Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Fot. Security personnel escort Patriarch Portfirije and Bishop Joanikije

Komentarze IEŚ 442

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Czarnogóra: protesty przeciwko intronizacji metropolity Joanikija

W ostatnich tygodniach intronizacja nowego metropolity Czarnogóry i Przymorza stała się jednym z najważniejszych tematów politycznych w Czarnogórze i Serbii. Protesty przeciwko intronizacji metropolity Serbskiej Cerkwi Prawosławnej w Cetyni, dawnej stolicy Czarnogóry, będącej dla Czarnogórców symbolem – odrębnej od serbskiej – czarnogórskiej historii,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 441

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Norwegia przed wyborami parlamentarnymi: duże szanse na zmianę rządu

13 września odbędą się wybory parlamentarne w Norwegii do 169-osobowego Stortingu. Sondaże przedwyborcze wskazują, że rządząca obecnie centroprawicowa koalicja mniejszościowa z premier Erną Solberg (Partia Konserwatywna) znajdzie się w opozycji. Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest zmiana rządu na centrolewicowy, ale ostateczny skład będzie zależny od...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 440

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wyjście smoka. Spór dyplomatyczny na linii Litwa-Chiny

14 września mija 30 lat od nawiązania stosunków dyplomatycznych między Litwą a Chinami. Tymczasem w przededniu zbliżającej się rocznicy w relacjach między państwami iskrzy. Chińskie władze ostrzegają, że „na świecie są tylko jedne Chiny”. Odwołują swojego ambasadora w Wilnie, czego jeszcze nigdy wcześniej nie uczyniły w stosunku do państwa członkowskiego...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 439

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Współpraca Ukrainy z MFW: w drodze do stabilności czy stabilnej zależności

Kondycja gospodarki ukraińskiej wymaga zaangażowania kapitału ze źródeł zewnętrznych. Wieloletnim kredytodawcą Ukrainy pozostaje MFW, który w latach 1994-2020, w ramach 9 planów wsparcia makroekonomicznego, przekazał Ukrainie 23,9 mld SDR[1] (ekwiwalent 35 mld USD). Warunki współpracy stawiane przez MFW są coraz bardziej krytykowane przez rząd oraz społeczeństwo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 438

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa przygotowuje się do wyborów parlamentarnych w 2022 r.

Wybory samorządowe na Łotwie, przeprowadzone w czerwcu 2021 r., rozpoczęły nieformalny okres kampanii wyborczej i wzmożoną aktywność polityczną kandydatów, którzy zamierzają startować w wyborach parlamentarnych zaplanowanych na 1 października przyszłego roku. Na ich działania niewątpliwie wpływają również kryzys migracyjny oraz niepewna sytuacja...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 437

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Powrót Krymu do międzynarodowej przestrzeni informacyjnej

23 sierpnia 2021 r. w Kijowie odbył się inauguracyjny szczyt Międzynarodowej Platformy Krymskiej, w którym wzięli udział przedstawiciele 46 państw i organizacji międzynarodowych. Szczyt miał na celu ponowne skupienie uwagi opinii publicznej na kwestii Krymu oraz skonsolidowanie wysiłków państw, ekspertów i społeczności międzynarodowej na rzecz reintegracji Krymu z...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 436

Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza przed szczytem w Rydze: inspirowana politycznie, napędzana komercyjnie

Przyszłoroczny, Siódmy Szczyt Inicjatywy Trójmorza (The Three Seas Initiative, TSI) odbędzie się w Rydze. W obliczu głównego wyzwania, jakim dla TSI pozostaje znalezienie finansowania priorytetowych projektów w regionie, prezydent Egils Levits zapowiedział, że Łotwa planuje położyć nacisk na pozyskiwanie kapitału prywatnego, który pozwoli poprawić infrastrukturę...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 435

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Dobiegły końca narodowe konsultacje na Węgrzech

Do 25 sierpnia 2021 r. trwały rozpoczęte 1 lipca narodowe konsultacje. To jedna z form demokracji bezpośredniej na Węgrzech, która w wielu przypadkach wyparła klasyczną instytucję ogólnokrajowego referendum. Głównym celem narodowych konsultacji jest utrzymywanie mobilizacji elektoratu koalicji Fidesz-KDNP, który stanowi największą grupę odsyłającą wypełnione...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 434

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Nadchodzi zima. Przygotowania państw Europy Środkowej do zwiększonego zapotrzebowania na gaz ziemny

W państwach Europy Środkowej, podobnie jak w innych częściach kontynentu, poziom zapasów gazu ziemnego zgromadzonych w magazynach przed nadchodzącym okresem jesienno-zimowym jest niski. Sytuacja ta wynika z ograniczonej dostępności surowca. Uwarunkowania rynkowe są mało korzystne i jeżeli taka sytuacja utrzyma się w kolejnych miesiącach, pod koniec 2021 r. można...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 433

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wybory prezydenckie w Estonii: możliwe scenariusze

30 sierpnia jednoizbowy parlament Estonii wybierze prezydenta. Po długich dyskusjach tworzące koalicję Partia Reform i Partia Centrum zdecydowały się poprzeć wspólnego kandydata – dyrektora Estońskiego Muzeum Narodowego Alara Karisa. Aby wygrać wybory, Karis musi uzyskać poparcie członków jeszcze jednej partii. Parlamentarzyści są zdeterminowani. Chcą dokonać...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 432

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Srebrenica – pamięć i zapomnienie w relacjach serbsko-boszniackich

Srebrenica stanowi symbol pamięci o wojnie w Bośni i Hercegowinie, który wykorzystywany jest w celach politycznych i w dużym stopniu odzwierciedla napięte stosunki pomiędzy stroną serbską i boszniacką. Widoczna relatywizacja, a nawet negacja zbrodni przez stronę serbską „zderza” się z podnoszonym przez stronę boszniacką zarzutem ludobójstwa, podzielanym przez...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 431

Jan Muś - Zespół Bałkański

Decyzja Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w sprawie ludobójstwa w Bośni i Hercegowinie

Przyjęta przez Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w Bośni i Hercegowinie decyzja penalizująca negowanie zbrodni popełnionych w BiH w czasie rozpadu Jugosławii wyznacza nowe granice dyskursu politycznego. Wynika ona z trwającego od 25 lat impasu politycznego, istniejących konfliktów etnopolitycznych oraz niemocy najważniejszych instytucji państwowych....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 430

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Bałkany Zachodnie: „małe Schengen” zmienia się w „Otwarte Bałkany”

Pod koniec lipca 2021 r. w Skopje doszło do ponownego spotkania liderów trzech państw – Albanii, Serbii oraz Macedonii Północnej – którzy niespełna dwa lata wcześniej ogłosili utworzenie tzw. „małego Schengen”. Wprawdzie inicjatywa ta spotkała się z głosami uznania ze strony UE, trzem państwom Bałkanów Zachodnich nie udało się jednak przekonać do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 429

Jan Muś - Zespół Bałkański

Polskie zaangażowanie gospodarcze w Chorwacji: stan obecny i perspektywy

Polska odnotowuje dodatnie saldo w bilansie handlowym z Chorwacją. Inwestycje polskich przedsiębiorców w Chorwacji są coraz bardziej widoczne w tamtejszej gospodarce. Międzynarodowe zobowiązania Republiki Chorwacji dotyczące przyjęcia euro jako oficjalnej waluty nie sprzyjają w chwili obecnej rozwojowi chorwackiego eksportu, ponieważ usztywniają kurs chorwackiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 428

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Kryzys migracyjny na Litwie: bezpieczeństwo państwa versus prawa człowieka

W tym roku z Białorusi na Litwę przybyło ponad 4100 cudzoziemców. W ocenie Litwy zwiększone przepływy migracyjne to element hybrydowej agresji białoruskiego reżimu. Ochronę granic Litwy wsparli m.in. funkcjonariusze Frontexu, ponadto od początku lipca w kraju obowiązuje sytuacja nadzwyczajna. Dodatkowo, aby ograniczyć napływ migrantów, wprowadzono nowe regulacje,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 427

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białoruś rok po wyborach prezydenckich: próba bilansu

9 sierpnia minął rok od sfałszowanych wyborów prezydenckich na Białorusi, które rozpoczęły falę masowych protestów antyprezydenckich. Dzięki wsparciu Federacji Rosyjskiej i masowym represjom władzom udało się stłumić opór ludności. Niespotykana do tej pory brutalność reżimu, skala prześladowań, łamanie elementarnych praw człowieka oraz nieracjonalne...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 426

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Główne partie polityczne w Danii nadal zainteresowane budową gazociągu Baltic Pipe

Na większości etapów w Danii, Polsce oraz na dnie Morza Bałtyckiego prace związane z budową gazociągu Baltic Pipe realizowane są zgodnie z harmonogramem. Mimo że sprawa Baltic Pipe ponownie trafiła do duńskiej Agencji ds. Ochrony Środowiska – w celu wydania kolejnej opinii środowiskowej – wiele wskazuje na to, że prace wstrzymane na części odcinków w Danii...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 425

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Recharging Europe – węgierska prezydencja w Grupie Wyszehradzkiej

„Odnówmy Europę” to hasło węgierskiej prezydencji w V4, rozpoczętej 1 lipca 2021 r. Potrwa ona do 30 czerwca 2022 r. Działania węgierskiego przewodnictwa mają zostać oparte na trzech filarach: stabilności (stability), ponownym otwarciu (reopening) oraz współpracy (partnership). Poprzednia prezydencja 2017-2018. Ostatni raz Węgry prezydencję sprawowały w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 424

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Zarządzanie migracją zarobkową na Litwie w dobie pandemii

Pandemiczny kryzys gospodarczy przyniósł Litwie najwyższe od lat bezrobocie. Równocześnie w wielu branżach wciąż brakuje pracowników. Pomimo utrudnień w podróżowaniu w 2020 r. na Litwę przybyło 22,3 tys. cudzoziemców, czyli ponad 2 tys. więcej niż w roku poprzednim, i prognozuje się, że ten trend będzie się utrzymywał. Dodatkowo rząd litewski stara się...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 423

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry: rząd znosi obostrzenia, stan nadzwyczajny obowiązuje nadal

Odsetek Węgrów zaszczepionych dwiema dawkami przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 przekroczył poziom 53% całej populacji. Rząd zniósł kolejne obostrzenia, a 15 lipca 2021 r. w trakcie konferencji prasowej szef kancelarii premiera Viktora Orbána zapewnił, że Węgry są dzisiaj najbezpieczniejszym państwem w Europie. Pomimo tego wciąż nie zniesiono obowiązywania stanu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 422

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacki Plan Odbudowy: szanse i wyzwania

Fundusze europejskie otrzymane przez Chorwację w ramach walki z następstwami pandemii COVID-19 umacniają pozycję premiera Andreja Plenkovicia na wewnętrznej scenie politycznej. Niewiadome pozostają zdolności absorpcyjne administracji chorwackiej w odniesieniu do wykorzystania dostępnych funduszy oraz ich właściwe wykorzystanie w celu transformacji gospodarczej państwa....

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 421

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Nowa szansa i nowe problemy: wielka prywatyzacja na Ukrainie

Od kilku miesięcy na Ukrainie trwa ożywiona debata na temat prywatyzacji dużych przedsiębiorstw państwowych. Proces ten wspierany jest przez prezydenta, który dostrzega w nim możliwość zarówno zwiększenia efektywności zarządzania spółkami o znaczeniu strategicznym, jak i ograniczenia korupcji. Z punktu widzenia interesów państwa kluczowe jest uzupełnienie braków...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 420

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białoruś: w kierunku pełnego uzależnienia od Federacji Rosyjskiej

Ostra rozprawa z opozycją demokratyczną po sfałszowanych wyborach prezydenckich na Białorusi spowodowała stanowczą reakcję Zachodu. Sankcje przyspieszyły proces izolacji politycznej oraz gospodarczej reżimu Łukaszenki. Pogarszające się nastroje społeczne oraz kryzys gospodarczy potęgowany przez pandemię COVID-19 przyniosły wzrost aktywności białoruskiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 419

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Sankcje Unii Europejskiej wobec Białorusi i ich wpływ na gospodarki Litwy i Łotwy

W reakcji na łamanie praw człowieka przez władze białoruskie oraz wymuszenie lądowania samolotu Ryanair w Mińsku w maju br. Unia Europejska nałożyła kolejne obostrzenia na osoby i podmioty odpowiedzialne za represje na Białorusi, a także – na najbardziej dochodowe dla reżimu Alaksandra Łukaszenki branże przemysłu, tj. przemysł nawozowy, naftowy i petrochemiczny...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 418

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Słońce dla wszystkich: rozwój instalacji fotowoltaicznych w państwach bałtyckich

W państwach bałtyckich kwestia wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) w gospodarce jest ważnym motywem działań na rzecz zwiększenia niezależności energetycznej. Dlatego też wsparcie rozbudowy mocy wytwórczych w zakresie energii pozyskiwanej ze słońca jest niezbędne, biorąc pod uwagę ambitne cele Litwy, Łotwy oraz Estonii dotyczące redukcji emisji CO2 i...

Więcej →