Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 852

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Pragmatyczny idealizm: nowa strategia polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Danii

16 maja 2023 r. minister spraw zagranicznych Danii Lars Løkke Rasmussen przedstawił nową strategię polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, opartą na trzech priorytetach: zwiększenia bezpieczeństwa, tworzenia globalnych partnerstw i budowania odpornego społeczeństwa. Wszystkie cele stanowią element kontynuacji wysiłków na rzecz wspierania Ukrainy oraz międzynarodowej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 851

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia kandydatem na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ

6 czerwca odbędzie się pierwsza runda głosowania w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ w sprawie wyboru nowych niestałych członków Rady Bezpieczeństwa na lata 2024-2025. Jednym z państw ubiegających się o niestałe członkostwo w tym organie jest Słowenia, która musi uzyskać poparcie 129 spośród 193 członków ONZ. W grupie państw Europy Wschodniej, oprócz Słowenii, o to...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 850

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: kręta droga do utworzenia nowego rządu

Po prawie dwóch miesiącach od wyborów z 2 kwietnia 2023 r. dwa największe ugrupowania w Bułgarii zaproponowały formułę rządu rotacyjnego jako kompromisowe rozwiązanie politycznego impasu. Na czele skonstruowanego w ten sposób rządu, stanowiącego novum w bułgarskiej polityce, staną kolejno Nikołaj Denkow (KZ-DB) oraz Maria Gabriel (GERB). Chociaż oba ugrupowania...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 849

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Serbia: dywersyfikacja kierunków i szlaków importu surowców energetycznych in statu nascendi (cz. 1)

Pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę spowodowała, że rozwijająca współpracę polityczną i gospodarczą z państwami Zachodu, dążąca do członkostwa w UE oraz związana partnerstwem strategicznym z Rosją Serbia znalazła się w skomplikowanym położeniu. Jakkolwiek Serbia – jako jedyne państwo bałkańskie – nie przyłączyła się do sankcji nałożonych przez...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 848

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Spór o status Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego w Ukrainie (cz. 3)

Od listopada 2022 r. w Ukrainie prowadzona jest ożywiona dyskusja nad kwestią zakazu działalności Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego. Projekt takiej ustawy skierowany został do Rady Najwyższej 19 stycznia 2023 r., ale od tego czasu nie poczyniono żadnych działań, aby został on wcielony w życie. Prawdopodobną przyczyną opieszałości władz...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 847

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Niejednoznaczne podejście Węgier do NATO

Stanowisko Węgier wobec NATO można określić mianem niejednoznacznego. Zgodnie z narracją władz nie należy przeceniać znaczenia tego sojuszu wojskowego. Budapeszt pozostaje zwolennikiem stworzenia europejskich sił zbrojnych, które miałyby z NATO współpracować. Jak dotąd Węgry wciąż nie ratyfikowały rozszerzenia Sojuszu Północnoatlantyckiego o Szwecję....

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 846

Marlena Gołębiowska | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Przygotowania do szczytu Inicjatywy Trójmorza w Bukareszcie: państwa 3SI wobec agresji Rosji na Ukrainę

W dniach 6-7 września 2023 r. Rumunia po raz drugi stanie się gospodarzem szczytu Inicjatywy Trójmorza (Three Seas Initiative, 3SI), którego tło stanowić będzie trwająca wojna rosyjsko-ukraińska. Mimo uregulowania relacji między 3SI a Ukrainą podczas ubiegłorocznego szczytu w Rydze, państwa 3SI nie prezentują jednolitego stanowiska wobec rosyjskiej agresji....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 845

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

„Specjalna Wojna Ojczyźniana”

Obchodzony 9 maja Dzień Zwycięstwa jest wciąż najważniejszym świętem w Rosji, a jednocześnie istotnym instrumentem polityki Kremla, tak w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym. Moskiewskie obchody w 2023 r. i wystąpienie Władimira Putina pokazały, że Rosja militarnie i ekonomiczne znajduje się w bardzo trudnej sytuacji. Mimo to zamierza konsekwentnie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 844

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Dezinformacja w Republice Czeskiej: działania władz i społeczeństwa obywatelskiego

Republika Czeska od kilkunastu lat zmaga się z dezinformacją, której nadrzędnym celem jest budowanie i wzmacnianie wpływów Rosji. Obecnie nad Wełtawą toczy się dyskusja dotycząca zasadności uchwalenia ustawy przeciwdziałającej rozpowszechnianiu fałszywych treści. Projekt spotkał się z szeroką krytyką. Wśród podnoszonych argumentów dominowały dwa: powielanie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 843

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Reforma kadrowa węgierskiej armii

W styczniu 2023 r. minister obrony narodowej Węgier Kristóf Szalay-Bobrovniczky ogłosił program reformy kadrowej armii. W jej następstwie z czynnej służby odeszło już ponad stu wyższych rangą wojskowych. Reforma ma dostosować przebieg kariery wojskowej do uwarunkowań na komercyjnym rynku pracy. (Były) najmłodszy szef Sztabu Generalnego. Dwudziestego siódmego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 842

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Zielony sojusz pomiędzy Unią Europejską a Norwegią

24 kwietnia 2023 r. w Brukseli Unia Europejska i Norwegia podpisały porozumienie w sprawie utworzenia tzw. zielonego sojuszu, którego celem jest wzmocnienie wspólnych działań na rzecz klimatu i ochrony środowiska oraz szersza współpraca w dziedzinie czystej energii i transformacji energetycznej. Porozumienie świadczy o intensyfikacji dotychczasowej kooperacji w tym...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 841

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Polityczne implikacje wizyty Franciszka na Węgrzech

W dniach 28-30 kwietnia 2023 r. papież Franciszek przebywał na Węgrzech z pielgrzymką duszpasterską. Podróż apostolska już od momentu jej ogłoszenia (pod koniec lutego) wzbudzała duże emocje z uwagi na fakt, że papież zdecydował się odwiedzić państwo, którego polityka wobec walczącej Ukrainy pozostaje w kontrze do polityki pozostałych państw regionu. Wizyta...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 840

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gagauzja: nowy baszkan będzie przeciwnikiem prozachodniej władzy w Mołdawii

Do drugiej tury wyborów baszkana Gagauzji weszli Grigorij Uzun, którego wspierała Partia Socjalistów, oraz Jewgienija Gucul – kandydatka Partii Șor. Oboje reprezentują narrację antyrządową oraz skrajny, socjalny populizm, podszyty prorosyjskością. Gagauzja może stać się bastionem opozycji, oddziałującym na emocje społeczne oraz służącym destabilizacji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 839

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwa wzmacnia granicę państwową

Nowelizacja Ustawy o granicy państwowej i jej ochronie legalizuje możliwość zawracania migrantów, którzy podejmują próbę przekroczenia granicy w sposób nielegalny. Nowe rozwiązania prawne zostały przyjęte ze względu na szczególną sytuację geopolityczną i są odpowiedzią Litwy na zagrożenia płynące ze strony autorytarnych reżimów białoruskiego i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 838

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Ukraina wobec Chin w obliczu rosyjskiej inwazji

Od wybuchu wojny Ukraina zabiega o większe zaangażowanie Chin w uregulowanie konfliktu, mając nadzieję, że pozwoli to zatrzymać rosyjską agresję. Władze Chin unikały jednak bezpośredniego kontaktu z prezydentem Zełenskim i niejednoznacznie wypowiadały się na temat przyczyn wojny oraz działań Rosji. Wykorzystując sytuację, zaopatrywały się w tanie rosyjskie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 837

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Rynek LPG w państwach Europy Środkowej

Państwa Europy Środkowej od momentu rozpoczęcia wojny rosyjsko-ukraińskiej podjęły aktywne działania na rzecz zmiany struktury importu LPG. Mając na względzie rolę tego paliwa w gospodarce poszczególnych państw (głównie jako paliwa silnikowego) oraz jego konkurencyjną cenę w stosunku do innych paliw, można w dalszym ciągu oczekiwać stabilnej konsumpcji, która...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 836

Jan Muś - Zespół Bałkański

Federacja Bośni i Hercegowiny: problemy z utworzeniem rządu

Pomimo upływu kolejnych terminów na mianowanie rządu w Federacji BiH, weto ze strony SDA, największej partii boszniackiej, wydaje się skutecznie blokować ten proces. SDA nie została bowiem włączona do koalicji ośmiu partii boszniackich (tzw. „Ósemka”), współtworzących już rząd z chorwacką HDZ i serbską SNSD na poziomie państwowym. Wspólnota międzynarodowa...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 835

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Pierwsza Konferencja Bezpieczeństwa Morza Czarnego odpowiedzią na strategiczne zagrożenia i wyzwania

W dniach 12-13 kwietnia 2023 r. w Bukareszcie, w ramach Międzynarodowej Platformy Krymskiej, odbyła się Pierwsza Konferencja Bezpieczeństwa Morza Czarnego. Jej celem było wypracowanie wspólnej wizji wobec wyzwań i zagrożeń, a także strategii zapewnienia bezpieczeństwa w regionie czarnomorskim. W wydarzeniu wzięło udział ponad 200 polityków, mężów stanu i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 834

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Wpływ wojny na dynamikę sytuacji politycznej i społecznej na Ukrainie

Rosyjska agresja wpłynęła na układ sił politycznych na Ukrainie. Ugrupowania prorosyjskie zniknęły ze sceny. Ponadto, dopóki wojna trwa, nie odbędą się wybory, co utrwala aktualną sytuację. Jednocześnie odżywają konflikty polityczne i dotychczasowe problemy, takie jak korupcja i niewydolność elit politycznych. Morale społeczeństwa pozostaje jednak wysokie, a...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 833

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Czesi wobec ubóstwa: wpływ sytuacji ekonomicznej społeczeństwa na poparcie dla partii politycznych w Republice Czeskiej

W kwietniu w stolicy Republiki Czeskiej odbyła się demonstracja przeciwko skutkom inflacji oraz rosnącym cenom towarów i usług. Protesty zostały zorganizowane przez Právo Respekt Odbornost (PRO), nową siłę polityczną nad Wełtawą, posiadającą obecnie trzyprocentowe poparcie Czechów. Równolegle sondaże pokazują wzrost sympatii społecznych dla ruchu ANO oraz ich...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 832

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Ukraina i Mołdawia: w stronę realnego partnerstwa

Rosyjska inwazja uwidoczniła znaczenie stosunków ukraińsko-mołdawskich dla rozwoju i sytuacji strategicznej obu państw. Dla Kiszyniowa Ukraina stała się kluczowym gwarantem bezpieczeństwa. Natomiast Kijów dostrzegł strategiczne znacznie sąsiada w sferze militarnej, społecznej i transportowo-logistycznej. Jednocześnie w życiu publicznym pojawiły się sygnały o...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 831

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Czechy i Słowacja: kontynuacja wysiłków na rzecz dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego

Z uwagi na zakończenie sezonu zimowego w Czechach i na Słowacji obserwuje się mniejszy poziom zapotrzebowania na gaz ziemny, głównie ze strony gospodarstw domowych. W okresie jesienno-zimowym nie doszło do przerw w dostępności surowca w wyniku dużych jego dostaw w formie LNG, a także zmniejszenia konsumpcji, co częściowo było skutkiem działań legislacyjnych oraz...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 830

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Białoruś, gwarancje bezpieczeństwa a sprawa polska

W ostatnich tygodniach władze Białorusi starają się akcentować narastające rzekomo zagrożenie ze strony państw Sojuszu Północnoatlantyckiego, w tym m.in. Polski. W efekcie zintensyfikowano konsultacje z Federacją Rosyjską na temat nowych gwarancji bezpieczeństwa. Działania te mogą mieć związek z kwestią rozmieszczenia na terytorium Białorusi broni jądrowej,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 829

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Chorwacja planuje budowę regionalnego hubu gazowego

Chorwacja podejmuje aktywne działania na rzecz zwiększenia swojego udziału w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego państw Europy Środkowej. Kluczowym narzędziem będzie rozbudowa terminala LNG na wyspie Krk, który docelowo ma umożliwić dostawy do wielu państw tego regionu surowca ze źródeł alternatywnych wobec Rosji. Rozbudowa terminala oraz gazociągów jest...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 828

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Wołodymyr Zełenski w Warszawie – emocje i deklaracje

Wizyta Wołodymyra Zełenskiego w Polsce miała znaczenie symboliczne, ale była również elementem szerokiej kampanii dyplomatycznej, prowadzonej konsekwentnie przez Ukrainę w celu pozyskiwania zewnętrznego wsparcia dla wysiłku wojennego. W wymiarze symbolicznym pierwsza od czasu rosyjskiej inwazji oficjalna wizyta zagraniczna prezydenta Ukrainy podkreśliła wdzięczność...

Więcej →