Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1115

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Premier Republiki Czeskiej w Stanach Zjednoczonych: zacieśnienie współpracy i inwestycje

W dniach 15-16 kwietnia 2024 r. premier Republiki Czeskiej Petr Fiala (ODS) odbył wizytę w Stanach Zjednoczonych, gdzie spotkał się z prezydentem Joe Bidenem w Białym Domu. Premier odwiedził ponadto Kongres, siedzibę CIA oraz Instytut Hudsona. Jednym z tematów przewodnich wizyty były kwestie dotyczące polityki bezpieczeństwa, w tym stosunków transatlantyckich, wojny w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1114

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Chińska dyplomacja w Europie Środkowej: perspektywa wizyty Xi Jinpinga na Węgrzech

Na początku maja 2024 r. sekretarz generalny KP Chin Xi Jinping odbędzie serię wizyt w państwach Europy. Uda się do Paryża, Belgradu oraz Budapesztu. Xi Jinping wielokrotnie spotykał się już z premierem Węgier Viktorem Orbánem, ostatni raz w październiku 2023 r., podczas Trzeciego Forum Współpracy Międzynarodowej Pasa i Szlaku. Węgierski rząd konsekwentnie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1113

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Import surowców i paliw z USA do Polski oraz państw bałtyckich

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę sprawiła, że Polska, Litwa, Łotwa oraz Estonia zrezygnowały z dostaw surowców energetycznych i paliw z Federacji Rosyjskiej, a powstała luka została uzupełniona przez import z innych kierunków, w tym ze Stanów Zjednoczonych Ameryki. Współpraca z USA wpływa na bezpieczeństwo energetyczne oraz ma znaczenie polityczne z uwagi na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1112

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

System obrony cywilnej na Łotwie

Ze względu na agresywne działania Rosji w regionie Europy Środkowej i Wschodniej, a w szczególności trwającą wojnę rosyjsko-ukraińską, system obrony cywilnej na Łotwie uległ istotnym zmianom. Zintensyfikowano działania w zakresie budowy i adaptacji schronów oraz informowania ludności o zagrożeniach. Obecnie do największych wyzwań przy tworzeniu skutecznego modelu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1111

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Równouprawnienie płci w polityce zagranicznej państw skandynawskich w trakcie wojny Rosji z Ukrainą

Równouprawnienie płci jest jednym z charakterystycznych składników systemów społeczno-politycznych państw skandynawskich, wpływającym również na ich politykę zagraniczną. W największym stopniu było to widoczne w Szwecji, która w 2014 r. przedstawiła założenia feministycznej polityki zagranicznej (FPZ). Jednak wraz z rozpoczęciem inwazji Rosji na Ukrainę...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1110

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Rosja wycofuje wojska z Górskiego Karabachu

W wyniku rosyjsko-azerbejdżańskich ustaleń na wysokim szczeblu 17 kwietnia 2024 r. rozpoczęło się wycofywanie rosyjskiego kontyngentu sił pokojowych z Górskiego Karabachu. Informację potwierdził rzecznik prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow. Warto zauważyć, że wydarzyło się to na kilka dni przed roboczą wizytą prezydenta Azerbejdżanu Ilhama Alijewa w Moskwie (22...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1109

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Dalsze zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

16 kwietnia 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski podpisał kolejną ustawę wprowadzającą zmiany w procedurze mobilizacyjnej oraz służbie wojskowej. Nastąpiło to po wielu miesiącach ożywionej i budzącej ogromne emocje społeczne dyskusji na ten temat. Nowe przepisy określają szczegółowo, kto jest objęty obowiązkiem mobilizacyjnym, kto został zwolniony, na jakie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1108

Agata Domachowska | Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Chorwacja: zwycięstwo HDZ w wyborach parlamentarnych

17 kwietnia 2024 r. w Chorwacji odbyły się wybory parlamentarne. Krótką kampanię wyborczą zdominowały ostre personalne polemiki między przewodniczącym HDZ, premierem Andrejem Plenkoviciem i formalnie bezpartyjnym prezydentem Zoranem Milanoviciem, który aktywnie uczestniczył w kampanii wyborczej, wspierając opozycyjną SDP. Zgodnie z przewidywaniami zwycięzcą wyborów...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1107

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gagauzja – rosyjskie narzędzie destabilizacyjne

Władze Autonomii Gagauskiej wykazują postawy otwarcie prorosyjskie i dążą do pogłębienia relacji z Federacją Rosyjską. W trakcie wizyt przedstawicieli władz Republiki Mołdawii w regionie organizowane są protesty. Gagauzja, kontrolowana przez grupę polityczną Ilana Șora, stała się najważniejszym z rosyjskich narzędzi, wykorzystywanych do destabilizacji sytuacji w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1106

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Protesty w Tbilisi. Gruziński parlament zatwierdził ustawę o „zagranicznych agentach”

17 kwietnia 2024 r. parlament Gruzji zatwierdził w pierwszym czytaniu projekt ustawy „O przejrzystości wpływów zagranicznych”, zwany potocznie ustawą „o zagranicznych agentach”. Dokument poparło 83 posłów rządzącej partii Gruzińskie Marzenie. Opozycja nie wzięła udziału w głosowaniu. Prezydent Gruzji Salome Zurabiszwili oświadczyła, że z pewnością...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1105

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Trójkąt Weimarski: nowy – stary horyzont współpracy

Trójkąt Weimarski, platforma współpracy pomiędzy Francją, Niemcami i Polską, zyskuje na znaczeniu jako forum dialogu o kwestiach bezpieczeństwa w Europie. Ostatnie spotkania tego formatu pokazują determinację w dążeniu do wzmocnienia trójstronnej współpracy, także poprzez rozszerzanie działań na nowe obszary, takie jak m.in. ochrona przed dezinformacją czy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1104

Agata Domachowska | Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Nadchodzące wybory prezydenckie w Macedonii Północnej

24 kwietnia 2024 r. w Macedonii Północnej odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich, a dwa tygodnie później – 8 maja – ewentualna (choć bardzo prawdopodobna) druga tura. Tego samego dnia odbędą się również wybory parlamentarne. W trwającej obecnie kampanii wyborczej aż siedmiu kandydatów rywalizuje ze sobą o uzyskanie jak najszerszego poparcia wśród...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1103

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Wojna na Ukrainie: działania Kijowa na rzecz zapewnienia dostępności paliw

Trwająca od 2022 r. wojna doprowadziła do istotnego przeobrażenia rynku energetycznego Ukrainy. Rząd w Kijowie pod koniec 2023 r. wprowadził rozwiązania mające na celu wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa poprzez stworzenie systemu zapasów ropy naftowej i paliw. Prace nad odpowiednią ustawą trwały przez lata, ale dopiero wojna oraz uzyskanie przez...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1102

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza po szczycie w Wilnie: po pierwsze bezpieczeństwo

W dniu 11 kwietnia 2024 r. w Wilnie odbył się 9. Szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI). 3SI to zainicjowany w 2016 r. format współpracy regionalnej, rozwijany przez przywódców państw Europy Środkowej. Kluczowym celem tej inicjatywy jest stymulowanie rozwoju infrastruktury energetycznej, transportowej i cyfrowej. W 3SI uczestniczy obecnie 13 państw członkowskich UE, które...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1101

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: kolejny rząd techniczny

9 kwietnia 2024 r. został zaprzysiężony rząd techniczny, na czele którego stanął dotychczasowy szef Najwyższej Izby Kontroli Dimitar Gławczew. Zadaniem rządu jest sprawne zorganizowanie przyśpieszonych wyborów parlamentarnych, które odbędą się 9 czerwca razem z wyborami do Parlamentu Europejskiego. Rozpad większości parlamentarnej. Utworzenie rządu technicznego...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1100

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Talpra Magyarok – nowa partia opozycyjna na Węgrzech

15 marca 2024 r., w dniu państwowego święta upamiętniającego rocznicę węgierskiego powstania narodowego, Péter Magyar, przez lata pozostający w bliskich relacjach z partią Fidesz, ogłosił powołanie partii o nazwie Talpra Magyarok, w dosłownym tłumaczeniu – „Powstańcie Węgrzy”. Nowa partia na węgierskiej scenie politycznej deklaruje walkę z korupcją,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1099

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Peter Pellegrini nowym prezydentem Słowacji

6 kwietnia 2024 r. na Słowacji odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w której udział wzięli: startujący jako niezależny kandydat były szef słowackiej dyplomacji Ivan Korčok oraz obecny marszałek parlamentu i lider współtworzącej koalicję rządową partii Hlas-SD Peter Pellegrini. Ostatecznie zwycięzcą wyścigu wyborczego okazał się P. Pellegrini, na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1098

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wyścig z czasem. Powolne zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

Kwestia mobilizacji jest jednym z kluczowych problemów, z jakimi władze Ukrainy mierzą się w ostatnich miesiącach. Opracowanie nowych zasad powoływania pod broń obywateli budzi ogromne emocje społeczne, w dużej mierze wynikające z obaw dotyczących skali nowego etapu mobilizacji. Władze Ukrainy, forsując konieczne zmiany, starają się zminimalizować koszty polityczne...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1097

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Wojna wkracza do Rosji. Casus Biełgorodu

Od dłuższego czasu pełnowymiarowa wojna toczy się także na terenie Rosji. Symbolem tego stanu rzeczy jest położony 45 km od granicy z Ukrainą Biełgorod, stolica obwodu biełgorodzkiego. Negatywnych skutków walk w rejonach przygranicznych doświadcza bezpośrednio coraz więcej obywateli tego państwa. Rosyjskie pogranicze w ogniu. Od początku rosyjskiej inwazji na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1096

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Międzynarodowa pomoc w procesie doraźnej odbudowy Ukrainy

Od początku pełnowymiarowej rosyjskiej agresji, równolegle z systematycznie pojawiającymi się nowymi zniszczeniami, realizowana jest odbudowa Ukrainy. Proces ten, mimo ograniczonych zasobów, jest konieczny, ponieważ pozwala na funkcjonowanie społeczeństwa i państwa oraz kontynuowanie oporu wobec rosyjskiej agresji. Ważnym źródłem finansowania projektów odbudowy są...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1095

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: ratyfikacja umowy o budowie obozów dla imigrantów

Do 20 maja 2024 r. w Albanii mają powstać obozy dla imigrantów uratowanych na wodach terytorialnych Włoch przez włoską marynarkę wojenną oraz straż przybrzeżną. Jest to wynik umowy podpisanej przez premierów obu państw jeszcze w listopadzie 2023 r. Jednak jej ratyfikacja przez albański parlament nastąpiła dopiero pod koniec lutego 2024 r. Umowa ta, choć wspierana...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1094

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: nieudana rotacja i koniec rządu Denkow-Gabriel

Zapowiadana jako techniczna, zmiana na stanowisku premiera Bułgarii, a tym samym próba rotacji w rządzie Denkow-Gabriel, zakończyła się fiaskiem. W ten sposób wyczerpała się formuła zapewniająca większość parlamentarną. Wobec braku alternatywnych wariantów utworzenia rządu, który posiadałby wystarczające poparcie w parlamencie, Bułgarię czekają nowe wybory...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1093

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Schrony na Litwie. Nadrabianie zaległości

W ciągu ostatnich dwóch lat, ze względu na trwającą wojnę rosyjsko-ukraińską, Litwa dokonała nowelizacji prawa w zakresie zarządzania kryzysowego i ochrony ludności. Przeprowadzono przegląd istniejących obiektów ochrony zbiorowej oraz zintensyfikowano działania na rzecz tworzenia nowych schronów. Obecna infrastruktura przystosowana do zapewnienia tymczasowej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1092

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Sacrum pod kontrolą. Nowelizacja ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych na Białorusi

30 grudnia 2023 r. parlament Białorusi dokonał nowelizacji „Ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych”. Nowa wersja ustawy znacznie ogranicza możliwości funkcjonowania organizacji religijnych, umożliwia ich całkowitą kontrolę i dyskryminuje przede wszystkim katolików i protestantów. Państwo a związki wyznaniowe. Na Białorusi organem odpowiedzialnym...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1091

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej: współpraca w obliczu podziałów

21 marca 2024 r. w stolicy Republiki Czeskiej miało miejsce spotkanie ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej. Radosław Sikorski, Jan Lipavský, Juraj Blanár oraz Peter Szijjártó rozmawiali o wojnie rosyjsko-ukraińskiej, w tym m.in. o wsparciu dla Ukrainy, rozszerzeniu Unii Europejskiej oraz o zbliżającej się polskiej prezydencji w V4. Poruszono także temat...

Więcej →