Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1143

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego w państwach nordyckich

9 czerwca 2024 r. odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego (PE). W trzech państwach nordyckich: Danii, Szwecji i Finlandii kampania wyborcza koncentrowała się na tematach związanych z obronnością i bezpieczeństwem oraz ochroną środowiska i działaniami na rzecz klimatu. Dodatkowo w debacie publicznej pojawiły się kwestie dotyczące sytuacji wewnętrznej w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1142

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Radykalizacja narracji Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na temat wojny

Atak na Ukrainę w 2022 r. wymusił na hierarchii Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej (RCP) zajęcie określonego stanowiska wobec tzw. „specjalnej operacji wojskowej”. W zamian za wsparcie agresji władze Federacji Rosyjskiej zdecydowały się na wprowadzenie szeregu przepisów uderzających w mniejszości seksualne. Zwiększono również pomoc dla rodzin wielodzietnych i...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1141

Jakub Bornio | Szczepan Czarnecki | Łukasz Lewkowicz | Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Wybory do Parlamentu Europejskiego: zapowiedź zmian w Europie Środkowej?

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Republice Czeskiej, na Słowacji i na Węgrzech przyniosły znaczące zmiany na scenie politycznej tych państw. W Czechach zwyciężył ruch ANO Andreja Babiša, zdobywając 26,14% głosów. Na Słowacji sukces odniosła Progresywna Słowacja, na którą zagłosowało 27,81% Słowaków. Na Węgrzech wygrała partia Fidesz. Jednak bardzo dobry...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze Brief IEŚ 1140

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: przedterminowe wybory parlamentarne oraz wybory do Parlamentu Europejskiego

9 czerwca 2024 r. wraz z wyborami do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii odbędą się również przedterminowe wybory parlamentarne. Będą to już szóste wybory parlamentarne od kwietnia 2021 r., gdy na fali społecznych protestów doszło do odsunięcia od władzy Bojko Borisowa i jego partii GERB. Przedterminowe wybory parlamentarne są konsekwencją decyzji Borisowa o...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1139

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

D-Day 2024: solidarność z Ukrainą i kampania przed wyborami do Parlamentu Europejskiego

W czwartek, 6 czerwca 2024 r., odbyły się obchody 80. rocznicy lądowania aliantów w Normandii, obejmujące uroczystości z udziałem prezydenta USA Joe Bidena oraz premiera Kanady Justina Trudeau. Rosja nie została zaproszona do udziału w obchodach, co wynikało zarówno ze zdecydowanego stanowiska Francji w sprawie agresji Rosji na Ukrainę, jak i wsparcia udzielanego...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1138

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Wizyta ministra Szijjártó na Białorusi: Węgry krytykują UE i NATO

29 maja 2024 r. minister spraw zagranicznych i handlu Węgier Péter Szijjártó odbył wizytę w Mińsku. Jej celem było promowanie bilateralnej wymiany handlowej pomiędzy Białorusią i Węgrami. Na zorganizowanym przy tej okazji forum biznesowym 24 węgierskie firmy zapowiedziały intensyfikację współpracy w obszarach nieobjętych sankcjami. Poza wymiarem biznesowym...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1137

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Republice Czeskiej

W dniach 7-8 czerwca 2024 r. w Republice Czeskiej odbędą się wybory do Parlamentu Europejskiego. Rywalizację o 21 mandatów w PE podejmie 30 zarejestrowanych komitetów wyborczych, w tym 11 koalicji oraz 19 partii lub ruchów politycznych. Pomimo obszernej listy komitetów, największe znaczenie w walce o miejsca będą miały partie obecne w parlamencie Republiki Czeskiej,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Kometarze IEŚ 1136

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Wojna jako główny temat kampanii węgierskiego Fideszu w wyborach samorządowych i do Parlamentu Europejskiego

9 czerwca na Węgrzech odbędą się wybory do Parlamentu Europejskiego oraz wybory samorządowe. Kampania koalicji rządzącej oparta jest na straszeniu konfliktem zbrojnym, któremu „jedynie Fidesz może zapobiec”. Od rozpoczęcia wojny z Ukrainą narracja polityczna węgierskiej partii Fidesz opierała się na deklaratywnej neutralności państwa w obliczu konfliktu....

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1135

Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Reakcja Finlandii na prowokacje Federacji Rosyjskiej dotyczące zmiany granic morskich na Morzu Bałtyckim

22 maja 2024 r. Federacja Rosyjska przedstawiła projekt korekty granicy wód wewnętrznych na Morzu Bałtyckim. Wprawdzie został on szybko usunięty z agendy prac legislacyjnych rosyjskiej Dumy, wywołał jednak relatywnie duże zaniepokojenie wśród państw sąsiednich, wynikające z możliwej rewizji umów dwustronnych i wielostronnych regulujących podział obszarów...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1134

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Pomoc wojskowa Zachodu dla Ukrainy – zarządzanie kryzysowe zamiast strategii

Odblokowanie przez Stany Zjednoczone pakietu pomocowego dla Ukrainy pozwoli na ustabilizowanie linii frontu i powstrzymanie postępów rosyjskich, niemniej nie doprowadzi ani do przełomu w wojnie, ani do odzyskania przez Ukrainę inicjatywy strategicznej. Zachodnie wsparcie jest rozproszone, niesystematyczne i często doraźnie warunkowane politycznie. Biorąc pod uwagę zasoby i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1133

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Słowacja: szanse na dostawy gazu ziemnego z Azerbejdżanu

Wojna rosyjsko-ukraińska zapoczątkowała na Słowacji proces odchodzenia od dostaw gazu ziemnego z Federacji Rosyjskiej. W nowych uwarunkowaniach wyzwaniem dla Słowacji pozostaje źródło pochodzenia gazu ziemnego, a nie infrastruktura, która była rozwijana przez lata i obecnie gwarantuje możliwość sprowadzania surowca z różnych kierunków. Ważną cezurą czasową...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1132

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Ukraińscy weterani: polityka państwa oraz inicjatywy obywatelskie

Nowa polityka państwa wobec weteranów jest jednym z głównych obszarów rządowego Planu Działań Priorytetowych na rok 2024, który został zatwierdzony na posiedzeniu Gabinetu Ministrów Ukrainy w dniu 16 lutego. Jej realizacja została powierzona pełniącemu obowiązki ministra ds. weteranów Ołeksandrowi Porchunowi. Głównymi kierunkami jego działalności są:...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1131

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Polityczna gra o Gruzję: UE, Węgry i kontrowersje wokół „ustawy o zagranicznych agentach”

W Gruzji, która posiada status państwa kandydującego do Unii Europejskiej, od połowy marca trwają protesty związane z próbą uchwalenia tzw. „ustawy o zagranicznych agentach”. Unia Europejska długo nie przedstawiała jasnego stanowiska w tej sprawie. Wspólną deklarację państw członkowskich, dotyczącą zaistniałej sytuacji, ostatecznie zablokowały Węgry, przy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1130

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Białoruś: nowy szef Sztabu Generalnego

23 maja 2024 r. Alaksandr Łukaszenka mianował generała Pawła Murawiejkę nowym szefem Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Białorusi i równocześnie pierwszym wiceministrem obrony narodowej. Paweł Murawiejko, urodzony w 1971 r. na Białorusi, ukończył w Mińsku Wyższą Szkołę Wojskowo-Polityczną. Następnie wstąpił do Akademii Wojskowej. Studiował także w Akademii...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1129

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Blue economy w Polsce i w państwach bałtyckich

Niebieska gospodarka (blue economy) to koncepcja zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich, oceanicznych i przybrzeżnych, która ma na celu wspieranie rozwoju gospodarczego przy jednoczesnym dbaniu o środowisko. W Polsce, na Litwie, Łotwie i w Estonii ta część gospodarki generuje w sumie ponad 5 mld euro rocznej wartości dodanej i daje zatrudnienie ponad 200 tys....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1128

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

„Żyjemy w dramatycznym momencie”: spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw Trójkąta Weimarskiego

22 maja 2024 r. ministrowie spraw zagranicznych Polski, Francji i Niemiec omówili postępy we wdrażaniu postanowień deklaracji z La Celle-Saint-Cloud oraz bieżące kwestie międzynarodowe. W prowadzonych rozmowach skupili się na kwestiach zjednoczenia i wzmocnienia UE wobec zagrożeń hybrydowych ze strony Rosji, w tym dezinformacji i cyberataków. Dyskutowali także o...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1127

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Referendum w sprawie podwójnego obywatelstwa na Litwie

12 maja 2024 r., oprócz głosowania w pierwszej turze wyborów prezydenckich, obywatele Litwy wzięli udział w ogólnokrajowym referendum, w którym wypowiedzieli się na temat liberalizacji przepisów dotyczących podwójnego obywatelstwa. Litwa, jako jedno z niewielu państw europejskich, prowadzi dość restrykcyjną politykę obywatelstwa, zgodnie z którą możliwość...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1126

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: zamach na premiera Roberta Fico i jego skutki polityczne

15 maja 2024 r., podczas wyjazdowego posiedzenia rządu Słowacji, w miejscowości Handlová doszło do postrzelenia premiera Roberta Fico (Smer-SSD). W trakcie spotkania ze zgromadzonymi na miejscu zwolennikami obecnej ekipy rządowej 71-letni Juraj C. oddał w kierunku szefa słowackiego rządu pięć strzałów. Jedna z kul trafiła go w brzuch, powodując poważne obrażenia...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1125

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Nowy minister obrony Federacji Rosyjskiej

12 maja 2024 r. prezydent Rosji Władimir Putin podjął decyzję dotyczącą rekonstrukcji składu rządu. Nowym ministrem obrony mianowany został Andriej Biełousow, który nie jest wojskowym i do tej pory nie był związany z kompleksem obronnym. Jego nominacja zapowiada jakościowo nowy etap funkcjonowania Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Biełousow zastąpi na tym...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1124

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Mołdawia: potencjalne problemy z dostępnością energii elektrycznej w 2025 roku

Mołdawia znajduje się w specyficznej sytuacji, jeśli chodzi o dostępność energii elektrycznej, która niemalże w całości pochodzi z Naddniestrza, a więc separatystycznego terytorium nieuznawanego za państwo przez większość społeczności międzynarodowej. Dostawy energii są realizowane z elektrowni Cuciurgani-Moldavskaya GRES (MGRES), która nie płaci za gaz ziemny...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1123

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Architektura bezpieczeństwa w Europie w myśl założeń Emmanuela Macrona

Emmanuel Macron od początku swojej pierwszej prezydentury regularnie zabiera głos w kwestii polityki bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Jego propozycje obejmują m.in. wspólne europejskie strategie obronne, promowanie europejskich źródeł przy zakupach sprzętu wojskowego, a ostatnio także możliwość udostępnienia francuskiego arsenału nuklearnego państwom członkowskim...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1122

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wizyta przewodniczącego ChRL Xi Jinpinga w Serbii

7 i 8 maja 2024 r. w Serbii miała miejsce oficjalna wizyta ok. 400-osobowej delegacji chińskiej na czele z przewodniczącym ChRL Xi Jinpingiem. W czasie wizyty podpisano łącznie 29 porozumień bilateralnych, zakładających m.in. wzmocnienie i podniesienie partnerstwa strategicznego Serbii i Chin do poziomu – występującej w nomenklaturze chińskiej – wspólnoty państw o...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1121

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Wizyta prezydenta Chin Xi Jinpinga w Budapeszcie

8 maja 2024 r. prezydent Chin Xi Jinping przybył do Budapesztu. Podczas wizyty podpisanych zostało szereg strategicznych porozumień dwustronnych o współpracy chińsko-węgierskiej. W trakcie rozmów prezydent Xi Jinping i premier Viktor Orbán skoncentrowali się na kwestiach dotyczących bezpieczeństwa i współpracy gospodarczej obydwu państw[1]. Wizyta Xi Jinpinga miała...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief 1120

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwini wybierają prezydenta

12 maja 2024 r. na Litwie odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Starający się o reelekcję Gitanas Nausėda uzyskał 44,10% głosów. Ingridę Šimonytė, nominowaną przez Związek Ojczyzny – Litewskich Chrześcijańskich Demokratów, poparło 19,86% wyborców. Następni w kolejności byli dwaj kandydaci niezależni – Ignas Vėgėlė (12,37%) i Remigijus...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1119

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Zdecydowane zwycięstwo opozycji w wyborach parlamentarnych i prezydenckich w Macedonii Północnej

8 maja 2024 r. w Macedonii Północnej odbyły się zarówno wybory parlamentarne, jak i II tura wyborów prezydenckich. Zdecydowane zwycięstwo odniosła Wewnętrzna Macedońska Organizacja Rewolucyjna – Demokratyczna Partia Macedońskiej Jedności Narodowej, dotychczasowa największa partia opozycyjna. Sukces wyborczy odniosła także kandydatka tej partii, Gordana Siljanovska...

Więcej →