Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 402

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: kolejny spór wokół Serbskiej Cerkwi Prawosławnej

Obecny rząd premiera Zdravko Krivokapicia od początku swego istnienia mierzy się z różnego rodzaju wewnętrznymi napięciami w Czarnogórze. Do silnych napięć dochodzi nie tylko pomiędzy rządem a prezydentem Milo Đukanoviciem czy największym ugrupowaniem opozycyjnym – Demokratyczną Partią Socjalistów, ale także w ramach koalicji rządowej. Zarzewiem konfliktu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 401

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierski system szczepień a „certyfikaty covidowe” Unii Europejskiej

Na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy w Unii Europejskiej (tak w Komisji Europejskiej, jak i Parlamencie Europejskim) trwały rozmowy dotyczące stworzenia tzw. paszportów covidowych, które miałyby poświadczać przyjęcie szczepienia, przebycie zakażenia SARS-CoV-2 bądź negatywny wynik testu PCR na obecność koronawirusa. Dwudziestego maja 2021 r. doszło w tej sprawie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 400

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słoweńska prezydencja w Radzie UE w cieniu kryzysów wewnętrznych i zewnętrznych

Priorytety słoweńskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej wyznaczone zostały w dużej mierze przez pandemię COVID-19. Dla władz słoweńskich najważniejszymi punktami pozostają integracja Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską oraz Konferencja w sprawie przyszłości Europy. Skala zaangażowania rządu Janeza Janšy ograniczona jest jednak przez kryzys polityczny w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 399

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

„Oddajmy przyszłość krajowi” – program wyborczy koalicji Czeskiej Partii Piratów i STAN

W dniu 18 maja 2021 r. koalicja złożona z Czeskiej Partii Piratów oraz ugrupowania Burmistrzowie i Niezależni oficjalnie rozpoczęła kampanię wyborczą przed wyborami parlamentarnymi, które w Republice Czeskiej zostały zaplanowane na październik 2021 r. Program koalicji zakłada szereg reform, których zadaniem jest przeciwdziałanie skutkom kryzysu...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 398

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: Krajowy Plan Odbudowy i jego główne założenia

Słowacja jest pierwszym państwem Grupy Wyszehradzkiej, które przedstawiło Komisji Europejskiej Krajowy Plan Odbudowy (KPO), czyli program reform i inwestycji, które będą finansowane z Funduszu Odbudowy po pandemii COVID-19. Plan podzielony jest na kilka kluczowych priorytetów politycznych, m.in. zieloną gospodarkę, edukację, cyfryzację sektora publicznego. Zdaniem...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 397

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Morze z widokiem na przyszłość. Potencjał i rozwój portów państw bałtyckich

Porty państw bałtyckich, szczególnie Ryga i Kłajpeda, są ważnymi węzłami tranzytowymi, łączącymi nie tylko Europę Wschodnią i Zachodnią, ale także Północną i Południową. Na ich rozwój i konkurencyjność wpływają zarówno uwarunkowania geograficzne, jak i otoczenie polityczne i gospodarcze. Podczas gdy modernizacja, nowe inwestycje oraz zmiana struktury...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 396

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Spóźniony Krajowy Plan Odbudowy Republiki Czeskiej

W poniedziałek, 17 maja 2021 r., z ponad dwutygodniowym opóźnieniem rząd Republiki Czeskiej przedstawił finalną wersję Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Przygotowany dokument stanowi podstawę do pozyskania środków z Funduszu Odbudowy UE i zakłada wykorzystanie 199 902 mld CZK (7,8 mld EUR) na inwestycje i pakiety reform skupione w sześciu filarach. W przeważającej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 395

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

„Turecka karta” w ukraińsko-rosyjskim politycznym pasjansie

Zmiana kursu politycznego Turcji spowodowała znaczny wzrost aktywności państwa na arenie międzynarodowej. Gotowość Turcji do użycia siły militarnej dla osiągnięcia celów politycznych wzbudziła zainteresowanie światowych graczy. W ostatnim czasie państwo to coraz bardziej angażuje się w sprawy ukraińskie. Dlatego ważna jest próba dokonania analizy dotyczącej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 394

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Oficjalna pomoc rozwojowa państw nordyckich: narzędzie kreowania pozytywnego wizerunku

13 kwietnia 2021 r. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przedstawiła wstępne dane dotyczące oficjalnej pomocy rozwojowej (Official Development Assistance, ODA), która w 2020 r. osiągnęła rekordowy poziom 161,2 mld USD (wzrost o 3,5% w porównaniu z 2019 r.). Stanowiło to 0,32% całkowitego dochodu narodowego brutto (DNB) wszystkich 30 państw...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 393

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Europa Południowo-Wschodnia: przygotowania do nowego sezonu turystycznego

Państwa Europy Południowo-Wschodniej, których gospodarki w znaczącym stopniu uzależnione są od turystyki, przygotowują się na kolejny sezon, licząc na to, że będzie on lepszy od poprzedniego. W celu zachęcenia jak największej liczby turystów do spędzenia u nich urlopu, wprowadzają różnego rodzaju rozwiązania. Ze wstępnych szacunków wynika, że tegoroczny sezon...

Więcej →

Zespół Wschodni

Fot. Protest ws. białoruskich więźniów politycznych

Komentarze IEŚ 392

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

„Zabić Łukaszenkę”: ofensywa propagandowa władz Białorusi

Od marca bieżącego roku na Białorusi obserwujemy intensyfikację działań reżimu zmierzającą do stabilizacji sytuacji politycznej w państwie, czego częścią był atak wymierzony w mniejszość polską. Ważną częścią tych zabiegów jest ofensywa propagandowa władz mająca na celu zdyskredytowanie opozycji w oczach opinii publicznej. Działania te połączone są z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 391

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomacja szczepionkowa Serbii – perspektywa lokalna i globalna

Szybsze tempo szczepień w Serbii w porównaniu z państwami Unii Europejskiej jest wynikiem prowadzonej polityki zagranicznej Aleksandra Vučicia i utrzymywania dobrych relacji z Rosją, Chinami, USA i Unią Europejską. W światowym „wyścigu szczepionkowym” Serbia zajmuje obecnie wysokie miejsce pod względem osób wyszczepionych jedną lub dwoma dawkami. Państwo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 390

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nowy Europejski Bauhaus: wyzwania Europy Środkowej wobec efektywnego energetycznie budownictwa

Droga do ambitnego celu neutralności klimatycznej państw Unii Europejskiej wiedzie w dużej mierze przez efektywne energetycznie budownictwo. Jego tworzeniu ma sprzyjać Nowy Europejski Bauhaus – inicjatywa, która ma zebrać wiedzę i doświadczenie przedstawicieli różnych dziedzin w celu przekierowania budownictwa na niskoemisyjne tory. Państwa Europy Środkowej stoją w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 389

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Pandemia nierówności społecznych: sytuacja mniejszości narodowych i etnicznych na Łotwie i w Estonii

Na Łotwie i w Estonii pandemia uwidoczniła i pogłębiła nierówności społeczno-ekonomiczne wynikające z przynależności narodowościowej i etnicznej. Wyższa zachorowalność na COVID-19 wśród mniejszości mogła być spowodowana ograniczonym dostępem do wysokiej jakości usług zdrowotnych oraz informacji w języku ojczystym. Dodatkowo niższy status...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 388

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry przedstawiają krajowy plan instrumentu NextGenerationEU

W środę, 12 maja 2021 r., przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen potwierdziła w mediach społecznościowych, że KE otrzymała od węgierskiego rządu krajowy plan odbudowy. Dokument ten jest niezbędny, aby móc skorzystać z unijnego Funduszu Odbudowy. W ramach tego narzędzia finansowego Węgry otrzymają 7,2 mld EUR w postaci bezzwrotnej pomocy w formie...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 387

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Odległość nie gra roli: ukraińsko-azerska współpraca gospodarczo-energetyczna

Mimo odległości Ukrainę i Azerbejdżan łączy wieloletnia współpraca gospodarczo-energetyczna. Bezpieczeństwo w basenie Morza Czarnego oraz na granicy Europy i Azji, a także naruszenie integralności terytorialnej obu państw to główne wyzwania stanowiące podstawę wspólnych interesów. Najbardziej istotna pozostaje kwestia dostaw ropy naftowej, a w przyszłości...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 386

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

„Stabilizacja” sytuacji na Białorusi

Minął rok od pierwszych wystąpień przeciw reżimowi – obecnie protesty niemal ustały, zdławione brutalnymi represjami. Alaksandr Łukaszenka ugruntowuje, z pomocą Rosji, autorytarny model rządów, a jednocześnie kryzys społeczny i ekonomiczny w państwie się pogłębia. W relacjach międzynarodowych Białoruś oddala się konsekwentnie od Zachodu, czemu towarzyszy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 385

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: wybory z widokiem na stabilność

11 lipca 2021 r. w Republice Mołdawii odbędą się przyśpieszone wybory parlamentarne. Rozwiązanie parlamentu jest sukcesem prezydentki Mai Sandu i wspierającej ją partii PAS, jednak fakt, że doszło do niego dopiero pod koniec kwietnia 2021 r., należy uznać również za częściowy sukces sił oligarchicznych i prorosyjskich, czyli Partii Socjalistów (PSRM) i frakcji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 384

Michał Paszkowski - Zespół Wschodni

Dylematy energetyczne Ukrainy

Jednym z kluczowych, a przy tym najbardziej czytelnym elementem strategii energetycznej Rosji jest planowana rezygnacja z tranzytu gazu ziemnego do Europy przez terytorium Ukrainy. Głównymi narzędziami są gazociągi Nord Stream, TurkStream oraz Nord Stream 2 (na ukończeniu). W pełni zrealizowane inwestycje doprowadzą do zwiększenia dostępności rosyjskiego gazu ziemnego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 383

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Gospodarki Europy Środkowej: różne oblicza pandemii COVID-19

Tak jak różny jest przebieg choroby COVID-19 u poszczególnych pacjentów, tak różny jest wpływ pandemii na poszczególne środkowoeuropejskie gospodarki. Oto kilka przykładów. Litwa na tle Unii Europejskiej w niemal najmniejszym stopniu odczuła recesję w 2020 r., jednak boryka się ze wzrostem bezrobocia. Polskę cechuje jedna z najniższych w UE stopa bezrobocia, ale...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 382

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

35 lat po katastrofie w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

Po 35 latach awaria w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej wciąż wywiera wpływ na świadomość społeczną – nie tylko mieszkańców Ukrainy. Katastrofa czarnobylska pozostaje symbolem przemian politycznych, towarzyszących upadkowi ZSRR, przypomina też o zagrożeniach generowanych przez rozwój naszej cywilizacji. Wciąż otaczają ją legendy i atmosfera tajemniczości,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 381

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: podejście do szczepionki Sputnik V dzieli społeczeństwo

Zakup przez premiera Słowacji Igora Matoviča (OĽaNO) szczepionki Sputnik V i wywołany tym wydarzeniem kryzys rządowy spowodowały wyraźny podział w społeczeństwie słowackim. Badania opinii publicznej pokazały bardzo duże przyzwolenie na stosowanie rosyjskiego preparatu przy jednocześnie sceptycznym podejściu do szczepionki AstraZeneca. Natomiast sondaż...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 380

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania po wyborach: Edi Rama wygrywa trzeci raz z rzędu

W Albanii 24 kwietnia odbyły się kolejne wybory parlamentarne. Zwycięstwo to oznacza, że obecny premier i szef PS Edi Rama pozostanie na stanowisku i jako pierwszy polityk w historii albańskiego parlamentaryzmu obejmie tekę premiera po raz trzeci z rzędu. Z kolei liczne protesty antyrządowe, organizowane w Albanii w 2019 r., rozczarowanie części społeczeństwa sytuacją...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 379

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wpływ napięć ukraińsko-rosyjskich na sytuację społeczno-polityczną na Ukrainie

Zaostrzenie konfliktu na Donbasie w 2021 r. stanowi jedno z największych wyzwań, jakie stoi przed Ukrainą od czasu podpisania porozumienia Mińsk-2. Po raz pierwszy po wyborach prezydenckich 2019 r. eskalacja napięcia doprowadziła do zmobilizowania i skonsolidowania społeczeństwa ukraińskiego, co m.in. pozytywnie wpłynęło na notowania Wołodymyra Zełenskiego i jego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 378

Agata Tatarenko - Zespół Bałkański

Szczepienia przeciwko COVID-19 w Rumunii

Od końca 2020 r. w Rumunii – zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej – realizowany jest harmonogram szczepień przeciwko COVID-19. Jak dotąd, pełną dawką zaszczepione zostało 9% populacji kraju. Wraz ze zwiększającą się liczbą zaszczepionych osób maleje nieufność społeczna co do wakcyn przeciw COVID-19. Ponadto działania władz Rumunii można wpisać w tzw....

Więcej →