Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 377

Michał Paszkowski - Zespół Wyszehradzki

Czarne złoto w odwrocie: sektor węglowy w państwach Europy Środkowej

Przez wiele lat węgiel odgrywał dominującą rolę w procesie wytwarzania energii elektrycznej na świecie, jednak większa społeczna świadomość dotycząca zmian klimatu oraz spadek rentowności kopalń powodują, że jego znaczenie jest coraz mniejsze. Obniżenie kosztów budowy i eksploatacji innych form pozyskiwania energii, a także pandemia COVID-19 mocno wpłynęły na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 376

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Dylematy szczepionkowe państw Grupy Wyszehradzkiej

Mija pięć miesięcy, odkąd państwa Unii Europejskiej wdrożyły programy szczepień. W ciągu tych kilkunastu tygodni każde z państw borykało się z problemami dotyczącymi płynności dostaw szczepionek Pfizer/BioNTech, Moderna i AstraZeneca, które odbiegały od pierwotnych planów przedstawianych przez Komisję Europejską. Wobec tych trudności niektóre z państw...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 375

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

„Paszport szczepionkowy”: państwa Europy Północnej wytyczają drogę UE

Cyfrowe Zielone Certyfikaty mają pomóc w swobodnym przemieszczaniu się na obszarze Unii Europejskiej w dobie pandemii COVID-19. Jako pierwsze ich opracowanie i wdrażanie na poziomie krajowym rozpoczęły państwa Europy Północnej. W Danii system tzw. paszportów szczepionkowych funkcjonuje od 6 kwietnia 2021 r. W założeniu mają umożliwić państwom znoszenie ograniczeń...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 374

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Wspólna wizyta ministrów spraw zagranicznych Litwy, Łotwy i Estonii na Ukrainie

Piętnastego kwietnia 2021 r. ministrowie spraw zagranicznych Litwy – Gabrielius Landsbergis, Łotwy – Edgars Rinkēvičs i Estonii – Eva-Maria Liimets na zaproszenie ministra spraw zagranicznych Ukrainy Dmytra Kułeby złożyli wizytę roboczą na Ukrainie. Był to kolejny dowód ich poparcia dla suwerenności i niepodzielności terytorialnej tego państwa w kontekście...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 373

Hanna Bazhenova | Jakub Olchowski | Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Sytuacja pandemiczna w Europie Wschodniej

Trzy państwa wschodnioeuropejskie, z różnych powodów, także politycznych, znalazły się w kontekście COVID-19 w odmiennej sytuacji i w inny sposób stawiają czoła pandemii. Różnice dotyczą także specyfiki i tempa programów szczepień. Najtrudniejsza sytuacja epidemiczna panuje na Ukrainie, natomiast w przypadku Białorusi i Mołdawii wyraźnie widoczny jest...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 372

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Elektrownia jądrowa Dukovany: panaceum na przyszłe problemy energetyczne Republiki Czeskiej

W Republice Czeskiej trwają prace związane z budową nowego bloku jądrowego w elektrowni Dukovany. W chwili obecnej rząd musi podjąć kluczowe decyzje – wybrać technologię i tym samym partnera oraz zapewnić finansowanie inwestycji. Ostateczne ustalenia zapadną już po wyborach parlamentarnych, które odbędą się w październiku 2021 r., przez co kwestia rozbudowy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 371

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: niepewna przyszłość rządu Janeza Janšy

Rząd Janeza Janšy traci poparcie partii koalicyjnych oraz większość parlamentarną, która wspierałaby jego działania. Dwie próby obalenia Janeza Janšy przez opozycję skończyły się niepowodzeniem. Partie opozycyjne nie są w stanie zapewnić większości potrzebnej do utworzenia nowego rządu. Działanie opozycji. Pierwszy wniosek o wotum nieufności wobec rządu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 370

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Małe państwa Europy Północnej w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

Po raz pierwszy w historii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ) znajdują się dwa państwa z Europy Północnej: Estonia (2020-2022) i Norwegia (2021-2023). To szansa na wzmocnienie współpracy w obszarach, które są bliskie małym państwom, np. priorytetowym traktowaniu przestrzegania prawa międzynarodowego czy podejmowaniu wielostronnych działań dyplomatycznych w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 369

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Powrót Stanów Zjednoczonych do gry o Ukrainę

Władze Ukrainy pokładają duże nadzieje w Stanach Zjednoczonych, licząc na ich pomoc w konflikcie z Rosją. Prezydent Biden nie zamierza jednak bezwarunkowo wspierać Ukrainy, uzależniając swoje poparcie od przyspieszenia reform wewnętrznych, a zwłaszcza demontażu systemu oligarchicznego. Dodatkowo sytuację będzie komplikować pogłębiająca się amerykańsko-rosyjska...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 368

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Eskalacja napięcia na wschodzie Ukrainy i jej potencjalne skutki (część 2)

Rosnąca liczba przypadków naruszenia zawieszenia broni na Donbasie oraz mobilizacja rosyjskich sił zbrojnych przy granicy z Ukrainą i na Krymie coraz bardziej niepokoją zarówno władze Ukrainy, jak i społeczność międzynarodową. Federacja Rosyjska eskaluje poziom napięcia, czego kluczowym celem jest najprawdopodobniej wymuszenie na Ukrainie określonych ustępstw w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 367

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Eskalacja napięcia na wschodzie Ukrainy i jej potencjalne skutki (część 1)

Rosnąca liczba przypadków naruszenia zawieszenia broni na Donbasie oraz mobilizacja rosyjskich sił zbrojnych przy granicy z Ukrainą i na Krymie coraz bardziej niepokoją zarówno władze Ukrainy, jak i społeczność międzynarodową. Federacja Rosyjska eskaluje poziom napięcia, czego kluczowym celem jest najprawdopodobniej wymuszenie na Ukrainie określonych ustępstw w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 366

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Wybory parlamentarne w Bułgarii: organizatorzy protestów nową siłą polityczną

Zgodnie z przewidywaniami wybory do 45. Zgromadzenia Narodowego (ZN) w Bułgarii z 4 kwietnia 2021 r. wygrała centroprawicowa koalicja GERB-SDS premiera Bojko Borysowa. Pomimo zwycięstwa wynik uzyskany przez GERB nie umożliwia rządzącej dotychczas partii utworzenia rządu. Ponadto w nadchodzącej kadencji ZN pojawią się nieobecne wcześniej w parlamencie, opozycyjne wobec...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 365

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Vjosa Osmani prezydentem Kosowa

4 kwietnia 2021 r. Vjosa Osmani została wybrana przez Zgromadzenie na urząd prezydenta Kosowa. 38-letnia Osmani jest jednym z najbardziej popularnych polityków na kosowskiej scenie politycznej. Wybór prezydenta następuje po ukonstytuowaniu się Zgromadzenia oraz uchwaleniu wotum zaufania dla nowego rządu i kończy proces powyborczej konsolidacji głównych organów Kosowa. Z...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ nr 364

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Fidesz tworzy nowy sojusz w Parlamencie Europejskim

W niespełna dwa lata po zawieszeniu Fideszu w prawach członka Europejskiej Partii Ludowej (EPL), największej frakcji w Parlamencie Europejskim (PE), władze partii Fidesz podjęły decyzję o opuszczeniu najpierw frakcji EPL w PE, a następnie całej partii. Ma to być początek budowania nowej formacji, której utworzenie Viktor Orbán deklarował jeszcze przed wyborami do PE,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 363

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wybory prezydenta Kosowa: wyzwania i perspektywy

Po ukonstytuowaniu się Zgromadzenia i powołaniu nowego rządu ostatnim krokiem do przezwyciężenia zaistniałej „próżni instytucjonalnej” pozostaje wybór prezydenta Kosowa przez Zgromadzenie. Naturalnym kandydatem na to stanowisko jest Vjosa Osmani, popierana przez Vetëvendosje. Większość parlamentarna na czele z Vetëvendosje dysponuje wystarczającą liczbą...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 362

Marlena Gołębiowska - Zespół Wyszehradzki

Roboty, drukarki 3D, big data, internet rzeczy: lekcje wdrażania nowych technologii z Czech

W co czwartej dużej firmie z Europy Środkowej znajdziemy robota, w co ósmej drukarkę 3D, niemal co czwarta wykorzystuje big data i więcej niż co trzecia internet rzeczy. Czwarta rewolucja przemysłowa nie przebiega jednak w tym samym tempie we wszystkich państwach regionu. Nowe technologie w największym stopniu wdrażają firmy z Czech – państwa wysoce...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 361

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: podnoszenie wieku emerytalnego reakcją na starzenie się społeczeństwa

Starzenie się społeczeństwa jest problemem całej Europy. Aby sprostać wyzwaniom związanym ze wzrostem kosztów finansowania systemu opieki społecznej, Łotwa podnosi wiek emerytalny. Dotychczasowe działania mogą okazać się niewystarczające, tym bardziej że Komisja Europejska wzywa do bardziej odważnych zmian w tym zakresie. Władze Łotwy w obawie przed wzrostem...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 360

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kosowo: powstanie „drugiego” rządu premiera Albina Kurtiego

22 marca 2021 r. miała miejsce sesja inauguracyjna nowego Zgromadzenia Kosowa, wyłonionego po wyborach powszechnych z 14 lutego 2021 r. W czasie nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia organ ten uchwalił wotum zaufania dla nowego rządu Kosowa, na czele którego – po raz drugi w ciągu ostatniego roku – stanął Albin Kurti, wieloletni lider Vetëvendosje. Przejęcie sterów...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 359

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Cyfryzacja Ukrainy

Wołodymyr Zełenski wskazywał transformację cyfrową Ukrainy jako jeden z celów swojej prezydentury. Wizja takiej transformacji została przedstawiona w projekcie „Państwo w smartfonie”, który zakłada, że do 2024 r. 75% mieszkańców Ukrainy będzie miało dostęp do narzędzi cyfrowych i umiejętność posługiwania się nimi, a 90% usług publicznych będzie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 358

Jan Muś - Zespół Bałkański

Debata na temat zmian konstytucyjnych w Bośni i Hercegowinie przybiera na sile

Promowane przez wspólnotę międzynarodową reformy ustrojowe w BiH nakierowane są na porozumienie między przywódcami Boszniaków i bośniackich Chorwatów. Ignoruje ono jednak najważniejsze problemy, z jakimi borykają się Bośnia i Hercegowina oraz jej mieszkańcy – etnicyzację polityki wraz z jednoczesnym zawłaszczeniem państwa przez poszczególne ugrupowania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 357

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Hub gazowy w Polsce: w kierunku budowy niezależności energetycznej regionu Morza Bałtyckiego

W regionie Morza Bałtyckiego trwa proces rozbudowy infrastruktury energetycznej. Realizowane projekty mają zapewnić większą dostępność gazu ziemnego spoza Rosji, zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i wymusić konkurencję cenową. W Polsce już tworzone są podstawy centrum transportu i handlu gazem ziemnym (hubu). Jego powstanie przeorganizowałoby cały rynek...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 356

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Szwecja: równouprawnienie płci i feministyczna polityka zagraniczna

W Szwecji polityka równouprawnienia płci była kształtowana przez wiele lat, a obecnie jest jednym z fundamentów działań tego państwa na arenie międzynarodowej. Widoczna jest zwłaszcza w trakcie prac Szwecji na forum organizacji międzynarodowych: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Stanowi również...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 355

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wizyta premiera Republiki Czeskiej i premiera Węgier w Izraelu, czyli dyplomacja w dobie pandemii

Jedenastego marca 2021 r. w Jerozolimie odbyło się spotkanie premierów Izraela, Węgier i Republiki Czeskiej. Rozmowy były skoncentrowane wokół rozwiązywania problemu pandemii COVID-19, zwłaszcza w zakresie skuteczności procesu szczepień przeprowadzonych w Izraelu. Wizyta stała się także okazją do wyrażenia wsparcia politycznego przez Andreja Babiša i Viktora...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 354

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Bułgaria: kampania wyborcza w cieniu pandemii COVID-19

Zaplanowane na 4 kwietnia 2021 r. wybory do 45. Zgromadzenia Narodowego w Bułgarii stanowią największe od lat wyzwanie dla zwycięzcy czterech ostatnich wyborów parlamentarnych, premiera Bojko Borisowa z centroprawicowej partii GERB. Niezadowolenie społeczne, spowodowane sytuacją gospodarczą i rosnącą korupcją, doprowadziło do silnej aktywizacji obywatelskiej,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 353

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Antypolska ofensywa propagandowa Białorusi: wydalenie członków polskiego personelu dyplomatycznego

Od czasu sfałszowanych wyborów prezydenckich na Białorusi Alaksandr Łukaszenka niejednokrotnie oskarżał Polskę o ingerowanie w wewnętrzne sprawy Białorusi poprzez podsycanie protestów antyrządowych oraz finansowanie opozycji. W ostatnich tygodniach obserwujemy intensyfikację wrogich działań reżimu Łukaszenki wymierzonych w państwa bałtyckie, Ukrainę i Polskę,...

Więcej →