańsk 2014.
Hofman F.G., Conflict in the 21st century: The rise of hybrid wars, Arlington 2007.
Holland Agnieszka: jestem za bojkotem kultury rosyjskiej, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/agnieszka-holland-bojkot-kultury-rosyjskiej.
Kasianov G., „Ukrainian Nazis” as an invented enemy, https://russiapost.net/politics/ukrainian_nazis.
Kazancev A., Merkushev V., Rossiya i postsovetskoe prostranstvo: perspektivy ispol’zovaniya «myagkoj sily», “Polis” 2008, no. 2.
Krotz Ul., History and foreign policy in France and Germany, Palgrave Macmillan, London 2015.
Malko R., Chomu zamerzla «russkaia vesna», https://tyzhden.ua/chomu-zamerzla-russkaia-vesna/.
Marek M., Operacja Ukraina. Kampanie dezinformacyjne, narracje, sposoby działania rosyjskich ośrodków propagandowych przeciwko państwu ukraińskiemu w okresie 2013-2019, Warsaw 2020.
Mishchenko M., Uliublenyi filosof Putina, https://uain.press/articles/ulyublenij-filosof-putina-1409067.
Motyl A.J., Putin’s Russia as a fascist political system, “Communist and Post-Communist Studies” 2016, no. 49 (1).
Pamyatniki russkogo prava, Vyp. 1, Moscow 1952.
Pivtorak H.P., Pokhodzhennia ukraintsiv, rosiian, bilorusiv ta yikhnikh mov, http://litopys.org.ua/pivtorak/pivt09.htm.
Surkov: Ukraina dlya imperskoj i sovetskoj byurokratii vsegda byla delom hlopotnym, https://tass.ru/politika/7838239.
Tyshkun Yu.Ya., Trotsko D.A., Rosiisko-ukrainska viina v pryzmi suchasnykh krytychnykh teorii mizhnarodnykh vidnosyn, “Politychne Zhyttia” 2022, no. 2.
V 1938 godu filosof, ideolog Belogo dvizheniya Ivan Il’in dal tochnyj prognoz sobytij na Ukraine, https://rg.ru/2022/05/25/prorochestva-ilina.html.
Voprosy identichnosti russkoyazychnyh grazhdan Ukrainy v kontekste vooruzhennogo konflikta na vostoke strany, https://www.international-alert.org/wp-content/uploads/2021/08/Ukraine-Russophone-Identity-RU-2017.pdf.
Voroncova O., Kul’tura i istoricheskaya pamyat’ kak resurs «myagkoj sily» Rossii na mezhdunarodnoj arene, https://histrf.ru/read/articles/kultura-i-istorichieskaia-pamiat-kak-riesurs-miaghkoi-sily-rossii-na-miezhdunarodnoi-arienie.
Zalizniak L., Vid sklavyniv do ukrainskoi natsii, https://chtyvo.org.ua/authors/Zalizniak/Vid_sklavyniv_do_ukrainskoi_natsii/.
Znojek M., Kultura jako źródło soft power państwa, „Studia i Prace WNEIZ US” 2018, no. 53/2.
Niniejszy artykuł analizuje wojnę pomiędzy Federacją Rosyjską a Ukrainą w świetle teorii zderzenia cywilizacji Huntingtona. W swoim tekście Huntington stwierdził: „Jeśli jednak liczy się cywilizacja, to prawdopodobieństwo przemocy między Ukraińcami a Rosjanami powinno być niskie”. Po pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę widać wyraźnie, że Huntington w tej kwestii całkowicie się pomylił. Nie falsyfikuje to jednak całej koncepcji Huntingtona, która wymaga modyfikacji w postaci nowego wytyczenia granic i nazewnictwie cywilizacji – nie występuje „cywilizacja słowiańsko-prawosławna”, ale raczej „euroazjatycka”. Korekty te, oparte na badaniach Oskara Haleckiego, prowadzą do wniosku, że teoria Huntingtona znajduje zastosowanie w przypadku wojny Rosji i Ukrainy, zaś Ukraina jest Huntingtonowskim „krajem rozdartym”, który zdecydował się na ostateczne opuszczenie cywilizacji euroazjatyckiej, zaś Rosja stara się temu zapobiec.
P. Ukielski, The clash of civilizations in Ukraine, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 41-58, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.3
Baczkowski K., Oskara Haleckiego jagiellońska wizja dziejów, [in:] M. Dąbrowska (ed.), Oskar Halecki i jego wizja Europy, vol. 1, Warsaw–Łódź 2012, pp. 56-77.
Błachowska K., Ruś a Moskwa w koncepcji Oskara Haleckiego, [in:] M. Dąbrowska (ed.), Oskar Halecki i jego wizja Europy, vol. 3, Warsaw–Łódź 2014, pp. 108-123.
Danilevskij N., Rossija i Evropa. Vzgljad na kul’turnye i politicheskie otnoshenija slavjanskogo mira k germano-romanskomu, Fifth ed., St. Petersburg 1895.
Eberhardt P., Rosyjski panslawizm jako koncepcja geopolityczna, [in:] idem, Słowiańska geopolityka. Twórcy rosyjskiej, ukraińskiej i czechosłowackiej geopolityki oraz ich koncepcje ideologiczno-terytorialne, Cracow 2017.
Elections in Ukraine, https://www.electoralgeography.com/new/en/category/countries/u/ukraine.
Fukuyama F., The end of history?, “The National Interest”, Summer 1989, pp. 3-18.
Halecki O., The borderlands of Western civilization. A history of East Central Europe, New York 1952.
Halecki O., The limits and divisions of European history, New York 1950.
Huntington S.P., The clash of civilizations?, “Foreign Affairs”, Summer 1993, pp. 22-49.
Huntington S.P., The clash of civilizations and the remaking of the world order, London 2002.
Kowal P., Five Rings of Empire, “New Eastern Europe” 2017, no. 2, pp. 51-59.
Lavrov zajavil, chto est’ nadezhda na kompromiss v peregovorah s Ukrainoj, https://tass.ru/politika/14085133.
Nadchodzi trzecia Ukraina. Z prof. Jarosławem Hrycakiem rozmawia Wojciech Wojtasiewicz, https://holistic.news/nadchodzi-trzecia-ukraina/.
Putin V., On the historical unity of Russians and Ukrainians, http://en.kremlin.ru/events/president/news/66181.
Remarks by President Biden Ahead of the One-Year Anniversary of Russia’s brutal and unprovoked invasion of Ukraine, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2023/02/21/remarks-by-president-biden-ahead-of-the-one-year-anniversary-of-russias-brutal-and-unprovoked-invasion-of-ukraine/.
Szűcs J., The three historical regions of Europe, “Acta Historica Academiae Scientiarum Hungaricae” 1983, vol. 29, pp. 131-184.
Ukielski P., Europa Środkowa jako pole starcia Mitteleuropy i panslawizmu, “Teologia Polityczna” 2021-2022, no. 13, pp. 151-164.
Celem eksplanacyjnym niniejszej analizy jest chęć ukazania konfliktu rosyjsko-ukraińskiego z punktu widzenia jego złożoności, wielowymiarowości i wieloaspektowości, przy uwzględnieniu percepcji i użyteczności sposobu postrzegania i interpretowania geopolitycznego i geostrategicznego znaczenia Ukrainy w stosunkach międzynarodowych przez Zbigniewa Brzezińskiego. Przyjęto założenie, że dla zrozumienia istoty procesów i zjawisk zachodzących w wymiarze globalnego ładu międzynarodowego konieczne jest uwzględnienie czynnika rywalizacji mocarstw – także na obszarze Ukrainy – oraz instrumentalizacji obecnego konfliktu Rosji i Ukrainy w strategiach poszczególnych państw i organizacji międzynarodowych. Z tej perspektywy badawczej i analitycznej, z punktu widzenia realistycznego sposobu postrzegania i wartościowania rzeczywistości międzynarodowej, przy równoczesnym uwzględnieniu warstwy myśli geopolitycznej, refleksje i rekomendacje Zbigniewa Brzezińskiego nieustannie stanowią wartościowy i użyteczny punkt odniesienia, obecny także w niniejszych deliberacjach.
T. Olejarz, Zbigniew Brzezinski’s perspective on the geostrategic and geopolitical importance of Ukraine, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 59-73,
DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.4
1. Anderson J., The contemporary geopolitics series: Eurasia, politics and governance Russia and Central Asia, 24 February 2015, https://www.glimpsefromtheglobe.com/topics/politics-and-governance/contemporary-geopolitics-series-eurasia/.
2. Brzezinski Z., Game plan: A geostrategic framework for the conduct of the U.S.-Soviet contest, Boston 1986.
3. Brzezinski Z., A geostrategy for Eurasia, “Foreign Policy” 1997, vol. 76, no. 5.
5. Brzezinski Z., Huntington S., Political power: U.S.A./U.S.S.R., New York 1964.
6. Brzezinski Z., Russia needs to be offered a “Finland option” for Ukraine, “Financial Times”, 24 February 2014, https://www.ft.com/content/e855408c-9bf6-11e3-afe3-00144feab7de.
7. Brzezinski Z., Strategic vision. America and the crisis of global power, New York 2012.
8. Brzezinski Z., The grand failure: The birth and death of communism in the twentieth century, New York 1989.
9. Brzezinski Z., Toward a Global Realignment. As its era of global dominance ends, the United States needs to take the lead in realigning the global power architecture, “The American Interest”, 17 April 2016, vol. 11, no. 6, https://www.the-american-interest.com/2016/04/17/toward-a-global-realignment/.
10. Brzezinski Z., The Great Chessboard: American dominance and its geostrategic imperatives, New York, 1997.
12. Buchholz K., Turkey makes way for Sweden’s NATO accession, Statista, 12 July 2023, https://www.statista.com/chart/26674/european-countries-by-year-of-joining-nato/.
13. Didier B., The Ukraine crisis or the revival of the Grand Chessboard’s geopolitics: Euro-Atlantic response to Russia’s assault, “Open Diplomacy” 2016, https://www.open-diplomacy.eu/blog/the-ukraine-crisis-or-the-revival-of-the-grand-chessboard-s-geopolitics.
14. Kirchick J., Finlandization is not a solution for Ukraine, “The American Interest”, 27 July 2014, https://www.the-american-interest.com/2014/07/27/finlandization-is-not-a-solution-for-ukraine/.
15. Khurshudyan I., Putin dreams of a Russian sphere of influence. Kazakhstan’s protesters are the latest to push back, “The Washington Post”, 8 January 2022, https://www.washingtonpost.com/world/2022/01/08/russia-putin-kazakhstan/.
16. Lo B., The Ukraine effect: Demise or rebirth of the global order?, Lowy Institute, 11 May 2023, https://www.lowyinstitute.org/publications/ukraine-effect-demise-or-rebirth-global-order/.
17. Mackinder H.J., The Geographical Pivot of History, “The Geographical Journal” 1904, vol. 23, no. 4.
18. Mackinder H.J., Democratic ideals and reality. A study in the politics of reconstruction, National Defence University Press, 1996.
19. Masters J., Ukraine: Conflict at the crossroads of Europe and Russia, Council on Foreign Relations, 14 February 2023, https://www.cfr.org/backgrounder/ukraine-conflict-crossroads-europe-and-russia.
20. Orlandic S., Geopolitical perspective of the Russian Federation and Brzezinski’s readings of Ukrainian crisis, “Journal of Liberty and International Affairs” 2018, vol. 4, no. 3.
21. Schaffer N., What is a sphere of influence and how to leverage one for business, https://nealschaffer.com/what-is-a-sphere-of-influence/.
22. Villar O., Great power competition in Ukraine amidst the emerging US-China rivalry, “E-International Relations”, March 2022, https://www.e-ir.info/2022/03/09/great-power-competition-in-ukraine-amidst-the-emerging-us-china-rivalry/.
W ostatnich latach mamy do czynienia z szerokim spektrum form konfliktów zbrojnych, różniących się m.in. skalą, intensywnością, złożonością i czasem trwania oraz zacieraniem się granic między wojną a pokojem. Te i inne uwarunkowania były powodem podjęcia badań, których celem było zidentyfikowanie scenariuszy rozwoju sytuacji bezpieczeństwa międzynarodowego i scenariuszy użycia Sił Zbrojnych RP w odniesieniu do zagrożeń o charakterze militarnym w sąsiedztwie naszego kraju, w regionie oraz na świecie. Mając powyższe na uwadze, prowadząc badania nad wyżej wymienioną problematyką w artykule skupiono uwagę na problemie badawczym, który przyjął formę pytania: Jak rozwój zagrożeń militarnych oraz potencjalne konflikty zbrojne, w tym na Ukrainie, wpływają na kształtowanie bezpieczeństwa państwa? Hipoteza przyjęła natomiast formę założenia, że: zagrożenia o charakterze militarnym, a w konsekwencji konflikty zbrojne, stanowią jeden z głównych determinantów kształtowania bezpieczeństwa państwa. Państwa, które w obliczu zagrożenia wystąpienia konfliktu zbrojnego podejmują działania zmierzające do zapewnienia swojego bezpieczeństwa, są to zwłaszcza działania o charakterze politycznym, organizacyjnym, modernizacyjnym, a przede wszystkim zmierzające do zwiększenia swojego potencjału obronnego w obliczu wojny.
Badania prowadzono w uczelniach wojskowych, a populacja generalna (N) objęła kadrę naukowo-dydaktyczną. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz ankiety zamieszczony na platformie internetowej MS Teams, wykorzystywanej również w kształceniu studentów uczelni wojskowych.
M. Kopczewski, Armed conflicts and state security through the prism of the war in Ukraine, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 75-89, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.5
1. Borecka-Biernat D., Wajszczyk K., Walęcka-Matyja K., Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych, Warsaw 2022.
2. Kopczewski M., Konflikty zbrojne jako główny determinant bezpieczeństwa państwa. Element do uczelnianego projektu Model III Wojna Światowa Delta, expert opinion, MULF, Wrocław 2021.
3. Legucka A., Kupiecki R., Disinformation, narratives and memory politics in Russia and Belarus, London 2022.
4. National Security Strategy of the Russian Federation of 2 July 2021.
5. Sevastopulo D., Russia has asked China for military help in Ukraine, US officials say, “Financial Times”, 14 March 2022, https://www.ft.com/content/30850470-8c8c-4b53-aa39-01497064a7b7.
6. Szkołuda D., Strzoda M., Cooperation of the Territorial Defense Forces with a non-military system during armed conflict, “Scientific Journal of the Military University of Land Forces” 2020, vol. 198, no. 4, pp. 890-905.
7. The Ministry of National Defence, Defence Concept of the Republic of Poland, Warsaw 2017.
8. Wizimirska-Napora K., Modelowanie rozwiązań konfliktów międzynarodowych w świetle rozważań nad bezpieczeństwem, Poznań 2021.
Dezinformacja i propaganda są kluczowymi aspektami strategii wojennej Rosji, ponieważ wykorzystuje ona środowisko informacyjne do uzasadniania swoich działań w polityce międzynarodowej, zarówno w kraju, jak i za granicą, oraz do zmuszania odbiorców do nieświadomego wspierania jej działań. Rosja, prowadząc do konfliktu z Ukrainą i przez cały ten czas, wykorzystała cały swój aparat propagandowy, wykorzystując jawne i tajne możliwości zarówno mediów, jak i narzędzi dezinformacyjnych, aby usprawiedliwić inwazję i zniszczyć międzynarodowe poparcie dla Ukrainy. Jakich instrumentów, metod i narracji używała Rosja przed i po inwazji na Ukrainę? Szerzenie dezinformacji przez Federację Rosyjską przed i po inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r., a także działania podjęte w odpowiedzi przez Ukrainę, sojusznicze rządy, organizacje pozarządowe i międzynarodowe przedstawiają ważną perspektywę i lekcje, jak przeciwdziałać dezinformacji i narracjom propagandowym.
O. Polegkyi, Russian disinformation and propaganda before and after the invasion of Ukraine, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 91-107, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.6
1. #PutinAtWar: How Russia Weaponized “Russophobia”, DFRLab, 2018, https://medium.com/dfrlab/putinatwar-how-russia-weaponized-russophobia-40a3723d26d4.
2. Allan D. et al., Myths and misconceptions in the debate on Russia. How they affect Western policy, and what can be done. Chatham House report, 13 May 2021, https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/2021-05/2021-05-13-myths-misconceptions-debate-russia-nixey-et-al_0.pdf.
3. Balint K. et al., RT Articles are Finding their Way to European Audiences – but how?, Institute for Strategic Dialogue, 20 July 2022, https://www.isdglobal.org/digital_dispatches/rt-articles-are-finding-their-way-to-european-audiences-but-how/.
4. Bennett L., Livingston S., The disinformation order: Disruptive communication and the decline of democratic institutions, “European Journal of Communication” 2018, no. 33(2), pp. 122-139.
5. Carvin A. (ed.), Narrative Warfare. How the Kremlin and Russian news outlets justified a war of aggression against Ukraine, Atlantic Council, 2023, https://www.atlanticcouncil.org/wp-content/uploads/2023/02/Narrative-Warfare-Final.pdf.
6. Dickinson I., How Russia employs fake fact-checking in its disinformation arsenal, DFRLab, 4 May 2022, https://medium.com/dfrlab/how-russia-employs-fake-fact-checking-in-its-disinformation-arsenal-b1790d5f5442.
7. Disinformation about the current Russia-Ukraine conflict – seven myths debunked, https://neighbourhood-enlargement.ec.europa.eu/news/disinformation-about-current-russia-ukraine-conflict-seven-myths-debunked-2022-01-24_en.
8. Fivenson A. et al., Shielding Democracy: Civil Society Adaptations to Kremlin Disinformation about Ukraine, February 2023 https://www.ned.org/wp-content/uploads/2023/02/NED_Forum-Shielding-Democracy-Adam-Fivenson.pdf.
9. For the Glory of Grandfathers, Versus the Mosquitoes. How Russia Justified and Explained the Invasion of Ukraine During the Year of Full-Scale War, Detector Media, 1 March 2023, https://l1nq.com/jkKcF.
10. Huntley S., Fog of war: how the Ukraine conflict transformed the cyber threat landscape, Google’s Threat Analysis Group, 17 February 2023, https://blog.google/threat-analysis-group/fog-of-war-how-the-ukraine-conflict-transformed-the-cyber-threat-landscape/.
11. Krastev I., Leonard M., Peace versus Justice: The coming European split over the war in Ukraine, “Policy Brief”, June 2022, https://ecfr.eu/publication/peace-versus-justice-the-coming-european-split-over-the-war-in-ukraine/.
12. Kremlin-Funded Media: RT and Sputnik’s Role in Russia’s Disinformation and Propaganda Ecosystem, Global Engagement Center, Washington DC 2022, https://www.state.gov/wp-content/uploads/2022/01/Kremlin-Funded-Media_January_update-19.pdf.
13. Meister S., The “Lisa case”: Germany as a target of Russian disinformation, “NATO Review” 2016, https://www.nato.int/docu/review/articles/2016/07/25/the-lisa-case-germany-as-a-target-of-russian-disinformation/index.html.
14. Michałowska-Kubś A., Coining lies. Kremlin spends 1.5 Billion per year to spread disinformation and propaganda, Debunk.org, 8 August 2022, https://www.debunk.org/coining-lies-state-budget-financing-of-russian-propaganda.
15. Miskimmon A., O’Loughlin B., Roselle L., Strategic Narratives: Communication Power and the New World Order, New York 2013, Kindle Edition.
16. Nimmo B., Anatomy of an Info-War: How Russia’s Propaganda Machine Works, and How to Counter It, Stop Fake, 19 May 2015, https://bit.ly/3Erat0n.
17. Orttung R., Nelson E., Livshen A., How Russia Today is using YouTube, “Washington Post”, 23 March 2015, https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2015/03/23/how-russia-today-is-using-youtube/.
18. Parachini J., Debunking Russian Lies About Biolabs at Upcoming U.N. Meetings, Rand Corp., 12 September 2022, https://www.rand.org/blog/2022/09/debunking-russian-lies-about-biolabs-at-upcoming-un.html.
19. Paul Ch., Matthews M., The Russian ‘Firehose of Falsehood’ Propaganda Model: Why It Might Work and Options to Counter It, Rand Corp., 2016, https://www.rand.org/pubs/perspectives/PE198.html.
20. Polegkyi O., Tackling Kremlin disinformation in the EU, [in:] Information wars against Ukraine and other European countries: Lithuania’s experience in tackling propaganda, Center for Public Diplomacy, Kyiv 2020, pp. 27-55.
21. Pomerantsev P., Weiss M., The Menace of Unreality: How the Kremlin Weaponizes Information, Culture and Money, Institute of Modern Russia, New York 2014.
22. Putin V., On the Historical Unity of Russians and Ukrainians, 12 July 2021, http://en.kremlin.ru/events/president/news/66181.
23. Putin V., Presidential Address to Federal Assembly, Moscow, 21 February 2023, http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/70565.
24. Ramsay G., Robertshaw S., Weaponising News: RT, Sputnik and Targeted Disinformation, London 2019.
25. Sklariewska G., Brudna bomba shcho tse take i navishcho rosiya vygadala tsey fey, Detector Media, https://ms.detector.media/propaganda-ta-vplivi/post/30519/2022-10-26-brudna-bomba-shcho-tse-take-i-navishcho-rosiya-vygadala-tsey-feyk/.
26. Strick B., Disinformation & Denial: Russia’s attempts to discredit open source evidence of Bucha, The Centre for Information Resilience, April 2022, https://www.info-res.org/post/disinformation-denial-russia-s-attempts-to-discredit-open-source-evidence-of-bucha.
27. Shutyak L., Bytva za hromads’ku dumku: yak Ukrayina voyuye z Rosiyeyu na informatsiynomu fronti, explainer.ua, 23 May 2023, https://explainer.ua/bitva-za-gromadsku-dumku-yak-ukrayina-voyuye-z-rosiyeyu-na-informatsijnomu-fronti/.
28. Thompson J., Graham T., Russian Government Accounts Are Using a Twitter Loophole to Spread Disinformation, “The Conversation” 2022, http://theconversation.com/russian-government-accounts-are-using-a-twitter-loophole-to-spread-disinformation-178001.
29. Treyger E. et al., Russian Disinformation Efforts on Social Media, Rand Corp., 2022, https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR4373z2.html.
30. Tsekhanovska O., Tsybulska L., Evolution of Russian Narratives about Ukraine and Their Export to Ukrainian media-landscape, Ukraine Crisis Media Center, May 2021, https://www.estdev.ee/wp-content/uploads/sites/73/2022/06/HWAG_report_Eng_online.pdf.
31. Ventsel A. et al., Discourse of fear in strategic narratives: The case of Russia’s Zapad war games, “Media, War & Conflict” 2019, pp. 1-19.
32. Wagnsson C., Lundström M., Ringing true? The persuasiveness of Russian strategic narrative, “Media, War & Conflict”, 11 June 2022, https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/17506352221101273.
33. Wahlstrom A. et al., The IO Offensive: Information Operations Surrounding the Russian Invasion of Ukraine, 2022, https://www.mandiant.com/resources/information-operations-surrounding-ukraine.
Celem artykułu jest zbadanie wpływu, jaki wojna na Ukrainie wywiera na politykę wschodnią Unii Europejskiej. W tym celu konieczne jest najpierw wskazanie miejsca, jakie polityka ta zajmuje w całokształcie aktywności międzynarodowej UE, a także tego, jakie są jej cechy charakterystyczne, główne cele oraz części składowe, czyli partnerstwo strategiczne z Rosją i Partnerstwo Wschodnie (PW). Zasadnicza część artykułu zawiera analizę, która – uwzględniając implikacje wynikające z wojny na Ukrainie – ma za zadanie uzasadnić trzy hipotezy badawcze. Dotyczą one kolejno: całkowitego fiaska partnerstwa strategicznego z Rosją, następnie poważnego kryzysu PW i wreszcie możliwości osiągnięcia przez politykę wschodnią sukcesu w formie akcesji Ukrainy do UE. Jak wskazano w zakończeniu, zapewniłoby to Unii Europejskiej na stałe silną pozycję na wschodzie Europy.
O. Barburska, Failure, crisis, or renewal? The Eastern policy of the European Union and the war in Ukraine, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 109-124,
DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.7
1. Adamczyk A., Perspektywy rozszerzenia UE, [in:] J. Niżnik (ed.), Geopolityczne powiązania Europy, system polityczny Unii Europejskiej i możliwe kierunki jego ewolucji, Warsaw 2016.
2. Åslund A., Ukraine is more important than Greece, Atlantic Council, 6 June 2015, http://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlatticis/ukraine-is-more-important-than-greece.
3. Barburska O., Argument siły czy siła argumentów? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych jako ‘soft power’, “Rocznik Integracji Europejskiej” 2016, no. 10.
4. Barburska O., Blaski i cienie Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej, “Studia Europejskie” 2015, no. 4.
5. Barburska O., Europeizacja jako instrument polityki zagranicznej Unii Europejskiej w zakresie promocji demokracji, “Studia Europejskie” 2020, no. 1.
6. Barburska O., Polityka wschodnia Unii Europejskiej jako część składowa polityki zagranicznej UE, Warsaw 2018.
7. Barburska O., Russia’s perceptions of the European identity, [in:] A. Skolimowska (ed.), Perceptions of the European Union’s identity in international relations, Routledge, 2019.
8. Fiszer J., Zadania i cele polityki zagranicznej Władimira Putina, “Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2016, no. 1.
9. Kucharczyk M., Macron chce nowej Europejskiej Wspólnoty Politycznej, Euractiv.pl, 10 May 2022, https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna-ue/news/macrin-unia-europejska-francja-rosja-ukraina-akcesja-przyszlosc-ue/.
10. Kupchan Ch.A., Reordering order: Global change and the need for a new normative consensus, [in:] T. Flockart et al. (eds.), Liberal order in a post-western world, Washington 2014.
11. Nieczypor K., Aleksander Dugin – eurazjatycki głos w twoim domu, 6 February 2017, http://www.eastbook.eu [4.06.2017].
12. Nye J.S., Soft power, “Foreign Policy” 1990, no. 80.
13. Romanova T., Normative power Europe: Russian view, [in:] Normative power Europe in changing world: A discussion, The Hague 2009.
14. Stępniewski T., Gra sił w kontestowanym sąsiedztwie Unii Europejskiej i Rosji, “Studia Europejskie” 2017, no. 4.
Ukraina przez lata odgrywała niezwykle ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego państw Europy Środkowej, z uwagi na pełnienie funkcji państwa tranzytowego. Mające miejsce w przeszłości kryzysy energetyczne (2006, 2009) wpłynęły na postrzeganie tego państwa w Europie oraz doprowadziły do realizacji rosyjsko-niemieckich projektów energetycznych ograniczających poziom bezpieczeństwa regionalnego (m.in. Nord Stream 1, Nord Stream 2). W Polsce poszczególne partie polityczne (Prawo i Sprawiedliwość, Platforma Obywatelska, Lewica, Polskie Stronnictwo Ludowe) w odmienny sposób odnosiły się do regionalnej kooperacji oraz funkcji, jaką mogła w tym procesie odegrać Ukraina. W tym kontekście celem artykułu była analiza myśli politycznej wybranych polskich ugrupowań parlamentarnych w zakresie znaczenia Ukrainy dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państw Europy Środkowej w okresie zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę w 2022 r. Punktem wyjścia analiz była generalna teza, że partie polityczne w Polsce traktowały Ukrainę w kategoriach państwa odgrywającego kluczowe miejsce w staraniach ograniczających negatywnie postrzeganą politykę energetyczną Federacji Rosyjskiej w regionie.
M. Paszkowski, The importance of Ukraine in the process of ensuring the energy security of Central European countries in the political thought of Polish political parties during
the Russian-Ukrainian war. Selected issues, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 125-138, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.8
1. Bartoszewski W.T., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 31 pos., 15 June 2021, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=31&dzien=1&wyp=37&view=S.
2. Budka B., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 49 pos., 24 February 2022, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=49&dzien=2&wyp=35&view=S.
3. Jachymek J., Paruch W., Wstęp, [in:] eidem (eds.), Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918-1939, Lublin 2001.
4. Konieczny M., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 31 pos., 15 June 2021, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=31&dzien=1&wyp=36&view=S.
5. Konieczny M., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 47 pos., 26 January 2022, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=47&dzien=1&wyp=158&view=S.
6. Konieczny M., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 74 pos., 13 April 2023, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=74&dzien=2&wyp=005.
7. Kosiniak-Kamysz W., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 49 pos., 23 February 2022, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=49&dzien=1&wyp=7&view=S.
8. Kowal P., Poselski projekt uchwały w sprawie wezwania rządów państw Unii Europejskiej, w tym szczególnie rządu Republiki Federalnej Niemiec do podjęcia pilnych działań na rzecz przerwania budowy Gazociągu Nord Stream II, druk 1213, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/5069DCB8D5ADAC3FC12586E2004E4629/%24File/1213.pdf.
9. Kowal P., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 74 pos., 13 April 2023, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=74&dzien=2&wyp=4&view=S.
10. Kowalski J., Poselski projekt uchwały w sprawie wezwania rządu Republiki Federalnej Niemiec do natychmiastowego zaprzestania budowy gazociągu Nord Stream 2, druk 620, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/60E34DA42BDF040FC12585E500534BF6/%24File/620.pdf.
11. Kowalski J., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 31 pos., 15 June 2021, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=31&dzien=1&wyp=34&view=S.
12. Łukaszewska-Trzeciakowska A., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 63 pos., 6 October 2022, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=63&dzien=2&wyp=44&view=S.
13. Maciejewska B., Wypowiedź na posiedzeniu Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji do Spraw Unii Europejskiej, 5 kadencja, 26 April 2022, https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/BE88C35FD02CD343C1258839004658FC/%24File/0249009.pdf.
14. Małecki M., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 46 pos., 13 January 2022, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=46&dzien=2&wyp=12&symbol=PYT_WYP.
15. Małecki M., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 63 pos., 6 October 2022, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=63&dzien=2&wyp=49&view=S.
16. Nitras S., Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych, 5 kadencja, nr 51, 11 June 2021, https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/FEC8DB1A0F1BC83BC12586F8005098E8/%24File/0135609.pdf.
17. Paszkowski M., Specyfika badań politologicznych nad myślą polityczną w zakresie bezpieczeństwa energetycznego państwa, “Humanities and Social Sciences” 2015, no. 2(22), DOI: 10.7862/rz.2015.hss.22.
18. Premier: Rozmowy z Kijowem dotyczą m.in. poszukiwania gazu na zachodzie Ukrainy; „Nasz plan to stać się hubem energetycznym Europy Środkowej”, wPolityce, 16 March 2023, https://wpolityce.pl/polityka/638375-premier-nasz-plan-to-stac-sie-hubem-energetycznym-regionu.
19. Prezydent: Hub energetyczny w Polsce to szansa dla Ukrainy, 15 November 2018, https://biznesalert.pl/prezydent-polska-hub-energetyczny-gaz-baltic-pipe-ukraina/.
20. Sanecka-Tyczyńska J., Racja stanu we współczesnej polskiej myśli politycznej (2001-2015), Lublin 2018.
21. Schetyna G., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 74 pos., 13 April 2023, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=74&dzien=2&wyp=11&view=S.
22. Warzecha J., Wypowiedź na posiedzeniu Sejmu, 5 kadencja, 35 pos., 22 July 2021, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=35&dzien=2&wyp=265&view=S.
Artykuł analizuje i ocenia polsko-amerykańską współpracę na rzecz wsparcia Ukrainy po rosyjskiej pełnoskalowej agresji w 2022 r. Odpowiada na pytanie dotyczące znaczenia współpracy polsko-amerykańskiej we wsparciu państwa i społeczeństwa ukraińskiego. Zakłada, że współpraca polsko-amerykańska odgrywa kluczową rolę w obszarach pomocy wojskowej i niewojskowej Ukrainie. Państwa są jednymi z głównych donatorów sprzętu militarnego na Ukrainę, który dostarczany jest przez terytorium Polski. Ponadto wywierają one dużą presję na państwa europejskie, aby zwiększały pomoc wojskową dla Ukrainy. Istotne znaczenie ma również współpraca polsko-amerykańska w obszarach pozawojskowych. Pomoc Polski dla ukraińskich uchodźców jest kluczowa, a w jej dostarczanie i finansowanie angażuje się USA. USA z kolei ma największe znaczenie w nakładaniu sankcji na Rosję, aby zmusić ją do zaprzestania agresji oraz w pomocy gospodarczej dla Ukrainy. Polska uczestniczy w systemie sankcji, jak również zabiega, aby były one możliwie najdotkliwsze. Innym obszarem współpracy polsko-amerykańskiej jest handel LNG, który pozwala Polsce, a potencjalnie również innym państwom Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Ukrainie, zabezpieczyć dostawy gazu ziemnego po odejściu od importu z Rosji. Podczas badań przeprowadzono wywiady z amerykańskimi naukowcami i ekspertami oraz skorzystano z metody analizy źródeł tekstowych.
Ł. Jureńczyk, Polish-American cooperation to support Ukraine after Russian aggression in 2022, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 139-154, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.9
Atwood K., Hansler J., Austin says the US wants to see Russia’s military capabilities weakened, CNN, 25 April 2022, https://edition.cnn.com/2022/04/25/politics/blinken-austin-kyiv-ukraine-zelensky-meeting/index.html.
Baszczak Ł. et al., Pomoc polskiego społeczeństwa dla uchodźców z Ukrainy, Warsaw 2022.
Biddle S., Interview given to the author, New York, 5 May 2022.
Big-Alabo T., MacAlex-Achinulo E.C., Russia-Ukraine crisis and regional security, “International Journal of Political Science” 2022, vol. 8, no. 1, pp. 21-35.
Brown D., Horton J., Ahmedzade T., Ukraine weapons: What tanks and other equipment are the world giving?, BBC, 17 January 2023, https://www.bbc.com/news/world-europe-62002218.
Bryjka F., The importance of western arms supplies for Ukraine, “PISM Spotlight” 2022, vol. 34, pp. 1-2.
Choonara J., The devastation of Ukraine: NATO, Russia and imperialism, “International Socialism” 2022, vol. 2, no. 174, pp. 3-30.
Doyle M., Interview given to the author, New York, 27 April 2022.
Geletukha G. et al., Analysis of actions for Ukraine to replace Russian natural gas, “Ecological Engineering & Environmental Technology” 2022, vol. 23, no. 4, pp. 1-9.
George J., Interview given to the author, New York, 23 May 2022.
Goldgeier J., Interview given to the author, Washington DC, 16 May 2022.
Haesebrouck T., Taghon S., Van Coppenolle H., The war in Ukraine, Ghent 2022.
Hooker Jr R.D., Ukraine can win, “Atlantic Council”, 20 July 2022, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/ukraine-can-win/.
Joint Declaration between the United States Department of Energy and the Ministry of Energy of the Republic of Poland concerning Enhanced Cooperation on Energy Security, PL, 8 November 2018, https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/wzmocnienie-polsko-amerykanskiej-wspolpracy-w-zakresie-bezpieczenstwa-energetycznego.
Mackinnon A., Detsch J., Ukraine wants NATO Jets. Biden says not yet, “Foreign Policy”, 9 March 2022, https://foreignpolicy.com/2022/03/09/ukraine-nato-jets-russia-biden/.
Morgan K., Interview given to the author, Washington DC, 5 May 2022.
NATO, Bucharest Summit Declaration Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Bucharest on 3 April 2008, 3 April 2008, https://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_8443.htm.
NATO, Warsaw Summit Communiqué. Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Warsaw 8-9 July 2016, 9 July 2016, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_133169.htm.
Pifer S., Interview given to the author, Washington DC, 29 April 2022.
Prezydent RP, Message from the President of the Republic of Poland, 24 February 2022, https://www.president.pl/news/message-from-the-president-of-the-republic-of-poland,49387.
Prezydent RP, Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warsaw 2020, https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/nowa-strategia-bezpieczenstwa-narodowego-rp-,1752.
Rudy M., Ambasador USA o relacjach amerykańsko-polskich: to wyjątkowy i szczególny czas, PAP, 5 June 2022, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1233782%2Cambasador-usa-o-relacjach-amerykansko-polskich-wyjatkowy-i-szczegolny-czas.
Ryan M., Timsit A., S. wants Russian military ‘weakened’ from Ukraine invasion, Austin says, “The Washington Post”, 25 April 2022, https://www.washingtonpost.com/world/2022/04/25/russia-weakened-lloyd-austin-ukraine-visit/.
Schmitt B., European Energy Security Post-Russia, CEPA, 7 June 2022, https://cepa.org/european-energy-security-post-russia/.
Szopa M., Polish weapons defending Ukraine, 24, 24 May 2022, https://defence24.com/industry/polish-weapons-defending-ukraine-analysis.
The White House, FACT SHEET: The Biden Administration Announces New Humanitarian, Development, and Democracy Assistance to Ukraine and the Surrounding Region, 24 March 2022, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/03/24/fact-sheet-the-biden-administration-announces-new-humanitarian-development-and-democracy-assistance-to-ukraine-and-the-surrounding-region/.
The White House, National Security Strategy, October 2022, https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2022/10/Biden-Harris-Administrations-National-Security-Strategy-10.2022.pdf.
The White House, Remarks by President Biden on Russia’s unprovoked and unjustified attack on Ukraine, 24 February 2022, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2022/02/24/remarks-by-president-biden-on-russias-unprovoked-and-unjustified-attack-on-ukraine/.
Trusewicz I., Nowe sankcje UE wobec Rosji. Polska i Litwa chcą więcej, “Rzeczpospolita”, 17 January 2023, https://www.rp.pl/gospodarka/art37795751-nowe-sankcje-ue-wobec-rosji-polska-i-litwa-chca-wiecej.
UNHCR, Ukraine refugee situation, 17 January 2023, https://data.unhcr.org/en/situations/ukraine#_ga=2.29159420.1164648425.1654871881-2130049685.1651174834.
USAID, USAID announces additional $125 million in urgent energy support for Ukraine, 18 January 2023, https://www.usaid.gov/news-information/press-releases/jan-18-2023-usaid-announces-additional-125-million-urgent-energy-support-ukraine.
S. Department of Defense, Statement by Pentagon Press Secretary John F. Kirby on Security Assistance to Ukraine, 8 March 2022, https://www.defense.gov/News/Releases/Release/Article/2960180/statement-by-pentagon-press-secretary-john-f-kirby-on-security-assistance-to-uk/.
S. Department of State, U.S. security cooperation with Poland, 31 October 2022, https://www.state.gov/u-s-security-cooperation-with-poland/.
S. Department of State, U.S. security cooperation with Ukraine, 18 January 2023, https://www.state.gov/u-s-security-cooperation-with-ukraine/.
Wolchik S.L., Interview given to the author, Washington DC, 18 May 2022.
Yaffa J., Inside the U.S. effort to arm Ukraine, “The New Yorker”, 17 October 2022, https://www.newyorker.com/magazine/2022/10/24/inside-the-us-effort-to-arm-ukraine.
W artykule omówione zostaną aspiracje Turcji do odgrywania aktywnej roli mediatora w wojnie rosyjsko-ukraińskiej. Jako średnia potęga dążąca do umacniania swoich globalnych wpływów, Turcja równoważy relacje z Rosją bliższymi stosunkami z Ukrainą. Przykładem tej strategii jest ambiwalentna polityka kooperatywnej rywalizacji z Rosją przy jednoczesnym umacnianiu stosunków, również w sferze militarnej, z Kijowem. Biorąc powyższe pod uwagę, Turcja postrzega siebie jako naturalnie predestynowaną do pośredniczenia między zwaśnionymi stronami w celu zaprowadzenia pokoju. Odniosła już na tym polu pewne sukcesy, czego przykładem jest inicjatywa zbożowa.
J. Wódka, Turkey’s mediatory endeavours: Facilitating dialogue in the Russia-Ukraine conflict, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 155-169, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.10
1. Alemdar A., Ağır sınıf taarruz helikopteri ATAK-II’nin motorları Ukrayna’dan gelecek, DefenceTurk.net, 14 March 2021, https://www.defenceturk.net/agir-sinif-taarruz-helikopteri-atak-iinin-motorlari-ukraynadan-gelecek.
2. Åtland K., Redrawing borders, reshaping orders: Russia’s quest for dominance in the Black Sea region, “European Security” 2021, vol. 30, no. 2.
3. Aydın M., The long view on Turkish-Russian rivalry and cooperation, GMF, “On Türkiye”, June 2020, no. 5, https://www.gmfus.org/publications/long-view-turkish-russian-rivalry-and-cooperation.
4. Bakan Çavuşoğlu: “Ukrayna ve NATO arasında devam edecek işbirliği, güçlü ve bağımsız bir Ukrayna için çok önemli”, Haberler.com, 7 July 2021, https://www.haberler.com/bakan-cavusoglu-ukrayna-ve-nato-arasinda-devam-14252270-haberi/.
5. Bazoğlu Sezer D., Ukraine, Türkiye, and the Black Sea Region, “Harvard Ukrainian Studies” 1996, vol. 20.
6. Begdil B.E., Türkiye’s ‘chronic engine problem’ is harming defense projects, warn officials, Defense News, 26 June 2020.
7. Çelikpala M., Erşen E., Türkiye’s Black Sea predicament: Challenging or accommodating Russia?, “Perceptions. Journal of International Affairs” 2018, vol. 23, no. 2.
8. Dalay G., After the S-400 purchase: Where are Turkish-Russian relations heading? Point of View, SWP, 3 September 2019, https://www.swp-berlin.org/en/publication/after-the-s-400-purchase-where-are-turkish-russian-relations-heading.
9. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Kırım Platformuna desteğimizi bugün bir kere daha yineledik, Anadolu Ajansı, 18 December 2020, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/disisleri-bakani-cavusoglu-kirim-platformuna-destegimizi-bugun-bir-kere-daha-yineledik/2081611.
10. Dursun-Özkanca O., Türkiye-West relations: The politics of intra-alliance opposition, Cambridge University Press, Cambridge 2019.
11. Erdoğan: NATO’nun yüzünden Karadeniz Rus gölü oldu, soL, 11 May 2016, https://haber.sol.org.tr/toplum/erdogan-natonun-yuzunden-karadeniz-rus-golu-oldu-155577.
12. Hamilton R.E., Mikulska A., Cooperation, competition, and compartmentalization: Russian-Turkish relations and their implications for the West, Black Sea Strategy Papers, Foreign Policy Research Institute, April 2021, https://www.fpri.org/article/2021/04/cooperation-competition-and-compartmentalization-russian-turkish-relations-and-their-implications-for-the-west/.
14. Klymenko A., A “Russian lake”: Nine aspects of the current situation in the Black Sea, Black Sea News, 4 August 2019, https://www.blackseanews.net/en/read/153503.
15. Öniş Z., Yilmaz Ş., Türkiye and Russia in a shifting global order: cooperation, conflict and asymmetric interdependence in a turbulent region, “Third World Quarterly” 2016, vol. 37, no. 1, pp. 71-95.
16. Petrov G., Erdogan reshil vozdeystvovat’ na Moskvu cherez Kiev. Turtsiya razygryvaet ukrainskuyu kartu v bol’shoy igre s Rossiey, “Nezavisimaya Gazeta”, 11 April 2021, https://www.ng.ru/world/2021-04-11/1_8125_Türkiye.html.
17. President Erdoğan: Russia’s decision to recognise the so called Donetsk and Luhansk Republics is unacceptable, Presidency of the Republic of Türkiye, 22 February 2022, https://www.iletisim.gov.tr/english/haberler/detay/president-erdogan-russias-decision-torecognise-the-so-called-donetsk-and-luhansk-republics-is-unacceptable.
18. Russia extends grain deal for 60 days, wants to see progress on concerns, Reuters, 18 March 2023, https://www.reuters.com/markets/commodities/russia-extends-grain-deal-60-days-wants-see-progress-concerns-2023-03-18/.
19. Russia says it will reduce military activity near Ukraine capital, Al-Jazeera, 29 March 2022, https://www.aljazeera.com/news/2022/3/29/no-handshake-as-ukraine-russia-envoys-meet-for-peace-talks.
20. Russia warns Türkiye over ties with Ukraine, Reuters, 24 May 2021, https://www.reuters.com/world/russia-warns-Türkiye-over-ties-with-ukraine-2021-05-24/.
21. Shlykov P., Russian-Turkish relations in the wider Black Sea region: Cooperation and competition, “Perceptions Journal of International Affairs” 2018, vol. 23, no. 2.
22. Strachota K., Wilk A., S-400 dla Turcji. Eskalacja kryzysu w stosunkach turecko-amerykańskich, “Komentarz OSW”, 12 June 2019, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2019-06-12/s-400-dla-turcji-eskalacja-kryzysu-w-stosunkach-turecko.
23. Tahıl sevkiyatı üssü İstanbul’da resmi olarak açıldı, NTV, 27 July 2022, https://www.ntv.com.tr/dunya/tahil-sevkiyati-ussu-istanbulda-aciliyor,2Qx-5lC3w0G_6L8IDZLOjg.
24. Temizer M., Russian share of Turkish gas imports falls as LNG rises, Anadolu Agency, 5 June 2020, https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/russian-share-of-turkish-gas-imports-falls-as-lng-rises/1866403
25. Turkey downing of Russia jet “stab in the back” – Putin, BBC, 24 November 2015, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-34913173.
26. Türkiye ile Ukrayna arasında 20 maddelik ortak bildiri, TRT HABER, 10 April 2021, https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiye-ile-ukrayna-arasinda-20-maddelik-ortak-bildiri-571807.html.
27. Turkey’s Erdogan calls for end to “worrying” developments in eastern Ukraine, offers support, Reuters, 10 April 2021, https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-turkish-presidents-hold-talks-amid-donbass-tensions-with-russia-2021-04-10/.
29. Ukraine and Türkiye hold political and security consultations in the Quadriga format at the level of national coordinators, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy, 24 March 2021, https://mfa.gov.ua/en/news/ukraine-and-Türkiye-held-political-and-security-consultations-quadriga-format-level-national-coordinators.
30. Ukraine eyes more joint defense projects with Türkiye, Anadolu Ajansı, 3 February 2021, https://www.aa.com.tr/en/economy/ukraine-eyes-more-joint-defense-projects-with-Türkiye/2132853.
31. Ukrayna-Rusya Savaşı’nın birinci yılında Türkiye’nin arabulucu rolü, Anadolu Ajansı, 24 February 2023, https://www.aa.com.tr/tr/analiz/gorus-ukrayna-rusya-savasinin-birinci-yilinda-turkiye-nin-arabulucu-rolu/2829905#.
32. Ukrayna ve Rusya heyetleri İstanbul’da görüştü, Seta Foundation, 1 April 2022, https://setadc.org/ukrayna-ve-rusya-heyetleri-istanbulda-gorustu/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=ukrayna-ve-rusya-heyetleri-istanbulda-gorustu.
33. Ukrayna: Türkiye ile uzaya roket fırlatabiliriz, Ensonhaber, 21 June 2021, https://www.ensonhaber.com/teknoloji/ukrayna-turkiye-ile-uzaya-roket-firlatabiliriz.
34. Vorotnyk M., Foreign policy audit. Ukraine-Türkiye, Discussion Paper, Kyiv 2016, p. 4, http://prismua.org/wp-content/uploads/2016/04/Aud_Ukr_Turk_01_32_eng-2.pdf.
Artykuł przedstawia metody i środki prowadzenia polityki informacyjnej przez władze ukraińskie po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji rosyjskiej 24 lutego 2022 r. W prezentacji uwzględniono ujęcia instytucjonalne oraz funkcjonalne. Zastosowano metodę analizy funkcjonalnej, która dowiodła, iż polityka informacyjna Ukrainy w okresie stanu wojennego jest efektywna i zapewnia bezpieczeństwo informacyjne państwa w warunkach agresji zbrojnej.
R. Rajczyk, Information policy tools as instruments of Ukraine’s information security after Russia’s full-scale invasion, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 171-183, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.11
2. Batorowska H., Bezpieczeństwo informacyjne, [in:] O. Wasiuta, R. Klepka (eds.), Vademecum bezpieczeństwa informacyjnego, vol. 1, Cracow 2019.
3. Braman S., Defining information policy, “Journal of Information Policy” 2011, no. 1, pp. 1-5.
4. https://mkip.gov.ua
5. https://stop-rf.nsdc.gov.ua
6. https://www.kanaldim.tv
7. https://www.nrada.gov.ua
8. https://www.rada.gov.ua/
9. https://www/uatv.ua
10. https://zakon.rada.gov.ua/
11. Jaeger P.T., Thompson K.M., McClure C.R., Social measurement in information management, [in:] K. Kempf-Leonard (ed.), Encyclopaedia of social measurement, San Diego 2005, pp. 277-282.
13. Kempf-Leonard K. (ed.), Encyclopaedia of social measurement, San Diego 2005.
14. Konstytutsiya Ukrayiny, (Vidomosti Verkhovnoyi Rady), 1996 r., № 30, st.141 iz zminamy, vnesenymy zhidno iz zakonom № 2222-IV vid 01.02.2011, 2011, № 10, st.68; № 586-VII vid 19.09.2013, 2014, № 11, st.142; № 742-VII vid 21.02.2014, 2014, № 11, st.143; № 1401-VIII vid 02.06.2016 r. 28, st. 532.
15. Kowalczyk M., Front medialny, “Press” 2023, no. 3-4, pp. 40-45.
16. Liderman K., Bezpieczeństwo informacyjne, Warsaw 2012.
17. Liderman K., Malik A., Polityka informacyjna a bezpieczeństwo informacyjne, “Studia Bezpieczeństwa Narodowego” 2013, vol. 4, no. 1, pp. 399-441, DOI: 10.37055/sbn/129814.
18. Nakaz Holovnokomanduvacha Zbroynykh Syl Ukrayiny vid 03 bereznya 2022 roku №73 Pro orhanizatsiyu vzayemodiyi mizh Zbroynymy Sylamy Ukrayiny, inshymy skladovymy syl oborony ta predstavnykamy zasobiv masovoyi informatsiyi na chas diyi pravovoho rezhymu voyennoho stanu.
19. Piechota G., Rajczyk R., Institutionalization of Ukraine’s information policy as a function of strategic communication, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2018, no. 3, pp. 65-80, DOI: 10.14746/ssp.2018.3.5.
20. Piechota G., Strategia zarządzania informacją jako instrument ochrony przestrzeni informacyjnej państwa (case study: Ukraina), “Zarządzanie Mediami” 2022, vol. 10, no. 2, pp. 103-117, DOI: 10.4467/23540214ZM.22.008.17165.
21. Polozhennya pro Ministerstvo informatsiynoyi polityky Ukrayiny, zatverdzhene postanovoyu Kabinetu Ministriv Ukrayiny vid 14 sichnya 2015 rik №. 2.
22. Postanova Verkhovnoyi Rady Ukrayiny Pro formuvannya skladu Kabinetu Ministriv Ukrayiny (Vidomosti Verkhovnoyi Rady), 2014 r., № 52, st. 2062.
23. Rajczyk R., UATV – narzędzie dyplomacji publicznej czy propagandy zewnętrznej? Analiza serwisu internetowego ukraińskiego państwowego kanału telewizyjnego, “Zeszyty Prasoznawcze” 2020, no. 2, pp. 111-126, DOI: 10.4467/22996362PZ.20.016.11906.
24. Rishennya Rady natsional’noyi bezpeky i oborony Ukrayiny vid 18 bereznya 2022 roku Shchodo realizatsiyi yedynoyi informatsiynoyi polityky v umovakh voyennoho stanu.
25. Rozporyadzhennya Kabinetu Ministriv Ukrayiny Pro skhvalennya Kontseptsiyi populyaryzatsiyi Ukrayiny u sviti ta prosuvannya interesiv Ukrayiny u svitovomu informatsiynomu prostori vid 11 zhovtnya 2016 r. № 739-r.
26. Rozporyadzhennya Pro utvorennya derzhavnoyi ustanovy “Ukrayins’kyy instytut” vid 21 chervnya 2017 r. № 430-r.
27. Ukaz Prezydenta Ukrayiny № 392/2020 Pro rishennya Rady natsional’noyi bezpeky ta oborony Ukrayiny vid 14 veresnya 2020 roku Pro Stratehiyu natsional’noyi bezpeky Ukrayiny.
28. Ukaz Prezydenta Ukrayiny № 447/2021 Pro rishennya Rady natsional’noyi bezpeky i oborony Ukrayiny vid 14 travnya 2021 roku Pro stratehiyu kiberbezpeky Ukrayiny.
29. Ukaz Prezydenta Ukrayiny № 685/2021 Pro rishennya Rady natsional’noyi bezpeky ta oborony Ukrayiny vid 15 zhovtnya 2021 roku Pro stratehiyu informatsiynoyi bezpeky.
30. Ukaz Prezydenta Ukrayiny №152/2022 Pro rishennya Rady natsional’noyi bezpeky i oborony Ukrayiny vid 18 bereznya 2022 roku Shchodo realizatsiyi yedynoyi informatsiynoyi polityky v umovakh voyennoho stanu.
31. Ukaz Prezydenta Ukrayiny Pro vvedennya voyennoho stanu v Ukrayini {Ukaz zatverdzheno Zakonom № 2102-IX vid 24.02.2022}.
32. Wasiuta O., Klepka R. (eds.), Vademecum bezpieczeństwa informacyjnego, vol. 1, Cracow 2019.
33. Wasiuta O., Klepka R. (eds.), Vademecum bezpieczeństwa informacyjnego, vol. 2, Cracow 2019.
34. Zakon Ukrajiny Pro borot’bu z teroryzmom (Vidomosti Verkhovnoyi Rady), 2003, № 25, st. 180).
35. Zakon Ukrayiny pro informatsiyu vid 02.10.1992 № 2657-XII (Redaktsiya stanom na 31.03.2023).
36. Zakon Ukrayiny Pro media{Iz zminamy, vnesenymy zhidno iz Zakonom № 2710-IX vid 03.11.2022}.
37. Zakon Ukrayiny Pro pravovyy rezhym voyennoho stanu (Vidomosti Verkhovnoyi Rady), 2015, № 28, st. 250).
38. Zakon Ukrayiny Pro systemu inomovlennya Ukrayiny, (Vidomosti Verkhovnoyi Rady), 2016, № 4, st. 37.
Kolejna faza rosyjskiej agresji na Ukrainę udowodniła, że pozbawiona dużego potencjału militarnego, terytorialnego, ludnościowego czy surowcowego Białoruś może okazać się istotnym państwem w projekcie budowy nowej architektury bezpieczeństwa regionalnego, kontynentalnego, a nawet globalnego. Celem artykułu jest przedstawienie rozważań na temat problemu repozycjonowania Białorusi, na które wpłynęła jednak nie tylko wielowymiarowa zmiana relacji białorusko-ukraińskich, będąca konsekwencją wojny, ale również długoletnie próby wyprowadzenia relacji białorusko-unijnych na wyższy poziom. W tym obszarze zasadniczym pytaniem badawczym jest, czy wojna na Ukrainie, złamanie ustaleń tzw. memorandum budapeszteńskiego oraz pogłębienie wielopłaszczyznowej integracji rosyjsko-białoruskiej w ramach Państwa Związkowego (w tym militaryzacja Białorusi włącznie z alokacją taktycznej broni jądrowej) spowodują, że projekty redefinicji relacji białorusko-unijnych, mające zasadniczy wpływ na zmniejszenie intensywności politycznej turbulentności regionu, na długo znikną z dyplomatycznej agendy UE, co będzie miało bezpośredni, negatywny wpływ na przyszłość bezpieczeństwa europejskiego. W artykule zweryfikowano hipotezę, że ze względu na specyfikę białoruskiego modelu autorytaryzmu, mimo systematycznie pogłębiającej się integracji rosyjsko-białoruskiej oraz wciąż rozszerzanej polityki sankcyjnej wobec Białorusi, ze względu na kształt relacji białorusko-ukraińskich po 2014 r. oraz okresowo zadowalające relacje białorusko-unijne nadal istnieją perspektywy realizowania przez Białoruś dywersyfikacji polityki zagranicznej i repozycjonowania w niej wektora europejskiego.
J. Olędzka, T. Polovyi, The impact of political, military, and social factors on the repositioning of Belarus within the regional security architecture, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 185-207, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.12
1. Banasik M., The military integration of Belarus into the Russian Federation, “Safety & Defense” 2022, no. 8(1).
2. Czwołek A., Bliscy sojusznicy? Perspektywy pogłębienia integracji rosyjsko-białoruskiej po 2018 roku, “Nowa Polityka Wschodnia” 2022, no. 3(34).
3. Dekret Vysshego Gosudarstvennogo Soveta Sojuznogo gosudarstva 4 nojabrja 2021 g. # 6. Minsk – Moskva. Ob Osnovnyh napravlenijah realizacii polozhenij Dogovora o sozdanii Sojuznogo gosudarstva na 2021-2023 gody, https://etalonline.by/document/?regnum=ad2100022.
5. Dinamіka stavlennja ukraїncіv do svіtovih lіderіv, https://ratinggroup.ua/research/ukraine/dinamika_otnosheniya_ukraincev_k_mirovym_lideram.html.
6. Drakachrust Ju., “Lukashenko – gіbridnij sojuznik Ukraїni”. Shho dumajut’ v Ukraїnі pro vibori prezidenta Bіlorusі?, https://www.radiosvoboda.org/a/vybory-prezydenta-bilorusi-i-ukrajina/30700395.html.
7. Kłysiński P., Żochowski P., The reluctant co-aggressor. Minsk’s complicity in the war against Ukraine, OSW Commentary, https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/osw-commentary/2023-02-10/reluctant-co-aggressor-minsks-complicity-war-against-ukraine.
9. Kubin T., W poszukiwaniu rezultatów…: Polityka Unii Europejskiej wobec Białorusi, “Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2013, no. 10.
10. Kuleszewicz A., Between Russia and the West: Belarus as a challenge for European stability and security, “Polish Political Science Yearbook” 2017, vol. 46(1).
11. Lang K.-O., Koopmann M., The EU and Belarus – a relationship with reservations in Belarus and the EU: From isolation towards cooperation, [in:] H.-G. Wieck, S. Malerius (eds.), Center for European Studies and the Konrad Adenauer-Stiftung, Vilnius 2011.
12. Liedekerke de A., Husieva O., Frankenthal K., Pitfalls and opportunities for an EU-strategy towards Belarus, “ISPK Das Institut für Sicherheitspolitik an der Universität Kiel”, Policy Brief, January 2022, no. 11.
13. Matsukevich P., Astapenia R., The Degradation of Belarusian foreign policy: A proposed course correction, Briefing Paper, December 2022.
15. Mironowicz E., Polityka zagraniczna Republiki Białoruś 1990–2020, “Biuletyn Historii Pogranicza” 2021, no. 21.
16. Myroniuk A., Leaked document reveals alleged Kremlin plan to take over Belarus by 2030, Kyiv Independent, https://kyivindependent.com/leaked-document-reveals-alleged-kremlin-plan-to-take-over-belarus-by-2030/.
17. Nowakowski J.M., Olędzka J., Rust M. (eds.), W dusznym uścisku brata. Relacje białorusko-rosyjskie, Studium Europy Wschodniej UW & Grupa Analityczna “Białoruś w regionie” 2021, https://studium.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2022/01/Raport_Bialorus_2021_2PL.pdf.
18. O rossijskih proektah dokumentov po obespecheniju pravovyh garantij bezopasnosti so storony SShA i NATO, https://www.mid.ru/ru/foreign_policy/news/1790809/.
19. Olędzka J., The “Year of Truth” The Impact of the 2020 elections on the integration project of the Russian Federation with Belarus, “Romanian Political Science Review” 2022, vol. XXII, no. 1.
20. Shmatsina K., The prospects for Belarus in 2023 in the light of Russia’s war in Ukraine: The future is not set in stone, “SCEEUS Guest Platform for Eastern Europe Policy” 2023, no. 35, https://sceeus.se/en/publications/the-prospects-for-belarus-in-2023-in-the-light-of-russias-war-in-ukraine-the-future-is-not-set-in-stone/.
21. Soglashenie o merah obespechenija bezopasnosti Rossijskoj Federacii i gosudarstv-chlenov Organizacii Severoatlanticheskogo dogovora, https://mid.ru/ru/detail-material-page/1790803/.
22. Sostojalas’ vstrecha Vladimira Putina i Prezidenta Belorussii Aleksandra Lukashenko, http://www.kremlin.ru/events/president/news/27286.
23. Stavlennja ukraїncіv do Bіlorusі (ljutij–berezen’), 9 March 2023, https://razumkov.org.ua/napriamky/sotsiologichni-doslidzhennia/stavlennia-ukraintsiv-do-bilorusi-liutyi-berezen-2023r [10.04.2023].
24. Stępniewski T., Russia-Ukraine war: Independence, identity, and security, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, vol. 20, issue 2.
25. Topolski I., Military presence of the Russian Federation in the Republic of Belarus, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, vol. 20, issue 2.
26. Usov P., Evolution of the Belarus-Russia Union State: From integration to attempts of incorporation, “Studia i Analizy Nauk o Polityce” 2020, no. 1.
27. Wierzbicki A., Belarus and the EU – No common way in sight, [in:] W. Hilz, S. Minasyan, M. Raś (eds.), Ambiguities of Europe’s Eastern Neighbourhood, Springer VS, Wiesbaden 2020.
28. Wilk A., Russian Belarusian Army: Practical aspects of military integration of Belarus and Russia, Centre for Eastern Studies, 2021, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport-OSW_Rosyjska-armia-bialoruska_net.pdf.
29. Włodkowska A., Europa Środkowo-Wschodnia jako obszar rywalizacji i wpływu. Ciągłość i zmiana w perspektywie 30 lat, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, no. 4(20).
Przedmiotem artykułu było bezpieczeństwo Rzeczypospolitej i wojna na Ukrainie w myśli politycznej współczesnej lewicy w Polsce, reprezentowanej przede wszystkim przez Sojusz Lewicy Demokratycznej i Nową Lewicę. Bezpieczeństwo obywateli jest podstawowym wyznacznikiem racji stanu, a jednocześnie kluczowym wyzwaniem dla rządzących. Badaniem objęto wiek XXI, gdyż przyniósł: 1) zmianę systemu międzynarodowego – Federacja Rosyjska zakwestionowała ład w wersji postzimnowojennej, 2) obniżenie poziomu bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej, 3) uwidocznienie nowych wyzwań dla Polski, przede wszystkim po rozpoczęciu pełnowymiarowej wojny przez Rosję przeciwko Ukrainie. Celem poznawczym były dokonywane przez lewicę oceny środowiska międzynarodowego i zagrożeń Polski, postulowany model bezpieczeństwa, bezpieczeństwo polityczne i militarne, a w kontekście wojny na Ukrainie stosunek do działań władz RP po 24 lutego 2022 r. Należy podkreślić, że socjaldemokracja jest środowiskiem politycznym, które ma nadzieję na objęcie władzy politycznej w Polsce po spodziewanym sukcesie wyborczym jesienią 2023 r. Stanowisko lewicy w kluczowych dla bezpieczeństwa państwa sprawach jest nie tylko interesujące dla badaczy, ale też ma znaczenie utylitarne.
K. Trembicka, The security of the Republic of Poland and the war in Ukraine in contemporary leftist thinking in Poland, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 209-231, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.13
1. Bezpieczeństwo i współpraca, 24 February 2023, https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2457-kompleksowy-plan-wzmocnienia-bezpieczenstwa-polski-konwencja-bezpieczenstwo-i-wspolpraca.
2. Bezpieczna Polska w zjednoczonej Europie, Lewica, 23 April 2022, https://lewica.org.pl/aktualnosci/7574-bezpieczna-polska-w-zjednoczonej-europie-lewica-prezentuje-postulaty-wzmacniajace-bezpieczenstwo-polek-i-polakow.
3. Biedroń R., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 26 March 2023, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-26032023_6818688/.
4. Biedroń: Nie odpuszczajmy Białorusi [Biedroń: “We are not going to give up on Belarus”], Lewica, 21 October 2021, https://lewica.org.pl/aktualnosci/6777-biedron-nie-odpuszczajmy-bialorusi.
5. Briefing by the Government on the provisions of the Accession Treaty and the responsibilities arising therefrom, 11 April 2003, https://orka2.sejm.gov.pl/Stenogramy4.nsf/0/C5D2E8C5E1F1627DC1258967004549E8/$file/045.pdf.
6. Buzan B., Little R., Systemy międzynarodowe w historii świata, Warsaw 2011.
7. Cimoszewicz W., Polska racja stanu a nowe środowisko międzynarodowe, “Roczniki Polskiej Polityki Zagranicznej” 2003.
8. Cimoszewicz W., Polska w zamęcie świata, “Gazeta Wyborcza”, 12-13 June 2004, no. 136.
9. Czaputowicz J., Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych, [in:] K. Żukrowska (ed.), Bezpieczeństwo międzynarodowe – przegląd aktualnego stanu, Warsaw 2011.
10. Czaputowicz J., Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa – aspekty teoretyczne, [in:] S. Dębski, B. Górka-Winter (eds.), Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa, Warsaw 2003.
11. Czarzasty W., The statement in “Gość Wydarzeń”, Polsat News, 4 April 2022, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-04-04/czarzasty-jablonski-i-kolodziej-w-gosciu-wydarzen-ogladaj/?ref=wyszukiwarka.
12. Czarzasty W., The statement in “Graffiti”, Polsat News, 22 March 2023, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2023-03-22/wlodzimierz-czarzasty-w-graffiti-transmisja-od-740/.
13. Czarzasty W., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 28 November 2022, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-28112022_6812230/.
14. Dziemianowicz-Bąk A., The statement in “Graffiti”, Polsat News, 12 April 2023, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/graffiti-agnieszka-dziemianowicz-bak_6819381/.
15. Gawkowski K., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 7 March 2023, https://www.interia.tv/wideo-gawkowski-niech-morawiecki-i-ziobro-ida-na-dobra-wode-my-im-,vId,3315058.
16. Gawkowski K., The statement in the Sejm on declaring a state of emergency, 6 September 2021, https://www.youtube.com/watch?v=AUHrAAvABdI.
17. Gdula M., The statement in the debate on the Minister of Foreign Affairs information on the tasks of Polish foreign policy in 2023, 13 April 2023, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter9.nsf/0/67D5771909333250C1258991000832A7/%24File/74_b_ksiazka.pdf.
18. Godne życie, sprawiedliwa i nowoczesna Polska. Deklaracja ideowo-programowa SLD, Warsaw, 12 December 2015.
19. Golub-Dobrzyń. Pytania do posła Janusza Zemke o Polskę w Unii [Golub-Dobrzyń. Questions for MP Janusz Zemke about Poland in the EU], Lewica, 21 September 2017, https://lewica.org.pl/aktualnosci-kujawsko-pomorskie/722-golub-dobrzyn-pytania-do-posla-j-zemke-o-polske-w-unii.
20. Górka-Winter B., Madej M., Wstęp, [in:] B. Górka-Winter (ed.), Stanowiska państw członkowskich NATO w pracach nad nową koncepcją strategiczną, Warsaw 2010.
21. Gotkowska J., Europejska autonomia strategiczna czy europejski filar w NATO? Niemcy wobec inicjatyw Macrona, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2020-02-21/europejska-autonomia-strategiczna-czy-europejski-filar-w-nato.
22. Government information on the participation of the Polish military contingent in the composition of the forces of the international coalition to enforce Iraq’s compliance with the UN Security Council Resolution, 26 March 2003, https://orka2.sejm.gov.pl/Stenogramy4.nsf/0/4D773E0D96E93231C1258967004549E4/$file/044.pdf.
23. II Debata czasopisma „Myśl Polityczna. Political Thought” pt. Polityka wschodnia we współczesnej polskiej myśli politycznej, “Myśl Polityczna” 2020, no. 4.
24. Iwiński T., The statement during the discussion following the briefing by the Minister of Foreign Affairs on Poland’s foreign policy in 2014, 8 May 2014, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=90&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246.
25. Iwiński T., The statement in the discussion on the draft act amending the act on the general obligation to defend the Republic of Poland, 28 August 2014, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=114&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=134.
26. Kaczyński L., The statement in Tbilisi, 12 August 2008, https://www.youtube.com/watch?v=LEhJ-5xIJtg.
27. Kennedy P., Mocarstwa świata. Narodziny – Rozkwit – Upadek. Przemiany gospodarcze i konflikty zbrojne w latach 1500-2000, Warsaw 1994.
28. Kłótnia polska: rozmowa A. Michnika i P. Smoleńskiego z L. Millerem, “Gazeta Wyborcza”, 22-23 June 2002, no. 144.
29. Konieczny M., The statement in the debate on the Minister of Foreign Affairs information on the tasks of Polish foreign policy in 2023, 13 April 2023, p. 173, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter9.nsf/0/67D5771909333250C1258991000832A7/%24File/74_b_ksiazka.pdf.
30. Kowal P., Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, Warsaw 2018.
31. Kto chce broni atomowej w Polsce, https://www.rp.pl/kraj/art714951-kto-chce-broni-atomowej-w-polsce.
32. Kto jest dziś prawdziwym sojusznikiem Polski?, https://www.tygodnikprzeglad.pl.
33. Lewica dla Polski. Materiał opracowany z okazji Kongresu Polskiej Lewicy przez Radę Polityczno-Programową Sojuszu Lewicy Demokratycznej z udziałem partii, organizacji i związków zawodowych, które zadeklarowały udział w Kongresie Lewicy Polskiej, Wydawnictwo Printshop, [2013].
34. Lewica: Polsce nie grozi atak Rosji, Polska jest bezpieczna. To jest sytuacja na dziś [Left: Poland is under no threat from Russia. Poland is safe. That is how things stand today], https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1134925%2Clewica-polsce-nie-grozi-atak-rosji-polska-jest-bezpieczna-jest-sytuacja-na.
35. Liberadzki: postępowa i wrażliwa socjalnie Europa, 9 April 2019, https://tczewski.lewica.org.pl/aktualnosci/4237-liberadzki-postepowa-i-wrazliwa-socjalnie-europa.
36. Likwidacja WSI – krok w tył, https://wiadomosci.onet.pl.
37. Majątki rosyjskich oligarchów w Polsce. „Zamiast czekać 120 dni na zmianę konstytucji, uchwalmy jedną ustawę, w której będzie zapisane czyj majątek podlega konfiskacie [Russian oligarchs’ assets in Poland. “Instead of waiting 120 days for the constitution to be changed, let’s pass a law specifying whose property is subject to confiscation”], 23 March 2022, https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2140-majatki-rosyjskich-oligarchow-w-polsce-zamiast-czekac-120-dni-na-zmiane-konstytucji-uchwalmy-jedna-ustawe-w-ktorej-bedzie-zapisane-czyj-majatek-podlega-konfiskacie.
38. Miller L., The statement during the discussion following the briefing by the Minister of Foreign Affairs on Poland’s foreign policy in 2014, 8 May 2014, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=90&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246.
39. Miller L., The statement in the debate following the briefing by the Minister of Foreign Affairs on the tasks of Polish foreign policy in 2015, 23 April 2015, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=91&dzien=2&wyp=41&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246.
40. Mosbacher G., Ambasador USA w Polsce: „Jeśli Niemcy chcą zmniejszyć potencjał nuklearny i osłabić NATO, to być może Polska mogłaby przyjąć ten potencjał i u siebie”, https://www.rp.pl/kraj/art8940621-mosbacher-moze-polska-moglaby-przyjac-potencjal-nuklearny.
41. Oleksy J., Przemiany we współczesnym świecie wyzwaniem dla lewicy społecznej, [in:] Socjaldemokratyczna alternatywa: kapitalizm na zakręcie, lewica na prostej. Materiały do dyskusji, Warsaw 2012.
42. Opinie Polaków o tarczy antyrakietowej, BS/128/2009, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_128_09.PDF.
43. Paruch W., Trembicka K., Typologia systemów bezpieczeństwa w XIX i XX wieku, Lublin 1996.
44. Postulaty zostały przedstawione. Lewica wzywa Prezydenta RP do zwołania RBN. Potrzeba zdecydowanych sankcji ekonomicznych wobec rosyjskiej elity [The postulations have been presented. The Left calls on the President of the Republic of Poland to convene the RBN. Strong economic sanctions against the Russian elite are necessary], 22 February 2022, https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2106-lewica-wzywa-prezydenta-rp-do-zwolania-rbn-potrzeba-zdecydowanych-sankcji-ekonomicznych-wobec-rosyjskiej-elity.
45. Przyszłość jest teraz. Priorytety programowe Nowej Lewicy. Materiał do dyskusji. Kongres Nowej Lewicy, Warsaw, 9 October 2021.
46. Rotfeld A.D. (Foreign Minister), Speech containing government information on Polish foreign policy in 2005, 21 January 2005, http://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/53CA9313.
47. Rydel M., Prawo i Sprawiedliwość oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej – dwie oceny międzynarodowej roli Rosji, [in:] A.R. Bartnicki, E. Kużelewska (eds.), Wschód w globalnej i regionalnej polityce międzynarodowej, Toruń 2009.
48. Rząd Morawieckiego pozwala zarabiać na sprzedaży cementu w Polsce. Apelujemy o nałożenie embarga [Morawiecki’s government is allowing Belarus to earn money by selling cement in Poland. We call for an embargo], https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/1891-rzad-morawieckiego-pozwala-bialoruskiemu-rezimowi-zarabiac-na-sprzedazy-cementu-w-polsce-apelujemy-o-nalozenie-embarga.
49. Sanecka-Tyczyńska J., Racja stanu we współczesnej polskiej myśli politycznej 2001-2015, Lublin 2018.
50. Stanowisko Krajowej Konwencji Programowej SLD w sprawie budowy tarczy antyrakietowej z 2-3 VI 2007 r.
51. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2003 roku, Warsaw 2003.
52. Szejna A., The statement in the debate on the Minister of Foreign Affairs information on the tasks of Polish foreign policy in 2023, 13 April 2023, p. 184, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter9.nsf/0/67D5771909333250C1258991000832A7/%24File/74_b_ksiazka.pdf.
53. Trembicka K., Lewica wobec polityki wschodniej, “Przegląd Sejmowy” 2023, no. 1.
54. Wziątek S., The statement at the Parliamentary Defence Committee SLD przeciw NATO w Polsce. Kowal: myślą, że Rosja zjadła Krym jak dziewicę i się uspokoi, https://www.rp.pl/polityka/art12549501-sld-przeciw-nato-w-polsce-kowal-mysla-ze-rosja-zjadla-krym-jak-dziewice-i-sie-uspokoi.
55. Żukowska A.M., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 3 April 2022, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-04-03/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-ogladaj-od-0955.
56. Żukowska A.M., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 30 April 2023, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-30042023_6822731/.
57. Żukowska o rozwiązaniach ws. kryzysu na granicy z Białorusią [Żukowska on resolving the crisis on the border with Belarus], Lewica, 4 November 2021, https://lewica.org.pl/aktualnosci/6829-zukowska-o-rozwiazaniach-ws-kryzysu-na-granicy-z-bialorusia.
Głównym celem artykułu jest analiza procesu europeizacji greckiej polityki zagranicznej wobec Macedonii Północnej. Autor starał się przedstawić główne założenia konceptualne dotyczące procesu europeizacji polityki zagranicznej, wskazując na jej różnorodność definicyjną oraz kierunki rozwoju badań. Następnie została opisana ewolucja polityki zagranicznej Grecji wobec Macedonii Północnej w kontekście europeizacji greckiej dyplomacji. We wnioskach autor podkreślił, że europeizacja ta ma charakter sinusoidalny i jest uwarunkowana wieloma czynnikami, w tym m.in. charakterem relacji między greckimi elitami politycznymi a społeczeństwem tego kraju. Wskazano także, że Grecja stopniowo kształtuje swój wizerunek jako państwa zeuropeizowanego, w tym dysponującego wiarygodną i przewidywalną polityką zagraniczną.
A. Adamczyk, The Europeanisation of Greek foreign policy towards the Republic of North Macedonia, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 233-249,
DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.14
1. Adamczyk A., Prospects for extending the European Union to the countries of the Western Balkans, “Studia Europejskie – Studies in European Affairs” 2018, no. 4.
2. Adamczyk A., Karadzoski M., Wyzwanie dla tożsamości międzynarodowej Macedonii – grecko-macedoński spór o nazwę państwa, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2019, vol. 19, no. 1.
3. Anastasakis O., The Europeanisation of the Balkans, “The Brown Journal of World Affairs” 2005, vol. XII, issue 1.
4. Armakolas I. et al., North Macedonia: What’s next?, Open Society Foundation, European Policy Institute, 2019.
5. Barburska O., Europeizacja jako instrument polityki zagranicznej Unii Europejskiej w zakresie promocji demokracji, “Studia Europejskie – Studies in European Affairs” 2020, no. 1, DOI: 10.33067/SE.1.2020.1.
6. Barburska O., Milczarek D., Historia integracji europejskiej w zarysie, Dinkograf, Warsaw 2013.
7. Bastian J., Greece in Southeast Europe. Political Opportunities and Economic Challenge, International Policy Analysis Friedrich Ebert Stiftung, 2010.
8. Bὂrzel T., Risse T., When Europe hits home: Europeanisation and domestic change, “European Integration Online Papers” 2000, vol. 4, no. 15, https://cadmus.eui.eu/bitstream/handle/1814/1696/00_56.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
9. Chryssogelos A., Still Europeanised? Greek Foreign Policy During the Eurozone Crisis, “GreeSE Papers” 2017, no. 118, https://www.lse.ac.uk/Hellenic-Observatory/Assets/Documents/Publications/GreeSE-Papers/GreeSE-No118.pdf.
10. Cianciara A., Wzory europeizacji zewnętrznej: mechanizmy, uwarunkowania, rezultaty, “Studia Europejskie – Studies in European Affairs” 2013, no. 3.
11. Cianciara A. et al., Europeizacja partii politycznych i grup interesu w wybranych krajach Partnerstwa Wschodniego i kandydujących do Unii Europejskiej, Warsaw 2015.
12. Dokos Th., Greece in a changing strategic settings, [in:] Th.A. Couloumbis, Th. Kariotis, F. Nellou (eds.), Greece in the Twentieth Century, Frank Cass, London–New York 2003.
13. Dyduch J., Europeizacja polskiej polityki zagranicznej w perspektywie realizmu strukturalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016.
14. Kazakos P., Ioakimidis P. (eds.), Greece and EC membership evaluated, Pinter, London 1994.
15. Floudas D.A., A name for a conflict or a conflict for a name? An analysis of Greece’s dispute with FYROM, “Journal of Political and Military Sociology” 1996, vol. 24 (Winter).
16. Kamińska J., Europeizacja polskiej polityki zagranicznej, “Studia Europejskie – Studies in European Affairs” 2008, no. 3.
17. Kechagiaras Y., Why Did Greece Block the Euro-Atlantic Integration of the Former Yugoslav Republic of Macedonia? An analysis of Greek Foreign Policy Behaviour Shifts, “GreeSE Paper” 2012, no. 58, Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe LSE.
18. Keridis D., Greece and the Balkans: From stabilization to growth, Hellenic Studies Unit at Concordia University in Montreal, 2006.
19. Kofos E., Greece’s Macedonian adventure: The controversy over FYROM’s independence and recognition, [in:] V. Cofoudakis, H.J. Psomiades, A. Gerylomatos (eds.), Greece and New Balkans. Challenges and opportunities, Pella, New York 1999.
20. Koźbiał K., The Greek-Macedonian conflict and its impact on the European integration process in the Balkans, “Visnyk of the Lviv University. Series International Relations” 2020, issue 48.
21. Larrabee S.F., Greek security concerns in the Balkans [in:] V. Cofoudakis, H.J. Psomiades, A. Gerylomatos (eds.), Greece and New Balkans. Challenges and opportunities, Pella, New York 1999.
22. Milczarek D., Barburska O., Past and present of European integration. Poland’s perspective, ASPRA-JR, Warsaw 2015.
23. Mitropoulos D., Greek foreign policy and mass media: Subordination, emancipation, indifference, [in:] P. Tsakonas (ed.), Contemporary Greek foreign policy, Sideris, Athens 2003.
24. Wong R., Hill Ch. (eds.), National and European foreign policies: Towards Europeanization, Routledge, New York 2012.
25. Olsen J.P., The many faces of Europeanisation, “JCMS: Journal of Common Market Studies” 2002, no. 5.
26. Panagiotou R., Greece’s EU presidency and the challenge of Western Balkan enlargement policies in light of the crisis, “Centre for Southeast European Studies Working Paper” 2015, no. 12.
27. Papacosma S.V., NATO, Greece, and the Balkans in the post-Cold War era, [in:] V. Cofoudakis, H.J. Psomiades, A. Gerylomatos (eds.), Greece and New Balkans. Challenges and opportunities, Pella, New York 1999.
28. Paquin J., Managing controversy: U.S. stability seeking and the birth of the Macedonian State, “Foreign Policy Analysis” 2008, no. 4.
30. Riedel R., Europeizacja – koncepcje i agenda badawcza, [in:] A. Pacześniak, R. Riedel (eds.), Europeizacja – mechanizmy, wymiary, efekty, A. Marszałek, Oslo–Toruń–Wrocław 2010.
32. Schimmelfenning F., Europeanisation beyond Europe, “Living Reviews in European Governance” 2007, vol. 2, no. 1.
33. Simitis C., Greece in the emerging system of international relations, “Review of International Affairs” 1996, vol. XLVII.
34. Sioussiouras P., The process of recognition of the new independent states of former Yugoslavia by the European Community: The case of former Socialist Republic of Macedonia, “Journal of Political and Military Sociology” 2014, no. 1.
35. Stavridis S., The Europeanisation of Greek foreign policy: A literature review, LSE, 2003, http://eprints.lse.ac.uk/5692/1/Stavridis-10.pdf.
36. Szczesio S.L., The Policy of the George H.W. Bush’s administration toward Macedonia, “Politeja” 2014, no. 4.
37. Featherstone K., Radaelli C. (eds.), The politics of Europeanisation, Oxford University Press, Oxford 2003.
38. Terzi O., Europeanisation of Foreign Policy and Candidate Countries: A comparative study of Greek and Turkish cases, “Politique Européenne” 2005, vol. 17, no. 3.
39. Tsardanides Ch., Stavridis S., The Europeanisation of Greek foreign policy: A critical appraisal, “European Integration” 2005, vol. 27, no. 2.
40. Tonra B., The Europeanisation of National Foreign Policy: Dutch, Danish and Irish Foreign policies on the EU, Ashgate, Aldershot 2001.
41. Vankovska B., The Prespa Agreement, Ethnicity and Nationality, “Yearbook of the Faculty of Philosophy” 2019, https://www.academia.edu/39390181/THE_PRESPA_AGREEMENT_ETHNICITY_AND_NATIONALITY.
42. Veremis Th., Greece and the Balkans in the post-Cold War era, [in:] V. Cofoudakis, H.J. Psomiades, A. Gerylomatos (eds.), Greece and New Balkans. Challenges and opportunities, Pella, New York 1999.
Currently, immigration issues occupy an important place in the debate on the future of Europe. One of the central themes of this debate is the issue of security. In spite of the functioning of supranational integration structures, individual states still remain a fundamental factor in shaping migration. In many cases, the issue of immigration is subjected to the process of securitization, framing immigration as a threat. It is the speech act that is important in this respect, being a kind of securitizing tool. Since 2015, one can notice elements indicating that the process of securitization of immigration has been present in Poland, too, which, among other things, is a consequence of the change of the ruling party, the immigration crisis that has taken place in Europe, and the migration situation on Poland’s eastern border. The article presents the factors that influence the process of immigration securitization. Additionally, it includes numerous statements from Polish politicians securitizing the problem of immigrants as well as the results of social surveys on attitudes towards immigration. The analysis of the collected material leads to the conclusion that the securitisation of immigration in Poland is not a completed process and that this process concerns a geographically defined group of immigrants.
G. Tutak, J. Gondek, The securitization of immigration in Poland. Social and political contexts, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 251-267,
DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.15
1. Adamson F.B., Crossing borders: International migration and national security, “International Security” 2006, vol. 31, no. 1.
2. Badania bezpieczeństwa. Wprowadzenie, [in:] P.D. Williams (ed.), Studia bezpieczeństwa, translated by W. Janicki, Cracow 2012.
3. Badora B., Stosunek do przyjmowania uchodźców, CBOS, komunikat z badań nr 169/2016, Warsaw 2016, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_169_16.PDF.
4. Buzan B., Wæver O., De Wilde J., Security: A new framework for analysis, Boulder 1998.
5. Castles S., Miller M.J., Migracje we współczesnym świecie, Warsaw 2011.
6. Feliksiak M., Polacy wobec uchodźców z Ukrainy, CBOS, komunikat z badań nr 62/2022, Warsaw 2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_062_22.PDF.
7. Feliksiak M., Stosunek do przyjmowania uchodźców, CBOS, komunikat z badań nr 163/2017, Warsaw 2017, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_163_17.PDF.
8. Fijałkowski Ł., Teoria sekurytyzacji i konstruowanie bezpieczeństwa, “Przegląd Strategiczny” 2012, no. 1.
9. Freeman G.P., Immigration as a source of political discontent and frustration in Western democracies, “Studies in Comparative International Development” 1997, no. 3.
10. Gerard A., The securitization of migration and refugee women, London–New York 2014.
11. Guild E., van Selm J. (eds.), International migration and security. Opportunities and challenges, New York 2005.
12. Hollifield J.F., Immigrants, markets and states. The Political economy in post-war Europe, Cambridge 1992.
13. Hollifield J.F., Jacobson D., Migration and the state, [in:] G. Ritzer (ed.), The Wiley-Blackwell Encyclopaedia of Globalization, Chichester, West Sussex, Malden 2012.
14. Hollifield J.F., The emerging migration state, “The International Migration Review” 2004, vol. 38, no. 3.
15. Jaroszewicz M., Migracje i bezpieczeństwo, [in:] M. Lesińska, M. Okólski (eds.), 25 wykładów o migracjach, Warsaw 2018.
16. Kaczyński: Pasożyty i pierwotniaki w organizmach uchodźców groźne dla Polaków, 13 October 2015, https://www.newsweek.pl/polska/jaroslaw-kaczynski-o-uchodzcach/89mwbx3.
17. Kostecki W., Europe after the Cold War. The security complex theory, Warsaw 1996.
18. Kowalczuk K., Polacy wobec problemu uchodźstwa, CBOS, komunikat z badań nr 81/2015, Warsaw 2015, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_081_15.PDF.
19. Kowalczuk K., Przybysze z bliska i daleka, czyli o imigrantach w Polsce, CBOS, komunikat z badan nr 93/2015, Warsaw 2015, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_093_15.PDF.
20. Legut A., Pędziwiatr K., Sekurytyzacja migracji w polityce polskiej a zmiana postaw Polaków wobec muzułmanów, [in:] R. Jończy (ed.), Sami swoi? Wielokulturowość we współczesnej Europie, Gliwice–Opole 2018.
22. Morawiecki: Granica państwa jest świętością, za którą przelewały krew pokolenia Polaków, 8 November 2021, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8287642,morawiecki-polska-granica-imigranci.html.
23. Nałęcz M., Zbigniew Ziobro o imigrantach: nie możemy do tego podchodzić na hurra, jak PO, 9 October 2019, https://www.o2.pl/informacje/zbigniew-ziobro-o-imigrantach-nie-mozemy-do-tego-podchodzic-na-hurra-jak-po-6433233533953665a.
24. Pędziwiatr K., Islamophobia in Poland. National Report 2016, [in:] E. Bayrakli, F. Hafeza (eds.), European Islamophobia Report 2016, Istanbul 2017.
25. Raczyński R., Wpływ migracji międzynarodowych na bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, “Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2015, no. 2.
26. Szef MSWiA o uchodźcach: nie przyjmiemy nikogo, kto zagrażałby bezpieczeństwu, 9 May 2016, https://polskieradio24.pl/5/3/Artykul/1617294,Szef-MSWiA-o-uchodzcach-nie-przyjmiemy-nikogo-kto-zagrazalby-bezpieczenstwu.
27. Szulecka M., Migracje jako źródło wybranych zagrożeń porządku prawnego i publicznego. Wnioski z badań jakościowych, [in:] W. Klaus, K. Laskowska, I. Rzeplińska (eds.), Przestępczość cudzoziemców – aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne, Warsaw 2017.
28. Szydło usztywnia stanowisko. Miało być 100 uchodźców, nie będzie żadnego, 24 March 2016, https://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/516410,beata-szydlo-rzad-pis-uchodzcy-imigranci-stanowisko-zamachy-bruksela-belgia.html.
29. Taureck R., Securitization theory and securitization studies, “Journal of International Relations and Development” 2006, vol. 9, no. 1.
30. Tutak G., Polityka migracyjna Polski wobec europejskiego kryzysu migracyjnego, “Świat Idei i Polityki” 2017, no. 17.
31. Vaughan-Williams N., We are not animals! Humanitarian border security and zoopolitical spaces in Europe, “Political Geography” 2015, vol. 45.
32. Ziętek A.W., Sekurytyzacja migracji w bezpieczeństwie kulturowym Europy, “Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych” 2017, vol. 12, no. 3.
A. Domachowska, Review Bieber, F. (2020). Uspon autoritarizma na Zapadnom Balkanu. Biblioteka XX vek. Florian Bieber. The rise of authoritarianism in the Western Balkans, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 269-273, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.16
